Рамында суда еритін ышылдар мен сілтілер бар жоына талдау жасау
Зертханалы жмыс
Бензинді сапа крсеткіштері арылы кешенді баалау
Жмысты масаты
1. Бензин сапасы жайлы білімді орнытыру.
2. Бензин сапасы бойынша нормативтік – техникалы жаттарымен танысу (МЕСТ бойынша сапа крсеткіштері жне оларды анытау тсілдері).
3. Бензиндерге сына талдауын жргізу дістерімен танысу.
4. Бензиндер сапасын баалау жне баылау бойынша дады алу.
Жмыс затыы – 4 саат
Тапсырма
1. Сына лгісін сырты белгілері бойынша баалау.
2. рамында суда еритін ышылдар мен сілтілер бар жоына талдау жргізу.
3. Бензин тыыздыын лшеу.
4. уу арылы бензинні фракциялы рамын анытау.
5. Жмыс орытындысы бойынша есеп беру.
6. Баылау сратарына жауап беру.
Теориялы блім
Бензинді сырты белгілеріне арап баалау
Бензинде механикалы оспалар мен су болмауы керек. Оларды бар жоы сырты белгілеріне арап немесе арнайы аспаптарды кмегімен аныталады. Сырты белгілері бойынша баалау шін бензинні сына лгісін цилиндрлі шыны ыдысына йып алып араса жеткілікті. Мндайда бензин рамындаы бгде заттар алыан немесе тнан кйінде жай кзге крінбеуі керек.
Су аздаан млшерде (жзді бір блігі % млшерінде) бензинмен араласанымен, бензин зіні млдірлігін жоалтпайды.
Бензинде суды кп млшерде болуы араластыру кезінде бензинді лайлайды, ал тндыран кезде меншікті салмаыны ауырлыы серімен ыдысты тбіне жеке абат болып жиналады. Сондытан да бензинді баалау кезінде оны шыны цилиндрде арап тбінде жекелеген су абатыны бар жоын анытаса болады.
Бензинмен жретін автокліктерде олданылатын жанар майларыны негізгі сапа крсеткіштері 1.1.- кестеде берілген.
Кесте. Бензинні негізгі сапа крсеткіштері
| Крсеткіші | АИ-80 | АИ-93 | АИ-95 | АИ-98 |
| Детонациялы тзімділігі (октан санымен ): Моторлы діспен Зерттеу дісімен | ||||
| Этилделінген бензиндеррамындаы орасынны е жоары млшері, г/кг, | 0,24 | 0,50 | - | 0,50 |
| Фракциялы рамы. Бастапы айнау температурасы,0С, тмен емес: жазы ысы | нормаланбайды | нормаланбайды | нормаланбайды | нормаланбайды |
| 10% бензинні айнау температурасы,0С, жоары емес: жазы ысы | ||||
| 50% бензинні айнау температурасы,0С, жоары емес: жазы ысы | ||||
| 90% бензинні айнау температурасы,0С, жоары емес: жазы ысы | ||||
| айнауыны соы температурасы,0С, жоары емес: жазы ысы | ||||
| Колбадаы алды(тмен), % | 1,5 | 1,5 | 1,5 | 1,5 |
| алдыы мен жоалуы (тмен), % | 4,0 | 4,0 | 4,0 | 4,0 |
| Ккіртті массалы лесі(тмен), % | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
| ышылдыы, мг КОН /100 см3, тмен | ||||
| Бензинні аныан буыны ысымы, кПа, жоары емес: жазы ысы | 66,7 66,7-93,3 | 66,7 66,7-93,3 | 66,7 66,7-93,3 | 66,7 66,7-93,3 |
| Мыс табашасындаы сынаа | тзімді | |||
| Шайырды млшері, мг/100 см3 , жоары емес: ндіріс орнында пайдалану орнында | ||||
| Индукциялы уаыты, мин, тмен емес | ||||
| Суда ерігіш негіздері мен ышылдарды млшері | рамында жо | |||
| Механикалы алдытар мен суды млшері | рамында жо |
рамында суда еритін ышылдар мен сілтілер бар жоына талдау жасау
Мнай німдеріні (жанармай, майлар) металдара коррозиялы сері мардымсыз болатындай болуы керек. Мнай німдеріні коррозиялылыы рамында суда еритін ышылдар мен сілтілерді, органикалы ышылдар мен ккіртті осылыстарды барлыымен тсіндіріледі.
ндіру рдісінде жанар – жаармай материалдары ккірт ышылымен ( 
), соынан осы ышылдардан арылту шін сілтілермен деседі.
Егер ышылды бейтараптандыру рдісі, соынан сілтілермен тазалау шін німді сумен шаю жеткіліксіз жргізілсе, онда жанар – жаармай материалдарында минералды ышылдар немесе сілтілер алады.
Жанар – жаармай материалдарыны рамындаы минералды ышылдар мен сілтілер двигатель детальдарын, металл ыдыстары мен ораптарды коррозияа шырататындытан, рамы таза емес жанар – жаармай материалдары пайдалануа жарамсыз болып есептелінеді.
Мнай рамындаы, сонымен атар деуден алынан німдердегі органикалы ышылдар, негізінен нафтендік, коррозиялы прменділігі минералдылардан азыра. Сонымен бірге органикалы ышылдарды пайдалылыы жанармай мен майларды майлау абілетін арттыратындыында. Сондытан МЕСТ бойынша жанармай мен майларда белгілі бір млшерде органикалы ышылдарды болуы рсат етілген.
рамында органикалы ышылдар 6307 – 95 МЕСТ – ында крсетілген млшерден кп болан жадайда жанармай мен майлар пайдалануа жарамсыз.
Жанармайдаы органикалы ышылдар млшері (бензин де) «жанармай ышылдылыымен» бааланады.
Жанармай ышылдылыы дегеніміз сыналатын жанармайды 100 милилитр клеміндегі органикалы ышылдарды бейтараптандыруа кеткен жегіш калийді миллиграммдаы млшері.
Жанармайдаы суда еритін ышылдар рамын арапайым (сапалы) тсілмен анытаанда белгілі млшердегі жанармайды (бл жадайда бензин) сондай млшердегі дистилденген сумен араластырып, соынан тндырыланнан кейін су блігін индикаторлармен сынау керек.