Созылмалы патологиясы бар адамдарды вакцинациялау

Неврологиялы аурулар

демелі неврологиялы патологиялар-декомпенсациялы гидроцефалия, нервтік-блшыеттік дистрофиялар, дегенеративті аурулар жне ОНЖ-ны туа пайда болан метаболизмдік ааулары ттасжасушалы ккжтел вакцинасын олдануа арсы крсеткіш болып табылады,себебі оны енгізу негізгі рдіс нашарлауына сйкес келуі ммкін. Осындай балалара баса вакциналар арсы крсетілмейді, оларды ауруды е олайлы кезеінде енгізеді.Дегенмен индивидуалды жекелеген жадайларда балаларды ккжтелден орау шін АаКДС-пен егу дрыс деп арау керек. Гидроцефальді балалара рдіс компенсенсациясынан кейін (консервативті немесе оперативті) 1 айдан со егілуі ммкін жне тырысулар болан жадайда оларды баылауда стау ажет. Нервтік- блшыеттік дистрофиясы бар біратар балалар біршама за тіршілік етеді, сондытан жадайды ата-анасына тсіндірген со оларды келісімін толы ала отырып оларды ккжтелден орау те орынды. Тура осындай адам метаболизмні жай прогрессивті ааулары бар балаларда да арсылы туызбауы тиіс. Анамнезінде афебрильді рысулары бар балалара АКДС жне АаКДС-ке рысулар аупі туындамауы шін себебі анытаанша егу жргізуге болмайды, себебі аныталансын АаКДС немесе ДСА(АДС) рысуа арсы терапия фонында жргізіледі. Балада тырысулар орын алуы бейім неврологиялы ауру болса (метаболизмні, дегенеративті рдістерді бзылыстары туберозды склероз ж.б.)рысулар орын алатын болса ккжтелдік егуді стабилді рдіске дейін тотату орынды. ТВ тривакцинаны енгізу осындай балаларда рысу шаыруы ммкін, детте 1 жаса дейінгі уаытта оны себебі аныталады жне балалар ажетті емін алады, сондытан егуді кейін шегеруге негіз жо.

Анамнезіндегі фебрильді рысулар. Осындай балалара лі вакциналарды енгізген со (сіресе АКДС ) температурасы жоарлауы байала бастаанда (детте 4 сааттан со) 15 мг/кг парацетамол енгізеді, ажет болан жадайда 2-3 кндері жаластырады (тулігіне 60мг/кг кп емес); АаКДС енгізу дрысыра себебі рысуды айталану аупін тмендетеді. ТВ немесе ди- жне три -вакциналарын енгізгеннен со 7 жне 12 кн аралыында парацетамол енгізіледі.

Отбасылы анамнездегі рысулар-егілулерге арсы крсеткіш емес АКДС-ке рысу (ыса мерзімді, жайылан) рысу аупі жоарлауы ммкін боландытан, оны АКДС-пен ауыстыран дрыс.

Шашыранды склерозбеннауастар ремиссия кезінде лі вакциналармен,сіресе грипке арсы егіледі(гепатит В вакцинасынан басасы).Траты немесе лсірей бастаан неврологиял симптоматика(Даун ауруы, ДШП(БЦСА), жараат салдарлары, акушерлік салдану т.б.) арсы крсеткіш емес, біра кп жадайда ауруды прогредиенттілігі аныталуы тиіс. Ол шін 1-2 айлы бала невропатологга жіберіледі. Баланы егу ммкіндігін педиатр шешеді, ол процесті прогредиетті еместігі туралы невропатолог орытындысын негізге алады. Кдікті жадайларда кнтізбеге сйкес АаКДС вакцинасы ПВ, АДС жне ГВВ бірге, невропатолог таайындаан терапия фонында, енгізіледі.

Егу басталар алдында траты немесе кері айтуа тскен перинатальды патологиясы бар балалар детегідей,(таайындалан терапия фонында да ммкін) егіледі. Оларды жадайын рысуа дайын», «гипертензиялы-гидроцефальды синдром», «жоары нервтік озу» деп баалау сирек емес жне дегидратациялы терапия жргізіледі. Бл жадайлар егуге арсы крсеткіш емес, біра оны жргізгенде кілді саябырлататын дрмектерді(валериана, цитальді макстура т.б.), несеп айдайтын (триампур,диакабр) препараттарды, егер алдында 1 кн брын немесе егілгеннен кейін 1-2 кн, таайындауа болады.

Менингококты менингитпенауыран балалар жазыланнан кейін кем дегенде 6 ай ткесін егіледі.

Психикалы аурулы балалар жіті кезеде болмаса, аыл-ойы жетіспейтін балалара вакцинация алдында медикаментозды терапия жргізу ажетсіз.

Аллергия

Вакциналар «аллергия шаырыштар» деген пікір дрыс емес. Олар JgЕ траты жоары дегейі саталуына жне спецификалы JgЕ антиденелер тзілуіне атыспайды. азіргі вакциналар 30-40жыл брыны вакциналармен салыстыранда анарлым таза, антигендер саны кп есе тмен.Бірата есте болуы тиіс- жекелеген адамдарда вакцина компоненттеріне аллергия брыннан бар болуы:

>аминоглюкозидтер- ызылша, ызамы, паротит вакциналары мен ПВ-де;

>тауы жмыртасы белогы- ызылша, ызамы, паротит вакциналары, грипп вакциналары, сары ызбаа арсы вакцинада;

>желатин- тривакциналар;

>ашыты саыраулатары-гепатит В арсы вакциналарында;

Анамнез жинаанда тек реакция дамуымен шектелмей, оны сипатын да анытауа тырысу ажет, неге десеіз егілгеннен кейін дереу дамитын анафилактикалы шок, бртпелер жне Квинке ісінуі, рамында жмырта белогы бар вакциналара арсы крсеткіш бола алады. ММR(П) вакцинасына бндай реакциялар 1 млн дозаа 1-2 оиасымен кездеседі.Сонымен грипп жне П вакцинасын егуден тек тауы жмыртасыны (не рамында жмырта белогы бар таматы) жтылуына бірден жоарыдаы симптомдар берген балалар 2 ай вакцинациядан уаытша босатылады. Егер аталан симптомдар жмырта белогымен таматананнан кейін келесі кні дамитын болса- бала деттегідей егілуге жатады.

Аминогликозидтерге ауыр аллергиялы реакция беретін адамдара ызылша, ызамы вакциналарын енгізуге болмайды, бл жнінде анамнезді егуге дейін мият жинау керек. Вакциналар компоненттеріне реакция беретін балаларды ммкіндігінше ондай компоненттері жо вакциналармен егу ажет. Анафилактикалы шоксыз реакция беретін балалара антигистаминдік препараттар таайындалады, бір жыла дейінгі балалара –тек цетиризин (зиртек)пайдаланылады. Осындай реакциялара бейім адамдар стероидты препараттар (преднизолон 1,5 -2мг/кг /тул, ішуге, егуге дейін 1кн,-кейін 1-2 кн) абылдау фонында вакцинацияланады. Аллергиясы бар балаларда сіреспеге немесе дифтерияа арсы сарысуларды енгізгенде , анатоксиндермен егумен салыстыранда, анарлым жиі (15% дейін) реакциялар мен сарысулы ауру дамиды.

Атопиялы ринит

Cт абыршаты, нумулярлы бртпелі, жаялыты немесе суборейлік дерматитті балаларды жіті кріністері аяталасын толы немесе жартылай ремиссия кезінде вакцинациялайды. Процесс тратануы шін 4-6 апта ажет, сонымен кейбір аллергологтарды осындай балаларды егуді 6-12 айа шегеруі- оларды дерматит процесін баылауа ала алмайтындыын білдіреді. Бл балалар стсіз диета фонында вакцинацияны толы клемімен алады.

Вакцинамен егу 7-15% жадайда антигистаминдік препараттармен оай басылатын аллергиялы кріністерді кшейтеді; Осындай балаларда бртпе шыуы біратар жадайда таматандырудаы кемшіліктерге байланысты вакцинация.

Шынайы экзема

Жедел бртпелер, суланулар жне тірі инфекциясы жайыланнан кейін ремиссия кезінде вакцинация жргізіледі. Толы немесе жартылай ремиссияа жету шін кейде 2-3 ай уаыт кетеді. Дегенмен осындай балаларды вакцинацияны толы курсымен амтуды сті тседі, оны басталуы бала 1 жаса толмай транда іске асады. Денеде механизациялы учаскілерді саталуы егуді бастауа бгет болмайды. Егуге 3-4 кн аланда гистаминге арсы препараттар таайындалады, егуден 5-7 кн ткесін жергілікті емдеу кшейтіледі (соны ішінде стероидты майлармен).

Есекжемді, Квинке ісінуібар балалар гистаминге арсы терапия фонында егіледі.

Респираторлы (тыныс жолдары) аллергиясы бала міріні алашы айларында ЖРВИ фонында дамитын бронхиолит пен обструктивтік бронхиттен айырмасы шамалы. Бндай балалар жедел процесс аяталып, жалпы жадайы жасарып, дене ызуы мен тыныстану алыпа тскесін вакцинацияны толы курсын алады. Обструктивтік бронхиттер стамаларына байланысты міріні алашы 6 айлыында егілмеген балалар бронхылы демікпе кезіндегідей егіледі-ремиссия кезінде, ингаляциялы стероидтар жне В –антогонистер абылдау фонында (олара балада арсы крсеткіш болмаса).

Бронхылы демікпеЖасы 1-ден асан толы егілмеген балалар ремиссия кезінде Кнтізбе бойынша жне +грипке, пневмококты инфекцияа арсы егіледі. Егу арсаында жалпы жадайы траты болуы тиіс. Егу кезеінде базистік терапияны (стероидтармен ингаляция, антилейкотриендер, В-антагонистер) 30-50% кшейту ажет.

Поллинозбеннауастар егілулерді жасы ктереді, спецификалы гипосенсибилизацияны жаластыру антиденелер дегейіне сер етпейді.

Кардиопатиялар Туыла біткен жрек аауы бар балалар гемодинамикалы згерістерді е аз кезінде егіледі (жректік препараттарды олдану да); ревматизм жне пайда болан баса да кардиопатиялары бар балалар- ремиссия кезінде егіледі.

Днекер тіндер аурулары Егер ауру жйелік сипатта болса вакцинацияа иммунды жауап лсіз болады жне вакцинациядан кейін негізгі ауруды асынуы ммкін. Вакцинацияа иммунды жауапты тмендеуі иммуносупрессия дегейіне байланысты. Бл категорияа кіретін балалар Кнтізбелік егулермен атар Хиб, пневмококты инфекцияа, грипке арсы егулері ажет.

Ремиссия кезінде лі вакциналармен егуді НПВС терапиясы (2 апта брын жне кейін) фонында жргізу сынылады. Иммуносупрессия кезінде тірі вакциналарды енгізуге болмайды.

Созылмалы гепатиті бар балалар ремиссия не аминотрансфераза белсенділігіні е тмен дегейі кезінде егіледі. Ремиссия ыса боланыны зінде де (1-6 ай) олар АКДС немесе АДС-М-ді жасы ктереді, бл жадайда бауыр ферменттеріні дегейі ктерілуі ыса мерзімді жне тез теді. Бл балаларды вакцинациялау иммунологиялы трыдан тиімді.

Созылмалы гепатит В, С бар адамдарды науастарды гепатит А-а арсы, ал созылмалы гепатит С- гепатит В- арсы егу ажет.

Бйрек аурулары

Несеп жолдары инфекциялары (ИНЖ)- кдуілгі жіті инфекция ретінде аралу тиіс. айталамалы НЖИ жне пиелонефритпен науастар несеп анализі алыпты болып, тратар ремиссия кезінде егіледі (крсеткіші болса антибактериялы терапия фонында). Егулерді кейінгі алдыру мерзімі 4-6 айдан аспауы тиіс.

Гиомерулонефритпен науас балалар процесс тынышталан ремиссия кезінде егіледі. 6 айа созылан ремиссия кезінде АДС-М егу ажетті иммунды жауап береді. ГВВ-ны нерлым ерте енгізу керек-а, себебі ажетті жадайда гемодиализ жргізуге ммкіндік береді. Туыла біткен бйрек ааулары кезінде бйрек функциясыны компенсациялану дегейінде байланысты шешім абылданды.