Интерактивтік жаы-адамдарды бір-бірімен араласуы.
Cеминар сабаыны таырыбы: арым-атынас психологиясы.
Жоспар:
1. арым-атынас туралы тсінік.
2. арым-атынас жасау - апарат алмасу рекеті.
3. Сйлеуді атаратын ызметі.
4. Сйлеу іс-рекетіні трлері.
5. арым-атынас - зара рекет ету жне адамдарды бір-бірін абылдауы.
Саба масаты:Студенттерге арым-атынасты адам міріндегі маызы жайлы малмат беру, теориялы білімдерін практикамен штастыру.
ысаша теориялы мліметтер: арым-атынас бл - тіл арылы пікір алмасу. Тіл дегеніміз–адам оамыны рухани міріндеобъективті мір сретін былыс. Тіл арым-атынас ызметін атаратын белгілер жйесі жне ой аруы болып саналады. Сйлеу дегеніміз –тілді кмегімен арым-атынас жасау процесі.Психологияда сйлеуді сырты жне ішкі деп екі формаа бледі. Сырты сйлеуді рамына ауызша сйлеу (диалогты жне монологты) жне жазбаша сйлеу кіреді.
Сйлеуді е байыры трі- ауызша диалогты сйлеу. Диалог дегеніміз- екі немесе бірнеше адамны тікелей арым-атынас жасауы.
Монолог дегеніміз-бір адамны з ойын, білімін за уаыт жйелей, сабатай баяндауы.
Іштей сйлеу – адамны зімен-зі сйлесуі. Іштей сйлеуде ой аымы болады, лдебір шешім туындап, рекет жоспарланады. Іштей сйлеу сырты сйлеу негізінде алыптасады.
арым-атынасты рылымы:коммуникативтік, перцептивтік жне интерактивтік.
Коммуникативтік жаы– мліметтермен алмасу.
Перцептитік жаы –адамдарды бірін-бірі абылдауы.
Интерактивтік жаы-адамдарды бір-бірімен араласуы.
арым-атынасты трлері:
1.Жеке басты арым-атынас – досты, жолдасты, жаынды атынастарды білдіреді.
2.Ресми арым-атынас – басшы мен оны арамаындаыларды арым-атынасы.
3.Кпшіліктік арым-атынас – кпшілікпен араласу (мейрам, митинг жне т.б.)
арым-атынасты дегейлері:
1.Макродегей –е нды арым-атынастар;
2.Мезодегей – бір немесе бірнеше рет дегейдегі арым-атынас;
3.Микродегей- слемдесу, кз ысу, мимика жне т.б.
Студентті аудиторияда орындайтын тапсырмалары:
-арым-атынасты адам мірі шін маызы туралы пікірталас;
- Сізді мірііз шін арым-атынасты ролі андай? таырыбында шыарма жаздыру;
- «арым-атынас» таырыбында кроссворд шешу;
- Дріс-таырыпты тексеру тесттері;
-орытынды жасау.
Баылау сратары:
1. арым-атынас дегеніміз не? Анытамасын берііз.
2.арым-атынасты трлерін атаыз. Коммуникативті, интерактивті (зара ыылас-ынта), перцептивтік (сезімдік) атынастара сипаттама берііз.
3. Сйлеуді атаратын ызметі туралы не айтар едііз?
4. Сйлеуді сигнификативтік ызметі дегеніміз не? Сипаттама берііз.
5. Сйлеуді коммуникативтік ызметіне сипаттама бере отырып, тсіндірііз.
6. зіні ерекшеліктері мен ызметіне арай сйлеу іс-рекеті андай трлерге блінеді?
7. Ауызша жне жазбаша сйлеу дегеніміз не? Бір-бірінен андай айырмашылыы бар?
8. Бір адамны баса адамды абылдауы алай іске асады?
Дріс-таырыпты тексеру тесттері:
1. Адамдар арасындаы сыйласты пен араздытан, сенім мен кдіктенуден тратын атынас атауы:
а) оамды атынас;
б) топты атынас;
в) жеке атынас;
г) ызметтік атынас;
д) леуметтік атынас.
2. леуметтік ортаны кіл-кй йлесімділігі:
а) мірлік тжірибе;
б) ксіптік дреже;
в) ересектер атынасы;
г) бала-шаа жанжалы;
д) табии факторлар.
3. Жеке атынастар р адамны тлалы о не теріс асиеттеріне сай келе бермейді, себебі олар:
а) субъективті сипатта;
б) объективті нышанда;
в) на мазмна сай;
г) атынастарды дл бейнесі;
д) жоспарлы.
4. Жеке жне ызметтік атынастар арасындаы байланысты сипаты:
а) туелсіз;
б) дербес;
в) зара туелді;
г) бейтарап;
д) айшылысыз.
5. Амбивалентті атынастар мні:
а) бірді екіншіні натуы;
б) зара жек кру;
в) бейтарап болу;
г) нату мен жек круді бірге жруі;
д) дау-дамайлы.
6. Ресми байланыстарды кедергісі:
а) йлесімділік;
б) йлеспеушілік;
в) бейтарапты;
г) амбиваленттілік;
д) остранизм.
7. Жоары дамыан рефлекстік абілет мні:
а) серлерге бейтарап алу;
б) атынастарды орынды сезіну, баалау;
в) кездейсо пайым;
г) табии асиет;
д) импульстік рекеттер.
8. Адамзатты ауымдарды: мемлекет, лт, лысты тзілуіне негіз болан басты себеп:
а) атынастарды траты орныуы;
б) атынастар динамикасы;
в) атынастар айшылыы;
г) атынастарды екі штылыы;
д) атынастар бейтараптыы.
9. Адамаралы атынастарды тратала бастаан кезеі:
а) балалы шата;
б) бозбалалы шата;
в) ересектік шата;
г) кемел жаста;
д) крілікте.
10. Екінші адамны тлалы бейнесін жасауа негіз болар фактор:
а) сырты пішіні;
б) психологиясы;
в) рекет-ылыы;
г) сзі;
д) бріні байланысынан,
11. Мінез бітістері бойынша адамдарды біріктіретін типтер саны:
а) екеу;
б) тртеу;
в) шеу;
г) біреу;
д) бесеу.
12. Адамда траты саталатын асиет:
а) дет;
б) кіл-кй;
в) ниет;
г) ажеттілік;
д) зейін.
13. Адамны з мінез бітістері жніндегі мліметтеріні рашаны сипаты:
а) намды;
б) намсыз;
г.) намды да, намсыз да;
г) бейтарап;
д) белгісіз.
14. Адамны басалар реакциясына объективті баа беріп, з рекетін байастыру абілеттерінен айрылу жадайы:
а) аффекттік;
б) эффекттік;
н) ашы сана;
г) астар сана;
д) эмоционалды.
15. Адамны образын ол жніндегі е соы мліметке орай тзу:
а) бітіс тану;
б) алашы сер;
к) жаалыты серлену;
г) болжай серлену;
д) асыра сілтей серлену.
16. Адамны зі сезбейтін, екінші адама баа беруде ате пікірге шырататын асиеті:
а) ткппарлы;
б) зімшілдік;
в) менмендік;
г) енжарлы;
д) босбелбеулік.
17. Асыыс орытынды жасауа байланысты ателікті себебі:
а) мліметтер толы;
б) апарат стірт;
в) деректер наты;
г) мазмны айын;
д) жмыс жоспарлы.
18. Ізгі адамгершілік сипатты байланыстарды психологиядаы атауы:
а) амбивалентті;
б) альтуризм;
в) конфликт;
г) йлесім;
д) бейтарап.
19. Жас дегейіне орай адамдарды бір оиаа болан атынасы:
а) бірдей;
б) алша;
в) бейтарап;
г) жаын;
д) екішты.
20. Адамаралы атынастар тркіні:
а) жеке басты алауы;
б) мірлік ажеттілік;
в) инстинкт;
г) интеллект;
д) биологиялы мтажды.
сынылатын дебиеттер:
Негізгі:
1.Тжібаев Т.Т. Жалпы психология. Алматы: «аза университеті», 1993.
2. Аймауытов Ж. Психология, 1995.
3. Жарыбаев .Б. Психология. Алматы, Білім, 2005.
4. Жарыбаев .Б. Психология негіздері. Алматы: «Эверо», 2005.
5. Джакупов С.М. Психология позновательной деятельности. Алматы, 1992.
6. аза тілі терминдеріні салалы ылыми тсіндірме сздігі. Педагогика жне психология. Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002.
7.Жаыпов С., Бердібаева С. Психологиялы зерттеу нтижелерін статистикалы деу тсілдері. Алматы, 1998.
8. Алдамратов . ызыты психология. Алматы, 1992.
9. Сейтлиев . Жалпы психология. Алматы, Білім, 2007.
10. Бап-Баба С. Жантану негіздері. Алматы, 2001.
осымша:
1. Кан-Калик В.А.Учителю о педагогическом общении. М., 1987
2. Бодалев А.А. Восприятие и понимание человека человеком. МГУ., 1982
3. Бодалев А.А. Личность и общение. М., 1983
4. Добрович А.Б.Воспитателю о психологии и психогиене общения. М., 1987