Сур. Энергия тиімділігі мен жаа генерациялар рылысын арттыруа кеткен инвестициялар (Украина) шыыны
Электр энергиясын дамыту шін – оршаан ортаа серін минимум шамаа жеткізу кезінде рекет етуші электр станцияларыны ызмет мерзімін зарту бойынша іс-шаралары. Барлы электрстанцияларын жаырту шін 2050 жыла дейінгі болжаммен азастанны «жасыл экономикаа» ту концепциясында арастырылан станымдар мен крсеткіштерді ескеріп электр жне жылу энергетикасыны болжамды балансын зірлеу арастырылады [12,13]. Для модернизации всех существующих электростанций предусматривается разработать прогнозный баланс электроэнергии и тепловой энергии с перспективой до 2050 года с учетов принципов и индикаторов развития сектора, предусмотренных в Концепции перехода Казахстана к «зеленой экономике».
Улы заттарды шыарындылары бойынша азіргі заманы стандарттара жету масатында 2020 жылдан кейін пайдалануа берілетін электрстанцияларын жаырту кезінде ша, ккірт диоксиді, азот оксидін стайтын ша-газ тазалаыш рылыларды ру арастырылады. Жаа электрстанцияларын алпына келтіру мен салу шін жылу тиімділігі мен экологиялы ауіпсіздік кзарасы трысынан жылу жне электр энергиясын ндіру бойынша алдыны атарлы халыаралы технологияларды тізілімін пайдалану – «жасыл экономиканы» крсеткіші болып табылады.
орытынды
Ауаны трансшекаралы ластануы азіргі уаыттаы негізгі аламды проблемаларды бірі.
азастан Киото хаттамасыны тетіктері арылы энергия немдеуге байланысты лкен инвестиция тартуа ммкіндік алады. Нтижесінде, экономиканы шикізатты баыттылыы нысаналы трде, біртіндеп жоары технологиялы ндіріс дерістеріне згеретін болады. Цифр тілімен сйлесек, азастанда жыл сайын ауаны 213 миллион тонна ндіріс алдытары ластайды. Ал еліміздегі жоары булы газды шыарындысыны 80 пайыздайы бір ана энергия секторына тиесілі болып отыр. Жалпы аланда, біздегі уат кзін немдеу, оны тиімділігін арттыру леуеті жоары. азастан инвестициялы жобаларды іске асыру шін Киото хаттамасыны тетіктерін пайдаланса, инвестициялы жобалар бірнеше есе арзана тспек. Сондай-а елімізде осы жолда озы технологиялар негізінде рал-жабдытарды жаартып, нім сапасын жоарылатуа жне лемдік рынокта отанды нерксіпті бсекелестігін арттыруа болады деген пікірді жатаушылар кбейді.
Жаа жне айта жаартылан ндірістерді, рылылар мен баса объектілерді орналастыру, жобалау жне эксплуатацияа енгізу кезінде, оларды алыптастыру жне жаа технологиялы процестер мен ралдарды енгізу кезінде атмосфералы ауаа серін тигізетін зиянды серлерді нормативтерін сатауды амтамасыздандыру ажет. Ол шін зияды заттар мен алдытарды немесе зиянды заттарды алдытарын зиянсыздандыру арастырылып, оршаан ортаны орау бойынша баса талаптар орындалады, сонымен атар барлы объектілерді зиянды серлері атмосфералы ауадаы зиянды заттарды шекті ммкіндік концентрация нормативіні жне зиянды серлерді жоарылануына шекті ммкіндік дегейлері нормативтеріні жоарыламауын адаалайды.
Пайдаланылан дебиеттер тізімі:
1. А. К. Жексенбаева, А. С. Мадибеков / Атмосфераны ластануы жне оны орау бойынша лабораториялы практикум – Алматы: аза университеті, 2015-122б.
2. КАПАКТ жобасы шеберінде оршаан ортаны орау бойынша «Ауа сапасы» Айматы іс-рекеттер жоспарыны артышылытары бойынша айматы ынтыматасты потенциалын кшейту бойынша бадарламасы, (2012ж.), 25б., Ташкент .
3. азастан Республикасы кіметіні 2010 жылды 14 суіріндегі № 302 аулысымен бекітілген «азастан Республикасыны 2010-2014жж. арналан электрэнергетикасын дамыту бадарламасы».
4. КАПАКТ жобасы шеберінде оршаан ортаны орау бойынша «Ауа сапасы» Айматы іс-рекеттер жоспарыны артышылытары бойынша айматы ынтыматасты шін потенциалын кшейту бойынша бадарламасы, (2012ж.), 31б., Ташкент .
5. азастан Республикасы кіметіні 2007 жылы 14 желтосандаы № 1232 аулысымен бекітілген «Жылу электр станцияларыны азаншырларында отынны р трлерін жау кезіндегі оршаан ортаа шыан эмиссияа ойылатын талаптарды» техникалы регламенті.
6. Р кіметіні 2011 ж. 8 апандаы «азастан Республикасы оршаан ортаны орау министрлігіні 2011-2015 жылдара арналан Стратегиялы жоспары туралы» №98 аулысына згерістер мен толытырулар енгізу туралы азастан Республикасы кіметіні 2011 жылы 31 желтосандаы № 1741 аулысы.
7. Р кіметіні 2010 ж. 10 ыркйектегі «2010-2014 жылдара арналан «Жасыл даму» салалалы бадарламасын бекіту туралы» № 924 аулысы.
8. Вице-министр Д. Трановты баяндамасы (Р Индустрия жне жаа технологиялар министрлігі) «ЭНЕРГЕТИКА» Журналы, №1(36) апан 2011 ж., Алматы .
9. Р 2000 ж. 23 азандаы «Ластаыш заттарды лкен ашытыа трансшекаралы ластануы туралы конвенциясына азастан Республикасыны осылуы туралы» N 89-II Заы.
10. азастан Республикасыны 07.06.2007ж. «Траты органикалы ластаыштар туралы Стокгольм конвенциясын ратификациялау туралы» №259-3 Заы.
11. Еуропадаы Ластаыш заттарды лкен ашытыа тасымалдануын баылау мен баалауды бірегей бадарламасы (ЕМЕП).
12. Р кіметіні «азастан Республикасыны 2013-2020 жж. арналан «Жасыл экономикаа» ту Концепциясын жзеге асыру бойынша іс-шаралар жоспары».
13. Р кіметіні 2013 ж. 6 тамыздаы азастан Республикасыны 2013-2020 жж. арналан «Жасыл экономикаа» ту Концепциясын жзеге асыру бойынша іс-шаралар жоспарын бекіту туралы № 750 аулысы.