Себу . Кктем даылдар . Саласындаы негізгі даылдар жазды бидай , тары , арпа, слы

Даылдар ауыл шаруашылыы далалы аймаын III себуге бастайды бірінші : Ойыл, Малжар ауданы, ; Содан кейін - II аймаы : Kobdinsky , Ала , Темір ауданы . Мен сімдік шаруашылыы белдеуін дгелектеу : Мртк , аралы , Хромтау , йтеке би ауданы . Ою - міндетті тсіл аурулар мен зиянкестерден тым дезинфекциялау болып табылады . егу алдында 10-15 кн ішінде ткізіледі тым байыту . Ерте кктемде отайлы себу мерзімдері 8-12 кн ауысатын болуы ммкін.

Арпа . леуетті ммкіндіктер бидай араанда айтарлытай жоары шыымдылыы ктеріледі арпа. олайлы жылдары арпа , ол жазды бидайды , сондай-а , осы мдениет сілтеме ажет , бл шін е жоары айтару береді . Арпа - ерте себу жемшп мдениеті. Ол жолаа саяхат бірінші ммкіндігі болуы ммкін себеді , біра ол , детте, кктемгі егіс бидайды егуге , сондытан оларды сіру ауыл шаруашылыы техникасын те сас болып табылады . арпа тымы 2-30S температурада Ену бастайды. Бойды 20-22 0С шін отайлы t0S . Жазды арпа ашу минус 3-4 0C дейін тмен мздатыш шыдай . Тжірибесін фермерлік досты ашу абылдау мынадай ыпал ететін : уаытылы ерте себу ; тек толы метражды ірі тымдар пайдаланыыз ; 6-8 см тередікке дейін топыраты ылалды жапсырма абаты тымдар . Слы - мал азыы даылдарын . Асты слы - тамаша концентрат жылы шін жем , с , жас мал . слы протеин бидай жне арпа белоктар адам мен жануарлар шін маызды амин ышылдарыны сті мазмнын ерекшеленеді. Слы жылды бршаты , сондай-а жасыл к даылдар оспасын жасыл жемшп , шп жне срлем шін пайдалануа болады . Атбе облысында Таырыбы слы технологиясы анааттанарлы нім береді - 7-8 -дан 12-15 кг-а / га . Слыны егу нормасы 2.5-2.7 млн . 1 гектарына асты ну . Сепкіштер тередігі - 5-6 см , топыраты жоары абаты бар тередігін кептіріп 7-8 дейін сті см егіс Стерневые скери оу-жаттыу ткізді немесе егістік кешендері отыр.

Жгері - Атбе облысында негізгі срлем мдениеті. Оны сіру технологиясын сатауа ажетті жгері жоары нім алу шін . Жгері оны ізашарлары шін жасы , нарлы жер орналастырылуы тиіс тыайан кктемгі даылдар , кпжылды шптер алыптастыру айналымы болып табылады .

Жылу мдениет жылы топырата жзеге асырылады ретінде жгері егу . Егіс е здік кезеі топыра 10-12 ° С дейін 10 см тередікте жылытылан алды кезеі 01 , STS - - 18 , « АИСТ » СТВ - 108 ПО - 109 , СТВ - 8K , ПО 8KU , ЖЖТ - 12 ( Беларусь) , ТК - М 4150A пайдалану длдікті Сверла HRC -6 , SUPN -8 егу шін , ТК -М 8000A , SCHMOTZER P4000 , Amazone сепкіштер EDX 6000-2 , EDX 6000-2C жне EDX 6000-2FC , John Deere 1710 , KINZE , Maxima, MONOSEM . Орта жне ауыр топыра рылымы , себу тередігі ауыр 5-6 см-ге дейін , жеіл топырата 7-8 см дейін згереді . Срлемге сіру шін астында жгері егіс 60-70 мы бірлікті райды га / 20-25 кг - 1 гектарына , сіп келе жатан асты дегейі млшерлемесін себу 50-60 мы

Жгері даылдарын ктім ашу тырмалау басталады . Тырмалау Тургор сімдіктерде азаяды кезде , кндіз 3-4 жапыратар фазасында жзеге асырылады . Тырмалау клдене орындалан немесе диагональ 5 км / са жылдамдыпен даылдары .

 

Судан шбі. Халы шаруашылыты маызы, сірілетін аудандары, німділігі. Біржылды асты тымдас шптерді ішіндегі аса баалысы. Судан шбі мала жас кйінде беруге, пішінге шабуа, срлем жасауа пайдаланылады. Сонымен бірге жайылым ретінде елімізді отстік ра жне жартылай рашылы аудандарында траты сіріледі.

Кктей шабыланда судан пішені те нзік, сапасы жнінен е жасы бидайды пішенінен кем емес, рамында 12,3% протеин бар шп береді. Оны 100 кг 17, пішенінде 52, сабаында 39,2, ал срлемінде 228 мал азы лшемі болады. Кк шбіні р килограмында 65-80 г каротин, днінде ол 15,2-15,5%-а жетеді. Баса шптермен бірге себілгенде мдени жайылымдар жасауда да маызы мол. Мал таптауынан зардап шекпей, жайылыстан кейін айта сіп, 25-30 кнде алпына келеді.

сіру ерекшеліктері. Судан шбіні жасы алы даылдарына – кздіктер, отамалы жне днді даылдары жатады.

Судан шбі егістігіні р гектарына 20-25 т к жне N45P30K30 беріледі. Себілетін тым жасы іріктелген, нгіштігі 90 % кем болмауы керек, тымды 4-5 см тередікке, топыра жылуы 12-150 боланда себеді, жеіл жне ра топырата тымды 7-8 см тередікке ендіреді.

 

Картоп . Саласындаы картоп сіру суармалы жатыр . Соы жылдары , кеінен тамыр отырызу алдын-ала кесілген жоталарыны пайдаланылатын . Бл деу егу алдында сіру ауыстырады , жне мды топырата - егу алдында деу. Жоталарды кесу екі- пайдаланып , айта жаартылан опсытыш KRN - 4.2 отырызар алдында 1-3 кндері , ш - дегейлі анаты акциялар немесе опсытыштар KOR - 4,2 , grebneobrazovatelem функциясы диірмен культиваторлар - тыайтыштар бір мезгілде олдану 2.8 .

Отырызу дейін +12 кндіз температура стап фольга немесе баса баспаналар картоп ерте теу мерзімі сорттарын , тйнектеріні алдын ала ыздыру жзеге асырылады брын ерте жне т е ерте картоп егін жинау 1 айда ... + 15 0 тнде C кем дегенде + 50C . отайлы жабы ылалдылыы 80-85 % дегейінде саталады .

Масыр (сафлор) - тарматалан тік сабаты, бір- жылды сімдік . Оны андауыр трізді сопа жапыратары сімдік сабаына саасыз орналасады. Жапыратарыны жиегінде тікенектері болады. Сабаты биіктігі - 100 сантиметр, кейде одан асып тседі. Глшоыры - себетгл. Гліні тсі ашы сары немесе ызылсары болып келеді. Бір сімдікте 5-тен 60-а дейін себетгл бар. Жемісі - тымша. Бір себетглдегі а тсті, ырлы, жылтыр тымшалар саны 20-дай 100-ге дейін жетелі. Масырды тымшаларынан май алынады. Оларды рамында 25-37% май болады. Масыр майы кнбаыс майынан кем тспейді. Оны майы таама жне техникалы масата (бояу, эмаль, сабын алуа) пайдаланылады. Масырды тымшалары ауыл шаруашылы старына жем ретінде беріледі. Ал тым ны ауыл шаруашылы малдара кнжара тріндегі малазы болып саналады. Масыр кптеген салаларда кеiнен пайдаланылады, трлi елдерде бояу, таамды, дрiгерлiк, косметикалы масаттара жне мал азыы ретiнде пайдаланылады. Алайда ол тымында 32%-дан 39%-а дейiн (днiнде 50-56%) жартылай ра май боландытан, кбiнесе майлы даыл ретiнде танылан. Масыр майлы-ышылды рамына арай кнбаыс сияты. Масырды балаусалы саба жапыратары срлемге салынып, мала беріледі. Клте жапырашалары да баалы. Олардан ызыл жне сары бояу ндіріледі. Аспаздыа да пайдаланылады. Мата бояйтын бояу алынады. Солтстік Африка жне Азия елдерінде сірілетіндіктен, масыр ыстыа тзімді, рашылыа ттеп бере алады. Ол суды да немді жмсайды. Масыр топыра таламайды. скіндері -6-10оС температураа тзеді. сімді мерзімі 93-117 кн.

Масыр - те пайдалы сімдік. Масыр (Сафлор) кнбаыса араанда, нерлым рашылыа, ыстыа, тза тзiмдi жне сйкесiнше сенiмдiрек даыл. Масырды отаны Эфиопия жне Ауанстан болып саналады. Масыр ерте пiсетiн жазды сiмдiк. Оны тымы топыра температурасы +2-3ºС боланда сiп-не бастайды, ал олайлы температура — +6-8ºС. Масырды скiндерi -4-6ºС дейiнгi ыса мерзiмдi суытара шыдайды. сiп-ну мерзiмi — 105-125 кн. Кздiк жне жазды масаты даылдар, сондай-а отамалы даылдар масырды алдында егiледi.

Масырды майдаланбаан тымынан алынан кнжара рамында 6-7% май, 24-25% крахмал, 19% ауыз болады, 100 килограмында 50 азы бiрлiгi жне 13,3 кг сiiретiн протеин болады. Кнжара ащы болса да, мал оан тез йренiп алады рi жасы жейдi. Масырды тымшалары стар шiн де пайдалы азы. Масырды зектi, жасы тарматанан, 2 метрге дейiнгi тередiкке бойлайтын тамыр жйесi бар. скiн кезеiнде тамырыны тез суi жне жапыраыны баяу суi климатты рашылыына ттеп беруiн амтамасыз етедi. Масыр жалааш тiк сабаты, биiктiгi 85-95 см, олайлы жадайларда биiктiгi 1,2-1,3 метрге жете алатын сiмдiк. Масырды глшоыры — диаметрi 2,5-3,5 см себетгл. Бiр сiмдiктегi орташа себетгл саны 10 жне 25 дана аралыында ауытып трады. Жемiсi — ырлары аны крiнбейтiн кнбаыс тымыны пiшiнiне сайтын зын а тымша. 1000 тымны салмаы 35 пен 50 г арасында ауытып трады. Масыр ра континенттiк ауа райына бейiмделген, сондытан дала аймаында, сiресе, рашылы жылдары тым шыымдылыы барлы жазды даылдар мен майлы зыырдан нерлым асып тседi. Масыр ерте пiсетiн жазды сiмдiк. Оны тымы топыра температурасы +2-3ºС боланда сiп-не бастайды, ал олайлы температура — +6-8ºС. Масырды скiндерi -4-6ºС дейiнгi ыса мерзiмдi суытара шыдайды. сiп-ну мерзiмi — 105-125 кн. Кздiк жне жазды масаты даылдар, сондай-а отамалы даылдар масырды алдында егiледi. Масырды жгерi, рапс, зыырдан кейiн егуге болады, бiра топыраты атты рататын кнбаыс, ант жне азыты ызылша, а жгерiден кейiн егуге болмайды. Даылды брыны орнына айта себу мерзiмi — 4-5 жыл. Масыр — жазды масаты даылдар шiн жасы бастама бола алады. Масыр топыра нарлылыын таламайды жне тыайтышты аз ана нормасы енгiзiлген кезде нрлi заттары аз топырата айтарлытай жасы нiм бередi. Отстiктегi ара топырата себу кезiнде сдiгерге гектарына 20 кг дейiнгi дозада минералды тыайтыш енгiзу сынылады. Масырды деттегiдей атарлап та, атар аралыын 45-тен 70 см-ге дейiн етiп те себуге болады. Себу нормасы — гектарына 10-15 кг. Бiр гектар масыр шыымдылыы 16-20 центнер. Масыр тымыны ылалдыы 10-12% боланда тiкелей комбайнмен жиналады. сiмдiк пен себетгл толы сарайып, тымы атайан кезде бастыруа кiрiседi. Жиналан тым бастапы тазартудан туi тиiс, ал аже болан жадайда 13%-дан аспайтын ылалдылыа дейiн кептiру керек. Майлы тым ныны жоары болуыны, арапайым технологияны, ндiрiстiк шыындарды тмен болуыны арасында масырды сiру кп пайданы жне жоары тиiмдiлiктi амтамасыз етедi.

Майлы сімдіктер

 

Майлы сімдіктерге нбаыс, ыша, рапс, майкене, май брша жне баса даылдар жатады. Бл даылдар дніні рамында 24-27 процент май болады. Осы асиеттеріне арай майлы сімдіктер халы шаруашылыында жан-жаты пайдаланылады. сімдік майы жоары кенеулі, сіімді таам. Сондытан олар маргарин, консерві, кондитер, нан пісіру нерксібінде кеінен олданылады. сімдік майлары тоыма неркрібінде (су ткізбейтін маталар, сиса жасау), клеенка ндірісінде, медицина саласында олданылады. Олар жеіл нерксіп ндірісінде яни сабын, зйтн, линолеум ндіру шін шикізат оры болыл табылады. Май бшаты кнжарасы мен май кене оспалары желім, пластмасса жне баса заттар алу шін олданылады. Кейбір майлы сімдіктерді (кнбаыс, зыыр, кенепшп жне таы басалары) кнжаралары мал шін концентратты баалы жем. Кптеген майлы даылдар — балды сімдіктер. сімдік майы — ртрлі май ышылдары осылысынан рылан крделі ш атомды спирт-глицеринді эфирлер. Белок жне углевод осылыстарымен салыстыранда сімдік майы аз ышылданатын жоары кенеулі осылыс, йткені 1 г. сімдік майында 9500 каллория болса, ал 1 г. белок пен углеводта осыан сйкес 4400-4500 жне 4000-4200 каллория бар. ртрлі майлы даылдарды дніндегі майды млшері мен оны сапасы топыра, климат, олданылатын агротехника, р сімдікті сорттары мен тріне байланысты болады

 

 

 

Практика жетекшісі Жубанышева Айбатша Умбетовна

 

 

 

“Ауыл шаруашылы тжірибе станциясыны”

орындаан жмыстарыны нтижелері

 

 

 

 

 

 

 

Практика кезінде орындаан жмыстар