Траты токпен энергияны жеткізу

 

Траты токты жеткізуді негізгі элементтері жоарывольттік тиристорлы блоктар, олардан трлендіруші осалы станцияларды слбалары жиналады. Траты ток берілісінде электрэнергияны ндіру жне ттыну айнымалы токта жасалынады. Электрберіліс желісінде кернеуді кбейту шін вентильдік орамдары тізбектеліп осылан кпірлер ретіндегі деттегі трансформаторларды кмегімен ктереді. Бл желі кернеуін осылан кпірлер санынан туелді кбейтуге ммкіндік береді.

Траты токты жеткізу жйелерді біреуімен жргізілуі ммкін: «полюс – жер», «екі полюс – жер».

Траты токты беріліс тізбегі деп «екі полюс – жер» жйесі, жартылай тізбек деп – «бір полюс – жер» жйесі саналады. «Полюс – жер» слбасы бойынша кернеуі салыстырмалы жоары емес траты токты уаты аз берілістері жасалынады. «Екі полюс – жер» слбасы бойынша траты токты уаты жоары берілістері жасалынады.

Траты ток берілісінде желіні жіберетін соындаы тзетуші осалы станциясында айнымалы ток траты тока трленеді, желімен траты ток жне тек активтік уат беріледі. абылдаушы жаында траты ток айтадан айнымалыа трленеді (инверторланады), ал абылдаушы жйеге айнымалы ток барады. Тзетуші жне инверторлы осалы станциялар жмыс кезінде айнымалы токты торабынан абылдаушы жне жіберетін жата реактивтік уатты ттынады.

Жоары кернеуді траты тогымен энергияны жібергенде айнымалы токты желілеріне тн кп иындытар жойылады: орнытылы шарттары бойынша берілетін уатты шектеу, байланысатын энергия жйелеріні синхронды жмысыны ажеттілігіжне басалары. Сонымен атар беріліс содарында орналасан трлендіруші осалы станцияны саланда жне эксплуатациялаанда иындытар пайда болады. Біратар жадайларда траты токпен энергияны жіберу, сіресе энергия жйелерін байланыстыратын ашы оректендіруші магистральдарды саланда, едуір техникалы – экономикалы нтиже беруі ммкін.

Айнымалы ток берілісімен салыстыранда траты ток берілісіні негізгі артышылытары:

- желіні арзандыы жне арапайымдылыы;

- желіні екі туелсіз жартылай тізбектен труына байланысты лкен сенімділігі;

- берілетін уат шегіні орнытылытан емес, тек экономикалы масаттардан ана туелділігі, йткені берілісті орнытылыы негізінде инвертормен аныталады жне желіні зындыынан туелді емес;

- ртрлі жиілікті жіберетін жне абылдайтын жйелеріні арасындаы синхронсыз байланысты іске асыру;

- кері сым ретінде жерді пайдалану ммкіндігі;

- лкен су кеістіктерін ткенде кабельдерді арзандауы;

- генераторлар айналуыны айнымалы жылдамдыында ГЭС – тен жмыс атару ммкіндігі, бл суды ау шарты бойынша турбиналарды немді пайдалануа ммкіндік береді;

- тжге шыындарды азаюы.

Траты токты жіберуді кемшіліктері:

- вентильдер мен баса аппаратураны лкен санынан тратын осалы станциялар иыстырмасыны крделілігі;

- кп тізбектелген элементтерді болуына байланысты жабдыты блек элементтері бойынша кернеуді біралыпты таралуыны иындыы;

- беріліс жмысында трлендіргіш рылылар ндіретін жоары гармоникаларды себебінен абылдаыш жне жіберетін торапты кернеу жне ток формасыны брмалануы;

- абылдаушы тораптаы кернеуді тмендеулерінде, сіресе симметриясыз тмендеулерде, инверторды орнысыздыы;

- уатты алу иындытары, йткені траты ток ажыратышы – те ірі жне крделі рылым;

- ауа желілері жне аппараттарды ошаулаыштарында траты кернеуді серінен отыратын шаны едуір сері;

- жеке доаларды ошаулаыштарда пайда болуыны жоары аупі, за эксплуатация жадайларында олар сырты ошауламаны разрядты кернеулерін тмендетуге алып келеді;

- сіресе нашар ауа – райы жадайында, аыба токтарыны кбейуі жне ілінетін жне тіректі ошаулаыштарды элементтерінде траты кернеуді біралыпты тарамауына байланысты, желілік ошаулама жмысыны нашарлауы.

арастырылан электрберілістерді аталан техникалы – экономикалы крсеткіштері рбір электрберілісті ндылытары мен кемшіліктерін крсетеді. Осыан байланысты энергия жйелерін жобалаанда, беріліс типін тадаанда, жаа электржабдыын ойластырып жасаанда р электрберілісті ерекшеліктерін ескеріп, оны олданудаы ыайлы аймаын объективті табу керек.