Таырып. ор индекстері мен индикаторлары

Масаты:

ор индекстерді мнін ашу, есептеу дістерін олдануды ретке келтіру жйесін арастыру, азастан орларыны индикаторларына жалпы шолу жасау

Лекция жоспары:

1. ор индекстеріні мні

2. ор индекстерін есептеу дістері

3. Нарыты индикаторлар жне азастан орларыны индикаторлары

Таырыпты негізгі ымы:

Биржалы индекстер жне оларды трлері.Алашыда индекстер нарыта болып жатан апараттан хабардар болу шін ажет болды. Сйтіп биржалы индекстер баа белгілеуді болжау ммкіндігін туызды. ор нарыыны даму барысында индекстер сауда объектісі ретінде, мысалы, фьючерстік шарт жасасанда базалы тауар ретінде олданылады. Бдан баса индекстер портфельдік инвестициялау кезінде де ке трде олданылады. Бл кезде олар:

Біріншіден, баалы ааздарды портфельге тадау кезінде инвестициялау пропорциясы мен оны басты баытын анытаанда бадар ретінде олданылса;

Екіншіден, индекстік ор дісін олданып портфельді пассивтік басару тактикасында дилерлік шыындарды ысартады.

Индекстер салалы, айматы, рама жне жаанды болуы ммкін. Олар кез-келген нарыта, яни тауар, валюта, ор нарытарында олданылады. Алашыда индекстер ор нарыында пайда болан. Сондытан азіргі кезде де олар сол нарыта ке олданыста болуда.

Индекстер оны есептеу дісін раан адамны атымен немесе оларды есептеген жне хабарлаан апаратты агенттіктерді атауымен аталады. Мысалы, Доу-Джонс индексі лемдік индекстерді е кнесі, е белгілісі. Ол Доу-Джонс компаниясыны иесі Чарльз Доуды атымен аталады. АШ-та ол 1884ж. сол кездегі е ірі 11 нерксіп компанияларыны акция баамын згертетін орташа крсеткішті есептеуге кіріскен. Алайда бл индексті пайда болуын техникалы трыдан арастыранда ол индекс емес, оны орташа сан деп айтуа болады. Бл индексті атауы тектен-тек емес Доу-Джонс индексі деп аталмаан, себебі оны сзбе-сз аударылымы Доу-Джонсты нерксіптік орташа крсеткіші дегенді білдіреді.

Биржалы орташа крсеткіш -ол кейбір биржалар шін лшенген немесе лшенбеген орташа нарыты баа. Керісінше, индекс - ол бар болан сан, бір лшемні, мысалы, долларды немесе баса да бірліктер лшеміні нын крсетпейтін сан.

Биржалы орташа крсеткіш жне биржалы индекс– олар баалы ааздар нарыындаы крсеткіштерді негізгі екі типі. Бл индексті екі типіні негізі бірдей, яни белгілі бір датадаы тізімнен тадап алан акцияны орташа баасы боланымен, алайда биржалы орташаа араанда биржалы индекс е длірек, е олайлыра деп есептеленеді.

Биржалы орташаны есептеу шін екі діс –арифметикалы орташа жне геометриялы орташа дістер олданылады. Арифметикалы орташа дістеорташа шаманы есептеу шін сауда жабылу кезіндегі крсеткішке кіретінбарлыэмитенттеракциялары баасыны осынды сомасы рамдас бліктерді санына блінеді. Акцияны шыарушы компанияны шыаран барлы акциясыны клемі мен оны айналыс санына арамай-а, рбір акцияны баасы бірдей болады.

Нарыта азіргі олданылып жрген индекстер – ол шын мнінде ірі компанияларды индекстері. Классикалы биржалы индекстер Доу-Джонс индексімен есептеліп шыарылады. Егер геометриялы орташа діс олданылса, онда индексті райтын акциялар баасына кбейтіледі. Сол кбейтіндіден n-дрежесіндегі тбір шыарылады, онда n-индекстегі акция саны. Осы діс Англия жне АШ–та лемге белгілі екі индикаторды: Англиядаы FT-30 жне АШ–таы The Value Line Composite Average индикаторларын есептегенде олданылады.

Биржалы саудадаы талдаулар.Биржалы атысущы барынша кп табыс алуды жне кптеген жоары бааланан активтерден е тиімдісін тадап алуды кздейді. Біра биржалы баама тікелей немесе жанама сер ететін кптеген жне кенет туындайтын себептерді алай талдауа болады? Осы жне кптеген баса сратара жауапты

дебиеттер:

1.азастан Республикасындаы баалы ааздар нарыы бойынша нормативті-занамалы актілер жинаы. 2 томды -1997, 1999 жж.

2.Карагусов Ф.С. и др. Операции с ценнами бумагами в Республике Казахстан. Алматы – 1995 ж., 220 бет

3.Ануарбеков, Шарипбаев А.А. Справочник по ценнам бумагам в Республике Казахстан. Алматы – 1995 ж.

4.Кулекеев Ж.А., Джексекбаева Л.Н. Государственные ценные бумаги в экономике Казахстана/ учебное пособие. Алматы – 1996ж.

5.Шалгимбаева Г.Н. Рынок ценных бумаг: механизм государственного регулирования. Алматы – 1996 ж.

6.«азастан Республикасыны аржы секторын дамытуды 2007-2011 жылдара арналан тжырымдамасы туралы» азастан Республикасы кіметіні 2006 жылы 25 желтосандаы № 1284 аулысы

Теориялы білімдерді баылау сратары:

1.Биржалы индекс ымы

2.Биржалы индекстерді ызметтері

3.Биржалы орташа крсеткішті биржалы индекстен ерекшелігі

СОЖ на арналан тапсырма:

1. Негізгі талдауды ор нарыын баалаудаы ролі

2. негізгі талдауды бліктері жне оларды сипаттамасы

Тест

1. Баалы ааздар нарыы – бл?

а) Семинар компанияларды баалы ааздар нарыына шыуыны барлы ырларына арналан капитал нарыын мемлекеттік реттеу, негізгі адамдар, талаптар жне практикалы сынымдардан бастап, ксіпорын активтеріні нын сіру тсілдеріне дейін;

)шаруашылы жргізуші субьектілер мен мемлекет шыаратын баалы ааздарды сан алуан трлері сатылатын жне сатып алынатын аржы рыногыны блігі;

б)иеленушілеріне мліктік ытар жне белгілі бір аша сомаларын алуа ы беретін ашалай немесе тауарлай жаттар;

в)Биржадан тыс баалы ааздар рыногыны баа белгілеу йымы;

г) Мемлекеттік баалы ааздарды алыптастыруды жне дамытуды бадарламасы зірленеді.

2. Баалы ааздар рыногы экономиканы барлы субьектілеріні здеріне ажетті аша ресурстарын алуына ке ммкіндіктер жасайды жне алуды жолын жеілдетеді. Ол нарыты экономикадаы кптеген стихиялы трде тіп жатан процестерді реттеушісі болып табылады. Бл сіресе андай процеске атысты?

а)крделі жмсалымдарды инвеститциялауа;

)жай жмсалымдарды инвеститциялауа;

б) аымдаы жмсалымдарды инвеститциялауа;

в)болаша жмсалымдарды инвеститциялауа;

г)барлыы дрыс.

3. Р- «Баалы ааздар нарыы туралы» заы ашан абылданды?

а) 1995ж. 31 шілде в) 2000ж. 16 шілде

) 2003ж. 16 шілде г) 2004ж. 15 шілде

б) 2003ж. 25 шілде

4. азастанда ор нарыыны алыптасуы брыны КСРО-ны занамасы негізінде акционерлік оамдар, брокерлік жне ор биржалары рыла бастаан жыла жатады.

а) 1991 ж. ) 1995ж. б)1996ж. в) 1999ж. г)1990ж.

5. Баалы ааздарды айналыма тсу уаыты мен дісіне арай оларды рыногы болып блінеді?

а)бастапы жне соы; ) айталама жне соы; б) бастапы жне айталама;

в) айталама; г) соы.

6. айталама рыног анша бліктен трады?

а)3; )5; в.7; г.4; д.2

7. Бастапы рыног- бл?

а. табысты стратегиялар жне озы тжірибе» атты таырыпта апаратты білім беру;

б. атысушыларды осымша аржы таратуын жне капиталдандыруды сіруді тиімді тсілі ретінде компанияларды практикалы шешімдерімен таныстыру жне аталан таырып бойынша зекті мселелерді талылау;

в. аржы рыногыны ызмет ететін сферасы болып отыран баалы ааздар рыногыны толыанды жмыс істеуіне ке жол ашылып отыр;

г. баалы ааздарды иеленушілеріні жаа шыарылатын баалы ааздарды бастапы иеленушілерді жаа шыарылан баалы ааздары сатылады;

д. Республиканы баалы ааздар рыногында жасалып жатан адамдар соы кездері айтарлытай белсенді бола тсті.

8 . айталама рыногта баалы ааздарды айналысы, яни оларды иелері не істейді?

а. ауысады; б.таайындалады; в.реттеледі; г.ызмет етеді;

д. шыарылады.

9. Баалы ааздар рыногыны алыптасуы анша жылдай уаытты алды?

а.4 жыл; б.6 жыл; в. 3жыл; г.8 жыл; д.10жыл.

10. ай жылдары 200 акционерлік оамны, соны ішінде 30-а жуы акционерлік коммерциялы банкті акциялары тіркелінді. Бл жылдары эмиссияны жалпы сомасы 110 миллиард сом болды. Соны ішінде банктерді лесі 80 %- ды райды.

а. 1991-1995ж.ж. б.1996-2000 ж.ж. в.1995-1997ж.ж.

г. 1991-1993 ж.ж. д.1993-1996ж.ж.

11. Баалы ааздар рыногыны жмыс істеуі елді экономикасында жалан емес наыз дербестігі бар меншік иелеріні болуымен обьективті трде алдын ала аныталады жне не жасай алады?

а. осындай туелсіз меншік иелері ана баалы ааздар рыногында аржы ресурстарына деген сранымды крсете отырып рі оларды р трлі шыындара тиімді етіп жмсауа баыштай отырып, сауда ммілелерін жасай алады.

в. . баалы ааздарды иеленушілеріні жаа шыарылатын баалы ааздарды бастапы иеленушілерді жаа шыарылан баалы ааздары сатылады;

г. Іс шара бадарламасы жарты кнге есептелген болатын, осы уаыт ішінде баалы ааздар нарыына шыан жадайдаы компания ызметіні маызды ырлары ашып крсетілді;

д. Мемлекеттік баалы ааздарды алыптастыруды жне дамытуды бадарламасы зірленеді.

12 . Биржадан тыс айналым рыногыны йымдастырылан рыногтан айырмашылыы онда операцияларды жзеге асыратын біріай орталы жо, ммілелерді оларды офистарында кімдер жргізеді?

а. кімет; б.халы; в. дилерлер мен брокерлер; г.йымдастырушы; д.сатып алушы.

13. йымдастырылан рыногта операциялар ата регламенттелінген, ал йымдастырыл маан рыногта операциялар алай жргізіледі?

а. шамалы ата ережелер бойынша; б. те ата ережелер бойынша;

в.жай ережелер бойынша; г.бір ереже бойынша; д. ереже бойынша жргізілмейді.

14 2008 жылы 31 апанда саат 10.00 – де облыс кіміні бірінші орынбасары С.Есегеновті траалы етуімен, Алматы аласыны кілдері аржы орталыы ызметін реттеу жніндегі Р Агенттігіні кілдері атысуымен не тті?

а. концерт;

б.семинар;

в.йымдастырылан кеш;

г. «ор нарыына компанияларды шыуы – табысты стратегиялар жне озы тжірибе» атты таырыпта апаратты білім беру семинары тті;

д. «ор биржасын дамыту» таырыбында апаратты білім беру семинары тті.

15 айталама рыног екі бліктен трады. Соны бірі йымдастырылан баалы ааздар рыногы – ол....

а. дербестігі бар меншік иелеріні болуымен обьективті трде алдын ала аныталады;

б. баалы ааздарды жне зге де активтерді сан алуандыымен ол жетеді;

в. ммілелер сауда – саттыты йымдастырушыны ішкі жаттарына сйкес жзеге асырылатын эмиссиялы баалы ааздар мен зге де аржы ралдарыны айналыс сферасы;

г. баалы ааздар орналастыру технологиясы, эмиссиялар дайындаанда негізгі зады мселелер, компания жне корпоротивтік басаруды несиелік рейтингіні рлі мен маызы; д. дрыс жауап жо.

16. Жаартылан азастан «таза» ор биржасы – Орталы азия ор биржасы (ОАБ) ай уаыттан жмыс істей бастады.

а.1993ж.19 суірінен бастап; б.1997ж.19 мамырынан бастап; в.1995ж. 29 наурыздан бастап; г.1996ж. 17 суірінен бастап; д. 1995 ж. 19 суірінен бастап.

17. аржы рыногтарын баса критерийлер бойынша ажыратуа болады:

. а. ксіпорындарды баалы ааздар рыногы; мезгілдері бойынша:

б. лтты, халыаралы, айматы; кассалы, форвардты;

в. баалы ааздарды трлері бойынша: акциялар, облигациялар, жне т. б.

г. ыса мерзімді, орта мерзімді жне за мерзімді баалы ааздарды рыногы;

д. барлыы дрыс.

18. аржы рыногтарын ауматы критерийі бойынша:

а. лтты, халыаралы, айматы;

б. кассалы, форвардты;

в. акциялар, облигациялар;

г. баалы ааздар рыногы;

д. ыса мерзімді, орта мерзімді жне за мерзімді баалы ааздарды рыногы.

19.аржы рыногыны мезгілдері бойынша:

а. кассалы, форвардты;

б. акциялар, облигациялар;

в. лтты, халыаралы, айматы;

г. ыса мерзімді, орта мерзімді жне за мерзімді баалы ааздарды рыногы;

д. баалы ааздар рыногы.

20. азастанны аржы рыногын мемлекеттік реттеу жйесіні тиімділігін арттыру жне онда алыптасан атынастарды баалау масатында ай жылы Президентті жарлыымен азастан Республикасыны Баалы ааздар жніндегі лтты комиссиясы таратылып, оны функциялары мен кілеттіктерді азастанны лтты банкісіне берілді.

а. 2001 ж. маусымында; б. 2005ж. маусымында; в. 2006ж. маусымында;

г. 2004ж. маусымында; д. 2003ж. маусымында.

21. Р- «Баалы ааздар нарыы туралы» заы ашан абылданды?

а. 1995ж. 31 шілде г. 2000ж. 16 шілде

б. 2003ж. 16 шілде д. 2004ж. 15 шілде

в. 2003ж. 25 шілде

22. ор биржасы дегеніміз не?

а. азастанны баалы ааздар нарыыны ор биржасыны зін зі теу;

б. Акционерлік оамны йымды-ыты нысанында рылан, осы сауда–саттыты йымды жне техникалы жаынан амтамасыз етуді жзеге асыратын заи тла жне акционерлік оам нысанындаы зін-зі реттейтін коммерциялы емес йым;

в. Сауда жйелерін пайдалану жне олдану;

г. з мшелеріне йымды, консультатциялы, апаратты жне зге де ызметтер крсету;

д. Апаратты ызмет крсеткені шін жне зге де жадайларда ашалай жарналар мен алымдар алады.

23. ор биржасыны з ызметінде андай аидалара сйенеді?

а. зін-зі теу аидатына негізделеді;

б. сауда-саттыты йымдастыруды аидаты;

в. баалы ааздар листингі шін жне оларды сауда-саттыты йымдастырушы аидаты;

г. баалы ааздармен биржалы ызмет жргізу аидаты;

д. ммілелерді тіркеу жне рсімдеу аидаты.

24. Биржадан тыс рынок, деттегідей, тек баалы ааздарды жаа шыарылымдарын амтиды. Онда кбінесе немен орналастырылады?

а. Облигациялар;

б. акциялар;

в. Баалы ааздар;

г. Сауда-сатты;

д. Ммілелер жасаумен.

25. Биржада, керісінше, баалы ааздарды ескі шыарылымдарыны, негізінен акционерлік оамдарды андай баамы белгіленеді.

а. Акцияларыны;

б. облигацияларыны;

в. Баалы ааздар;

г. Ммілелер жасау;

д. ор биржасы.

26. ор биржасында баалы ааздар рыногыны ксіби атысушыларыны кемінде анша болуы тиіс?

а. 6; б. 3; в. 5; г. 10; д. 7;

27. Сауда-саттыты йымдастырушыны кірісі оны андай аражатынан рылады?

а. негізгі ызметінен алатын аражат есебінен;

б. ор биржасынан алатын аражат есебінен;

в. Облигациялардан алатын аражат есебінен;

г. Акциялардан алатын аражат есебінен;

д. Баалы ааздардан алатын аражат есебінен;

28. аржы рыногыны жмыс істеуі андай реттеуді талап етеді?

а.аржылы реттеуді; б.баалы ааздармен реттеуді;

в. мемлекеттік реттеуді; г. биржалы реттеуді;

д.ксіби атысушылармен реттеуді.

29. ор биржасы андай институттар ретінде ызметпен айналыспайды, біра меншікті акциялар шыара алады жне сата алады, бл оны мшелері болуа ы береді?

а.индустриялы институттар ретінде; б.инфляциялы институттар ретінде;

в.ксіби институттар ретінде; г.мшелік институттар ретінде;

д. инвестициялы институттар ретінде.

30. Стратегиялы трыдан келгенде экономиканы сатандыру, азір жмыс істеп тран ндіріс орындарын жандандыру жнінде жааларын ру шін ажетті алы шарттар жасау, халыты леуметтік жадайын жасарту жніндегі табысты шаралар ана ........ тмендігі проблемасыны толы шешуіне ммкіндік береді?

а. мемлекетті аржы рыногыны тімділігіні;

б.кіметті аржы рыногыны тімділігіні

в.институттарды аржы рыногыны тімділігіні;

г. инвесторларды аржы рыногыны тімділігіні;

д. орды аржы рыногыны тімділігіні.

31. Биржадан тыс баалы ааздар рыногыны баа белгілеу йымы-акционерлік оамны йымды-ыты нысанында рылан, осы сауда-саттыты йымдастырушы клиенттерді арасында баа белгілеу айырбастау жйесін пайдалану мен олдау арылы сауда- саттыты йымды жне техникалы амтамасыз етуді жзеге асыратын ай тла?

а. сауда- саттыты йымдастырушы тла;

б. баалы ааздар рыногыны баа белгілейтін тла;

в.проблемеларды шешу;

г. заи тла;

д. йымды-ыты тла.

32. ор биржасы баалы ааздар рыногыны жне оан з жарысын, биржалы сауда ережелерін бзан немесе коммерциялы пияны жария еткен жадайда занамаа сйкес жауап береді. Таы бір функциясы?

а.обьектісіне келтірілген залалдарды орнын толтырады;

б. субьектісіне келтірілген залалдарды орнын толтырады;

в.заи тлаа келтірілген залалдарды орнын толтырады;

г. мемлекетке келтірілген залалдарды орнын толтырады;

д. баалы ааздар рыногына келтірілген залалдарды орнын толтырады.

33. Баалы ааздар жніндегі лтты комиссиясында лицензия не шін алады?

а. ор биржасы занамаа сйкес тіркелінеді жне баалы ааздармен биржалы ызмет жргізуге;

б. баалы ааздар рыногыны занамаа сйкес тіркелінеді жне баалы ааздармен биржалы ызмет жргізуге;

в. мемлекеттік занамаа сйкес тіркелінеді жне баалы ааздармен биржалы ызмет жргізуге;

г. субьектіні занамасына сйкес тіркелінеді жне баалы ааздармен биржалы ызмет жргізуге;

д. . йымды-ыты занамаа сйкес тіркелінеді жне баалы ааздармен биржалы ызмет жргізуге.

34. ор биржасы баалы ааздарды андай рыногыны йымдастырушысы болып табылады?

а. айтарымды рыногыны; б. айтармалы рыногыны;

в.айталамайтын рыногыны; г. айталама рыногыны

д. ор рыногыны.

35. Биржаны негіз алаушы аидаты баалы ааздар рыногыны алай амтамасыз етеді?

а. айтарымдылыын амтамасыз ету;

б. мемлекеттік реттеуді амтамасыз ету;

в. тімділігін амтамасыз ету

г. ор биржасын амтамасыз ету;

д. ор нарыын амтамасыз ету;

36 Баалы ааздармен сауда-саттыты ор биржасы, андай задара сйкес зге де йымдар йымдастырады.

а. «Баалы ааздар рыногы туралы»

б. «Акционерлік оам туралы»

в. «ор нарыы туралы»

г. «Баалы ааздарды шыару туралы»

д. «Биржа ісі туралы»

37. ор биржасыны ызметі зін-зі теу аидатына негізделеді жне оны ызметінен тскен кірістер биржаны андай дамытуа пайдаланылады?

а. йымды-ыты дамытуа;

б. материалды-техникалы дамытуа;

в. ор нарыын дамытуа;

г. оамды йымдарды дамытуа;

д.биржаны дамытуа.

38. Баалы ааздар нарыы – бл?

а. шаруашылы жргізуші субьектілер мен мемлекет шыаратын баалы ааздарды сан алуан трлері сатылатын жне сатып алынатын аржы рыногыны блігі.

б. биржаны негіз алаушы аидаты баалы ааздар рыногыны тімділігін амтамасыз ету болып табылады;

в. сіресе крделі жмсалымдарды инвеститциялау процесіне атысты;

г.бдан баса аржы рыногтарын баса критерийлер бойынша ажыратылады;

д. барлыы дрыс.

39. ор биржасыны ызметін йымдастыру?

а Мемлекет меншігін мемлекет иелігінен шыару мен жекешелендіру кезедері жне меншікті сатуды формалары;

б .ор биржасыны ызметі жне ызметі бойынша азастан Республикасыны іс рекет ететін занамалар туралы;

в. баалы ааздар рыногын ыты реттеуді амтамасыз ету шін азастан Республикасында Мемлекеттік баалы ааздарды алыптастыруды жне дамытуды бадарламасы зірленеді;

г. эмитенттер ызметіне талаптар мен стандартты белгілейді, эмиссияларды проспектілерін жне баалы ааздар шыару туралы шешімдерін тіркейді, эмиссиялар бойынша барлы шарттар мен міндеттемелерді эмитенттерді сатауына баылауды жзеге асырады;

д. сауда-саттыты йымдастыруды ережелерімен кзделген зге де жадайларда ашалай жарналар мен алымдар алады.

40. Биржадан тыс рынок, деттегідей, тек баалы ааздарды андай шыарылымдарын

амтиды?

а. жаа шыарылымдарын;

б. ескі шыарылымдарын;

в. айналыстаы шыарылымдарын;

г.енгізу стіндегі шыарылымдарын;

д. Брыс жауап жо.

41.Баалы ааздар нарыын реттеу дегеніміз не?

а) Мемлекеттік органдар арылы реттеу

) барлы атысушыларды іс–рекетін жне оларды арасында операцияларды тртіпке келтіруге баытталан оам кілетіні ызметі.

б) баалы ааздар нарыын нормативтік актілер арылы, салы салу арылы реттеу

в) дрыс жауабы жо

42.Нарыа атысушыларды іс–рекетін екі жаты реттеуге:

а) негізгі жне осымша

) сырты жне негізгі

б) ішкі жне сырты

в) траты жне айнымалы

43.Ішкі реттеу дегеніміз?

а) осы йымны, оны блімшелері мен ызметтеріні з ызметінде йымны жарысын, ережелерін жне т.б. іс–рекетін айындайтын ішкі нормативтік жет талаптарын орындауы.

) осы йымны з ызметінде мемлекетті баса да йымдарды, халыаралы келісімдерді нормативтік актілерін орындауы.

б) баалы ааздар нарыына ксіби атысушыларды з йымдарыны ызметін реттеуі.

в) барлыы дрыс

44.Реттеуді трлері:

а) Мемлекеттік реттеу, экологиялы реттеу, кімшілік реттеу;

) Нарыты зін–зі реттеуі, Мемлекеттік реттеу;

б) оамды реттеу, Нарыты зін–зі реттеуі, Мемлекеттік реттеу;

в) экономикалы реттеу, лемдік реттеу, мемлекеттік реттеу;

45.лемдік тжірибеде баалы ааздар нарыын мемлекеттік реттеуді екі трлі жолы:

а) мемлекеттік органдар укілі атысумен тікелей араласу жне нарыа жанама араласу.

) оны бір ана жолы бар, ол тікелей араласу;

б) ішкі жне сырты

в) дрыс жауабы жо

46.Реттеуші органдар инвесторларды аржысын орауа баытталаннегізінен ш ызметін крсет:

а) баылау, блу, реттеу;

) йымдастыру, тікелей атысу, хабарлармен амтамасыз реттеу;

в) ызметкерлерді тіркеу, хабарлармен амтамасыз ету, ы тртібін сатау;

47.Баалы ааздар нарыын реттеуді масаты крсет:

а) баалы ааздармен келісімге келушілерді зады мдделері мен ыын сатауды амтамасыз ету.

б) Баалы ааздара сраныс пен сыныс негізінде ашы баа белгілеу процесін амтамасыз ету

в) барлы жауабы дрыс;

48.ор нарыын мемлекеттік реттеу органыны негізгі атаратын ызметтері:

а) Баалы ааздар нарыын дамыту Бадарламасын дайындау жне орындау; ор нарыын реттейтін задар мен нормативтік актілерді жобасын дайындау;

) Баалы ааздар нарыын дамыту Бадарламасын орындау шін мемлектті аржылы, техникалы жне йымды ресурстарын шоырландыру;

б) Баалы ааздар нарыында адаалауды жне баылауды амтамасыз ету; ор нарыына мамандар дайындауды мемлекеттік жйесін ру; Баалы ааздар нарыыны инфрарылымын руа рекет жргізу.

в) Барлыы дрыс;

49.2004 жылы рылан, азіргі кезде баалы ааздар нарыын реттеумен жне адаалаумен айналысатын укілетті орган –

а) Баалы ааздар жніндегі лтты комиссия.

) аржы министрлігі

б) аржы нарыы жне аржы йымдарды мемлекттік реттеу жне адаалау Агенттігі.

в) лтты ор

50.зін–зі реттеуші йымдар:

а) ол баалы ааздар нарыыны ксіби атысушыларыны нарыты кейбір іс–рекетін реттеу масатында ерікті негізде йымдасан коммерциялы емес жне мемлекеттік емес ассоциация немесе ода тріндегі рылымдар.

) ртрлі лгідегі баалы ааздара негізделген орлар. Бл орларды шыаран баалы ааздарыны курсы аз згерістерге душар болады.

б) ішкі реттеу арылы зін зі реттейтін блімшелерлі жиынтыы;

в) баалы ааздарды сатып алу жне сату жне аржылы инвесторларан эмитенттерге берілуі жзеге асырылатын несие капиталы нарыыны блігі.

51.зін–зі реттеуші йымдар ызметтері:

а) Баалы ааздармен жргізілетін операцияларды жалпы ережелері мен стандарттарын дайындау;

) Ксіби атысушыларды жне клиенттерді мддесін орау;

б) Ксіби атысушылар тиімді ызмет етуі шін жадай жасау;

в) жауаптарды барлыы дрыс

52.лемде аржы нарыында зін–зі реттейтін йымдарды трлері:

а) Халыаралы йымдар, лтты йымдар, Айматы йымдар;

) ДСО, Мемлекеттік йымдар;

б) ор биржасы, аржы министрлігі

в) лемдік зін зі реттеу йымдары

53.азастанда е алашы за жзінде рылан зін–зі реттеуші йым:

а) Халыаралы йым

) лтты йым

б) азастан ор биржасы

в) Айматы йым

54.Активтерді басарушылар Ассоциациясы ай жылы рылан:

а) 1995 жылы 21 арашада

) 1999 жылы 13 арашада

б) 1995 жылы 13 суірде

в) 1998 жылы 21 арашада

55.зін–зі реттеуші йым ретінде 1998 жылды екінші тосанында тіркеушілер азастан реестрстаушыларыны Ассоциациясыны міндеттері:

а) реестрстаушыларды мддесін білдіру жне ызметін біріктіру; Реестрстаушылар ызметіні стандарттарын дайындау

) ассоциация мшелеріні жалпы мддесін орауды амтамасыз ету;

б) азастан баалы ааздар нарыын дамытуда мемлекеттік органдара кмектесу;

в) барлыы дрыс.

56.Акция формасы

а) ашалай трдегі

) тауар трінде

б) баалы ааз трінде

в) аралас трде

57.Акцияда жазылан сома, оны

а) бастапы ны

) жойылу ны

б) болашатаы ны

в) номинал ны

58.Нарытаы акцияны сатып алу – сату баасы

а) номиналды баасы

) акция баасы

б) бастапы сомасы

в) пайда келу сомасы

59.Акция иесі

а) млдем ауыспайды

) 2 рет ана ауысуы ммкін

б) сан рет ауысады

в) ауысуа тыйым салынады

60.оамны негізгі жаты (капиталы) бл

а) негізгі капиталы

) жарылы капиталы

б) айналым капиталы

в) барлы капиталы

61.Жарылы капитал

а) шыарылан акцияны бастапы жиынты ны

) шыарыдан акцияны соы жиынты ны

б) шыарылан акцияны орташа жиынты ны

в) 1 акцияа шаандаы ны

62.Жарылы капитал з кезегінде блінеді:

а) 2

) 4

б) 5

в) 3

63.Акция баытталан:

а) А- з капиталын лайтуа

) тек айналым капиталын лайтуа

б) з капиталыны тратылыын амтамасыз етуге

в) тек орларды кбейтуге

64.Бір акционерден басаа беру тсілі бойынша нешеге блінеді?

а) блінбейді

) 2

б) 3

в) 4

65.оамды басаруа атынасу ыы бойынша блінеді:

а) 2

) 3

б) 4

в) 5

66.Атаулы акция дегеніміз бл..

а) иесі міндетті трде оамны реестрінде тіркелуі тиіс акция

) иесі оам кітабында тіркелуге міндетті емес

б) тіркелуі з еркінде

в) оам мшесі болу міндетті емес

67.сынушы акциясы...

а) иесіні аты – жні оам кітабында тіркелген акция

) тіркелмеген акция

б) тіркелуі з еркінде

в) сатып алушы акциясы

68.Басаа беру тсілі бойынша...

а) жай жне артышылыты

) атаулы жне сынушы

б) жай жне атаулы

в) атаулы жне артышылыты

69.оама басару жаынан олайлы акционер бл ..

а) олында сынушы акциясы бар акционер

) олында атаулы акциясы бар акционер

б) олында жай акциячы бар акционер

в) олында артышылыты акциясы бар акционер

70.ыса мерзімді мддені кздеген акционерлер андай акцияны олдайды?

а) сынушы акциясын

) атаулы акцияны

б) артышылыты акцияны

в) жай акцияны

71.сынушы акциясыны номиналы..

а) тым жоары

) тым жоары емес

б) тмен

в) орташа

72.сынушы акциясы..

а) кп тиражбен шыарылады

) бір ана тиражбен шыарылады

б) екі тиражбен шыарылады

в) санаулы тиражбен

73.оамды басаруа атынасы бойынша блінеді:

а) жай жне артышылыты

) жай жне сынушы

б) сынушы жне артышылыты

в) жай жне атаулы

74.р бір жай акция з иесіне неше дауыс лесін береді?

а) бір дауыс лесін

) екі дауыс лесін

б) бірнеше

в) з еркі бойынша

75.Жай акция дивиденд алуа...

а) кепілдік береді

) кепілдік бермейді

б) бір рет ана береді

в) рылтайшыларды шешімі бойынша беріледі

76.Дивиденд дегеніміз бл..

а) жалпы пайда блігі

) таза пайда блігі

б) салы тлемегендегі алды

в) акциядан тскен жалпы пайда

77.Дивиденд толы трлерін крсетііз

а) олма–ол тленетін, мліктік жне акция формасындаы дивиденд

) мліктік дивиденд

б) акция формасындаы жне олма-ол тленетін дивиденд

в) барлыы дрыс

78.Жай акция бойынша меншік ыын басаруа беру деген ол..

а) з акциясын сату

) з акциясын сыйа тарту

б) сыйа тарту жне сату

в) барлыы дрыс

79.оам активі бл..

а) озалатын меншігі

) озалмайтын меншігі

б) озалатын жне озалмайтын меншігі

в) тек зге оамдаы алаша активі

80.Директорлар кеесі сайланады..

а) оам акционерлеріні жылда тетін жиналысында

) кез келген жиналыста

б) ай сайыны жиналыста

в) 50% мгелері болса

81.«Индоссамент» белгісі бл...

а) акцияларды сатанда сертификатты сырт жаында 2 жаты олы ойылан белгі

) акцияларды сатанда сертификатты сырт жаында сатып алушыны олы ойылан белгі

б) акцияларды сатанда сертификатты сырт жаында тек сатушы олы ойылан белгі

в) акцияларды сатанда сертификатты сырт жаында директорларды олы ойылан белгі

82.оам «А» жне «Б» сериялы акция шыаруа ылы. Сондаы «А» сериясы бл...

а) инвесторлара тиісілі

) оам рылтайшыларына тиісілі

б) директорлар кеесіне тиісілі

в) несие берушілерге тиісілі

83.оамны «Б» сериясы ...

а) инвесторлара тиісілі

) оам рылтайшыларына тиісілі

б) директорлар кеесіне тиісілі

в) несие берушілерге тиісілі

84.Артышылыты акция тріне жатпайтынын табыыз.

а) атысушылар жне атыспаушылар

) кумулятивтік жне кумулятивтік емес

б) жай жне атаулы

в) айырбасталатын жне айырбасталмайтын

85.Кумулятивтік емес артышылыты акция бойынша

а) оны иесі ешуаытта белгіленген дегейден арты дивиденд алуа ылы емес

) тленбеген дивидендтерді келесі жылды дивидендтіне осуа болмайды

б) з иемденушісіне стемепайданы блуге атысуа ммкіндік береді

в) з статусын згертуге ммкіндік жо

85.Облигация бл ..

а) за мерзімді борышты міндеттеме

) ыса мерзімді борышты міндеттеме

б) орта мерзімді борышты міндеттеме

в) за мерзімді алаша арыз

86 амтамасыз ету дістеріне облигация блінеді:

а) 2

) 3

б) 4

в) 5

87.Облигацияны эмитенттері мен стаушыларына берілген ытарына байланысты облигацияны дрыс емес категориясын табыыз.

а) айтарып алынатын облигация

) жинаталан ол облигциясы

б) амтамасыз етілген жне амтамасыз етілменен облигация

в) лаймалы облигация

88.Ордерлі облигация бл..

а) эмитенттеріне номиналды нынан алатын баада ертерек тлеуге ы береді.

) жаа облигацияларды немесе акцияларды траты баада сатып алуа ы береді.

б) негізгі арызды жыл сайын тлеумен атар, тленетін пайызды жылдан жыла жоарылатуды амтамасыз етеді.

в) стаушыларына белгіленген шыару шартына байланысты облигацияны тапсыруа ы береді.

89.Облигация рейтингі бл..

а) оларды инвестициялы сапасын арнаулы фирмаларды баалауы

) оларды облигация сапасын баалауы

б) оларды сапасын мемлекетті баалауы

90.«Инвестициялы класты» облигациялар дегеніміз

а) е жоары рейтигілі облигация

) жоары рейтингілі облигация

б) ортадан жоары рейтингілі облигация

в) тмен рейтингілі облигация

91.«Алыпсатушылы» бл..

а) е жоары рейтигілі облигация

) жоары рейтингілі облигация

б) тмен рейтингілі облигация

в) е тменгі рейтингілі облигация

92.Облигацияны «сыйлыпен сатылуы» дегеніміз

а) егер облигацияны нарыты баасы номиналынан кем болса

) егер облигацияны нарыты баасы номиналынан жоары болса

б) егер облигацияны нарыты баасы ктілетін пайда баасынан жоары болса

в) егер облигацияны нарыты баасы ктілетін пайдадан кем болса

93.Масатты облигацияларды міндетті трдегі реквизиті дегеніміз ол

а) негізгі блігінен баса облигацияа пайыз тлеуде олданатын купон осылуы

) оам млкімен амтамасыз етілмеген жай ана айтару туралы удені білдіреді.

б) облигацияларды шыаруда жне оны стаушыларды мдделерін ораушы делдалдара лкен рл білдіреді.

в) облигацияларды шыарылуын амтамасыз ететін тауарды крсетілуі

94.«Ажио» дегеніміз бл...

а) олбигацияны телуі кезінде номиналды ныана жоары баамда сатылуы

) номиналды баасынан тменгі баамда сатылуы

б) жаа облигацияларды немесе акцияларды траты баада сатып алуа ы береді.

в)инвесторларды акционерлік оама бекіту масатында шыарылатын жай немесе артышылыы бар акциялара айналдыру ыы.

95.«Дизажио» ымы нені білдіреді?

а) олбигацияны телуі кезінде номиналды ныана жоары баамда сатылуы

) жаа облигацияларды немесе акцияларды траты баада сатып алуа ы береді.

б) инвесторларды акционерлік оама бекіту масатында шыарылатын жай немесе артышылыы бар акциялара айналдыру ыы.

в) номиналды баадан тмен баамен облигацияларды сатылуы

96.«Рендит» дегеніміз бл..

а) облигацияларды телуі кезінде номиналды нынан жоары сатылуы

) номиналды баасынан тмен сатылуы

б) баалы ааздардан тсетін табыс

в) номиналды пайыз

97.амтамасыз етілген облигацияны дрыс нсасын белгілеіз

а) жалпы керілдігі бар облигация

) оларды инвестициялы сапасын арнаулы фирмаларды баалауы

б) оларды шыаранда кепілдікке оам активтерін немесе мліктерін сату

в) оларды шыарылуын амтамасыз ететін тауарды крсетілуі

98.АШ- таы белгілі «Мудиз» компаниясыны рейтинг анытаудаы «Ааа» андай рейтинг?

а) жоары сапа

) тмен сапа

б) те жоары сапа

в) орта сапа

99. АШ- таы белгілі «Мудиз» компаниясыны рейтинг анытаудаы «Ваа» андай рейтинг?

а) те жоары сапа

) тмен сапа

б) жоары сапа

в) орта сапа

100.АШ- таы белгілі «Мудиз» компаниясыны рейтинг анытаудаы «Са» андай рейтинг?

а) жоары сапа

) те тмен сапа

б) тмен сапа

в) те жоары сапа

101.«лаймалы облигация» дегеніміз бл...

а) эмитенттеріне номиналды нынан нынан алатын баада ертерек тлеуге ы береді.

) пайдадан алынатын аражаттара сйкес шыарылатын облигацияларды білдіреді.