Сынаманы іріктеу дісі

1 Нктелік сынама картоп йіндісіні биіктігі бойынша р трлі (жоаы, ортаы жне тменгі) абатынан, ені жне зындыы бойынша бірдей ашытытарынан іріктеледі. йіндіні р абатынан бірдей млшердегі сынамалар іріктеледі.

2 Нктелік сынаманы іріктеу тйнектерге механикалы заым келтірмес шін ааш кректермен немесе ааш алатармен ткізіледі.Топыра жне оспаны болуын анытау дісі

дісті маыздылыы бос топыра мен оспаларды: тйнектерге жабысып алан топыраты; картопты ыдыса тиегеннен кейінгі транспорт ралында немесе оймада алан топыра пен оспаларды (олар партияны жалпы массасына енген жадайда) анытау болып табылады.

Бос топыра пен оспаларды анытау

осылан сынамаларды лшеп, тйнектерді таза жерге немесе брезентке ояды. ал алан бос топыра пен оспаларды жинап, блек лшенеді.

Сынаманы осылан массасынан пайызбен есептеліп алынан, бос топыра пен оспаны болуы, анытау нтижесі болып табылады.

Тйнектерге жабысып алан топыраты анытау

Тйнектерге жабысып алан топыраты анытау шін бос топыраы мен оспалары блінген р трлі жерлерден 5 кг картоптан кем болмайтындай етіп сынамалар іріктеледі. Іріктелген жне лшенген 5 кг картопты су йылан лкен ыдыса салады (тйнектен топыраты олмен алып тастауа рсат етіледі). Таза тйнектер тор табаа 2-3 минута ойылады, суы сырылан со тйнектер лшенеді.

Талдауа алынан топыраы бар тйнектерді массасынан таза тйнектерді массасын алынып, тйнектерге жабысан топыра массасы есептеп шыарылады. Тйнектер клемін анытау дісі

Барлы біріккен сынамадаы жуылан немесе топыра пен оспалардан олмен тазаланан тйнектерді салмаын лшеп, тексеріп, шамасына сйкес клдене диаметрін лшеп, мынадай жіктерге сорттайды:

- лшемдері картопа стандартпен белгіленген нормалара сйкес картоп тйнектері;

- стандартты нормалара сйкес рсат етілетін картоп тйнектері;

- белгіленген стандартты нормалара сйкес емес жне рсат етілмейтін картоп тйнектері.

р жіктегі картоптарды жеке лшеп, оларды талданан сынаманы массасынан пайызбен есептеп алынады.

Аурулармен, ауыл шаруашылыы зиянкестерімен, механикалы заымдалан, жеіл бртпелері бар жне солан, кгерген, сінділері мен скіндері бар тйнектерді сырты кріністерін анытау дістері

1 лшемдері бойынша белгіленген стандартты нормаа сйкес жне стандартты нормаа рсат етілетін картоп тйнектері былай ажыратылады.

- еш заымдалмаан жне ауырмаан картоп тйнектері;

- заымдалан жне ауыран картоп тйнектерін трлеріне арай жеке трде аралады.

2 Аурулармен, ауыл шаруашылыы зиянкестерімен, механикалы заымдалан, жеіл бртпелері бар жне солан, кгерген, сінділері мен скіндері бар тйнектерді сырты кріністерін тйнекті сыртын тексеру арылы, ал ауруды жасырын трлерімен ауыран (фитофтороз, темірлі шбар) картоп тйнектерін кесу арылы анытайды.

3 Картоп тйнектеріндегі нысанындаы жасырын ауруларды (фитофтороз, темірлі шбар) анытау шін біріккен сынамадан 50 тйнек алынып, оларды іші, яни жмсатары тексеріледі. Крсетілген аурулардан біреуі табылан жадайда біріккен сынаманы 10 пайызы осымша кесіліп, тексеріледі.