Стратегия» дегеніміз йымны міндетті ісін орындауды жне масатына жетуді амтамасыз ететін жан-жаты жоспар жиынтыы болып саналады.
Стратегиялыц жоспарлау дегеніміз басшы кабылдаан эрекеттер мен шешімдер жиынтыы, сол арылы йымны з масатына жетуі шін басшы арнайы стратегияны іздестіреді.
Стратегияны басты міндеті – йымдаы жаадан енгізілгендерді жеркілікті дрежеде амтамасыз ету. Стратегиялыц жоспарлау басару ызметіні трт трін амтиды: ресурстарды блу;сырты ортаа бейімдеу; ішкі йлестіру жне йымды стратегиялы болжамдау.
Стратегиялы жоспарлауды зіндік белгілері:
Стратегияны кпшілік жадайда жоары басшылар тжырымдайды жне жасайды.
Стратегиялык; жоспар жеке бір йыма ана емес, бкіл корпорацияны болашаы шін жасалады.
Стратегиялы жоспар клемді зерттеулерден жне наты деректермен негізделуі тиіс.
Стратегиялы жоспар фирманы айкындылыын, дербестілігін білдіреді,мны зі оларды белгілі бір жмыскерлерді тартуына ыпал етеді.
Стратегиялы жоспарды жасаанда, за уаыт бойы ттастыын сатаумен оса, ажет болан жагдайда жетілдіруді жэне айта баыттауды жзеге асыратындай икемді болуы тиіс.
Жайлы стратегиялы жоспарды бадарлама ретінде карастыру кажет, сонда за уаыт бойы фирманы кызметін баыттауа, рі ажет болан жадайда згертуге болады.
Стратегиялы жоспарлау ш негізгі шарттарды сатауды талап етеді:
· Бірінші шарт-компанияны ызметі инвестициялы оржынды басару принципінде рылады.оны мні-компанияны рбір ызмет баытын орындау шін ресурстарды тиісті трде блінуінде.
· Екінші шарты-рбір ызмет тріні келешегін баалау.Осы масатпен нарыты су крсеткіштері жне компанияны наты нарытаы позициясы зерттеледі.тек аымды сату немесе пайда клеміне бейімделген компаниялар оларды шектеулі екндігіне кздері жетті.Мысалы,1970 жылдары «Ford Motor» компаниясы шін лкен машиналарды ндіру тиімді болды.алайда нарыты зерттеулер ттынушыларды сранысы шаын литражды автомобильдер жаына ауанын крсетті.Сондытан компания инвестицияларды ндірісі сол кезде залалды болан шаын автомобильдерге жмсады.
· шінші шарты-стратегияны зірлеу.р бизнес шін за мерзімді масаттара жету жоспары жасалады.Сондытан,рбір компания іс-рекетін,масаттарын,ммкіндіктерін,ресурстарын зерттей отырып,з стратегиясын зірлейді.Егер компания саясаты шыындарды тмендетуге баытталса,оны бсекелесіні саясаты жаа німге ндіруге баытталуы ммкін.
Стратегиялы жоспарлауды кезендері 24 суретте келтірілген, ал оларды суреттеу тменде беріледі:
|  |
Сурет 24 - Стратегиялы жоспарлауды кезедері
Кптеген ірі компанияларды йымды рылымы трт дегейден трады.Олар-корпоративтік,блімше,бизнез-бірлік жне ндірістік желі дегейлері.Компанияны бас кеесі іс-рекетін келешекте пайда берсе,штаб-птер оны блімшелерін дамыту,бизнесті жаа баыттарын ашу немесе келешегі жотарын жабу туралы шешім абылдайды.Компанияны рбір блімшесі іс-рект баыттары бойынша ресурстар блінген жоспарын зірлейді.Бизнес-бірлікті стратегиялы жоспары оны за мерзімді рентабельділікке,ал ндірістік желіні жоспары масаттарына жетуге баыттайды.
Кптеген компанияларда маркетингтік жоспар стратегиялы жне тактикалы екі дегейде зірленеді.Стратегиялы жоспар компанияны даму келешегін анытайды, тактикалы-аымды міндеттерді шешуге бейімделген.Стратегиялы жоспар тек бір ана нім желісіне немесе нары секторына байланысты жасалып оймайды,ол ксіпорынны барлы іс-рекетін амтитын бірыай жоспардан трады.
азіргі кезде азастанды ксіпорындар негізінен стратегиялы жоспарлауда араанда, жедел жоспарлауды кбірек пайдаланады. Стратегиялы жоспарлау нарытаы бсекелестік крестегі басты фактор болып табылады.
Стратегиялы жоспарлаумен айналысатын фирмаларды жетістіктері жоары болатындыы зерттеулер нтижесінде аныталан. Стратегиялы жоспарлауды мні болашата технологиялы, экономикалы жне леуметтік-мдени згерістерге байланысты сіп отырады.