Тіс бойына тсетін меншікті кш

 

(12.8)

 

Егер (12.7) жне (12.8) формулаларын тзу тісті цилиндрлі берілістерді (10.4) жне (10.5) формулаларымен салыстырса, тек ана екінші формулада ді орнына тр. Міне, айырмашылы тек ана осында, олай болса, (10.6) формуласына сйкес конусты тісті берілістер шін

 

, (12.9)

 

мндаы .

Жобалау есептерінде параметрлерін (12.9)-формулаа енгізіп, конусты тісті берілістерді диаметрлерін анытаймыз

 

, (12.10)

 

немесе деп

 

. (12.11)

 

мндаы - ендік коэффициент.

Есептік кш коэффициенттерін дебиеттердегі графиктер мен кестелерден абылдап алады [3].

 

Тістері тзу емес конусты берілістер

Жалпы тсінік

Тістері тзу емес конусты берілістерді ішінен кеінен тараландары иаш немесе тангенциальды (12.5-сурет) жне дгелек (12.6-сурет) тістілері.

 

 

12.5-сурет 12.6-сурет

 

Тангенциальды (иаш) тіс радиусы е белгілі бір шеберге жргізілген жанама бойымен баытталан. Клбеулік брышы .

Дгелек тіс а шеберіні доасы бойымен орналасан. Дгелек тісті клбеулік брышы ауыспалы. Клбеулік брышы .

Дгелек тісті дгелектер ке таралан. Себебі оларды дайындау оай жне олар шусыз жмыс істейді.

 

Іліністегі сер етуші кштер

Тмендегі формулалар бойынша анытайды:

шеберлік кш

 

, (12.12)

радиалды кш

 

, (12.13)

 

стік кш

 

. (12.14)

 

Егер моментті жне тісті винт сызыыны баыты сйкес болса (сырты бйірден баылаанда) – жоары таба, ал сйкес болмаса – тменгі таба алынады.

Биэквивалентті дгелекті диаметрі жне тістеріні саны :

 

. (12.15)

Иілу кернеулері бойынша есептеу

(12.6)-формула бойынша есептейді. Ол формуладаы -ті -ге байланысты графиктен абылдап алады. -ті тменде келтірілген сыныстар бойынша абылдап алады.

 

Жанасу кернеулері бойынша есептеу

Тексеру есебін (12.9)-формуламен жне жобалау есебін (12.10) немесе (12.11)-формулалармен жргізеді. Дгелек тісті берілістер шін сынылады:

 

аттылы жне HRC жне

HB HB HRC

 

Дгелек тісті берілістерді жк ктерімділігі тзу тісті берілістерге араанда орташа аланда 1,4…1,5 есе лкен.

 

Модуль жне тістеріні саны

 

Кескіш рал тісті табанына тиіп, оны жартпауы шін

 

; .

 

Модульды жне тістеріні санын анытаанда 12.7-суретті олданады.

мні бойынша анытайды:

 

жне HB боланда

HRC HB боланда

жне HRC.

 

 

12.7-сурет

 

бойынша анытайды: жне . Дгелек тістер шін -ні мнін стандартты мнге дгелектейді. Тзу тісті берілістер шін стандартты болып табылады.

 

Жылжытуы

Конусты берілістерде боланда тістесуге кедергіні жоарылату шін шестерняны о жылжытумен ( ), ал дгелекті абсолют мні жаынан те теріс жылжытумен ( ) орындау сынылады. Тзу тісті берілістер шін -ді жне дгелек тісті берілістер шін -ді мнін МЕСТ 19624-74 жне 19326-73 кестелерінен немесе ЭНИМС формуласы бойынша анытайды:

 

. (12.16)