Оршаан ортамен таныстыру

Масаты: мектепке дейінгі кіші жастаы балаларды арым-атынасты ауызша жне ауызша емес трлерін игеру дадыларын алыптастыру.

Міндеттері:

- жасылы, зара кмек, досты туралы тсінік беру;

- лкендермен жне рдастарымен жайдары гімелесе білу дадыларын алыптастыру.

Мазмны:

лкендерді аты-жнін сыпайы трде атап, «Сіз» деп айтуа (апай, аай, аа, кке, апа), амандасу, оштасу, алыс айту секілді дептілік арым-атынас мдениеті мен сыпайылы дадыларын алыптастыру.

лкендермен жне рдастарымен арым-атынаста «кмектесуіізді тінемін», «менімен ойнашы» сздерін олдануа йрету.

Адамдармен арым-атынаста лты мен тіліне арамастан айырымды рі жайдары арым-атынас жасау керектігін йрету.

Трлі лт кілдерімен сенімді арым-атынас орнатуына жадай жасау.

ТАНЫМ» БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫ

Масаты: оршаан лем жайлы арапайым тсініктер мен танымды іс-рекетті арапайым дадыларын мегерген, игерген дадыларын кнделікті мірде олдануа абілетті мектепке дейінгі кіші жастаы бала тласын алыптастыру.

«Таным» білім беру саласыны базалы мазмны йымдастырылан оу іс-рекетіні тмендегідей трлері арылы жзеге асады:

- арапайым математикалы тсініктерді алыптастыру;

- растыру;

- экология негіздері;

- оршаан ортамен таныстыру.

 

Арапайым математикалы тсініктерді алыптастыру

Масаты: балаларды алашы ойлау операциялары: салыстыру, орыту, заттар мен тсініктер арасындаы кейбір байланыстарды ру ептіліктерін алыптастыру.

Міндеттері:

- арапайым сан мен санау тсініктерін алыптастыру;

- заттарды клемі мен пішіні, оларды кеістіктік атынастарымен таныстыру;

- кру, есту, зейін, ес жне ойлау абілеттерін дамыту.

Мазмны:

Сан мен санау

Заттар клемі, пішіні, тсі бойынша бір немесе бірнеше болатыны жне оларды кеістікте трліше орналасатыны туралы тсінік беру.

Санамай жне санын атамай бір топты затын екінші топты затымен беттестіру тсілін олдана отырып, саны мен клемі бойынша екі те немесе те емес (ш клемінде) заттарды топтарын салыстырып крсету.

оршаан ортадан бір немесе бірнеше сас заттарды таба білуге йрету.

«анша?», «анша арты?», «анша кем?» сратарын тсініп, «кп», «бір», «арты», «кем» «сонша», «анша», «те» сздерін олдана отырып жауап беруге йрету.

Заттарды бір атара солдан оа арай о олымен орналастыруа йрету.

Клем

арама-арсы заттарды лшемі мен шамасы бойынша (лкен-кіші), зындыы (зын-ыса), биіктігіне (биік-аласа), екі бірдей заттарды бір-біріне ою жне беттестіру тсілдерін олданып салыстыруа йрету.

Геометриялы пішін

Геометриялы пішіндерді (дгелек, шаршы, шбрыш) танып ажырата білуін жетілдіру.

оршаан ортадан геометриялы пішіндерге (тіктртбрыш, сопаша, трапеция) сас заттарды тауып, оларды трмыстаы заттармен (кірпіш, ияр, йді шатыры) сйкестендіре білуге йрету.

Заттар мен пішіндерді сипап сезу жне кру тсілдері арылы зерттеу іскерліктерін дамыту.

Кеістікті бадарлау

зіне жаын кеістіктегі баыттарын ажырата білуін дамыту (о-сол, алда-артта, жоарыда-тменде, алыс-жаын, жоары-тмен).

О жне сол олын ажырата білуге йретуді жаластыру.

Уаытты бадарлау:

Тулікті арама-арсы бліктерін анытай білуін дамыту: таерте-кеш, кн-тн.

лкендер мен балаларды іс-рекеттеріні згеруі бойынша тулік блігін ажырата білуге йрету.

 

Растыру

Масаты: мектепке дейінгі кіші жастаы балаларды арапайым растыру дадыларын алыптастыру.

Міндеттері:

- ааз бен рылыс материалдарынан растыруа йрету;

- з иялымен трлі рылымдар растыру, оларды сюжет мазмнына арай біріктіру, бастаан ісін аяына дейін жеткізуге йрету;

- з бетінше жеке жне рдастарымен жасы арым-атынас орната отырып, жымды жмыс істеу дадыларын алыптастыру;

- шыармашылы иялы мен кркемдік таламын дамыту.

Мазмны:

рылыс материалдарынан растыру

Трлі-тсті блшектер мен пішіндерден арапайым рылыстар жасауды жаластыру, блшектерді атарластырып, кірпіш - пластиналарды клденеінен, тігінен, дгелек пен тртбрыш бойына бір-біріне жаын жне белгілі араашытыты сатай отырып орналастыру тсілдерін олдану.

Биіктету немесе блшектерін ауыстыру арылы рылысын згерту іскерліктерін дамыту, мысалы: «Жолдар» (машиналар мен жаяу жргіншілерге арналан ке жне тар жолдар), «Латар мен боталара арналан оршаулар» (биік, аласа), «апа» (биік, аласа, ке жне тар).

Балалара рылыс материалдарыны негізгі блшектері (текше, кірпіш, пластина, призма) мен оларды тстерін, клемдерін атай білуге ынталандыру. рылыс бліктерін клеміне арай (лкен-кіші, зын-ыса, биік-аласа, ке-тар) ажырата білге йрету.

ааздан растыру

ааздан растыруды бктеу, умаждау, жырту, ширату тсілдерін олдана отырып, ааз параын клемді згерту іскерліктерін алыптастыру (мысалы, шп, баба, стар).

Экология негіздері

Масаты: мектепке дейінгі кіші жастаы балаларды экология саласы бойынша арапайым ымдары мен тсініктерін алыптастыру.

Міндеттері:

- оршаан лемдегі заттара танымды ызыушылытарын арттыру;

- сімдіктер мен жануарлар лемі, табиаттаы маусымды згерістер туралы тсініктерін кеейту;

- оршаан лемді тсінуге, абылдауа о кзарастарын трбиелеу.

 

Мазмны:

Балаларды сімдіктер, жануарлар, адамдар (оларды жаны бар, таматы, су мен ауаны сонымен атар аморлыты да ажет ететіндігі) жне лі табиат нысандары (су, ауа, жер — оларды да аморлыты ажет ететіні) туралы тсініктерін кеейту.

Табиат нысандары мен былыстарын (жануарлар мен сімдіктер, жапыраты тсуі, арды жаууы, жауын-шашын, жел) баылауа жне осы нысандар мен былыстарды (кзде стар жылы жаа шып, жануарлар ыса дайындала бастайды, кктемде ар ериді) арасындаы байланыстарды кре білуге йрету.

Балаларды табиат брышындаы сімдіктер мен мекендеушілерге (стар мен балытар) олдарынан келгенше аморлы жасауа йрету.

Балаларды оршаан лемге аморлыпен арауды лгілерін (глдер мен жапыратарды жлмау, бтатарды сындырмау, ыста стара жем беру) крсету.

Табиаттаы маусымды згерістер

Табиатта, ауа райында, жануарлар мен сімдіктер лемінде, адамдарды киіміндегі арапайым маусымды згерістерді байауа йрету.

Табиат былыстарына ызыушылыын трбиелеу.

Кз. Кзгі табиатты баылап, згерістерін — кнні ысаранын, ауа райы суытып жауан жауын-шашыннан со жерде шалшытар пайда болатынын, кн сирек крініп аз жылытатынын, жапыратарды тсіп, стар жылы жаа шып кететінін белгілеу.

ыс. ысы табиатты баылап, згерістерін - жылды е суы мезгілі екенін жне ар жауатынын белгілеу.

армен ойнап аала соуа болады. Ол жылы жерде тез ериді. арда із алдырып, таяшамен сурет салуа болады.

Мз атты, жылтыр, жылы жерде тез ериді. «Жаа жылды шырша» - е сйікті ысы мереке.

Кктем. Кктемгі табиатты баылап згерістерін белгілеу: кн жылып ар ериді, кнні кзі жарырап, сімдіктер мен ааштарды жапыратары се бастайды. Жабыр жауады. Кктемгі жмыстар басталады: жер аударады, глдер мен ккністерді тымдарын сеуіп, жеміс ааштарын отырызады. Малдарды ріске айдайды.

Жаз. Жазы табиатты баылап арапайым згерістері жылы жне ысты, кнні кзі жарырайтынын, шптер сіп, глдер глдейді, ааштаы жапыратар лкен болып сетінін белгілеу. Жабыр жауады. Жазы жмыстар: глдерді, ккністер мен жеміс ааштарын суарады.

сімдіктер лемі

Ккністер (сбіз, ияр, ызана) мен жемістер (алма, алмрт, апельсин) туралы тсініктерін кеейту.

Ааштарды танып, атай білуге йрету: айы, шырша.

Глдерді танып, атай білуін дамыту: тймеда, баба, блме глдері — фикус, азоты, ынагл.

Аашты діін, бтаын, жапыраын, ал глдерді сабаын, жапыраын, глін тауып атай білуге йрету.

сімдіктерді кту тртібі: суару жне айта отырызу ережелерімен таныстыру (балаларды баылаулары).

Жануарлар лемі

й жануарлары (ит, мысы, ешкі, сиыр) мен жабайы адар (аю, оян, тлкі) туралы тсініктерін кеейту.

стар туралы тсініктерін кеейту: теш, тауы, балапандар, торай, сауысан.

Табиат брышын мекендеушілерді баылауа (тотыс, балытар, тасбаа), ыстап алатын стара аморлы жасауа йрету.

стар мен жануарларды мекені, оректенуі, озалыстары мен алай дыбыстайтыны туралы арапайым тсініктерін алыптастыру.

Жануарлар мен старды ктудегі лкендерді ебегі туралы тсініктерін алыптастыру.

Табиаттаы жануарлар мен старды табиат брышын мекендеушілерді мірімен салыстырып, баылауа йрету.