Ассемблер жне макроассемблер тілдері

Ассамблер табалар (символдар)тілі бола отырып,белгілі бір дрежеде машина тілінде программа жасаудаы кемшіліктерді жоюа ммкіндік береді.
Ассамблер тілінде программаны барлы элементтері табалармен берілетіндігі оны басты артышылыы болып табылады.Басаша айтанда ассамблер тіліні машина командаларыны цифрлы кодтарын ріптермен немесе ріп-цифрлармен табалауа жне деректерді табалы аттарын пайдалануа ммкіндік беретіндігі оны машина тілінен айырмашылыы болып табылады. Ассамблер тіліні командаларын машина тіліне аударанда машина командасын білдіретін рбір оператор осы команданы цифрлы кодтарымен алмастырылады. Командаларды табалы аттарын оларды екілік кодтарына трлендіру жмысы программа жасаушы адамды те иын рі крделі машааты кп жмыстан босататын жне бл жадайда тиылоуа болмайтын ателіктерден таратын арнайы программа-ассамблерге жктеледі.
Ассамблер тілінде программалауда пайдаланылатын табалы аттар программаны семантикасын, ал команданы ысартылып берілген атаулары оны негізгі функциясын білдіреді.Мысалы, ADD-осу, SUB-азайту, PARAM-параметр т.с.с.Мндай аттарды программа жасаушылар оай есінде сатайтын болады.
Ассамблер тілінде программа жасау шін машина тілінде программа жасаандаыдан кп крделі ралдар ажет болады:

· сырты рылылармен жабдыталан дербес компьютер;

· процессорды тріне арай резиденттік немесе жйелік программалар

Машина тіліне араанда ассамблер тілі едуір крделі, программаларды тымды жазуа жне жндеуге ммкіндік береді.
Ассамблер тілі машинаа бадарланан тіл, яни процессорды рбір командасына табалы ат меншіктейтіндіктен машина тіліне жне процессорды рылысына туелді тіл болып табылады.
Программа жасауда ассамблер тілі машина тіліне араанда программа жасаушыларды ебек німділігін арттыруа сонымен бірге процессорды программалы жне аппаратты ресурстарын толы пайдалануа ммкіндік береді.
Бл біліктілігі жоары программалаушылара жоары дегейлі тілдермен жасалан программамен салыс–тыранда компьютерді жадында аз орын алатын жылдам жмыс істейтін программалар жасауа ммкіндік береді.
Ассамблер тіліні осындай артышылытарына байланысты ендіру-шыару рылыларын басарушы программалар неше трлі жоары дегейлі тілдерді кптігіне арамай ассамблер тілінде жазылады.
Ассамблер тіліні кмегімен программа жасаушы адам мынадай параметрлерді бере алады:

· процессорды машина тіліні рбір командасыны табалы атын;

· ассамблер тілінде жазылан программалы атарды стандартты пішімін;

· командаларды нсаларын жне адрестеуді тсілдерін алай крсету керектігі туралы пішімді;

· табалы тратыларды жне бтін санды тратыларды ртрлі сана жйелерінде крсету лгілерін;

· программалауды ассамблерлеу (транслациялау) процесін басарушы пседокомандаларды.

Ассамблер тілі кез келген компьютерге тсінікті,йткені баса барлы тілдерге араанда машина тіліне е жаын тіл ол ассамблер тілі. Бл тіл копьютнрмен жаыныра танысуа ммкіндік береді. Сондытан да ассамблерді оу дегеніміз процессорды зін оып йрену деген сз. Ассемблер тілінде жазылан программа кез келген баса тілдерде жазылан программалара араанда те тез орындалады. Мысалы, ассемблер тілінде жазылан программа дл осы программаа баламалы СИ немесе Паскаль тілдерінде жазылан программалардан екі-ш есе, ал BASIC тілінде жазылан программалардан он бес жне онда да кп есе тез орындалады.
Ассемблер тіліндегі программалар баса тілдерде жазылан программалара араанда лшемі жаынан шаын болады, сондытан компьютерді жадын немдеуге ммкіндік береді.
Ассемблер тіліндегі программалар компьютерді барлы ммкіндіктерін толы тымды пайдалануа сізге жол ашады.
Ассемблер тілін райсысы машина командаларыны бір тобына баламалы макрокомандалармен толытыру жйе олданылады. Мндай тіл макроассемблер тілі деп аталады. Макрокомандаларды пайдалану ірі рылыс блоктарыны программалар руа ммкіндік береді жне ассемблер тілін жоары дегейлі тілдерге жаындатады.

Трансляторлар.Паскаль тілінде жазылан программа компьютерге тсініксіз боландытан, оны машина тіліне аудару керек болады. Программалау тілінен машина кодтарына аудару процесітрансляция(translation – аудару) деп аталады, ал аудару арнайы трансляторлардеп аталатын программалар арылы орындалады.Трансляторлар ш трлі болады, олар: интерпретаторлар, компиляторлар жне ассемблерлер.Интерпретатордеп берілген программаны р операторын деп, орындайтын трансляторды атайды.Компилятор –берілген программаны толыымен машина тіліндегі модульге айналдырып, оны компьютерді жадына жазып барып орындайды.Ассемблерлеравтокодтар (ассемблер) тілінде жазылан программаны машина тіліне трлендіреді.Кез- келген транслятор келесі мселелерді арастырады:Трансляция жасылып жатан программаны синтаксистік ателерін тексереді, талдайды;Объекттік немесе арапайым деп аталатын, копьютерге тсініті болатын программаны жасайды;Компьютерлік жадыны тиімді пайдалануын адаалап байайды (программаны р зіндісіне, айнымалылара, тратылара, массивтерге жіне де баса объектілерге здеріне тн болатын жадыны бліктерін белгілейді).Машиналы командалармен жмыс істеу кп ебекті ажет ететін боландытан,бірінші буын ЭЕМ дері жарыа шыаннан бастап а программа руды жеілдету жолы мен ЭЕМ ні зі осы программаны машиналы тілге автоиатты трде аударып,жадына енгізе алатын тсілдерді іздестірген зерттеулер кптеп жргізіле бастады.Осыны нтижесінде Осыны нтижесінде трлі жоары дегейлі алгоритмдік тілдер мен оларды ЭЕМ арылы машиналы тілге автоматты трде аударатын транслятор «аударыш» атаулы арнайы программалар пайда болды. Транслятор интерпретатор жне компилятор деп аталатын екі трі бар (interpretation – арадаы,тсініктілеу тілге аудару:compilation жинатау,растыру).Интерпретатормен жмыс істеу кезінде процессор оны прогрпммалау тілдерінен аударан кезекті р операторын бірден орындайды. Компилятор алдымен программаны синтаксисін тексеріп,программада жіберілген синтаксистік ателерді хабарлайды.Олар жнделген со жктеуші деп аталатын программасын іске осады, ол алдымен программаны машиналы тілге жуы обьектілік программа деп аталатын аралы программаа трлендіріп шыады.Одан рі байланыстарредакторы деп аталатын программа іске осылып,ол обьектілік программаа программалау тілі ішінде арнайы дайындалан кітапханалы процедуралардан ажетті стандартты процедуралар мен функцияларды осады.Осыдан кейін программа дайын болады да,ол бірден орындалады.лкен ЭЕМ дер компилятормен жабдыталан,ІВМ РС ге йлесімді дербес компьютерді екеуімен же жмыс істеу ммкіндіктері бар.