Йымны аржылы жадайын ысаша талдау дістемесі
лемде, бухгалтерлік есепті бірегейлендіру масатымен, 1973 жылы аржылы есептілікті халыаралы стандарттары комитеті, ксіби бухгалтерлері келісімі нтижесінде рылан болатын.
йымны есептілігі ХЕС-№1 бойынша йымдастырылады. Онда былай жазылан: «Барлы маызды апараттар, аржылы есепті пайдаланушылар шін аны жне тсінікті болатындай дегейде ашылуы тиіс»
Баланс активі мен пассивін ру аржылы есеп беруді халыаралы стандартында бойынша 5 блімнен трады:
- ыса мерзімді активтер;
- за мерзімді активтер;
- ыса мерзімді міндеттемелер;
- за мерзімді міндеттемелер;
меншікті капитал
Ксіпорынны аржылы тратылы ымын, кейбір авторлар «з аражаттарын шебер пайдалану абілеттілігі, жмыс процесінде здіксіздігін амтамасыз ететін аржыны жеткілікті болуы» деп тсіндіреді. аржылы тратылы – меншікті жне арыз аражаттарыны байланысы деп жазады. В. М. Радионова мен М. А. Федотова бл ымды былай деп тсіндіреді: «Ксіпорында траты алыптасан табысты шыынынан артуыны зіне тн айнасы – аржылы тратылы. В. Г. Артеменко мен М. В. Беллендер бл ымды былай тсіндіреді: «аржылы тратылы – бл табысты шыыннан траты дрежеде артуы. Э. А. Маркарьян мен Г. П. Герасименко кзарастары: «Ксіпорынны з міндеттемелері бойынша есептесу ммкіндігі» немесе «Сауда, несие жне баса да тлем сипатындаы операцияларды нтижесінде пайда болатын ксіпорынны тлем міндеттемелерін уаытылы жне толы орындау ммкіндігін крсететін тлем абілеттілігі, аржылы тратылыты сырты крінісі болып табылады.
йымны активтері мен пассивтеріні алыптасу кздеріні рылымды динамикасын талдау келесі кестеде жргізілген.
Кесте 1- «Технопарк Алатау» ЖШС- активтері мен пассивтеріні алыптасу кздеріні рылымды динамикасын талдау
мы теге
Крсеткіштер | 2014 ж | 2015 ж | Ауыту (+,-) | |||
Сомасы | лесі% | Сомасы | лесі% | Сомасы | лесі% | |
ыса мерзімді активтер | 33 104 | |||||
Аша аражаттар | 175 934 | 75,9 | 212 401 | 80,2 | 36 467 | 4,3 |
ыса мерзімді дебиторлы арыз | 29 449 | 12,7 | 27 664 | 10,5 | -1 785 | -2,2 |
орлар | 24 420 | 10,5 | 20 575 | 7,8 | -3 845 | -2,7 |
Баса да ыса мерзімді активтер | 1 720 | 0,9 | 3 988 | 1,5 | 2 268 | 0,6 |
МА жиынты сомасы | 231 523 | 264 628 | 33 104 | |||
за мерзімді активтер | ||||||
Негізгі ралдар | 55 099 | 63,8 | 49 319 | 61,7 | -5 780 | -2,1 |
Биологиялы активтер | 0,2 | 0,23 | 0,03 | |||
Материалды емес активтер | 5 515 | 6,4 | 4 839 | 6,04 | -676 | 0,36 |
Кейінге алдырылан салыты актив | 25 661 | 29,6 | 25 661 | 32,03 | 2,43 | |
МА жиынты сомасы | 86 423 | 79 996 | -6 426 | - | ||
Барлы активтер | 317 946 | 344 624 | 26 677 | |||
ыса мерзімді міндеттемелер | ||||||
ыса мерзімді сауда жне зге де кредиторлы берешек | 47 454 | 74,82 | 48 302 | 5,82 | ||
ызметкерлерге сыйаы | 1 478 | 2,3 | 4 229 | 2 752 | 3,7 | |
Баса да .м.м | 14 488 | 22,88 | 17 404 | 2 916 | 2,12 | |
ММ жиынты сомасы | 63 420 | 69 934 | 6 515 | - | ||
за мерзімді міндеттемелер | ||||||
Кейінге алдырылан салыты міндеттеме | 30 871 | 30 871 | ||||
ММ жиынты сомасы | 30 871 | 30 871 | - | |||
Капитал | ||||||
Жарылы капитал | 1 067 416 | 1 067 416 | ||||
Блінбеген пайда | -843 761 | -823 598 | -17 163 | |||
Жиынты сомасы | 223 655 | 243 818 | ||||
Барлы пассивтер | 317 946 | 344 623 |
Келесі шарттар бойынша баланс тімділігін 2- кестеде арастырайы
Кесте 2 - Баланс тімділігіні шарттары
мы теге
Крсеткіш | 2014 ж | 2015 ж |
А1П1 А2 П2 А3 П3 А4П4 | 175 934 61 942 31 169 1 477 24 420 30 871 86 422 223 655 | 212 401 65 706 31 151 4 229 20 575 30 871 79 996 243 818 |
Кесте 3 - «Технопарк Алатау» ЖШС- тлем кнтізбесі
мы теге
Актив | Жыл басы 2014 ж | Жыл аяы 2015 ж | Пассив | Жыл басы 2014 ж | Жыл аяы 2015 ж | Ауыту (+,-) | |
2014 ж | 2015 ж | ||||||
I | 175 934 | 212 401 | I | 61 942 | 65 706 | 113 992 | 146 695 |
II | 31 169 | 31 151 | II | 1 477 | 4 229 | 29 692 | 26 922 |
III | 24 420 | 20 575 | III | 30 871 | 30 871 | -6 451 | -10 296 |
IV | 86 422 | 79 996 | IV | 223 655 | 243 818 | 137 233 | 163 822 |
Кесте 4 – «Технопарк Алатау» ЖШС- тлем абілеттілігін талдау
мы теге
№ | Крсеткіштер | 2014 ж | 2015 ж | Ауыту (+,-) |
К абсолютті тімділік | 2,7 | 3,03 | +0,33 | |
К аралы тімділік | 3,26 | 3,48 | +0,22 | |
К аымдаы тімділік | 3,65 | 3,78 | +0,13 | |
К тлем абілеттілік | 2,76 | 3,04 | +0,28 | |
К жалпы тімділік | 0,75 | 0,8 | +0,05 | |
Кесте 5 - «Технопарк Алатау» ЖШС- таза айналым капиталы
мы теге
№ | Крсеткіштер | Сомасы | Ауыту | |
2014 ж | 2015 ж | |||
ыса мерзімді активтер | 231 523 | 264 628 | 33 105 | |
ыса мерзімді міндеттемелер | 63 420 | 69 934 | 6 514 | |
Таза айналым капиталы | 168 103 | 194 694 | 26 591 | |
Ескерту: дерек кзі [8] |
Кесте 6 - «Технопарк Алатау» ЖШС- пайда рамымен рылымын талдау
мы теге
№ | Крсеткіштер | 2014 ж | 2015 ж | Ауыту (+,-) | |||
Сомасы | лесі % | Сомасы | лесі % | Сомасы | лесі % | ||
Жалпы пайда | 13,60229 | 33,83626 | 20,23397 | ||||
аржылы табыс | 0,387681 | 6,592007 | 6,204326 | ||||
Баса да табыс | 86,01003 | 59,57173 | -16274 | -26,4383 | |||
Барлы табыс |
Сурет - 1 «Технопарк Алатау» ЖШС- пайда рамы
Ескерту: [1] зерделенген дебиеттер негізінде автормен растырылан
Кесте 7 - «Технопарк Алатау» ЖШС- шыын рамымен рылымын талдау
мы теге
№ | Крсеткіштер | 2014 ж | 2015 ж | Ауыту (+,-) | |||
сомасы | % | сомасы | % | сомасы | % | ||
кімшілік шыындар | 99,85138 | 99,0474 | -49126 | -0,80398 | |||
Баса да шыындар | 0,14862 | 0,9526 | 0,80398 | ||||
Барлы шыын | -48954 |
Технопарк Алатау жауапкершілігі шектеулі серіктестігіні талдауын орытындылау барысында, йыма біз келесідей сынысымызды жазамыз.
йымны аржылы жадайын зерттей келе, бл йым еліміздегі баса технопарктермен салыстыранда пайдасы жнінен алашы орында. Бір алыпты жмыс жасап отыр. Дадарыс серінен 2015 жылы біршама табыс кзіні азайандыын байады. Бл йымны жадайын жасарту шін, серіктестікке ызмет трін таыда дамытуды сынар едік. Бл йым ала ксіпкерлері шін, ала сыртында орналасандытан біршама иынды туызуы ммкін. Сол шін аладан бірнеше кеселерді жала алып, ішіндегі ызметін ала сыртындаы кеселердікімен атар жасауды сынар едік.
Бл технопаркты зерттеу негізінде байаанымыз имаратты, ішкі кесені рленуі, сырты ауласына баа бере келе шетелдердегі технопарктерден кем емес. Осы крсеткіштерін пайдаланып, крші Ресей федерациясындаы «Сапфер» технопаркімен салыстырды. Салыстыру барысында леуметтік желідегі «Алатау» технопаркіні апараттарыны аздыын жне толытыруды те ажет ететіндігін байады. Айта кететін таы бір жайт, шетелдік мекемелер бізді кеселерді жала алатын болса, кеден салыы салынбайды немесе салы млшерлемелері азайтылады. Сол себептіде леуметтік желідегі апарат жйесі аны, тсінікті, наты жне ш тілде олдану ммкіндігі жоары болуды сынамыз. Бір сзбен айтанда, онлайн ызмет трін енгізуді сынамын.
Тжірибелік дріс алу барысында байаанымыз, бл йым ажетті сома бюджет арылы аударылады. йымда маркетингтік жарнама жетіспейді. Жарнаманы жасау стратегиясын йымдастыру ажет.
Серіктестікке таы бір ызмет трін осуды жн санаймыз. йым жала берумен ана айналысады. Осы серіктестікті ызметін алалы мекемелерді жала алуын ескере отырып, жаа ызмет трін сынар едік. Натыра айтатын болса, тасымалдаушы ызмет трі. Бл ызмет аладаы ксіпкерлерге жаттарды уаытылы жеткізіп, сонымен атар сенімді болуын дрыс йымдастыру. Яни осы ызмет арылы белгілі млшерде пайданы болашата сіру ммкіндігі бар.