САтйініиде импульс тзілуіні бзылыстары (номотоптыбзылыстар).
Дрісті жоспары.
1.Ауруды анытамасы,этиологиясы,жіктемесі.
2.Клиникалы белгілері.
3.Диагностикасы.
4.Емі.
5.Алдын-алу шаралары.
Аритмиялар –ыра бзылыстары.
Аритмияларды трлері:
1)импульсті тзілу бзылыстары;
2)ткізуді бзылысы (блоктар);
3)импульсті тзілуі мен ткізуді бзылыстары.
Импульс тзілуінін бзылыстары
Этиологиясы. озу процесіні бзылысына келуі ммкін себептер:
-психогендік немесе рефлекторлы серлерден функциялы згерістер;
-органикалык згерістер, мселен ЖИА, жрекке гемодинамикалы кш салынуына жне гипертрофияа келетін гемодинамикалыбзылыстар;
-жректі біріншілік аурулары (миокардиттер, кардиомиопатиялар);
-уларды серлері (мселен адреналмнні, жрек гликозидтеріні, кою кофе мен шайды, инфекциялы уларды т.б.);
-гормондарды сері (диффузды уытты жемсау, микседема, феохромоцитома, жктілік, менструация, климакс, т.б.);
-электролілтік бзылыстар, мселен гипер- немесе гипокалиемия;
-жректі механикалы тітіркендіру немесе жарааттау (жрекке катетер салу, операция жасау, баса жарааттар);
-жректін туа кемістіктері (туа біткен АВ блок, WPW-синдром).
Импульс тзілуі бзылыстырыны жіктемесі
I. Номототы бзылыстар (импульсті СА тйінінде тзілу бзылыстары):
синустык тахикардия;
синустык брадикардия;
синустык аритміія;
синус тйінінін токтауы (sinusarest).
ІІ. СА тйінінен тыс гетеротопты (эктопиялык) импульсті
тзілуі.
1.Пассивті (орынбасар) ыратар мен комплекстер:
а)жрекшелік;
) тйіндік;
б)кшпелі суправентрикулалы ыра жетекшісі;
в)арыншалы (идиовентрикулалы).
2 Активті (эктопиялык) систолалар мен ыратар:
Жрекшелік
-жрекшелік экстрасистолия;
-жрекшелік пароксизмдік тахикардия;
-жрекшелер дірілі;
-жрекшелер жыбыры.
Тйіндік
-тйіндік экстрасистолия;
-тйіндік пароксизмдік тахикардия.
3) арыншалы
-арыншалы экстрасистолия;
-арыншалы пароксизмдік тахикардия;
-арыншалар дірілі;
-арыншалар жыбыры (фибрилляция).
САтйініиде импульс тзілуіні бзылыстары (номотоптыбзылыстар).
Синусты тахикардия — СА тйіннін автоматизмдік асиетіні жоарылауынан болады, жректін соуы минутына 100-ден артады (100-160 шамасында), ыраы дрыс. Даму механизмінін негізінде СА тйініндегі Р-жасушааларды трансмембраналы потенциалыны 4 фазасынын тезделуі жатады.
Синусты тахикардия мына жадайларда пайда болады:
-симпатикалы нерв жйесі ыпалыны кшеюінде;
-кезбе нервісі тонусынын тмендеуінде;
-СА тйіні жасушаларыны гипоксияны, ацидозды, уланудынемесе гипертермияны салдарынан тітіркенуінде.
Гемодинамикаа етеітін серлері: тахикардияа байланысты диастола ысарады, жректі оттегі мен энергияа сранысы артады, жрек ызметіні пайдалы сер коэффициенті тмендейді; ал миокард заымданан болса, оны ишемиясы мен шамасыздыын кшейтеді.
Клиникалыкрінісінде жректі соуы, жрек тсында салма сезіну байалады. Пульс 100-160 шамасында, ыраты. Жректі тындаанда эмбриокардия, маятник трізді ыра жне I тонны кшеюі немесе жарышатануы естіледі. ЭКГ-лык крінісі.
Синустык тахикардия, жрек соу саны минутына 160 рет.
ЭКГ-лы сипаттамалары:
1)R-Rаралытары, Т-Р аралыыны ыскаруы есебінен, 0,60 с кем;
2) Р тісше мен QRSкомплекстеріні жптасуы саталан, PQаралыы 0,12- 0,22 с шамасында;
4) заа созылан тахикардияда (симпатикотонияны немесе субэндокардиальді ишемияны салдарынан) S-Tаралыы иаш тмендеуі ммкін.
Синусты тахикардияны емдеу принциптері:
1)негізгі ауруды емдеу; 2) ою шай, кофе, алкогольді ішімділікті, ткір таамдарды ішуді доару; темекі тартудан, таматы аса тойып ішуден бас тарту; симпатомиметиктік дрмектерді олданудан сатану; 3)симпатикотонияда седативті дрмектерді, Ь-адреноблокаторларды (вискен 5 мг — 3 рет немесе обзидан 10-20 мг — 3 рет) олдану;
4) жрек шамасыздыы болса, оны оны тиімді емдеу.
Синустык брадикардия — СА тйініні автоматизмдік касиетіні тмендеуінен болады. Жрек ыраы минутына 60-тан кем (60-40 шамасында). Даму механизмі - трансмембраналы потенциалды 4 фазасыны баяулануы. Синусты брадикардияа келетін жадайлар:
-физиологиялы ваготония (тынысты тотатанда, кшенгенде, кз алмаларын немесе каротидтік синустарды олмен басанда болатын);
-патологиялы ваготония (ми сауытішілік ысымыны биіктеуінде, невроздарда, нейроэндокриндік ауруларда);
-уланулар (жрек гликозидтері, b-блокаторлар, опияттар, кальций антагонистері, транквилизаторлар дозасыны асырылуы; гиперкалиемия, саыраулатармен улану т.б.);
-жпалы аурулар (іш сзегі, вирусты гепатит); холестаз синдромы;
-СА тйінінін заымдануына келетін аурулар (ЖИА, миокардит, миокардтын дистрофиясы, КМП-лар).
Клиникалы крінісі симптомсыз немесе жрек соуы, жрек тсында салма сезіну байалады. Диастола кезінде аса толуынан жре шектері шамалы кееюі ммкін. Пульс минутына 60-40, ыраты жне толы. Жрек аса сирек соса, онда бас миыны ишемиясынан синкопальдік стамалар болып трады. ЭКГ-лы крінісі
Синустык брадикардия, жрек соу саны минутына 52 рет.
ЭКГ-лы сипатамалары:
-Р тісше мен QRSкомплекстеріні жптасуы саталан;
-R-Rаралытары ашы немесе 1 с арты;
-функциялы брадикардия боланда атропин (1 мг) салан со ЖСС жиіленеді.
Емдеу принциптері:
1) негізгі ауруды емдеу; 2) ЖСС 40-тан кем болып, сіресе синкопэ кйлері болып трса, міндетті трде жрек соуын жиілендіретін дрмектерді олданады (белладонна экстракты 0,01-0,02 г 3 рет; эфедрин 0,03-0,05 г 3 рет; кофеин 0,2 г 3- 4 рет;эуфиллин 0,15 г 3 рет).
Брадикардияны аса ауыр трінде (сіресе ткір миокард инфарктынан дамыан) 0,2% атропин ерітіндісін 0,5-1 мл 3-4 саат сайын тері астына енгізеді немесе 1-2 мг изадринді, немесе 5-10 мг алупентті, 5% глюкоза ерітіндісіні 500 мл-де минутына 10-15 тамшыдан венаа тамшылатады; изадринді немесе алупентті 1/2 таблеткадан тулігіне 4-8 рет ішкізеді. Емге берілмейтін, жрек шыарымын аса тмендететін брадикардияда жректі электрлік стимуляциясын жасайды.
Синусты аршпмия — оны тынысты жне тынысты емес трлерін айырады. Тынысты аритмия n.vagusтонусыны тыныс имылынан згеріп труынан болады. Демді аланда ЖСС жиіленеді, шыаранда - азаяды. Тынысты емес аритмия тыныс имылына туелсіз, кбіне миокардтын біріншілік заымдану салдарынан болады.
ЭКГ-лык крінісі:R-Rаралытар ртрлі, бір-бірінен айырмашылыы 0,15 с арты. Тынысты аритмияда R-R-аралыктары тыныс фазасына сйкес: демді алу кезінде ыскарады, шыару кезінде зарады. Тынысты емес аритмияда мндай зандылы жо, е ыса R-Rаралытан кейін е зын R-Rаралы болуы ммкін. Оны тынысты аритмиядан айыру шін, ЭКГ-ны тынысты тотатып тсіреді.
Тынысты емес синусты аритмия.
Емдеу принциптері: 1) негізгі дертті емдеу; 2) антиаритмиялы ем, тахикардияны немесе брадикардияны басымдылыына арай, ЖСС-на туелді тзіледі. Синусты аритмияны тыныска туелді трінде ем жасау ажетсіз.
Синус тйініні тотауы (sinuspause, стоп, sinusarest) — синус тйініні импульс тзуге шамасыны келмей алуы. Импульстін болмауынан жрек соуы кенет тотайды. Бл синус тйіні лсіздік синдромыны бір трі. Себептері:
-ауыр ваготония, каротидтік синусты аса сезімталдыы;
-жрек гликозидтерімен, антиаритмиялы заттармен улану, гипокалемия;
-жрекшелік миокардты заымдануы.
Клиникалык крінісі.Наукасты тадыры СА тйінні тотау затыына жне латенті автоматизм орталытарыны іске осылу тездігінетуелді. СА тйініні автоматизмі млдем немесе тпелі жойылады. СА тйіні млдем тотап, эктопиялы ыратар шыып лгермесе онда науас кенет леді. Тйінні тпелі тотауында жрек тотауын сезіну, бас айналу, талып алатын жадайлар болып трады. Тексергенде жрек тондарыны пульсті отын-отын жойылу кезедері аныгалады.
ЭКГ-лы крінісінде за асистолиялы пауза болады .
Синус тйініні тотауы. V- тіркемеде затыы 3,8 с асистолиялы зіліс, ыраы ретсіз идиовентрикулалы систолалар.
зіліс кезінде тйіндік немесе идиовентрикулалы орынбасарлы систолалар немесе ыра пайда болуы ммкін.
СА тйінінен тыс гетеротопты (эктопиялы) импульстерді тузілуі.
Пассивті баяу эктопиялы, (орынбасар) систолалар мен ыратар.
Орынбасар ыратар мен комплекстер асистолиядан орауа арналантабии механизм. Блар синусты импульс кешіксе немесе млдем шыпаса тзіледі. Экстрасистолиядан айырыша бл жадайда эктопия ошаыны автоматизмдік асиеті кшеймейді, алыпты кйде. Синус ыраыны арасына жалыздан кіретін импульстер "орынбасар комплексі" немесе "сытылып шыан" систола аталады. Егер эктопиялы комплекстерді е кемінде шеуі немесе одан кбі бірінен со бірі атарласып немесе немі шыса, ол орынбасушы ыра болып табылады.
Этиологиясы — брадикардияа, брадиаритмияа келетін жадайлар: СА тйініні тежелуінен болатын синусты брадикардия, аритмия, СА тйініні блогы, тотауы; АВ блок; сау адамдарда кезбе нерв тонусыны кшеюі (ваготония). Брадикардия боланда 2-ші немесе 3-ші атардаы автоматизмдік орталытар іске осылып, импульс тзе бастайды. Импульсті шыатын кзіне арай эктопиялык ыраты келесі трлерін айырады:
жрекшелік;
тйіндік (АВ тйінінен);
кшпелі суправентрикулалы ыра жетекшісі;
идиовентрикулалык,-
Эктопиялы пассивті ыра пен комплекстеріні жалпы ЭКГ-лы белгісі — эктопиялы комплексті алдындаы R-Rаралыыны сл заруы, ал одан кейінгі R-Rаралыты алыпты немесе ыса болуы. Р жне QRSкомплексіні пішіні ыра кзіне туелді.
Эктопиялы систолалар мен ыраты жрекшелік трі.
Эктопиялы оша жрекшелерді тменгі аймаында, кбіне сол жрекшеде орналасады. Тменгі айматан шыан импульстіРІІ, РІІІ тісшелері теріс (жрекшелерді тменнен жоары арай озуынан). Егер импульс сол жрекшелік болса VІтіркемедегі Р тісшені крінісі "алан мен найза" трізді. P-Q аралыы алыпты немесе сл ыса. озу толыны арыншалара деттегі жолмен тседі, сондытан QRST комплексіні трі згерусіз
Ортаысы сол жрекшеден шыан эктопиялы орын-
басар комплексі.
Эктопиялы систолалар мен ыракты тйіндік трі. Эктопиялы оша АВ тйініні жоары, ортаы немесе тменгі блігіндс орналасады. Осыан орай оны жоары, ортаы жне тменгі трлерін айырады.
Импульс арыншалара деттегі жолымен келеді, сондытан арыншалы комплексті пішіні алыпты, ал жрекшелерге импульс тменгі жатан таралады да, Р тісше теріс болады. Импульсті тйіннен шыатын жерін Р тісшені ораналасуынан табады. Егер эктопиялык комплекс тйінні жоары аймаынан шыса, онда теріс Р тісше арыншалы комплексті алдында трады ( а-сурет). Тйінні ортаы аймаынан шыатын импульсті теріс Р тісшесі арыншалы комплекске абаттасып, крінбейді.( - сурет)
Тменгі тйіндікті систолада теріс Р тісше QRS комплекстен кейін орналасады ( б-сурет)
Тйіндік пассивті эктопиялы систолалар: а) жоары тйіндік, ) ортаы тйіндік, б) тменгі тйіндік.
Эктотиялы систолаларды жне ыраты арыншалы немесе идиовентрикулалы трі. Бл жадайда импульсті тзілу кзі — Гис будасыны аяшалары, тарматары немесе Пуркинье талшытары. Оны о жне сол арыншалы трлерін айырады. арыншалы эктопиялы систолада Р тісше болмайды, йткені АВ тйіні зінен тыс тменнен шыан импульсті жрекшеге (кері баытта) ткізбейді. Импульс арыншаларды бойында алыптыдан айрыша тарайды. Алдымен эктопиялы оша орналасан арынша озады, содан кейін импульс екінші арыншаа тарайды. Осыан байланысты арыншалы комплексті пішіні рі жалпа, рі брыс ( деформацияланан) (тмендегі сурет).
арыншалы пассивті эктопиялы систола.
Идиовентрикулалы ыра толы А-В блокта, С-А блокта А-В жйесіні лсіздігінде болады, кбіне терминалды жадайларда кездеседі. Крінісіне минутына 40-тан тмен брадикардия, МЭС стамалары тн.
ЭКГ-лы сипаттамалары:
ЖСС минутына 30-40;
QRSкомплекстері жалпа, деформацияланан;
толы атриовентрикулалы диссоциация (жрекшелерді асистолиясы, дірілі немесе жыбыры, кейде синусты тйінні ыраы)
Гис будасы о аяшасынан шыан идиовентрикулалы ыра (жиілігі минутына 24 рет), жрекшелерді асистолиясы.
Кшпелі арыншастілік ыра жетекшісі (суправентрикулалы ыражетекшісіні миграциясы). Бл жадайда импульс кзі циклдан цикла СА тйінінен АВ тйініне дейін орын ауыстырып трады (СА тйін, жрекшелерді жоары немесе тменгі аймаы, АВ тйін).
ЭКГ-лы крінісіні басты белгісі — цикл сайын Р тісшені пішіні мен баытыны P-Q(R) жне Р-Р (R-R) аралытарыны біртіндеп згеріп отыруы
Бірінші циклда импульсті кзі—СА тйіні, сондытан P-QRS-Tалыпты, PQ—0,18с; екінші циклда — эктопия ошаы жрекшелерді жоары аймаына ауысан. Р тісше о, біра сл згерген, PQаралыы сл ысаран — 0,14с; шінші циклда эктопия ошаы жрекшелерді тменгі аймаына кшкен, содан Р тісше теріс жне PQаралыы ыска — 0,10-0,12с; тртінші циклда импульсті кзі АВ тйініні ортаы блігінде, озу процессі жрекшелер мен арыншаларды бір мезгілде амтиды, сондыган теріс Р тісше QRSкомплексімен абаттасып крінбейді; бесінші циклда импульс АВ тйініні тменгі блігінен шыкан. Теріс Р тісше QRSкомплексіні артында (Импульс жрекшелерден брын арыншалара жеткен). Импульс тзу ошаы тменге жылжыан сайын R-Rаралыы сл зарып отырады. Импульс тзу ошаы АВ тйініне жеткен со, СА тйініне айтадан оралады да, кшу (миграция) циклы айтадан басталады (6 цикл).
Тезделген эктопиялы ырактар немесе пароксизмдік емес тахикардия. Бл - эктопиялы импульстарды жиіленуінен жрек соу саныны минутына 90-130-а дейін стамалы емес трде жиіленуі. Эктопия ошаы жрекшелерде, АВ тйінінде немесе арыншаларда орналасады, осыан сйкес оны жрекшелік, тйіндік жне арыншалы трлерін айырады.
Пароксизмдік тахикардиялардан айырмашылыы:
ЖСЖ минутына 120-130-дан артпайды;
стамалы емес трде біртіндеп басталып, біртіндеп аяталады, сондытан науастар тахикардияны сезбейді.
Патогенезі- автоматизм орталытарындаыжасушаларды спонтанды деполяризациясыны жиіленуі.
Журекшені тменгі блігінен шыан тезделген эктопиялы ыра (ЖСЖ минутына 100 рет)
Активті эктопиялы (гетеротопты), кбіне автоматизмні бзылысына байланыссыз систолалар мен ыратар
Бл жадайларда озу уаты СА тйінінен басым эктопиялы ошатар пайда болады. Мндай белсенді ошатар СА тйінін тежеп, жетекшілікті кейде зіне алады. Трлері:
· экстрасистолия;
· пароксизмдік емес жне пароксизмдік тахикардия;
· жрекшелерді дірілі жне жыбыры;
· арыншаларды дірілі жне жыбыры;
· парасистолия.
Патогенезі. азіргі кездегі электрокардиографияны ымдары бойынша активті эктопиялы аритмия бір кірген импульсті, белгілі бір ошата (ілмекте), айналуынан болады ("reentry"—айтадан кіру механизмінен). Бан келетін — бір баытты блок (импульсты бір баытта ана ткізетін). детте мндай блок Пуркинье талшыктарыны тпкі тарматарында (миокардиоциттермен байланысан жерінде) болады. Бір баытты блокты рылымы екі Пуркинье жасушасынан жне бір блшыет жасушасынан тратын ілмек болып табылады мыс
озу толыныныайталап оралу механизмі (re-entry).
Блок ошаы миокардты барлы айматары озып болып рефрактерліктен шыан кезде ана озады, йткені оан импульс детті жолмен емес, айналма жолмен келеді.
Сонымен, ілмекті бойында импульсті бір баытта ана ткізе алатын блок болса, тскен импульс тіке те алмай, айналып тіп, рефрактерліктен шыан аймаа айта тседі, Импульс ілмекте бір немесе бірнеше айнальш туі экстрасистолияа, ал шыр айналып жруі пароксизмдік тахикардияа келеді. Осындай блокты даму себебі — жрек блшыетіні электрлік асиетіні ркелкілігі (гомогенді еместігі), мселен миокардты гипоксиясында, некрозында, дистрофиясында, абынуында, улануда, электролиттік бзылыстарында пайда болатын. Экстрасистолияны баса механизммен даму ммкіндігі туралы да пікірлер айтылуда, мселен ТМП 4 фазасында іздік по- тенциал амплитудасыны лаюы, миокардты электрлік кйініркелкіленуіне келетін кейбір ошатарды асинхронды реполяризациясы, т.б.
Экстрасистолия.
Этиологиясы:
1) функциялы неврогендік кйлер, мселен НЦД, вегетодистония. Тыныш кйде пайда болатын экстрасистолия — ваготонияны, ал эмоция кезіндегі немесе кштемеден со болатын экстрасистолия — симпатикотонияны белгісі болып табылады;
2) экстракардиальды рефлекторлы серлер (жректі керіле толан асазанмен немесе биіктеген диафрагмамен басылуы, немесе нефро-птозды, гастроптозды, перивисцеритті рефлекторлы ыпалдары);
3) жректі органикалы заымданулары (ааулар, миокардит, ги-пертрофия, ЖИА, кардиомиопатиялар т.б.);
4) уытты серлер (кофеин, алкоголь, дигиталис, никотин, бензол т.б.);
5) механикалы тітіркендіру (катетер енгізу немесе жарааттар).
Экстрасистолия салдарынан туындайтын гемодинамикалы бзылыстар.
Жректі кезектен тыс ерте озуынан арыншалар ана толып лгермейді. Кейде арыншалар ішіндегі анны соншама аздыынан аортаны апаы ашылмайды. Жректі бостан-бос жиырылуы кезінде артериялы пульс тзілмейді, содан пульс дефициті пайда болады. Гемодинамикалы бзылысты дегейі экстрасистолияны жиілігіне туелді. Жиі, топталып тскен экстрасистолияда тж, бйрек анайналымы жетіспейді жне Атмендейді, содытан осындай экстрасистолия салдарынан стенокардия стамасы дамуы ммкін. Компенсациялы паузаны затыынан жректі экстрасистолиядан кейін бірінші соуыны, айдау клемі мол болады. Сол кезде кзге крінетін тамырлар блк ете алады.
Клиникалы крікісі.Экстрасистолаларды сезілу—сезілмеуі нерв жйесіні сезімталдыына туелді. детте, функциялы экстрасистолалар сезіледі, органикалытар сезілмейді. Экстрасистоладан кейінгі зіліс жрек "тотап каландай", ал одан кейінгі бірінші соуы "жрек тртіп аландай" сезіледі. Жрекшелер мен арыншаларды аса толу кезінде жрек "шаншып кеткендей" болады. Бигемения болса — жрек соуы, ысылуы трізді сезінулер байалады. Тексеруде табылатын белгілер: экстрасистоладан кейін мойын веналарыны блк ете тсуі; пульс дефициті; жректі тыдаанда -ыра бзылысы болуы, экстрасистолалы тонны лсіздігі (шаа естілуі), ал одан кейінгі соудаIтоныны ерекше аттылыы.
Экстрасистолияны жіктемесі:
1. арыншастілік (эктопиялык оша Гис будасынан жоары ор-
наласан):
· синусты;
· жрекшелік;
· тйіндік;
· Гис будасыны.
2. арыншалы (эктопиялы оша Гис будасынан тмен орналасан):
· сол арыншалы;
· о арыншалы;
· жрек шыны;
/ • базальды (арыншаларды жоары айматарынан).
Синусты экстрасистолия.Сирек кездеседі. ЭКГ сипаттамасы: экстрасистоланы алдындаы R-Rаралы ыса, артындаысы алыпты; экстрасистоланы Р тісшесі мен QRSTкомплексі кдімгідей, еш бір згерссіз.
Жрекшелік экстрасистолия жне оны ЭКГ сипаттамалары.
экстрасистоланы алдындаы R-Rаралык ыса, артындаысы зындау (толык емес компенсациялы пауза);
экстрасистоланы Р тісшесі сл деформацияланан (жалпатау, биіктеу, тмендеу, ос ркешті немесе шты); жрекшелерді тменгі айматарынан шыкан экстрасистоланы Р тісшесі рдайым теріс;
QRSTкомплекс алыпты; эктопиялы оша АВ тйінінен нерлым ашы, орналасса, сорлым PQаралыы за.
Жрекшелік экстрасистола.
Тйіндік жне Гис будасынан шыан экстрасистолалар (тсініктемесі мтінде).
Жоары тйіндік экстрасистолияда теріс Р тісше QRSкомплексіні алдында трады (а-сурет). Ортаы тйіндік экстрасистолияда жрекшелер мен арыншалар бір уаытта озады, сондытан экстрасистоланы теріс Ртісшесі QRSкомплексімен абаттасып, визуальді айыруа келмейді (-сурет). Тменгі тйіндік экстрасистолияда арыншалар жрекшелерден брын озады да, теріс Р тісше арыншалы комплекстен кейін орналасады (б-сурет).
Гис будасьшы экапрасисіполиясы сирек кездеседі, оны ЭКГ-лы белгілері (в-сурет):
1) Р тісшені болмауы, йткені АВ тйіні зінен шыпаан бтен импульсті жоары ткізбейді;
2) импульсті арыншалара антеградты келуінен алыпты QRSTкомплекс;
3) толыкомпенсациялы пауза.
арыншалы экстрасистолия.
Эктопиялы оша арыншаларды ткізу жйесінде орналасады (Пуркинье талшытарында, Гис будасыны аяшаларында, тарматарында).
Жалпы ЭКГ-лы белгілері:
1) импульсті арыншаларда брыс жолмен тарауынан QRS
комплексті жалпатыы (0,1с арты) жне деформациясы - экстра-
систолалы комплексті STаралыы мен Т тісшесіні е ірі тісшеге
(Rнемесе S) дискорданттылыы. QRSкомплексте е лкені Rтісше
болса — STаралыы тмендейді, Т тісшесі теріс болады, ал лкен S
тісшеде, керісінше ~ STаралыы жоарылайды, Т тісше о жне биік;
2) экстрасистолалы комплексте Р тісшені болмауы, йткені импульс А-В тйінінен ретраградты ткізілмейді. Синус тйініні функциясы бзылмайды, о Р тісше экстрасистолалыQRSкомплексіне абаттасуынан крінбейді;
3) толы компенсациялы паузаны болуы, йткені СА тйініне ткізілмеген эктопиялы импульс оны зарядын жоймайды, ал СА тйінінен шыан деттегі импульс арыншалара рефрактерлік фазасында тседі, осыдан екі жрек циклы бір-біріне осылады да, пауза зарады.
арыншалы экстрасистоланы трлері:
1.Сол арыншадан шыан экстрасистолалар. Импульс е алдымен сол арыншаны оздырып о арыншаа кештеу жетеді. Сондытан ЭКГ-лы крінісі Гис будасы о аяшасыны блогына сас - I, aVL, V5,V6тіркемелердегі Sтісше тере , жалпа, Т тісше о жне ассиметриялы; III, aVF, V1,V2-тіркемелеріндегі Rтісше биік, жарышатанан жне жалпа, Ттісше теріс. Маызды белгілері - стандартты тіркемелерде экстрасистолалы комплексті электрлік сіні оа ауыткуы (экстрасистолалы о грамма), ал кеуде тіркемелеріндегі пішіні Гис будасыны о аяшасыны блогына ксауы (35а-сурет).
2.О арыншадан шыан экстрасистолалар. Импульс е алдымен сол арыншаны, содан кейін о арыншаны оздырады. Экстрасистолалы комплекс Гис будасы сол аяшасыны блогына ксайды - I, aVL, V5, V6 тіркемелерде R тісше биік, жалпа жне жарышатанан, Т тісше теріс, ассиметриялы; ІІІ, aVF, V1, V2 тіркемелерде S тісше тере, жалпа, иректелген, Т тісше теріс (-сурет)
орыта айтанда, стандартты тіркемелерде экстрасистолалы сол грамма, кеуде тіркемелерінде — Гис будасы сол аяшалы блогыны крінісі болады.
арыншалы экстрасистолалар: а) сол арыншадан шыан эктрасистолалы бигемения; ) о арыншалы экстрасистолалар.
Жрек шынан шыан экстрасистолалар.Жрек шынан шыан импульс кері, тменнен жоары арай тарайды. Сондытан стандартты жне барлы кеуде тіркемелерінде экстрасистолалы комплексті жалпа, тере Sтісшесі басым (Sтипті комплекс).
4. арыншаларды базальдік бліктерінен шыан экстрасистолалар. Импульсті арыншаларда тарау баыты алыптыа жаын (жоарыдан тмен арай), сондытан стандартты жне барлы кеуде тіркемелерінде экстрасистолалы комплексті жалпа, деформацияланан Rтісшесі басым (Rтипті комплекс).
Сонымен атар экстрасистоланы монотопты (барлыыны пішіні бірдей, бір ошатан шыатын), политопты (пішіндері ртрлі, р жерден шыатын) жне ыстырмалы трлері болады. ыстырмалы деп екі алыпты комплексті арасына ыстырылып тсетін экстрасистоланы айтады. Оны алдындаы жне артындаы RRаралыты осындысы жректі бір циклына те, компенсациялы пауза болмайды. Экстрасистоладан кейінгі бірінші комплексті PQаралыы сл заруы ммкін (АВ тйініні "шаршауынан"). ыстырылып тсетін экстрасистолалар брадикардияда кездеседі. Экстрасистолияны клиникалы маызына келетін болса, арыншалар фибрилляциясына алып келу ммкіндігінен кенет лім аупін тндіретін ауіпгі трлерін айырады:
1) жиі арыншалы;
2) политопты арыншалы;
3) осарланан (топталан) — бірнеше экстрасистоланы бірінен со бірі атар тсуі;
4) ертелеткенарыншалы (салыстырмалы рефрактерлік кезеде пайда болатын), алдындаы комплексті Т тісшесіне жаын тсетін”Т стіне тсетін R" типті.