Таматандыру жиілігі, таматы тиісті клемін есептеу тсілі.

Таматандыру еркін режимде боланы дрыс, аралыы 1-4 саат болуы ммкін, таматандыру жиілігі — тулігіне 7-10 рет, тама клемін баланы зі анытайды, анша емгісі келсе сонша емеді.

Аралас жне жасанды таматандыруда жалпы абылданан есептеу тсілі олданылады.

Баланы 10 кндік мірінен бастап 1 жаса дейін тама клемін анытауды 2 тсілі сынылады.

1 тсіл: «Клемдік»— таматы туліктік клемі баланы жасына, салмаына сай есептеледі. 2 аптадан 2 айа дейін дене салмаыны 1/5 білігіне те клемде болады.

2 ай — 4 ай — 1/6 блігі

4 ай — 6 ай — 1/7 блігі

6 ай — 9 ай — 1/8 блігі

2 тсіл: «Калориялы»тсілде баланы жасы, салмаы жне туліктік калорияа мтаждыы ескеріледі.

I тосанда — 120 ккал/кг,

II тосанда — 115 ккал/кг,

ІІІ тосанда — 110 ккал/кг,

IV тосанда — 100кал/кг.

Мысалы: балаа 3 ай, салмаы — 5800 г.

Туліктік калорияа мтаждыы:

120 ккал х 5,8 кг = 696 ккал

100 мл ана стінде — 700 ккал

Туліктік ст млшері:

100 мл — 700 ккал

X — 696 ккал

Х = 100 x 696 = 991 мл

700

Негізгі оректік заттар мен энергияа мтажды.ДД мліметі бойынша алашы аптада суді амтамасыз ету шін ажет белок дегейі – 1,4 г/кг. осымша таам енгізгенге дейін ауіпсіз дегей – 1,85 г/кг. осымша тама енгізгеннен кейінгі аралас диетада 2 г/кг дене салмаына дейін ктеріледі.

Аралас таматандыруда бейімделген ст оспасын олдананда белока мтажды – 2-2,5 г/кг, ал бейімделмеген ст оспасын олдананда – 4 айа дейін – 3 г/кг, кейінгі айларда 1 жаса дейін 2,5-3 г/кг болып есептеледі.

Жасанды, бейімделген оспамен таматандыранда – 2-2,5 г/кг, ал бейімделмеген оспамен таматандыранда – 3-3,5 г/кг.

Майа мтажды таматандыруды барлы трлерінде 3 айа дейін – 6,5 г/кг, 3-6 айда – 6 г/кг, 6 айдан бастап – 5,5 г/кг.

Кмірсулара мтажды таматандыруды барлы трлерінде де 1 жаса дейін 13 г/кг.

 

БІР ЖАСА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ ТАМАТЫ ЭНЕРГИЯА МТАЖДЫЫ (ДД— 1985 ж.)

ЖАСЫ	ДД комитеті сынан - 1985 ж.
ккал/кг	кДж/кг
0-2 ай
3-5 ай
6-8 ай
9-12 ай

Кейбір таамды заттарды жеткіліксіздігін толытыру.Табии таматандыруда К, Д витаминдеріні темір, фтор элементтеріні тапшылыы байалады. К витаминіні жеткіліксіздігі бала міріні алашы кндерінде ана стінде К витаминіні аз млшерде болуына байланысты немесе стті аз емуіне байланысты болады, сондытан да кніне 1 рет парэнтеральді К витаминін егу керек.

Д витаминіні жеткіліксіздігі оны ана стінде аз млшерде екеніне байланысты. Тулігіне 300-400 ХБ Д витамині таайындалады.

 

ТААМДЫ ЗАТТАР МЕН ЭНЕРГИЯА БІР ЖАСА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ МТАЖДЫЫ (РФ, 1991 ж.)

Таамды заттар мен энергия	0-2 ай	3-5 ай	6-12 ай
энергия, ккал/кг
белок, г/кг	2,2	2,6	2,9
белок (жануартекті), г/кг	2,2	2,5	2,3
май, г/кг	6,5	6,0	5,5
линолин ышылы, г/кг	0,7	0,7	0,7
кмірсулар, г/кг	13,0	13,0	13,0
кальций, мг
фосфор, мг
магний, мг	55,0	60,0	70,0
темір, мг	4,0	7,0	10,0
мырыш, мг	3,0	3,0	4,0
йод, мг	40,0	40,0	50,0
С витамині, мг	30,0	35,0	40,0
А витамині рет. экв., мкг	400,0	400,0	400,0
Е витамині экв., мкг	3,0	3,0	4,0
Д витамині, мкг	10,0	10,0	10,0
В, витамині, мкг	0,3	0,4	0,5
В2 витамині, мкг	0,4	0,5	0,6
В6 витамині, мкг	0,4	0,5	0,6
РР витамині, мкг	5,0	6,0	7,0
Фолацин, мкг	40,0	40,0	60,0
В12 витамині, мкг	0,3	0,4	0,5

Темір жеткіліксіздігі.Темір жеткіліксіздігін толытыру масатында кіндікті байлауды тамыр пульсациясы біткенше кешіктіру (60 сек). Бл бала организмінде темір орын толытыруа олайлы жадай туызады.

Барлы екіабат йелдер кніне рамында 120 мг темір жне 80 мкг фоль ышылы бар таблетка ішуі керек жне де кп млшерде «С» витаминін абылдауы ажет.

Фторды жеткіліксіздігі– фторды ст безі секретіне нашар ауысуына байланысты, кптеген мемлекеттерді педиатрлары тулігіне фторды микродозасын (0,25 мг) олдануды сынып отыр.

 

Тиімді табии таматандыруды 10 аидасы:

1. Табии таматануды ережелерін атал сатап, медициналы ызметкерлер мен босанушы йелдерді осы ережелер туралы дайы хабардар етіп отыру ;

2. Медицина ызметкерлеріне табии таматандыру тжірибесін іске асыруа ажетті дадыларды оытып – йрету;

3. Барлы екі абат йелдерді табии таматандыруды артышылыы мен тсілі бойынша хабардар ету;

4. Босананнан кейінгі алашы жарты саатта аналара нрестені емізе бастауа кмектесу;

5. Аналара, тіпті уаытша сбилерден блек болса да, алай емізу жне лактацияны алай сатау керек екенін крсету;

6. Медициналы крсеткіштер ажет еткен жадайдан баса уаытта нрестеге ешандай баса тама немесе сусын бермеу ажет;

7. Ана мен жаа туан нрестені тулук бойына бір блмеде болуын амтамасыз ету;

8. Нрестені кестемен емес талабы бойынша таматандыруды мадатау;

9. Жаа туан емшек еметін нрестеге анасыны емшегін еске тсіретін ешандай тыныштандыратын зат жне рал (емізік жне басалар) бермеу;

10. Табии таматандыруды олдайтын топ руды мадатау жне сол топтара перзентханадан немесе ауруханадан шыан аналарды атыстыру;