Клиникалы диагностикасы

Балалардаы гипертоникалы кризді клиникалы белгілері кенеттен самай-мадай жне шйде аймаыны атты ауырсынуы, басты айналуы мен сипатталады. Бетке анны "йылуы" болуы ммкін, жрек айну, лсіздік, таам абылдауына туелсіз су, жрек айну, кардиалгия, круді, естуді нашарлауы, парастезия, олдарды треморы. Пульс кштемелі, жиілеген. Мндай жадайда артериялы гипертензияны растау шін баланы екі олында А лшеу керек.

Жасты артериялы гипертензияны жіктелуі (мм сын.ба)
(Cunnigham S.,Trachtman.,H 1997)

__________________________________________________________________
Жасы 95-99 перцентель >99 перцентель айын
біралыпты гипертензия гипертензия
_______________________________________________________
Сист.А Диас.А Сист.А Диас.А
__________________________________________________________________
1 жаса дейін >110 >75 >120 >85
1-9 жас >120 >80 >130 >85
10-12 жас >125 >82 >135 >90
12-18 жас >135 >85 >145 >90
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Біз феохромацитомасы бар балаларда гипертоникалы кризді клиникалы ерекшеліктерін бл патологияны диагностикалы иындыына жне ерекше емдеу тртібін талап етуіне байланысты талылауды жн деп санады
Феохромацитома кезіндегі гипертоникалы кризді "классикалы" тріні симптоматикасы:
- ызу, орыныш, лім рейі;
- бозылтты, салын тер, олдарды треморы;
- басты кйдіріп ауырсыну сезімі, шйдедегі ауырлы сезімі, самайдаы пульсация, басты айналуы.
- круді нашарлауы, кейде дыбысты жне круде елестеушілік.
- кеуде артындаы, сол иыта, сол жа жауырын астында ангинозды аурсыну;
- эпигастрий аймаында атты тола трізді ауырсыну сезімі, ыылы, жрек айну, су;
- айын жрек соысы минутына 120-160 рет, арыншастілік жне арыншалы ыра бзылыстары;
- ЭКГ згерістері: Р-Q интервалдарыны ысаруы, ST сегментіні ыысуы, U тісшесіні лкеюі, лкен клемді о немесе теріс мнді T+U тісшелері;
гипергликемия, плазмада бос май ышылдарыны концентрациясыны жоарылауы(липолиз), нейтрофильді лейкоцитоз;
- дене температурасыны жоарылауы, кейде 39-40С дейін;
- плазма мен зр рамында катехоламин концентрациясыны жоарылауы;
- сонымен атар кризден шыаннан кейін А жылдам тсуі, жиі постуральді гипотензиямен.
Гипертоникалы кризді баса трлерінде клиникалы коріністер лсіз болады.

Гипертоникалы криз кезінде гипотензивті терапияны тактикасы
Балаларда тез арада А тзету келесі жадайларда талап етіледу:
1) А 99 перцентельден жоарылауы
2) мірге ауіпті симптомдар мен жадайларды басталуы:
- гипертоникалы энцефалопатия, ми ісінуі;
- геморрагиялы немесе ишемиялы инсульт;
-субарахноидальді ан йылу;
-аорта аневризмасыны еруі;
- сол жа арыншаны жетіспеушілігі;
-кпе ісінуі;
-миокард инфаркты;
- жедел бйрек жетіспеушілігі;
-ауыр ретинопатия
Анамнезде траты артериялы гипертензия болатын болса, А тез тсіруге сынылмайды. Бастапы А-нан алашы 6 саат ішінде 30% тсіру жне 72-96 саат ішінде толы алыпа тсу ауіпсіз болып келеді.
Симптомсыз тетін біралыпты А 95-99 перцентильге жоарылауы жедел гипотензивті терапияны ажет етпей, тадамалы емі жоспарлы трде жргізіледі.

Жедел жрдем;
1. Науасты басты шамалы ктерілген алпында, жоары тыныс жолдарыны ткізгіштігін амтамасыз етіп жатызады.
2. Оксигенотерапия.

3. Алашы кмек ретінде таайындауа болады:
тіластына немесе ішке
- нифедепин (1таблетка ішінде - 10 жне 20 мг) 0,25,-0,5мг/кг дозасында немесе
- каптоприл (1 таблетка ішінде - 12,5;25 жне 50мг) 0,1-0,2 мг/кг дозасында немесе
клофелин (1 таблетка ішінде - 0,075жне 0,150 мг) 0,002 мг/кг дозасында;
парентеральді:
0,3-0,5-1,0 мл дозада 0,01% клофелин ерітіндісін (жасына туелді) б/е немесе к/і 0,9% натрий хлор ерітіндісімен 5-7 мин ішінде баяу енгізу
осымша 1% дибазол ерітіндісін 0,1-0,2мл/жасына б/е немесе к/і енгізуге болады.
4. озан немесе айын нейровегетативті симптомдары кезінде 0,5% седуксен ерітіндісін 0,1 мл/кг (0,5 мг/кг) б/е енгізу.
5. Бас ми ішілік гипертензия симптомдарында (бас ауру, су) кезінде 1% лазикс ерітіндісін 0,1-0,2мл/кг (1-2 мг/кг) дозасында б/е немесе к/і енгізу.
6. Егер емнен нтиже болмаса, таайындалады:
- натрий нитропруссиді (нанипрусс) 0,5-1 мкн/кг минутына дозасында А (инфузия кезінде науасты бас жаы ктерілген алпында, шыл дене озалыстары болмау керек )баылай отырып титрлеп к/і енгіземіз немесе
-гидрализин 0,1-0,5 мг/кг к/і немесе
-диазоксид 1 мг/кг к/і.

7. Феохромацитомаа байланысты криздерде енгіземіз:
фентоламин 2-5 мг дозасында к/і А тскенще р 5 минут сайын айта енгізу немесе
-тропафен 10-30мг дозасында б/е немесе 5-15 мг к/і енгізу немесе
- феноксибензамин хлориді 10мг/ту дозасында к/і.
Арты А тмендеуі кезінде к/і натрий хлоридіні изотоникалы ерітіндісін енгізу, ал бл лшемні нтижесіз болуы кезінде - мезатонды олдану.
Жедел кмек крсеткеннен кейін жансатау немесе интенсивті терапия блімшесіне жатызу. Науас жадайы тратананда за серлі гипотензивті препараттарды таайындау.