Натылы материалдарды пайдалануды дістері.

Тірі сімдіктерді, жануарларды тлып (чучела), аа препараттарды алып келіп сабата пайдалану, оушыларды тетін материалды толытай тсінуіне, оны формасын, клемін, тсін, трін ойа сатауа немесе озалысын круге ммкіншілік туады. Оны тсін, дмін таы баса былыстарын сезеді яни дрыс білім алды. Натылы материалды таратып, малім оушылара сра ойып сол затты тсін, формасын рылысын оушыларды здеріне айтызу керек. Ондай жадай оушыны дрыс ойлап, орытынды жасауа деттендіреді.

Кейбір жадайларда натылы материалдар мекендерде болмаан кезде, оны олдай салынан суреттер, оу кестесі жне модельдер, муляждар пайдаланады.

Модельді - скульптуралы трде картоннан немесе папье – маше материалдарынан табии тріні кшірмесін келтіріп жасаан затты айтады. Оны кейде лкен немсе кіші етіп жасай береді. Ал, муляжды аны жне табии тсін келтіріп йып жасайды. Оны гипстен, пластмассадан, таы баса материалдан істейді. Мысалыа, Мичурин сортарыны муляжы, томатты сортары, миды муляжы болады. сіресе сабата озалып трып муляжды пайдаланан жн. Ол жай тріне араанда натуралды тріне сас болады. рине ешбір модель натылы материала жетпейді. Муляж, бейнелеу модель тек ана материалды трін тсіну шін пайдаланады.

III. Демонстрациялауды жалпы дістері

Объектіні сыныпа крсету кезінде мынандай ережелерді сатаан жн.

Крсететін затты лкен боланы дрыс жне крсететін бліктері малімні оушылара те жасы крінетіндей болуы керек.

Арты оушылара крсету шін, материал биік, жары жерде труын ескеру керек. Егерде крсететін объекті кіші болса онда малім аралап жріп крсеткені дрыс, немесе оны проекциялы аппараттарды пайдалануды мытпаан жн.

Проекционды фонарлар арылы кішігірім жануарларды да крсетуге болады. Мысала дафния, циклоп, су сімдіктерді, ал кейде, сімдікті жарыта оттегіні бліп шыаруына, арын слінде ауызды пайда болуы рдісіне т. б. атынасатынын. Кішігірім объектілерді андай жасаан жалпа кюталар арылы болды. Кютаны екі резина трубаны диаметіріне байланады. Кютаа су яды да сонан со, элодей ма немесе элодеяда отыран гидраны, дафниді, циклопдарды таы баса жануарды салады. Кютамен затты крсете береді. Ауызды арын сліні серінен згерісін осылай круге болады.

IV Микроскоппен жмыс істеу

Егерде мектепте бір ана микроскоп осы онда оушылара демонстрациялау арылы крсетуге болады.

Тжірибелерді демонстрациялау

Биология сабаын жргізу кезенінде сыныпта демонстрациялау тжірибені те лкен маызы бар. Ол шін демонстрацияны жргізуге мынандай жадайларды ескеру керек.

1. Тжірибе оушыа тсінікті белгілі фактірлер бойынша абылдауына дрыс жне тжірибе жасаланда оушыа тсінікті жне орытынды жасай алатындай болу керек.

2. Тжірибе арапайым болуы тиіс. ралды крделілігі оушыны табиатыны былысын тексеруге болады.

3. Тжірибе натылы зіні масатына жететіндей болуы тиіс, егерде тжірибе шыпай алса, сыныпта тртіп бзылуына ыпал жасайды. Сондытан да ертерек йрету керек.

4. Малім де уаытты немдеуін мытпау керек.

5. Тжірибені жасаудан брын оны алай жасауды айтып, материалды мазмнын тсіндіруге жн. Тсіндірген кезде бкіл сыныпа малім зі жасап крсету керек. Мндай жадайда 2 вариант болуы керек.

Демонстрация кезінде кптеген малімдер сіресе жастар мынандай ателерді жібереді.

1) Демонстрациялау столы биік болуы тиіс, аласа болса арты парталара крінбейді. Сондытан да демонстрациялы стол немесе столды стіне жшік, орынды ойып крсету керек. Жары жасы тсу керек.

2) Тжірибені жасау кезінде майда – шйде заттарды елемеу, онда жмысты жасауда кедергі жасайды. Сондытан да демонстрацияа керекті материалды толытай мытпау керек, оан ыпты арау жн.

3) Столды стінде тжірибеге керекті материалдай баса материалдарды болуы дрыс емес.

Демонстрациялы столдан баса осымша пробиркалар тратын стол болуы керек.