Тзу тісті конусты берілістерде іліністегі сер ететін кштер
МАЗМНЫ
КОНУСТЫ ТІСТІ БЕРІЛІСТЕР
12.1 Жалпы мліметтер мен сипаттамасы.
12.2 Геометриялы параметрлер.
12.3 Беріліс саны.
12.4 Тзу тісті конусты берілістерде іліністегі сер ететін кштер.
12.5 Тзу тісті конусты дгелекті эквивалентті тзу тісті
цилиндрлі дгелекке келтіру.
12.6 Тзу тісті конусты берілісті тістерін иілу кернеулері
бойынша есептеу.
12.7 Тзу тісті конусты берілісті тістерін жанасу кернеулері
бойынша есептеу.
12.8 Тістері тзу емес конусты берілістер.
12.8.1 Жалпы тсінік.
12.8.2 Іліністегі сер етуші кштер.
12.8.3 Иілу кернеулері бойынша есептеу.
12.8.4 Жанасу кернеулері бойынша есептеу.
12.8.5 Модуль жне тістеріні саны.
12.8.6 
жылжытуы.
КОНУСТЫ ТІСТІ БЕРІЛІСТЕР
Жалпы мліметтер мен сипаттамасы
 |
уатты стері иылысатын біліктерді арасында беру шін конусты тісті берілістер олданылады, олар кбінесе S=900 брышпен иылысан біліктер арасында уат алмастыру шін кездеседі (12.1 жне 12.2-суреттер).
12.1-сурет 12.2-сурет
9.10-сурет Цилиндрлі тісті берілістерге араанда конусты берілістерді дайындауы жне жинауы иына тседі, оан арнаулы станоктар мен ралдар керек. Ілінісу лшемдеріні ауытуынан баса раушы конустарды тбе брыштарыны ( 
, 
жне 
) длдігін жне йасуын сатау керек. Бір конусты дгелек іс жзінде кбінесе консольды кйде орналасады. Бл жкті бір алыпты тарамауына келіп соады. Біра мндай кемшілігіне арамастан, конусты берілістер мшинелерде кп тараан, себебі мшине тораптарыны орналасу шартына байланысты р трлі брышпен иылысан біліктерді осуа мжбр боламыз.
Геометриялы параметрлер
Конусты берілістерді негізгі геометриялы лшеміні бірі 
- конус ашытыы жне , - конустар тбесіндегі брыштар. - конус ашытыы – конусты тбесінен тісті табанына дейінгі ара ашыты (12.2-сурет).
, 
, 
,(12.1)
мндаы 
- сырты шеберлік модуль, тзу жне иаш тісті конусты дгелектер шін негізгі параметрі ретінде стандартталан.
Беріліс саны
Конусты берілісті беріліс атынасы тмендегіше аныталады:
. (12.2)
Тзу тісті конусты берілістерде іліністегі сер ететін кштер
Конусты тісті берілістерде іліністе шеберлік 
, радиалды 
жне стік 
кштер сер етеді (12.2-сурет). Тіске нормаль бойымен 
кші сер етеді, оны жне 
кштеріне жіктейді. з кезегінде - жне кштеріне жіктеледі.
(12.3)
12.5 Тзу тісті конусты дгелекті эквивалентті тзу тісті цилиндрлі дгелекке келтіру
Эквивалентті дгелектерді параметрлерін беріктікке есептегенде олданады. Конусты дгелекті тісіні пішіні 
- осымша конуспен алыпты имасында, тзу тісті цилиндрлі дгелекті тісіні пішінімен бірдей (12.3-сурет). 
брышпен шектелген осымша конусты жазса, онда эквивалентті цилиндрлі дгелекті аламыз. Эквивалентті дгелектерді диаметрлері:
; 
. (12.4)
Диаметрлерді 
жне 
арылы рнектей отырып, жазамыз 
немесе эквивалентті дгелектерді тістеріні сандары
, 
. (12.5)
12.3-сурет
12.4-сурет
12.6 Тзу тісті конусты берілісті тістерін иілу кернеулері бойынша есептеу
Конусты дгелектерді тістеріні имасы ені бойынша згеріп отырады (12.4-сурет), сондытан есептеу тіс еніні ортасынан тетін 
има бойынша жргізіледі.
Осы имада пайда болан тіс пішініні беріктігі конусты тісті беріктігіне те деген шартпен шешіледі, яни конусты тісті берілісті беріктігі жаынан бірдей тзу тісті беріліс ретінде арастырамыз.
Иілуге есептеу кезінде кштерді тіс еніне бір алыпты тарамайтынын тістерді иілу беріктігін 15 процентке кеміту арылы есепке аламыз (коэффициент 0,85). Осы ерекшеліктерді ескере отырып, иілу кернеуін анытаймыз:
, (12.6)
мндаы 
- коэффициент (тзу тісті беріліс шін); 
- тісті орташа алыпты имасындаы модуль.
12.7 Тзу тісті конусты берілісті тістерін жанасу кернеулері бойынша есептеу
Конусты тісті берілістер де тзу тісті берілістерге сйкес Герц формуласын олдану арылы жанасу беріктігіне есептелінеді, сонда
;
; 
.
Орындарына ойып, аздап згерту жасаан со
. (12.7)