Ара ауруларыны тасымалынан омартаны кзету шаралары

оамды жне аулалы омарталардаларды ара аурулары бойынша олайлыы йымдастыру шаруашылы жне Ветеринариялы-санитариялы шаралар жиынтыын ткізумен амтамасыз етіледі.

Омарталар ара ауруларынан аулатау, олайлы, ра, салын желден оралан, балды сімдіктерге бай, тас жол мен темір жолдан 500 м-ден жаын болмайтын жне кондитерлік, химиялы нерксіп ксіпорындарынан 5 км ашытытаы жерде орналасады.

Стационарлы омарта аумаын шарбапен оршап, жемісті ааштар мен шілік бталарды отырызады, ал мекеме жне жолмен амтылмаан аудандарды жыл сайын опарып, балды сімдіктерді егеді. Бір омартада 150 ара отбасынан аспауы керек. яларды арасындаы араашыты 3-3,5 м-ден, ал я атарларыны арасындаы араашыты 10 м-ден кем болмауы керек. Стационарлы омарталарда я аынзектері алдындаы жарты метрде ыртыстар алынып тасталып, аудандара м тселеді.

Омарта аумаы тегістелген, бгде заттардан тазартылан болуы керек.

Омарта аумаындаы шптерді кезе-кезеімен шауып, жинап тру ажет, аынзек ауматарында табылан ара ліктері мен оыстарды жинап, ртеп тру ажет.

Араларды тзетіліп, боялан, нмірленген яларда стайды. Бояу шін детте а, кгілдір немесе сары тсті бояуларды алады. яларды азышалар мен тырыа орнатады.

Стационарлы омарталарда омарта йшігін жабдытайды, ал кшпелі омарталарда – кшпелі жиналмалы кркелерді жабдытайды жне онда ол жуыш, леген, апаы бар шелек, дріханалы орапша, сабын, сонымен атар 2 слгі мен омартаны рбір жмысшысына 2 халат жне олды залалсыздандыру шін дезинфекциялайтын ерітіндісі (1 % хлорамин) бар ыдыс болуы керек. Омарта йшігіні терезесіне, крез саталатын жерге, балды аызуа арналан жерлерге аралар мен баса да жндіктерден орау шін са торлары бар рамалар ойылуы керек.

Омарта аумаынан баылау яларына арналан, аралара арналан оректі орналастыратын телімдерді, сонымен атар яларды жне ілмегі бар баса да рылыларды, аын суа арналан жабы дытар мен жетхананы дезинфекциялауа арналан аудандарды алыса кетіп, ол жерлерге бастырма орналастырады.

Стационарлы омарта аумаында жндіктер мен кеміргіштерге ол жетімсіз, олдан желдетілетін, мздамайтын, ра (атысты ылалдыы 50 пайыз) болатын крез оймасы жабдыталады. Крез оймасында бос яшы магазиндік крездер, сонымен атар балы бар крездер саталады.

Еріген балауызды тыыз ааш жшіктерде блек сатайды.

Елді орта жне солтстік баыттары шін омартада ыста рады, ол ра, мздамайтын, йлесімді созылмалы желдеткішпен жабдыталан, жай ішіндегі белгіленген микроклимат параметрлерін, 0 2оС температураны, 75-85 пайыз ауаны атысты ылалдыыны жне 1 ара отбасына 0,435 текше м/са ауа айналымыны сталуын амтитын болуы керек. ыстаты баса масатта пайдалануа тыйым салынады.

рбір стационарлы омартада арты яларды, ыдыстарды, ара шаруашылыыны керек-жаратарын жне жабдытарын сатауа арналан, сонымен атар дезинфекциялау ралдарын сатауа арналан аралара ол жетімсіз, ошауланан ойма жайы немесе бастырма болуы керек.

Омарта мегерушісі етіп ара шаруашылыы бойынша арнайы даярлытан ткен немесе аралармен жмыс істеуде мол тжірибесі бар жне медициналы тексеруден ткен тлалар таайындалады.

рбір омартада сйкес ветеринарлы ызмет туралы жазулары бар Ветеринариялы-санитариялы паспорт болуы керек жне оан негізделе отырып, ара жне ара німдерін тасымалдауа, жіберуге, сатуа рсат беріледі.

Жаа омарталарды ара ауруларыны карантині бойынша олайлы шаруашылытан (яшыта немесе пакетте) келінген сау ара отбасыларымен алыптастырады.

Ара отбасылары, сонымен атар аналары омартаны аымдаы жылда тексеруден ткен кнін крсете отырып, ара аурулары карантині бойынша жеткізуші шаруашылыты олайлыын растайтын жатты негізінде абылданады. Ара тасымалын таза дезинфекцияланан яшытарда, 2 жылдан кем уаыт пайдаланылан ашы ср крездерде жзеге асырады.

айта келінетін аралар партиясын карантиндік омартада (баса омарталардан 5-7 км ашытыта), оларды 30 кн аымында ветеринарлы баылауда стап, карантиндік ауру оздырыштарына тексереді.

Аман-есен болан жадайда араларды негізгі омартаа ауыстырады.

яшытарды, ара шаруашылыыны керек-жаратарын, арнайы киімдерді жне омарта заттарын табалап, рбір омартаа бекітеді. Дезинфекциялау ткізбестен бір омартаны затын екінші бір омартаа беруге тыйым салынады. Шаруашылыа немесе омартаа брын пайдаланылан яшытар, балшайауыштар, ара шаруашылыыны керек-жаратары жне омарта жабдытары, сонымен атар бал салуа арналан ыдыстар келіп тскен жадайда, оларды міндетті трде дезинфекциялайды.

Омарта аумаына бгде адамдарды кіруіне тыйым салынады.

Аралар ауыран немесе лген жадайда омарташы бл жайлы ара шаруашылыы бойынша шаруашылы ветдрігеріне, ветеринарлы мекемеге жне ауданды аа зоотехникке хабар береді.

Омартадаы барлы жмыстарды омарташы таза киімде орындайды. Ара отбасыларын кктемгі тексеру кезінде ара отбасыларынан 200 м ашытыта орналасан аын сулара арналан дытар жабы болып, бастырмасы бар бетондалан аумата барлы яшытарды, ойылмалы жне тбе татайларын, яшы кенептерін, керек-жаратарын, жабдытар мен арнайы киімдерді тазалап, дезинфекциялауды жзеге асырады.

яшы тбіндегі оыстарды жинап, ртейді. Лмденген жылыту жастытарын жааларымен ауыстырып, ескілерін ратады. Ауа райы жылынан (10оС-тан тмен емес) кезде отбасыларды таза дезинфекцияланан яшытара ауыстырады.

лсіз отбасыларды осып, яшытарды ысартып, жылытады, анасыз отбасылара жас ана береді.

Арты азытар аз жадайда отбасылара балы жапсырылан крез рамаларын ояды, ал азытары болмаан жадайда аырда жылы ант шрбатымен оректендіреді. Отбасыларды дамуына арай, оларды яшытарын кеейтіп отыру ажет, ол шін ерте кктемде ашы ср крездері бар рамалар ойылады, ал траты жылы ауа райында бос балауыз ойылады.

Аралардан босаан шаруашылыа жарамды крез рамаларын араларды шабуылы мен рынуын болдырмау шін аралара ол жетімсіз жерде дезинфекциялап, крез оймасында сатайды.

Омартада екі жылдан астам уаыт пайдаланылан жарырамайтын ара абыралы крездерді, сонымен атар бал жаылып, ара фекалымен атты ластанан, тышандармен заымдалан немесе дрыс рылмаан крездерді брактайды. Мндай крездерді иып, жшік немесе бшкелерге салып, тыыз бастырмалап, балауыздарды жылытады.

Кктемді омарташы араларды алашы шып шыуын жасы баылап, нашар шатын отбасылара назар аудара отыруы керек. Егер я айналасында кптеген жоралаушы аралар болса, ауруа кдіктілерді ішінен 50 араны жинап, ветеринарлы зертханаа жібереді жне бл жайлы омарта журналына тиісті жазбаларды енгізеді. Кктемде алашы шып шыу кезінде алдын алу масатында омарта отбасыларыны 10 пайызын тадай отырып, зертханаа зерттеуге жібереді.