Керi байланыс позитивтi болуы керек, бiра бл оушылар iстеген жмысты кемшiлiктерi туралы бiлу керек еместігін бiлдiрмейдi.

Зерттеушiлер Блэк жне Уильямны пiкiрiнше, оны пайдалану шiн оушы керi байланыс деген не екенін тсiну керек. Наты жетiстiкке жету шiн оушы зіне баа беруге йренуi керек: «негізгі масатын тсініп, содан табыса жетуге нені игеру керек екенін білуі керек ». Сайып келгенде, оушылармен кері байланыс оушы алай жне нені тсінетіндігін немесе тсінбейтіндігі туралы млімет береді, сонымен атар малімге оушыны жетілуіне ажет стратегияны алуа кмектеседі.

Сабаты р блімінде де кері байланыс орын алады. Кері байланысты екі трі болады.

· Ауызша

· Жазбаша

Кері байланысты ралдары тмендегідей болуы ммкін.

· Жазбаша тсініктеме

· «температура лшемі»

· Баылау

· Опрос-молнии?????

· Кнделік/ зін-зі баалау журналы

 

Ауызша кері байланыс брмалы, толы немесе шаын, брмаланусыз болады. Брмалы жне толы тсініктемелер тек ана стазды баасын ана («жасы», «жарайсы», «нашар», «дрыс емес») амтып оймай, сонымен атар:

а) нені дрыс, нені ате екендігін крсетеді

б) алайша ателерін тзеуге немесе толытыруа болатындыына баыт-бадар береді.

Брмаланусыз немесе шаын тсініктемелер тек ана стазды баасын ана амтиды. «жарайсы», «нашар», «жасы» т.с.с.

Тсініктемелер позитивті, бейтарап (нейтралды) немесе негативті болуы ммкін.

Позитивті немесе бейтарап (нейтрал) тсініктемелер тмендегідей болады:

· Дрыс жауап кезінде айтылатын сздер: «и, бл дрыс жауап», «те жасы», «барлыы дрыс», «Сулені аншалыты наты жауап бергеніне назар аударыдаршы», «Жарайсы!»

· ате жауап кезінде айтылатын сздер: «жауапа жаынырасы, біра таы біраз ойлан», «бл баыты дрыс, бріміз бірге таы да ойланып крейік», «балалар, Талантты айтуы бойынша осылай, ал сендер алай ойлайсыдар?», «ал сен неге олай ойлады?», «сен бл жерде біраз ателесті, ане таы бір рет оып шы».

· Жауабын натылап жне толытыра тсуін тіну.

стаз сын айтан кезде негативті тсінік беруден аула болуы ажет. Мысала: «аыма жауап», «осылай ойлауа алайша дті барды?», йткені мндай сздер оушыны жеке басына, психологиясына нсан келтіреді. «Дрыс емес», «ате», «дрыс жауабын кім береді?» деген сздерден аула болып, жмысыны наты ай жеріні дрыс емес екендігін айта кетуі жн болады.

Оушыны ынталандыру (мотивация)

Ынталандыру – дегеніміз бл адамны іс-рекетіні ажеттіліктерін анытайтын, оны бастамасын, баытын жне белсенділігін птайтын факторлар жйесі.

Баалауды масаттарыны бірі оушыны оуа баытталан ынталандыруыны олдауы жне реттеуі болып табылады. Ынталандыру талдау негізінде шешім абылдау процесін крсетеді. Ынталандыру туралы сра адамны рекетіні себебін тсіндіру ажет кезде рашан туындайды. Ынталандыру ортасы мазмнына арай оушыларды сттілікке талпынушылыыны туындауына алай кмегін тигізсе, солай кедергі болуы ммкін, сонымен атар осы талпынушылыты кші мен баытына сер етеді.

Оу барысында ішкі ынталандыруды реттелуіне алайша сер етуге болады?

Ішкі ынталандыру стті оуды маызды шарты болып табылады. Егер ол жо болса, алай болуы ммкін? Кптеген стаздар балаа ажетті ынтаны алыптастыру арылы кптеген ол жетімді жетістіктерге жетіп сол арылы оу мселелерін біршама отайлы шешуге болатындыын айтады. Е.П. Ильин «Ынта – дегеніміз тланы (субъект) зі алыптастыруы тиіс крделі психикалы білім»деген.стаз бл процеске тек себепші ана бола алады.

Ынталандырушы дістер:

· Талабыыз биік жне шынайы болуы ажет;

· Оушымен бірге масат оя білііз;

· Сізді пнііз бойынша жетістікке жету шін наты не керек екенін тсіндіріп берііз;

· Ішкі ынталандыруды дамыту шін «міндеттісі», «талап етемін» деген сздерді орнына «ызы, тырысып кр», «істеп кр» т.с.с. сздерді олданыыз;

· Оушылар арасында бсекелестік тудырудан аула болыыз.

· з пнііз жайлы рашан шабытпен, лшыныстыпен айтыыз.

· «Жетістік ахуалын» алыптастырыыз.

Сабаты рылымы:

· рашан атысушыны мыты жаы жне ызыушылыы жаынан табыла білііз.

· Оытылып жатан материалды біртіндеп крделендіре тсііз.

· Оытуды ртрлі дістері мен тсілдерін олдануа тырысыыз.

· атысушыны тек ана баалауына ана емес, оны жаа икемдер мен білімге назарын аудартыыз.

· Оушыны ешашан нашар баа оямын деп орытпаыз.

· Тест оушыны рейін тудырмай, керісінше оны біліміне назар аудартуа себепші болуы керек.

Ынталандыру арылы оушыны атаран жмысына тсініктемені берілуі:

· Кері байланыс з уаытында болуы керек.

· Жетістіктерін тек ана матау сздермен ана айтып оймай, о конструктивті (рылымды) тсінікпен де жеткізу ажет.

· Бір-біріні жмыстарын оып тексеруге беріп, оларды о жатарын жне толытыратын тстарын крсетіп баалайы.

· Е алдымен рашан о аспектілерін атап алыыз, содан со сына алыыз. Негативті кері байланыс оушыа емес, жмысты осал жатарына баытталуы ажет.

· Оушыны лсіз жатарын ешашанда кпшілік алдында орлау сздермен кемсітіп крсетпеіз.

· Оушылара здеріні ойлануларына ммкіндік берііз, аузына сз салып беруге (подсказка) асыпаыз.

Оыту барысында ылыми игерілген бір атар дістерді бар екендігін атап ту керек.Осыларды кмегімен алашында айтылып кеткен иыншылытарды шешуге болады. Ол шін тмендегідей талаптарды міндетті трде стануымыз ажет.

1. Ммкіндік болса, дрыс атарылан тапсырмалар шін марапаттау мен сыйлы беруді доарып, оны орнына жай ана баалап, матап оюымыз жеткілікті.

2. Сабаты кбінесе оушыларды жарыстыру арылы ткізу ажет. Оушыны з жетістіктері мен нтижелерін салыстырып, талдау жасауа йретуіміз тиімдірек болады.

3. Оу масатында «жоарыдаылармен» байланыстырмауа тырысыыз. Оушымен бірлескен жмыс оны ала ойан масаттар мен тапсырмаларды орындауларына едуір тиімді.

4. ателігі шін оушыа атты айтылан сын оан негативті эмоция туызатындыы жне оуа деген белсенділігіне кері серін тигізетіндігін есте стаанымыз абзал.

5. Уаытша шектеулер олданбауа тырысыыз, йткені ол шыармашылыты тежеп ана оймай, ішкі талпынысты да тежейді.

6. рбір оушыны з шеберлігі жне шырлыын дамыту шін олара тапсырмаларды иынды дегейіне арай бліп беру керек.

7. р оушыа есепті шешу жолы мен дістерін зіне тадатуа ммкіндік беру ажет.

Ынталандыру оушыны танымды белсенділігін жоарылатуа жне оу бадарламасын мегертуге ммкіншілік береді.