Бірінші баыт - мемлекеттік тілді мегеру

Масаты: «Мемлекеттік тіл - лт бірлігіні басты факторы»

Нысаналы индикаторлар:

мемлекеттік тілді мегерген ересек трындарды лесі («азтест» бадарламасы бойынша аза тілін білу дегейін баалау бойынша емтихан тапсыру нтижелері бойынша, азастан Республикасы азаматтары 2014 жыла арай - 20%, 2017 жыла арай - 80%, 2020 жыла арай - 95%);

мемлекеттік тілді В1 дегейінде мегерген мектеп тлектеріні лесі (2017 жыла арай - 70%, 2020 жыла арай - 100%).

Бадарламаны бірінші баытын іске асыру арылы азастанны барша азаматтарыны мемлекеттік тілді мегеру жйесін ру жніндегі жмыстарды йымдастыру кзделеді. Бл жйені зегінде шрамды негіз бар - мемлекеттік тілді оыту діснамасын жетілдіру, оытуды инфрарылымын кеейту жне мемлекеттік тілді мегеру процесін ынталандыру. Аталан тсіл бірінші баытты ш міндетін айындайды.

1. Мемлекеттік тілді оыту діснамасын жетілдіру жне стандарттау

аза тілін оыту діснамасын жетілдіру шін е алдымен, оытуды тиісті стандарттарын жетілдіру жне здіксіз білім беру моделін жасау арылы мемлекеттік тілді мегеру дегейін баалау жйесін енгізу арастырылып отыр.

Кпдегейлі стандарт арылы тілді А1-А2 дегейлері бойынша арапайым трде пайдалану, тілді В1-В2 дегейлері бойынша з бетінше пайдалану жне тілді С1-С2 дегейлері бойынша біліктілікпен пайдалану кзделуге тиіс.

рылан стандартты жйені негізінде мемлекеттік тілді оытуды діснамалы негізін дайындау, оны ішінде ммкіндігі шектеулі адамдар шін де зірлеу кзделеді.

Осы шаралар мемлекеттік тілді бастауыш сыныптарындаы оушыларды А1 дегейінде, орта буындаы оушыларды А2 дегейінде, мектепті жоары сынып, сондай-а техникалы жне ксіптік білім беру мекемелері оушыларыны В1 дегейінде, жоары оу орны студенттеріні В2 дегейінде, жоары оу орнынан кейін білім алатындарды С1 дегейінде игеруін амтамасыз етуге ммкіндік береді.

Бан оса, тілді мегеру лгілерін жетілдіру мен жаырту кзделеді. аза тілі толыанды кнделікті ызметтік жне ксіптік арым-атынас тіліне айналуа тиіс.

здіксіз білім беру моделі арылы аза тілін оытуды стандарты негізінде шыармашылы педагогикалы ізденісті жне оытуды жаа дістемелерін зірлеуді траты процесі сзсіз ажеттілікке айналатын болады.

олданыстаы занама талаптарына сйкес аза тілі оытушыларын оыту жне оларды біліктілігін арттыру рылатын жйені ажетті рамдас блігі болып табылады.

Мамандарды жоары сапалы дегейде оыту ісін жргізуге йымдастырушылы жне дістемелік ммкіндігі бар ылыми-білім беру орталытары саныны аздыына байланысты ашытан оыту жйесін кеінен енгізу кзделеді.

2. Мемлекеттік тілді оытуды инфрарылымын дамыту азастанны барша азаматтарыны мемлекеттік тілді мегеру жйесіні е ажетті екінші рамдас блігі - аза тілін оыту орталытарыны аккредиттелген желісін ру болып табылады. аза тілін оытуа арналан осы орталытар оу орындарын бітірген азастанны ересек азаматтарыны мемлекеттік тілді мегеруіні инфрарылымды базасына айналуа тиіс.

Аталан баытты жзеге асыру Мемлекеттік тілді оыту орталытарыны білім беру ызметіне міндетті талаптарды енгізуді кздейді.

Бл шін, е алдымен, орталытарды білім беру ызметіне ойылатын талаптарды енгізу шін ыты базаны, сондай-а мемлекеттік тілді оыту орталытарын осы талаптара сйкес аккредиттеуді жзеге асыру шін ыты негізді жетілдіру жнінде шаралар абылдау.

Сонымен атар, мемлекеттік тілді оыту орталытарыны ызметін рейтингтік баалау жйесін енгізу арастырылады.

Орталытарды рейтингін жасауа орталы тыдаушыларыны «азтест» бадарламасы бойынша емтихан тапсыру нтижелері туралы шынайы мліметтер негіз болады. Рейтинг мліметтері оам шін де, баралы апарат ралдарында кеінен жариялау шін де олжетімді болма.

Рейтинг жйесін енгізу шін мемлекеттік тілді оыту орталытары ызметіне рейтингтік баалау жргізуді ыты негізі мен діснамасын зірлеу ажет.

3. Мемлекеттік тілді оыту процесін ынталандыру

ойылан масата ол жеткізуді шінші міндетті рамдас блігі мемлекеттік тілді оыту процесін ынталандыру жне мониторинг жргізу жйесін ру болып табылады.

Аталан міндетті мемлекеттік ызметшілерді, мемлекеттік ызмет крсету, сондай-а халыа ызмет сыну саласындаы йымдарды ызметкерлеріні (банктер, сауда йымдары, ызмет крсету саласы жне таы басалары) аза тілін білу дегейіне ойылатын е тменгі талаптарды айындау арылы іске асыру кзделеді. Аталан шара мемлекеттік тілді мегеру дегейіне ойылатын талаптарды бекітетін ыты базаны зірлеуді, сондай-а мемлекеттік ызметшілерге аза тілін оыту жйесін йымдастыруды ажет етеді.

Сонымен оса «азтест» бадарламасыны негізінде білім дегейін жыл сайын баылауды жыл сыйыны жйесін енгізу кзделеді.

Білім беру жйесіні барлы сатыларында мемлекеттік тілді білу дегейін баалау жне баылау жйесін жетілдіру мселесін пысытау кзделеді. аза тілі мемлекеттік аралы баылау (МАБ) мен лтты бірыай тестілеуді (БТ) ажетті жне міндетті рамдас блігіне айналуа тиіс.

аза тілін йренуге мдделі барлы тлалара кеінен мемлекеттік олдау крсету кзделген. Осы шараларды атарында мемлекеттік тілді оыту орталытарыны жанынан білім дегейі бойынша тегін курстар йымдастыру, сондай-а осы жмыса мемлекеттік-жекеше серіктестік дістерін олдану арастырылан.

Сонымен атар, оытуды инновациялы трлері мен дістемелерін зірлеу арылы аза тілін ашытан оытуды кеінен енгізу кзделеді.

Шетелдегі аза диаспорасыны кілдеріне ана тілін мегеру шін саяси-дипломатиялы, дістемелік жне йымдастырушылы олдау крсетілетін болады. Сонымен атар отандастар мселелері бойынша сараптамалы жне зерттеу жмыстарыны жйесін йымдастыру кзделеді.

Нтижелер крсеткіштері:

мемлекеттік білім беру тапсырысы шеберінде оытылатын аза тілі оытушыларыны саны (жыл сайын 500 адамнан кем емес);

он-лайн режимі арылы ашытан ол жеткізу ммкіндігін пайдалана отырып йымдастырылан мемлекеттік тілді оыту орталытары оытушыларыны біліктілігін арттыруа баытталан іс-шараларды лесі (2014 жыла арай - 20%, 2017 жыла арай - 50%, 2020 жыла арай - 90%);

аккредиттеуден ткен мемлекеттік тілді оыту орталытарыны лесі (2014 жыла арай - 30%, 2017 жыла арай - 70%, 2020 жыла арай - 100%);

мемлекеттік тілді оыту орталытарында аза тілін мемлекеттік атысу трысынан оитындар саныны суі (2009 жылмен салыстыранда 2014 жылы сім 30 %-дан кем емес, 2017 жылы сім 70 %-дан кем емес, 2020 жыла арай - 100%);

«азтест» бадарламасы бойынша мемлекеттік тілді білу сертификатын алан мемлекеттік ызметшілерді лесі (2017 жыла арай - 50%, 2020 жыла арай - 100%);

«азтест» бадарламасы бойынша мемлекеттік тілді білу сертификатын алан, мемлекеттік ызмет крсететін йымдардаы ызметкерлерді лесі (2017 жыла арай - 50%, 2020 жыла арай - 100%).