Маркетингтік коммуникация процесі

Коммуникация процесі басару процесіні маызды, мнді блігі болып табылады. Маркетингте коммуникация процесі ттынушылара баытталан, демек ол барынша тиімді болуы шін бден ойластырылып, жйелі сипатта болуы керек. Коммуникациялы процесс ттынушы секілді санатты барлы ерекшеліктерін, оны жас млшерін, білімін, ызыушылыын, нені нататынын ескеруі керек. Сондай-а баралы апарат ралдарыны тиімділігін, басылымны кпшілікке жетуін, хабарды эфирге шыу уаытыны олайлыын жне т.б. назара алуа тиіс. Тиімді маркетингтік коммуникация процесіні мынадай кезедері блінеді.

Бірінші екі элемент – коммуникацияны негізгі атысушылары, яни жіберуші мен алушы.

Содан кейінгі екеуі – коммуникацияны негізгі арулары, яни апарат тарату ралдары

Е соы элемент – жйедегі кездейсо кедергілер.

Жіберуші – баса жаа жолдау жіберуші тарап.

Кодтау – ойды бейнелеп беру процесі.

Жолдау – жіберуші тарататын символдар жиынтыы.

Апарат тарату ралдары – жолдау жіберушіден алушыа жеткізетін коммуникация арналары.

Шешу – алушыны жіберуші таратан символдара мн беру процесі.

Алушы – баса тарап таратан жолдауды абылдаушы тарап.

Жауап рекеті – алушыны жолдауды абылдау кезеінде білдірген пікірлеріні жиынтыы.

Кері байланыс – алушыны жіберуші назарына сынан жауап рекетіні блігі.

Кедергілер – коммуникация процесі барысында орын алатын тосыннан араласу немесе брмалау салдарынан жіберуші таратан жолдаудан згеше жолдау келіп тсуі.

лгі тиімді коммуникацияны басты факторларын тауып береді. Жіберуші андай аудиторияны жауабын алысы келетінін білуі керек. Олар масатты аудитория детте олданатын шешу процесіні ерекшелігін ескере отырып, жолдауды шебер кодтай білуге тиіс.

Олар жолдауды масатты аудиторияа жететіндей етіп тиімді баралы апарат ралдары арылы жіберуі керек.Олар здеріні жолдауына аудиторияны жауап рекетін біліп отыруы шін кері байланыс арналарын жасауы керек.

Масатты аудиторияны анытауы ажет мселе – нені айту, алай айту, ашан айту, кімні атынанайту керектігі туралы мселе шешімге сер етеді.

алаулы жауап рекетті анытау масатты аудиторияны сатып алуа дайындыыны 6 трлі жадайында теді:

Хабардарлы –тауар не йым туралы масатты аудиторияны аншалыты дрежеде хабардар екенін анытау ажет. Аудиторияны млдем хабарсыз болуы, тек атауын ана білуі не атауынан баса да нрселерді білуі ммкін. Егер аудиторияны басым блігі хабарсыз болып шыса, коммуникаторды міндеті – ажетті хабарды жеткізу, е болмаса атауын білетіндей, танитындай жадай туызу.

Білім– масатты аудитория фирма не оны тауары жайында хабардар болуы, біра баса малматтардан хабарсыз болуы ммкін.

Ізгі ниетті ыылас.Егер масатты аудитория тауарды білсе, ол жайында андай пікірде болма? Алдымен кемшіліктерін ашып алып, содан со барып артышылытарын гімелеу керек.

Жоары баалау.Масатты аудитория тауара ізгі ниетпен арауы жне оны басалара араанда жоары баалауы ммкін. Мндай жадайда коммуникатор ттынушыны жоары пікірін алыптастыруа тырысып баады – ол тауарды сапасын, оны ндылыын, жмыс сипаттамасын, баса да асиеттерін матай бастайды .Коммуникатор зіні осы науаныны табысты боланы жайында ол аяталаннан кейін ттынушыны жоары пікірін айта салматау нтижесі бойынша айта алады.

Сенім –масатты аудитория наты тауарды жоары баалауы ммкін, біра оны сатып алу ажеттігіне сенімі болмайды.

Сатып алуды іске асыру –масатты аудиторияны кейбір мшелері ажетті сенімге ие боланымен, сатып алуды іске асыруа дайын болмайды. Блкім, олар сатып алуды іске асыруды кейінірекке жоспарлап, осымша апарат алуды тосатын болар. Коммуникатор осы ттынушыларды олардан талап етілетін соы адамды жасауа жетектеуге тиіс. Сатып алуды іске асыруа жетелейтін тсілдер ішінде тауарды тмен баамен сыну, сатып аланы шін сыйлы беру, шектеулі мерзім ішінде тауарды сынап круге сыну немесе таяу арада бл тауара олы жетпей алуы ммкін екендігін тспалдап жеткізу тсілдері болуы керек. Жолдауды тадау, жолдауа назар аударту, ызыушылыын жоалтпай, талап-тілегін кшейту, іс-рекет жасауа трткі болу керек (ALDA ережесі). Жолдау жасау мынадай 3 мселені шешуді кздейді:

— не айту – жолдауды мазмны ш себепке негізделеді. Орынды себеп, серге сйену себебі, кіл-кйге сйену себебі;

— алай жйелі айту, жолдауды рылымын зірлеу, негіздеуді, тжырымды пайдалану;

— алай мазмнын беру, андай символдарды, жолдау трлерін – теледидар, радио, баспасзді, т.б. пайдалану барынша тиімді болма.

— не айту – жолдауды мазмны ш себепке негізделеді. Орынды себеп, серге сйену себебі, кіл-кйге сйену себебі;

— алай жйелі айту, жолдауды рылымын зірлеу, негіздеуді, тжырымды пайдалану;

Апарат тарату ралдарын тадау, коммуникация арналарын анытау жеке коммуникация арнасы (тсіндіру, насихат, сараптамалы баа, оамды-трмысты арна, ауесет пікірлер);

— жеке меншік емес коммуникация арнасы (баралы жне тадаулы сер ету ралдары);

— ерекше арнайы ахуал;

— оиалы сипаттаы іс-шаралар;

— жолдауды тпнсасын сипаттайтын асиеттерді тадау;

— ксіби біліктілік;

— адалды;

— тартымдылы;

— кері байланыс аымын есепке алу.

Жртшылыпен байланыс жне маркетингтік коммуникациялар жйесі.

Соы онжылдыта лемде интеграцияланан (кіріктірілген) маркетингтік коммуникациялар (ИМК) белсенді трде олданыла бастады. Кей авторлар «интегралды маркетингтік коммуникациялар» деген ымды пайдаланады. Бл ымдарды салыстыра талдай келіп, оларды синонимдер ретінде олданылатынын байаймыз. Интегралды маркетингтік коммуникациялар - маркетингтік коммуникацияларды жарнамадан нім салынатын орапа дейінгі барлы ралдарын бірыайлау дегенді білдіреді.

Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар нарыты (маркетингтік) коммуникацияларды барлы типтерін: жарнаманы, жртшылыпен байланысты, тікелей маркетингті, ткізуді ынталандыруды, бренд- коммуникацияны жне т.б біріктіреді. Сондай-а коммуникация ралдарыны здері де интеграцияланады, мны зі масатты аудиториялара компанияны кздеген нысанына жетуге жрдемдесетін келісілген, иланымды маркетингтік жолдаулар жнетіге ммкіндік береді.

ИМК тсінігі сондай-а маркетингтік коммуникацияны олданылып жрген барлы саймандарын – корпоративтік имиджді жасау, саясаткерді образын мсіндеу ралдарын, слогандарды, жарнама мен нім аптамасын мірге келуді жне басаларды біріктіреді. Маркетинг саласындаы мамандар Д.Шульц, С.Танненбаум жне Р.Лаутиерборн маркетингте олданылатын коммуникация интеграциясына: «жарнаманы, жртшылыпен байланысты, німді ткізуді ынталандыруды, материалды - техникалы жабдытауды жне басаларды басын осып, бірттас ым есебінде арастыру» деген анытама береді.

Бгінгі тада «коммуникация», «маркетингтік коммуникациялар», «интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар» ымдарыны трліше тсініктемелері бар.

«Коммуникация» термині ылыми дебиетте XXасырды бас кезінде пайда болды. Ке маынады коммуникация трлі апаратты туызуа, жнелтуге жне абылдауа ммкіндік беретін зара араласу процесі жне байланыс тсілі ретінде арастырылады. Адамдар арасында коммуникация дидарласу формасында жзеге асады. Коммуникацияны леуметтанушылы баыты кісіаралы, топаралы, халыаралы араласуды апаратты ралдарыны коммуникабелділіге назар аударады.

азіргі тада «коммуникация» ымыны негізгі ш тсініігі бар.

Біріншіден, коммуникация материалды жне рухани лемні кез-келген объектісіні байланыс ралы, яни белгілі бір рылым ретінде крінеді. Коммуникация жеке адамны хабар-ошары мен оамды трыдаы апарат арсындаы кпір сияты. Коммуникацияны негізгі тетігі - жеке тланы апарат абылдауын леуметтік трыдан маызды жеке жне жаппай сер процесіне айналдыру болып табылады. Бл тетік адамдарды сйлесу ызметінде крініс табады, на осы тілдесу схбаттасу арылы тілді леуметтік трыдан негізделген нормалары мен ережелері жзеге асады.

Екіншіден, коммуникация – процесс болып табылады, осы арылы жрт бір-бірімен апарат алмасады.

шіншіден, коммуникация ретінде оама жне оны рамдас бліктеріне сер, ыпал ету масатымен апарат беру жне жаппай хабар алмасу тсініледі.

Маркетингтік коммуникациялар - тауарларыд немесе ызметтерді жылжыту технологияларыны жиынтыы, олара жарнама тікелей маркетинг, ткізуді ынталандыру, жртшылыпен байланыс кіреді. Кейбір зерттеушілер бл рамды кеітуді, крмелерді, брендті маркетингтік коммуникацияларды жекелеген трлері ретінде арастыруды сынады.

Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар коммуникация кешені трлеріні зара сер ете жмы істеуі дегенді білдіреді, бл орайда оларды райсысы маркетингті зге ралдармен интеграциялануы жне жоары тиімділікке жету шін зара ныайтылуы ажет. Аылшын зерттеушілері Поль Смит, Крис Берри мен Алан Пуфорт интеграцияланан маркетингтік коммуникациялара жеке сатылымдарды, сатылымды жылжытуды, жарнаманы, тікелей маркетингті, демеушілікті, крмелерді, фирмалы стильді, нім аптамасын, сатылым орынындаы жарнаманы, Интернет пен баралы апаратты жаа ралдарын жатызады. Нарытаы бсекелестікті суі техникалы прогресті дамуы, хабардарлыы мол алармандарды пайда болуы тпті тбінде коммуникация типтері мен трлеріні бірігуіне келері сзсіз. Осы орайда маркетингтік коммуникациялар жоспары мен бюджетін дрыс алыптастыратын компаниялар табыса жететіні тсінікті,

Интеграция коммуникацияны тиімділігін арттыруа, клиенттерді фирманы сауда маркасына етенелігін ныайтуа, маркетингтік коммуникация бадарламасына серді кшейтуге жне аламды маркетингтік бадарламаларымен йлесімділікті амтамасыз етуге ммкіндік береді. Интеграциялы процесс клиенттерді фирманы сауда маркасына деген ынтасын арттырады. Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар тек алармандармен ана емес, сондай-а маркетингтік процесті баса да атысушыларымен арадаы за мерзімді атынастара бар кш-жігерді шоырландыруа ммкіндік береді.

Маркетингтік жолдау. Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар стратегиясын табысты жзеге асыру щарттарыныи бірі – маркетингтік коммуникациялы жолдауларды алыптастыруда жалпы жне жеке станымдарды йлестіріп отыру болып табылады. Осы стратегияны станатын ірі компаниялар бкіл лемде з тарауларыны бірыай сапасын олданып отыруа тырысады. з німдерін ртрлі елдерде жарнамалау кезінде олар сынылып отыран моделдер бояуыны, фасоныны жергілікті жердегі абылдау ерекшеліктерін ескеріп отыруа кш салады.

Апаратты кімге жне ашан жнелтілетіні айын, масатты баытталан маркетингтік жолдау алы бараа тасталан жалпы идеядан лдеайда тиімді болып шыуы ытимал. Сондытан да интеграцияланан маркетингтік коммуникацияларда айсыбір апаратты трлі ралдар арылы бірнеше рет айталау дісі олданылады, сйтіп, апарат жедел игеріледі де, есте за саталады.

Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар жекелеген жолдау трлері арасындаы айшылытарды болдырмауа тырысады. Мселен, жртшылыпен байланыс жніндегі маман тауар сапасыны артуы жнінде, ал жарнама ызметкерлері бааны кемітілуі туралы баяндап жатса, бл жолдауларды бір-бірімен абыспауы компанияны нарытаы позициясыны ныаюына жрдемдесе оймайды. Іс-имылды йлестірілмеуі, атап айтанда, бірін-бірі жоа шыаратын апаратты таратылуы компанияны имиджіне, оны сауда маркасыны жадайына кесел кетіреді.

Маркетингтік коммуникацияларды барлы ралдарын жинатай отырып, интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар масатты аудиториялара компанияны масаттарына жетуге жрдемдесетін келісілген, иланымды маркетингтік жолдаулар жнелтуге ммкіндік береді. Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар маркетингтік процеске атысушылара жіберілетін жне сондай-а олардан алынатын барлы жолдауларды басарып, йлестіріп отырады. Мндай басару компанияны маркетингтік коммуникациялармен айналысатын блімшелеріны ана емес, сонымен бірге баса да барлы рылымдарыны жмысын йлестіру дегенді білдідерді.

Интеграцияланан маркетингтік коммуникациялар моделі мен бадарламасы. Маркетингтік коммуникацияларды рбір элементі маркетингті жалпы жоспарымен жне оны масаттарымен айындалып отырады. Маркетинг микс тиісті коммуникацияларды тауарды маызды асиеттерінен оны сатып алуыны ытималдыын арттыру масатымен крнекі трде жария пайдалану моделі болып табылады. Дстрлі маркетинг жоспарына маркетинг-микс: маркетингтік коммуникациялар, тауар, тауарды ткізу жне бааны алыптастыру тсілдері сияты трт негізгі элемент осады. Алайда, зерттеушілер маркетингтік коммуникациялар маркетинг-миксті апарат жеткізетін бірден-бір ралы еместігін атап теді.

Пайдаланылан дебиеттер:

Жетпісбай Бекболатлы «PR жне жарнама » [53-53]

Cілтемелер:

1. https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%BE%D2%93%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BC-%D2%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81

2. https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%83

3. http://studentke.com/kommunikacziya_zhne_onyi_trler_kurstyi.html

4. https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%8F%D1%81%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F

5. http://yvision.kz/post/238113

6. http://bigox.kz/marketingtiktegi-kommunikaciyalyk-sayasat-tusinigi-men-turleri-procesi/

7. http://yvision.kz/post/239041