Анасы мен баласыны гімесі

 

Баласы: - Ана, ата деген кім болады?

Анасы: - Ата сені ардаты,

кесі ол кені.

Айтар сзі салматы,

Атасы ол лымны.

 

Баласы: - Ана, же деген кім болады?

Анасы: - же – мейір шуаы,

Трімізде траы.

Анасы ол кені

Бізбен бірге трады.

 

Баласы: - Ана, наашы деп кімді айтады?

Анасы: - Аылынан айналдым,

Наашы – алтын тірегі,

Ананы бауыр-туысы.

Тілегін тілеп жиенні,

Тасыан ркез ырысы.

 

Баласы: - Ана, бауыр деген кім болады?

Анасы: - Бауыр сені – туаны,

Бауыр сені – туысаны.

Алда талай мір бар,

Жо нрсе шін рыспаы.

 

Бата алан міржан

гіме

Аулада екі бала доп ойнап жр. Кнні ыстыына да арайтын емес, кезектесіп апаа трады. Екеуі: «Шіркін-ай, балалар кп болып, наыз футбол ойнаса ой» деп, армандап ояды. Бір кезде апада тран міржан жгіре жнелді. Айдар болса, а-та.

- міржан, сен айда кетті?

- азір,-деді міржан.

міржан жгірген бойы барып, бір апаны олынан ауыр смкесін алды. Екеуі бірдее деп сйлесіп барады.

Айдар: «Ауылдан келген туыс апасы шыар , себебі міржанны з жесі йінде ой» деп ойлады. Бір кезде міржан жгіріп келді де, апаа тра алды.

- міржан, сендерді йге келді ме?

- Кім?

- Жааы сен смкесін ктерген апа.

- Жо.

- Онда сен неге жгіріп барды?

- Кріп алдым.

- Кріп алса, жгіре бересі бе? Мен сені таниды екен десем.

- Айдар, ол лкен апа ой, смкесі ауыр екен, кмектестім, одан мені ештеем де кеткен жо, керісінше, ол кісі маан «ркені ссін, лкен азамат бол» деп, батасын берді.

- ойшы, танымайтын апаа кмектесуді керегі жо, зіні баласы, немересі неге кмектеспейді.

- Ол апаны баласы да, немересі де жо екен.

Айдар ндемей алды. Добын олына алып, з йіне арай брылды.

- Айдар, ойнамаймыз ба?

Айдар нсіз басын шайады. міржан досына неге жапай аланын тсінбей трып алды.

 

Адар патша сайлады

(ертегі)

Адар, стар, кдімгі йдегі жан-жануар малдар брі-брі бір кні жиналып, кеес рды. Осы кнге дейін сайланбай-а а патшасы болып жрген Арыстан сз бастады.

- адірлі аайын, бгінгі бас осуымызды себебі брімізді тура жола салып, тртіпке келтіретін, басымыза кн тссе, таратын арамыздан біреуді патша сайлайы.

у тлкі жаымпаздыын крсетті:

-зііз басара бермейсіз бе, сіз кштісіз, сіз аылдысыз, - деп брадады.

Арыстан оны сзіне де, зіне де мн бермеді. Сзін ары арай жаластырып, жиналысты басаруды салматы да, сабырлы тйеге тапсырды. Тйе арыстана сра ойды.

- Ареке, патшалыа міткерлерге е басты шарт андай болады?

- Е басты шарт – саналы адам баласына кп жасылы жасайтын а, жануар, с патша бола алады.

- Онда зііз траа болыыз. Маймыл, асыр, жылы, тасбаа, арлыаш с сіздер ділазы боласыздар.

- Патшалыа міткерлер бір-бірден ортаа шыып, з асиеттеріізді айтасыздар.

А да, с та, й жануарлары да алай болар екен дегендей атарылып трып алды. Саспаан тек тлкі ана. Баанаы арыстана жаымпаздананын мытан, слулыына басы айналды ма, йтеуір браладап ортаа шыты.

Ау, аайын, туандар,

Бірер минт тыдадар.

Мен змді патшалыа сынам,

арсы ешкім бола оймас осыан?

Аылына кркі сай ,

Маан келер барлы бай.

сата алса, тон боламын.

Сыйлыа берсе, жол боламын.

Брінен де адама

Е керегі мен болармын.

-Тон болатын мен жол бола алатындар бар болса, ортаа шысын.

асеке шыты асиып, суыр шыты суылдап, аладап шыты андатр, шыып жатыр брі де. ндыз шыты лпырып, арап апты жрт тынып. Тлкіні реі ашты, ыза боп, бетін басты.

-Жан-жануарлардан талапкерлер болса, ортаа шысын.

Кеесіп малдар зара келді бітімге, артыпыз деп айай салмады ешкімге.

-стардан кім бар?

Брі ырана арады, ыран биіктен жерге тспеді, саылдаан даусымен:

Жер бізді бесігіміз, аялаймыз,

Пайдамыз болса егер аямаймыз.

Аспанны биігінде самаса та,

Патшалыа біз біра жарамаймыз.

Сонымен не керек, а-сты ешбір улетінен патшалыа лайыы здерін здері сынбады. Арыстан жиынды басарып тран тйеге:

-Ей, момын жануар, кезінде момын, аау мінезімен тышанды басыа шыарып, жылдан р алып еді. Енді осы баршамыз саан баынса, алай болады? Брімізден бойы да зын, зі кнбіссі, су ішпей-а шыдап жре аласы. Тйе ат-тонын ала ашты:

- Жо, жо Арсеке, зііз болыыз. Патшаны адуынды, айбарлы боланы жасы ой.

Арыстан: - Ол дрыс ой, біра мен сен сияты шыдамды емеспін, арным ашса, ашуым атты. Адама пайдам емес, залалым кп бола ма деп, орамын. зі болмаса, трелігін айт.

Тйе: - Жарайды, онда мені шешімім: - жылы патшалыа жарайды. Ол – ерді анаты, одан баса да кптеген асиеттері бар. Адам баласы жаратылалы жылы - адамны серігі. Егер сіздер малдасаыздар, мені сынысым осы.

Бір уаыт тыныштытан со, брі тйені сзін малдап, ол ктереді.

анатты пыра ортаа шыты, оан брі ошамет крсетті.

 

1999-2005 жылдар аралыында жызылды