Она шаырып, тріді крсет

 

Тоызыншы асырда орыт бабамыз: «она келмеген йді транынан лааны жасы. онасыз й – мазар» деген екен. азіргі заманда «онаа шаыру мрттік емес, онаа бару - мрттік» дейді. Бл сзді де шындыы бар. Адам баласына уаыттан ымбат ештее жо. Сені йіе келген онаты бір кн, жарты кн уаыты кетеді. Ол уаыт - адам міріні лкен блшегі.

онаа шаыру - лкен жауапкершілік. Келген адамдарды уаыты мнсіз, маынасыз тпесін, уаытыны боса тпегеніне уанатындай отырыс йымдастыра біл. Сондытан бірге отыра алатын, бір-бірлерін адірлейтін, рметтейтін, гімелері жарасатын адамдары басын осып шаыру керек. гімені шаыран адам бастайды, сонда бгінгі бас осуды себебін, масатын айту керек. Мысалы: «Сіздердей абзал азаматтара йімізді крсетіп, трімізге отырызу кптен бері ойымызда жр еді. Сіздердей ел азаматтарын зіміз ана біліп оймайы, балаларымыз крсін деп ойлап едік, сіздермен матанып жретінімізді естіген бізді е жаын досымыз сіздермен танысуа, гімелесуге соншама мартты, сондытан бастарыызды осып едік, т.б. сздермен келген онатарды мерейін ктере сйлеу керек. Сонда таырып зінен зі белгілі болып, р она з жауапкершілігін сезіне, гімеге араласатын болады.

йіе келген онаты патшадай сыйла. Кіліне келетін сз айтушы болма. абаыды кіржитпе. аза айтады, «онаа тамаыды емес, абаыды бер» деп, ендеше жарылдап жріп, кліп-ойнап берген асы жымды да, сіімді болады.

ызым, кейде шаырылмаан она та келіп алады, не болмаса тн ішінде кйеуі досын ертіп келуі ммкін, анша жерден жатырмай трса да, білдірме, сездірме. Кішкене йы бзылса, тк етпейді. Кнде келіп жатан жо. Барыды дастархана ойып, ктіп жібер. Содан кейін жолдасы да, оны досы да саан разы болады. Алда-жалда кйеуі жолдастарын ертіп келуді жиілетіп жіберсе, онаты кзінше емес, оаша отыранда ашуланбай айтуа болады.

Арнайы шаыран онаа жасы дайындал. Дастарханы берекелді болсын. Асатын етті келетін кісілерге арай сал. адірлі лкен кісіге малды басын жне асына жамбас оясы. Асыты жілік, топан жілік жне бел омырта, жауырын, жезде, кйеубалалар болса, олара тс салуа болады. Турауа да ет болатын болсын. Етті семіз боланы жасы. Бас-сираты жалпы етпен емес, блек асан дрыс. Басты йасы сыпырылып кетпес шін асыпай жай ота айнату керек, тіптім басты таза мрліге орап, байлап та асуа болады, басты тісі аылан, жасы жуылан болсын. Етті де кбігін айта-айта алып трып, сорпаны сапырып отыру керек. Сонда етті кбігі жабыспай, таза піседі. Ет кп пісіп кетсе де дрыс емес, аз айнатып, атты етуге де болмайды. Сыйлы онатара сйектерді етін алмай, ттас ойып, астына бос етті турап, тздыын йып апар. Ет табаты ернеуінен сорпа тгіліп трмасын, онатарды стеріне аып-тамып жатса, ят болады. Ал трелке, асытарыа мият бол. Ыдыстары таза рі ра болсын. Су ыдыс-аяты берген ят болады. онатарды алдарындаы трелкелерін р тамата ауыстырып отыран дрыс. Таматы алдыын, ауыз сртетін ааздарды, т.б. тез арада алып кетіп, онаты алдын таза етіп ою керек. Салаттарды да сйсініп жейтіндей, дмді жаса. андай тама жасаса да, онатарым сйсініп жесе екен деген тілекпен жасаса, ол дмді болады. Суы ет, тауы, балы ойанда да тамаша етіп ккпен безендіріп ой, ал енді шай мзіріне ерекше дайынды керек. Ттті таамдарды е жасысын алуа тырыс. ра жеміс-жидектерді де тазасын, жасысын ал. ымбат екен деп, арзана жгірме. Базардан алан рік, мейіз, аршылан жаа, кишу, миндаль дндеріні барлыын жуып, дндерді духовкаа салып кептіріп ал. Рас, азір брі дкендерде бар, біра соан арамай, бауырса, чак-чак, аудырлаты, самсаны, тортты йде дайындаан жасы. Кез-келген адам йді дмін баалайды. онаыа сый-сияпат жасайтын болса, салматы етпей-а, бір жадаятты (ойын, би, неше трлі жарыс т.б.) йымдастырып, (приз) тыс -сыйлы ретінде беруіе болады.

Шайды ш трлі дайындаан жн: ара шай, кк шай,стті шай. р онатан андай шайды алайтынын срап барып, алаан шайын йып бер. андай ауырт шаруалары болса да, онатарды шай кеселерін арап отыр, кейбіреулер бос кесесін сынуа ялады. онатара беретін сыбаады дастарханнан алмай, кннен брын дайындап ойаны дрыс. Ммкіндігінше, келген онаты йіне алай жететінін ойластыран жасы. Егер ол кісілерге клік келмейтін болса, клікті жргізушімен кні брын дайындап ойыдар.