Аымдаы жай-кйді талдау

Ескерту. 3-блімге згеріс енгізілді - Р Президентіні 12.08.2014 N 893 Жарлыымен.

азастан Республикасында ел басшылыыны адами капиталды дамытуды ажеттілігі мен маыздылыын тсініп, білім беру жйесін реформалауды бастауа жне жргізуге жан-жаты олдау крсетуіні нтижесінде білім беруді арынды дамыту мен жаырту ммкін болып отыр.

2005 жылдан бастап азастан Республикасында білім беруді дамытуды 2005 – 2010 жылдара арналан мемлекеттік бадарламасы, азастан Республикасында техникалы жне ксіптік білім беруді дамытуды 2008 – 2012 жылдара арналан мемлекеттік бадарламасы, 2007 – 2011 жылдара арналан «азастан балалары» бадарламасы, Балаларды мектепке дейінгі трбиемен жне оытумен амтамасыз ету жніндегі 2010 – 2014 жылдара арналан «Балапан» бадарламасы абылданды.

Дарынды жас азастандытара лемні здік университеттерінде білім алуа ммкіндік беретін азастан Республикасы Президентіні «Болаша» халыаралы стипендиясын іске асыру еліміздегі адами капиталды дамуына осылан елеулі лес болды.

азастан азіргі уаытта білім беру, адам мен бала ыын орау саласындаы негізгі халыаралы жаттара атысушы болып табылады. Бл – Жалпыа бірдей адам ытары декларациясы, Бала ытары туралы конвенция, Адамны экономикалы, леуметтік жне мдени ытарыны Халыаралы декларациясы, Еуропа ірінде жоары білім беруге жататын біліктілікті тану туралы Лиссабон конвенциясы, Болон декларациясы жне т.б.

Адами ресурстарды дамыту елімізді 2020 жыла дейінгі Стратегиялы даму жоспарындаы басымдытарды бірі ретінде айындалан.

Білім беруге инвестиция салу арылы адами капиталды сапалы дамытуда наты ол жеткен масаттар бар.

азастан Республикасында білім беруді дамытуды 2005 – 2010 жылдара арналан мемлекеттік бадарламасын іске асыру нтижесінде 2010 жылы 1 шілдедегі жадай бойынша білім беруді барлы дегейі тиісті йымдар желісімен институционалды амтамасыз етілген. Білім беруді рылымы Халыаралы білім беруді стандартты жіктеуішіне сйкес келтірілді. Оытуды 12 жылды моделін енгізу шін жадайлар жасалуда. Техникалы жне ксіптік білім айта рылымдалды. Мамандарды ш дегейлі даярлау енгізілді: бакалавр – магистр – Ph.D докторы. Мамандытарды ірілендірілген топтарынан тратын азастан Республикасы жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім мамандытарыны жіктеуіші бекітілді.

Туелсіз сырты баалау элементтерін амтитын (лицензиялау, аттестаттау, аккредиттеу, рейтинг, лтты бірыай тестілеу (бдан рі – БТ), мемлекеттік аралы баылау (бдан рі – МАБ), талапкерлерді кешенді тестілеу жне т.б.) лтты білім беру сапасын баалау жйесі рылды.

Республиканы барлы ірлерінде білім беру сапасын баалауды облысты жйесін енгізу басталды.

Білім беру йымдарыны материалды базасы ныайтылуда.

2009 жылды зінде мектептерде 640 биология кабинеті, 536 – лингафонды мультимедиалы кабинет (бдан рі – ЛМК), 10 физика кабинеті, 78 химия кабинеті жаратандырылды, 721 мектеп интерактивті таталармен толытырылды. азіргі уаытта 3450 мектепті лингафонды мультимедиалы кабинеттері бар, 2005 жылмен салыстыранда оларды саны 2661-ге кбейіп отыр.

Білім беру сапасы арттырылуда.
Инклюзивті білім дамуда.

Орта мектепті балаларын тегін таматандыру жне жеткізу мселелері баяу шешілуде.

Жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауа арналан мемлекеттік білім беру тапсырысы 2005 жылы 25710-нан 2010 жылы 35425-ке артты.

Білім саласын апараттандыруды дамыту жмыстары жргізілуде. азіргі уаытта 18 оушыа бір компьютерден келеді. 2005 жылы аталан крсеткіш 41-ді раан, оны ішінде 36-сы – ауылды жерлерде.

Интернет желісіне мектептерді 98 %-ы осылан, ауылды жерлерде – 97 % (2005 жылы – тиісінше 75 % жне 70 %). Мектептерді 34 %-ны ке жолаты интернетке шыуа ммкіндігі бар.

азастанды мектеп оушылары TIMSS – 2007 халыаралы салыстырмалы зерттеуіне атысып, 36 елді 4 сынып оушылары арасында математика бойынша 5-орынды жне жаратылыстану бойынша 11-орынды иеленді.

азіргі уаытта азастанда мемлекеттік тілді дамуына зор кіл блінуде. Орталы жне жергілікті атарушы органдарда, республика ірлеріндегі жоары оу орындары жанынан аза тілін оыту орталытары рылды, міндетті оыту курстары енгізілді, аза тілінде іс жргізу, негізгі жне орта жалпы білім беретін мектептерде мемлекеттік тілді дегейлеп оыту енгізілді.

Дарынды балалара арналан ш тілде оытатын мамандандырылан мектептерді желісі рылды. азіргі уаытта республикада ш тілде оытатын 33 мектеп жмыс істейді. 6 Назарбаев Зияткерлік мектебі рылды.

лтты жоары мектепте білім беруді лемдік дегейіне жету жнінде шаралар абылданды: азастан Еуропалы білім кеістігіне енді, Болон Декларациясына осылды, Астана аласында лемдік дегейдегі беделді жоары оу орны – «Назарбаев Университеті» рылды.

Оу бадарламаларыны мазмнын айындауда жоары оу орындарыны академиялы еркіндігі кеейтілді: тадау бойынша компонент бакалавриатта 40 %-дан 50 %-а, магистратурада 50 %-дан 60 %-а жне докторантурада 70 %-дан 80 %-а дейін лайтылды.

Сапалы жоары білім алуа ынталы студенттерді саны сіп келеді. Шет елдерде 20 мынан астам азастанды білім алады. 3 мыа жуы «Болаша» халыаралы стипендиясыны стипендиаты лемні 27 елінде оиды.

Шетелдіктер шін елімізді жоары оу орындарында білім алуды тартымдылыын арттыру шін жадайлар жасау жнінде шаралар абылдануда. Республиканы жоары оу орындарында 10 мынан астам шетел азаматтары білім алуда.

Дегенмен азастанды білім беру сапасы бсекеге тсе алмайтындай кйінде алып отыр.