Оу пніні 8-сыныптаы базалы білім мазмны

 

40. ХІІІ асырды басынан 1914 жыла дейін.

41. «азастанны ХVІІІ асырдаы леуметтік-экономикалы жне саяси дамуы (15 саат):

ХVІІІ . асырды бірінші ширегіндегі аза хандыы, аза хандыыны ішкі жне сырты саяси жадайы, ХVІІІ асырды бірінші ширегіндегі аза-башрт жне аза-алма атынастары;

ХVІІ . соы мен ХVІІІ бірінші ширегіндегі аза-жоар соысы, жоар хандыы туралы жалпы мліметтер, жоар шапыншылыыны себептері, «Атабан шбырынды, Алакл слама....» жылдары;

аза халыны жоар шапыншылыына арсы кресі, аза жасатарыны рылуы, Аыраай шайасы, аза-жоар соысындаы аза батырлары (Абылай, Бгенбай, абанбай, Жнібек, Райымбек, Наурызбай, Малайсары), ХVІІІ . 30- 40 жж. аза-жоар соыстары;

Кіші жзді Ресейге осылуы, ХVІІІ . дейінгі аза-орыс атынастары, Бухгольц экспедициясы, Кіші жз жне Орта жзді бір блігіні Ресейге осылуыны басталуы, білхайыр хан, А.И.Тевкелев елшілігі, Орынбор экспедициясы;

ХVІІІ . ортасындаы аза хандыы, Ресейді азастандаы ХVІІІ . 30- 50 жылдарындаы саясаты, аза жерлеріні тартып алынуы;

азастанда казак отарлауыны кшеюі жне скери шептерді кеейтілуі, азастанда ХVІІІ . 40-жылдарында ішкі саяси жадайды иеленісуі;

Абылай тсындаы аза хандыы, Абылай хан (тла жне саясаткер), Абылай ханны ішкі жне сырты саясаты;

азатарды 1773-1775 жж. Е.Пугачев бастаан шаруалар соысына атысуы, Кіші жздегі жер мселесіні шиеленісуі (ктерілісті басталу себептері, кезедері жне барысы, жеіліске шырауы), Кктемір озалысы;

Сырым Датлы бастаан лт-азатты озалыс (озалысты себептері, леуметтік негізі, кезедері, барысы жне нтижелері), О.Игельстром реформалары.

ХVІІІ . екінші жартысындаы азастандаы лт-азатты озалыстарды тарихи маызы;

ХVІІІ . азастан мдениеті (азатарды материалды жне рухани мдениеті), халы ауыз дебиеті (Бар жырау, Атамберді жырау, Тле би, азыбек би, йтеке би жне т.б.), азастан тарихын, этнографиясын, географиясын ресейлік алымдарды зерттеуі, ылыми экспедициялар;

орытындылау.

42. «ХІХ асырды бірінші жартысындаы азастан» (14 саат):

азастанда ханды билікті жойылуы, ХІХ асырды бірінші жартысындаы азастанны леуметтік-экономикалы жне саяси дамуы, азастандаы ханды билікті жойылуыны себептері, «Сібір ырыздары туралы Ереже», «Орынбор ырыздары жніндегі Ереже» (Орта жне Кіші жздегі ханды билікті жойылуы);

азастандаы кімшілік-территориялы басару, кімшілік басару мен территориялы бліністі жалпы сипаттамасы, ішкі жне сырты округтарды рылуы, салы жйесіні рылуы, сот реформасы;

азастандаы ХІХ . бірінші жартысындаы патшалы Ресейді отарлау саясаты, азастандаы отарлы билікті ныаюы, скери бекіністер мен шептер салу арылы отарлау;

Амола тарихы, Амоланы негізіні салынуы, Амола туралы алашы мліметтер, Амола – сауда жне мдениет орталыы;

Бкей хандыы, Бкей хандыыны рылуы (территориясы, шаруашылыы, кімшілік жне саяси жадайы);

Бкей жне Жгір хандар тсындаы Бкей Ордасыны экономикалы, леуметтік, саяси жне мдени дамуы;

1836-1838 жж. Бкей ордасындаы азатар ктерілісі (ктерілісті себептері, негізгі кезедері мен шайастары), ктеріліс жетекшілері (Исатай Тайманлы мен Махамбет теміслы), ктерілісті жеілу себептері, тарихи маызы;

ХІХ . бірінші жартысындаы аза халыны лт-азатты озалыстары, Жоламан Тіленшілы (1822-1825 жж.), асым Абылайлы жне Саржан асымлы (1825-1836 жж.) бастаан лт-азатты озалыстар (себебі, озаушы кші, ктеріліс барысы), ктерілістерді орытындылары, тарихи маызы;

1837-1847 жылдардаы Кенесары асымлы бастаан лт-азатты озалыс (лт-азатты озалысты себептері, масаты жне озаушы кштері), негізгі кезедері жне озалысты басталуы;

Кенесары асымлы (тла жне саясаткер), Кенесары хандыы;

Кенесары асымлы бастаан аза халыны лт-азатты ктерілісіні шешуші кезеі, патша кіметіні лт-азатты озалыса атысушылара олданан жазалау шаралары, Кенесарыны лімі, ктерілісті жеілу себептері, тарихи маызы;

орытындылау.

43. «азастанны Ресейге осылуыны аяталуы (ХІХ . 40-60 жж.) (6 саат):

ХІХ . 40-60 жж. Ресей жне Ортаазиялы мемлекеттер, ХІХ . 40 – жылдары азатарды оан, Хиуа жне Ресеймен арым-атынастары, Ресей империясы скерлеріні азастанны отстік жне отстік-шыыс айматарын жне Орта Азияны жаулап алуы;

азастанны Ресей империясына осылуыны аяталуы, Жетісуды отарлау тсілдері, бекіністерді салынуы, алаларды (апал, Верный, Лепсі, Талар, Есік) негізіні алануы, патша скерлеріні улиеата, Шымкент жне т.б. алаларды жаулап алуы, оандытарды Жетісудан ыыстырылуы;

азастанны Ресейге осылуыны салдары мен маызы, азастандаы патша кімшілігіні отарлау саясатыны кшеюі, азастан аумаындаы (Жайыты, Сібірлік, Орынборлы жне Жетісулы) казак скерлері, азастанны Ресейге осылуыны тарихи маызы;

аза халыны Хиуа стемдігі мен патша кімшілігіні отарлау саясатына арсы азатты кресі, Сырдария азатарыны экономикалы жадайыны нашарлауы, Сырдария азатарыны Жаножа Нрмхамедлы мен Есет Ктібарлы бастаан ктерілісі (себептері, барысы, тарихи маызы);

орытындылау.

44. «азастанны ХІХ асырды бірінші жартысындаы мдениеті» (6 cаат):

азатарды ХІХ асырды бірінші жартысындаы материалды мдениеті (шаруашылыы, азатарды трмысы мен трын йлері, олнер, ебек ралдары, соыс арулары мен сауыт-саймандары), архитектуралы ескерткіштері, ала мдениеті;

азастандаы халы аарту ісі, мсылманды білім беру жйесі (мектептер мен медреселер), орыс тілінде оытатын оу орындары («Азиялы мектеп», скери оу орындары);

азастандаы ылыми-зерттеу жмыстары, географиялы зерттеулер, азастанны тарихи жне этнографиялы зерттелуі, жер аударылан баса лт кілдеріні азастанды зерттеудегі рлі;

аза дебиеті, аза дебиетіні негізгі баыттары, крнекті кілдері (Махамбет теміслы, Шернияз Жарыласлы, Шже аржаубайлы, Сйінбай Аронлы, Нысанбай Жаманллы);

музыка нері, музыка жне айтыс нері (жыраулар, сазгерлер,аындар);

азатарды рухани мдениеті, дін, аза халыны салт-дстрлері, лтты мейрамдар.

45. «ХІХ асырды екінші жартысындаы азастан» (12 cаат):

азастандаы 1867-1868 жылдардаы реформалар, азастанда реформа жргізуді себептері, дала комиссиясы (1865-1867жж.);

1867-1868 жылдардаы «Басару туралы уаытша ережелер», облыс, уезд, болыс жне ауылдардаы кімшілік басарудаы згерістер;

азастандаы патша кімшілігіні оныс аудару жне жер саясаты, орыс шаруаларыны азастан аумаына жаппай оныс аударуы, азатарды нарлы жерлеріні тартып алынуы, оларды ыыстырылуы;

азастанны ХІХ асырды екінші жартысындаы леуметтік- экономикалы дамуы, азатарды кшпелі шаруашылыындаы згерістер, ндіріс орындарыны жне жмысшыларды пайда болуы, азастан нерксібіне ресейлік капиталды енуі, темір жолдарды салынуы, алалар, сауда, жрмекелер, ресейлік банк блімшелеріні пайда болуы;

1860-1870 жылдардаы азатты крес, Торай жне Орал облыстарындаы ктерілістерді себептері мен барысы, Маыстаудаы ктеріліс, патшаны жазалаушы скерлеріні азатты кресті негізгі ошатарын басуы, ктеріліс орытындылары мен маызы;

ХІХ асырды 80-90 жылдарындаы кімшілік-территориялы реформалар, 1886 -1891 жылдардаы «Басару туралы ережелер...», Тркістан жне Дала генерал-губернаторлытары, реформаларды мазмны мен салдары;

ХІХ асырды екінші жартысындаы аза-ытай атынастары, сауда атынасыны дамуы ( Бтырма, Петропавл, Семей бекіністеріні Шыжамен сауда жргізетін орталытара айналуы), Жетісуа йырлар мен дандарды оныс аударуы;

орытындылау.

46. «азастанны ХІХ асырды екінші жартысындаы мдениеті» (7 cаат):

ХІХ асырды екінші жартысындаы азастанды зерттеу (Семенов–Тянь–Шанский, Г.Н.Потанин, В.В. Радлов зерттеулері), лкені этнографиялы зерттеу ( М.Шорманлы, М. Бабажанлы, А.Диваев);

1860-1870 жылдардаы оу-аарту мекемелері мен ылыми оамдар, 1860 -1870 жылдардаы азастандаы жер аударылан революционерлерді ызметі, кітапханаларды ашылуы, діни жне зайырлы білім беру мекемелері, жадидиттік жне жаа дістемелік мектептер;

Шоан Улиханов (1835-1865 жж) – азаты лы алымы, Ш.Улихановты мірі мен ылыми ызметі, ашарияа саяхаты, Ш.Улихановты міріні соы жылдары;

Ы. Алтынсарин (1841 – 1889 жж.) – аартушы, жаашыл-педагог, оам айраткері, Ы.Алтынсаринні мірі мен шыармашылыы, халы аарту саласындаы ызметі, ылыми-этнографиялы зерттеулері, «ырыз хрестоматиясы»;

Абай нанбайлы (1845-1904 жж.), Абайды мірі мен шыармашылыы, Абай нанбайлы – лы ойшыл, аза жазба дебиетіні негізін салушы, Абай – аудармашы;

бейнелеу нері жне музыка, белгілі суретшілерді шыармаларындаы азастан таырыбы (Т.Шевченко, В.Верещагин, Н.Хлудов), музыка нері, аза кйшілері (рманазы Саырбайлы, Тттімбет азанаплы, Даулеткерей Шыайлы жне т.б.);

орытындылау.

47. «ХХ асырды басындаы азастан» (8 cаат):

ХІХ асырды соы мен ХХ асырды басындаы азастанны леуметтік-демографиялы дамуы, 1897 жылы І Бкілресейлік сана, халы саныны динамикасы, халыты этникалы рамы;

ХХ . басындаы азастанны экономикалы дамуы, азатарды кшпелі мал шаруашылыы, егіншілік, Столыпинні аграрлы реформасы жне шаруаларды азастана жаппай оныстануы;

ХХ . басындаы азастан нерксібіндегі шетел капиталы, деу, тау-кен ндірісі жне тасымалдау, алалар, сауда, жрмекелер, темір жолдарды рылысы;

ХХ . басындаы азастандаы саяси жадай, 1905-1907 жж. революция кезіндегі жмысшылар жне аграрлы озалыстар, азастандаы реакция жылдары. азастандаы леуметтік-демократиялы, эсер жне кадет топтары.

ХХ . басындаы азастан мдениеті, білім, аарту, ылым, дебиет, музыкалы нер, азастанны дстрлі олнері мен нері.

орытынды айталау.