Объектедегі ттенше жадайлар жне азамат орауды жоспарлау шаралары.

25. Ттенше жадайда трындарды орау дістері мен аидалары.Азаматты ораныс шараларыны зектілігі халы оранышымен, ауматарды жне ттенше жадайды шаруашылы ету объектілеріні табии жне мінез-лы техногенногосын тсіндірмесе де болады. рбір мемлекет еліне сенетін халына аморлы крсетуі тиіс. Бір жаынан мемлекет халыа баытталан ТЖ пен ликвидацияны тотату туралы задар атарын сынады, сонымен атар халыа оларды жеткізеді. Ал трындар міндетті трде ЧС-ті бкіл заын білуі тиіс. Тек ана дл осылай мемлекет лкен шыындардан тыла алады. Трындарды орау шарасы, кні брыны ауматарды жне шаруашылы ету объектілерінде ткізіледі жне орталы , жергілікті кілдік жне атару органдарды артына , жергілікті зін-зі басару органдарына, йымдарды жне азастан Республикасыны трындарына міндетті трде керек. Трындарды орау масатында, ауматарды жне ттенше жадайды шаруашылы ету объектілеріні табии жне мінез-лы техногенногосы орталы жне жергілікті атару органдармен , йымдармен ткізіледі :

- перспектива жне аымдаы жоспарларды деуі халы оранышымен, оныстанан пунктілерді жне ттенше жадайды шаруашылы ету объектілеріні табии жне мінез-лы техногенногосы жне рекеттерді жоспарларыны оларды жоюымен; шараларды кешені жоарылаумен шаруашылы ету объектілеріні жмыс жасау тратылытары жне жмысшы ызметші ауіпсіздігі амтамасыз етуіне ттенше жадайларда;

-локальды системоповещенияа немі жасалу жне олдауда; - жасау, дайындау жне кштерді олдану даярлыына сйемелдеу жне ралдарды ескертуімен жне ттенше жадайларды зардаптарды жоюда; - заымдананда кмек крсету; - су басан, сел жне баса экзогендерді рекетінен болан территорияларды айта ру; - ттенше жадай кезінде баспанасыз алан трындара уаытша баспана резервтерін ру; - мониторингті система йымы, трындарды жне шаруашылы субъекттерді техногендік авариялар туралы, су басу туралы алдын ала хабарлау; -сел, кшкіндер мен баса экзогендік былыстарда; - азы-тлік орларын жасау, дрі-дрмектермен жне затты - техникалы ралдармен мірін амсыздандыру объектілерінде;

РКЧС-ті функционалды режимі, оларды орнату жне негізгі шаралар ткізуРКЧС-негізгі ш режимі бар.Ттенше жадай болмаан стте органдар жне РСЧС кштері кнделікті ызмет тртібінде жмыс жасайды.

Атару кімет федералды органдарыны бастытарыны шешімімен, органдарды РК атару кіметтері, жергілікті зін-зі басару органдары жне йымдар, айсы ауматара ттенше жадайларды крінсе немесе пайда болса, жмыс жасау келесі тртіптерді орналастыра алады :

жоары даярлы режимі – ттенше жадайды туу аупі кезінде ттенше жадай режимі – ттенше жадайларды ликвидациясы мен болан жадайында.

РКЧС жмыс жасаулары кіріспе жанында лайыты аныталады :

Жадайды, негізгі жоары даярлы тртібі кіріспесіне арналан ызмет еткендер немесе ттенше жадай тртібі;

Аума шекаралары, айсысында ттенше жадай кріне алады, немесе шекараны ттенше жадай айматары;

Кштер жне ралдар, біреуге назары аударыландар шараларды ткізілуіне;

Трындарды ттенше жадайлардан орау туралы алдын алу шаралары;

Лауазымды бетті , жауаптылар шараларды жзеге асыруыны артынан ттенше жадай ескертуімен немесе жмыстарды бастыы ттенше жадайды жоюымен айналысуы;

Атару кімет органдарыны бастытары , РК атару органдарыны кіметтері, баралы хабар ралдары арылы жергілікті зін-зі басару органдары жне йымдарды халыты тиісті хабарлау жне кіріспе туралы байланыс баса каналдарымен басару органдарыны жмыс жасау тртіптеріні натылы ауматары лайыты жне бірыай жйе кштеріні, сонымен атар лшемдерде халы ауіпсіздігін амтамасыз ету.

Жадайларды жоюы жанында, негізбен ызмет еткендерді кіріспеге арналан лайытыларды жоары даярлы тртібі ауматарында немесе ттенше жадай тртібіні, атару кімет органдарыны бастытары, органдарды РК атару кіметтері, жергілікті зін-зі басару органдарыны жне йымдарды басару органдарыны жмыс жасау аныталан тртіптері згереді жне бірыай жйе кштері.

Айматы ттенше жадайларды болу аупінде басару органдарыны жмыс жасау тртіптері жне бірыай жйе лайыты ішкі жйелеріні кштеріні ескертумен кімет комиссия шешімімен орналастырады жне ттенше жадайларды жоюыны жне рт сндіру ауіпсіздік амтамасыз етеді.

Негізгі шаралармен, басару органдарымен жзеге асатын жне бірыай кштер жйесі болып табылады:

Кнделікті ызмет тртібінде;

оршаан ортаны кй-жадайын зерттеу жне ттенше жадайларды болжау;

Жинау, деу жне аныталан ретте облыста халы ораныштары жне ттенше жадайда ауматарды жне рт сндіру ауіпсіздікті амтамасыз ету;

деу жне масатты, ылыми - техникалы бадарламаларды орындау жне лшемдерді ттенше жадайларда ескерту жне рт сндіру ауіпсіздікпен амтамасыз ету;

Басару органдарыны рекеттерін жоспарлау жне бірыай жйе кштеріні, дайындау йымы жне амтамасыз ету оларды ызметі;

ттенше жадайларда халыты рекеттерге дайындау;

Облыста білімдерді насихаты халы ораныштары жне ттенше жадайды ауматарды жне рт сндіру ауіпсіздік амтамасыз етуіні ;

Басшылы жасау, орналастыру, сатау жне ттенше жадайларды жоюа арналан затты орларды резервтермен толтыу;

Мемлекеттік экспертиза з кілеттіктеріні шектерінде ткізу , адаалауды жне облыста баылауды халы ораныштары жне ттенше жадайды ауматарды жне рт сндіру ауіпсіздікпен амтамасыз ету;

Сатандыру ажеттіліктеріні трлерін з кілеттіктеріні шектерінде жзеге асыру;

Шараларды ткізу халы эвакуациясына дайындаумен , ауіпсіз аудандара затты жне мдениеттілі ндылыты, оларды орналастыруа жне айтаруа траты мір сру орындарына сйкес немесе сатауды, сонымен атар халы мірін ттеншелерді жадайларда амсыздандыру;

басаруы туралы ттенше жадайларда статистикалы есепт, апаттар себептеріні тексеруінде не апаттарында, сонымен атар лшемдерді діруіне сас апаттарды себептерін жоюымен.

Жоары даярлы тртібінде:

Баылауды кшейтуі оршаан орта кй-жадайыны ар жаында, ттенше жадайларды кріу жне оларды зардаптарын болжау;

Бастытарды тулік бойы кезекшілік ажеттілігі жанында жне басару органдарыны лауазымды беттеріні жне бірыай жйе кштеріні стационарлытарды басару пунктілерінде;

Толассыз жинау, деу жне тапсыру басару органдарына жне тап осы бірыай жйе туралы кштеріне болжаушы ттенше жадайларда, халы абылдаулар туралы хабарлау жне оларды ораныш тсілдері;

Шапша лшемдерді абыл алуы кріну ескертуімен жне ттенше жадайларды дамуыны , зиян млшерлеріні тмендеуіне жне оиада шыындарды оларды крінуді , сонымен атар тратылы жоарылауына жне йымдарды жмыс жасау ауіпсіздігіні ттеншелерді жадайларда ;

рекеттерді жоспарларды анытауы ( рекеттестікті ) ескертумен жне ттенше жадайларды жоюыны жне баса жаттарды ;

Келтіру кштерді ажеттілігі жанында жне ттенше жадайлара шаылысуа даярлыа бірыай жйе ралдарыны , шапша топтарды ру жне сыну йымы оларды рекеттерді шамаланан аудандары ;

Толтырылу затты орларды резервтеріні ажеттілігі жанында , жасаландарды ттенше жадайларды жоюына арналан ;

ткізу кні брыныларды - шараларды ажеттілігі жанында ;

Ттенше жадай тртібінде :

Толассыз баылау оршаан орта кй-жадайыны ар жаында , крінген ттенше жадайларды даму болжау жне оларды зардаптарды ;

Атару кімет федералды органдарыны бастытарды хабарлау , РК субъектілеріні атару кімет органдарыны , жергілікті зін-зі басару органдарыны жне йымдарды , сонымен атар халыты туралы крінген ттеншелерді жадайларда ;

Шараларды ткізуі халы оранышымен жне ттенше жадайды ауматары, соны ішінде, ажеттілік оиасында, шыл эвакуациялану;

Жмыстарды йымы ттенше жадайларды жоюмен жне кштерді, рекеттерді жан-жаты амтамасыз етуіне жне бірыай ралдар жйесіне, жруде оамды рет сйемелдеуіне оларды ткізу, сонымен атар тартуа оамды йымдарды аныталан ретінде ажеттілік жанында жне крінген ттенше халы жадайларын жою;

Толассыз жинау, талдау жне хабармен ттенше жадай аймаында айырбас жадай туралы жне жмыстарды ткізу,оны жою;

йым жне атару кімет органдарыны толассыз рекеттестігіне сйемелдеу, РК атару органдарыны кіметтері, жергілікті зін-зі басару органдары жне йымдарды ттенше жадайларын жою сратарымен жне оларды зардаптары;

Шараларды ткізу халы мірін ттенше жадайларда амсыздандыру;

Ерекше оиаларда барлы ел ауматары немесе оны блек жерлерінде мемлекеттік кімет органдарыны ызметі ттенше жадайларда - ерекше заа сйінетін тртіп, жергілікті зін-зі басару органдар, йымдар, лауазымды беттер, оамды біріктірулерді енгізіле алады, айсысы да ытарда блек уаытша шек ою рсат етіледі жне азаматтарды бостандытарын, йымдарды, оамды біріктірулерді, ою осымша міндеттерді олара ( за «ттенше жадай туралы» туралы). Ттенше жадай тек ана азаматтарды ауіпсіздікпен амтамасыз етуіне арналан жне РК - жадай конституциялыпен атар ораныштарда олданылады, кіріспеге арналан негізбен ызмет ететіндер мына заа сйінген, табии сратармен байлаулы жне техногенді ауіпсіздік. Оиада ттенше жадай кіріспелері ел конституциялы атарына зорлы крсету рекеттер жанында згертулері, ару-жараты ктерілісті, баралы ретсіздіктерді, террорлы актілерде жне басару органдарына арналан баса сас жадайларда жне РКЧС лайыты ішкі жйелері кштеріні жоары даярлы тртібі орналастырады. Жадайлар жанында, байлаулыларды ттенше жадайлара табии жне мінез-лы техногеннасы, ттенше жадай кіріспесіне ескерткендерді органдар жне бірыай жйе кштері ттенше жадай тртібіне аударады.

Мемлекеттік кімет органдарыны ызметі ерекше заа сйінген тртібіні, жергілікті зін-зі басару органдарыны жне йымдар ттенше жадай тртібінде басару органдарын есепке алу жне бірыай жйе кштері жмыс жасайды.

Басару органдарыны жмыс негіздері ртрлілігі жмыс жасау тртіптерінде:

Бейбітшіл уаытта басару органдары, жадайды туелділігіне, тртіптерке кнделікті ызметке, жоары даярлы жне ттенше жадайа жмыс істейді.

Тртіп оларды РК жмыс атару кіметтеріне лайыты органдарды ондырады, масштабты туелділігіне жергілікті зін-зі басаруыды болжанушы немесе ТЖ оларды крінген аумаында.

Негізгі шараны, комиссиялар ескертумен жзеге асатын жне ттенше жадайларды жою жне рт сндіру ауіпсіздік амтамасыз етуіне жне кнделікті ызмет тртібінде басару органдарымен келеді;

Басару органдарыны сйемелдеуі жне РКЧС кштеріні шыл рекеттерге даярлыы;

деу, дер кезінде тзету жне рекеттерді жоспарларды аныталуы ескертумен жне ТЖ жою жне жоспарлау баса жаттарды тексеру, оларды шыарып салушы оуларды жруінде натылытар, жаттыулар жне жмыстар;

Потенциалды ауіпті объектілерді зерттеу жне ммкін апаты аудандары, ктілетін шыындарды болжау жне иратуларды ТЖ-да крінуі;

Траты баылау йымы жне баылауа оршаан табии орта кй-жадайыны ар жаында, жадаймен потенциалды ауіпті объектілерде жне олара жабысып тратын ауматарда;

зара айырбасты жзеге асыру, басару жоары тран, баынышты, кршілес органдары аралы хабармен бірлесіп рекет ылады;

Басару органдарын дайындау, толы жетілдіру, кштерді, ралдарды жне халыты ТЖ жанында рекеттерге, жоспарлау жне командалы-штабты, тжірибелі–зерттеу жне баса оуларды ткізу жне жаттыулар жасау;

Жоспарлау жне масатты жне ылыми - техникалы бадарламаларды орындалу жне шараларды ЧС ескертуімен , ауіпсіздік амтамасыз етуіне жне халы ораныштары, ммкін шыындарды ысартуына жне зиянны жоарылауына нерксіпті объектілерді жмыс жасау тратылытары жне экономика бтатарыны ТЖ крінуі;

Жасау, толтырылу жне аражатты азыты, дрігерлік жне затты - техникалы орларды ттенше резервтегі орларыны даярлыына сйемелдеуі;

Баылауды жзеге асыру шараларыны ескертумен орындау жне ТЖ-ды жою;

Сатандыру масатты трлеріні жзеге асырылуы;

Дер кезінде баяндама жоары тран органдарын орыту туралы немесе ТЖ крінуін жне шыарып салынушы шараларды басару.

Эвакуация ткізу йымы:

Ауматара кріну потенциалы ауіп-атер барысы ТЖ техногенді облыстары жне табии мінез-лыта оныстанан пунктілерде, алаларда орау салулармен жне баса басару органдарыны биік даярлыын жне ТПЧС кштерін, халы шарттарында - амтамасыздыында ТЖ шартты рекеттерге халы талап етеді, жоары ауіп-атер бар болу объектілері, сонымен атар соыс уаытында, негізгі тсілмен оны ораныштар эвакуациясы жне адамдарды орналастыру орауларды салуларда келеді (ЗС).

Эвакуация халыты - мынау шараларды кешені йымшыл тасып шыарумен брімен бар болатын клік трлерімен жне шыаруа алалардан халы жаяу жне оны ала сыртындаы аймата орналастыру.

Эвакуацияа жатады:

1. алаларды халыы, гомен топ бар;

2. Халы кшті иратуларды айматарында трады;

3. Кенттерді трыны, орналасандарды объектілеріне жаын мада " ОВ "

4. халыы 1 категория;

5. халы, апатты су басу айматарында трушы (радиуста бзу толын) 4-6 саат

6. апатты аудандар

Топтара алаларды жатызу азаматты ораныспен кімет шешімімен жзеге асады, оларды баалау негізінде кімшілік, нерксіпті маыналар жне шабуыл ртрлі ралдарын олдану ммкіншіліктері, соыс уаытына оларды стемдігі.

Анытамаа арналан азаматтарды эвакуация кезектері жне оларды айын жоспарлау кбірек орналастыруды барлы эвакуируемді ш топа бліседі.

Бірінші (халы алаларды категориялы ммкіншілігі кшті иратулар айматарында ндірістік ызмет жмысшы жне ызмет ететін, жаластырушылар, сонымен атар оларды тіршілік рекетін амтамасыз етушілер.

Екінші (ебекке жарамды далы) жмысшы жне ызмет ететін тотатушылар ерекшелерді шарттарда з ебекті ызметіне немесе ала сыртындаы аймаа оны жтырушылар.

Эвакуалы шаралар. Жалпы шінші - аланы халы.

алаларды категориялы ашытауыны, кісі тратын ор барысы есепке ала, ала сыртындаы аймаа таратып оныстандыру аудандары шыады. Жолаушылар, адамдарды оранышын амтамасыз ету ммкіншіліктерін, оларды ндіріс ызметін жне демалысты, кштеріні топталулар жасауына арналан шарттарды, арналандарды тигізу ошатарында апатты - таратын жне баса шыл жмыстарды басаруына арналан.

ТЖ-да Эвакуациялы табии жне мінез-лы техногенносы ауіпсіз аудандарда орналасып отырады, ал - ала сыртындаы айма аудандарында соыс уаыты, жаын арадаы алаларды шекараларына, оныстанандар пункттерінде, орналасандарды теміржолды, автомобильдік жне су жолдары жаын мада, алаа, ксіпорындара жмысшы алмастыруларды йымшыл жеткізуін амсыздандыру шін жне уаытты артынан, аспайтын 4 саат кері, ммкін лсіз иратуларды айматарында оларды басшы шешімімен атару кімет территориялы орган басты госы орналастыру шешіледі.

оныстанан пунктілерден адамдарды эвакуациясы, орналасандар шектерінде ммкін апатты су басу аймаында 4- гидротехникалы салуларды бгеттерді бзу добеганиямен саатты толындары, кні брыны жалпы эвакуация жариялауы жанында ткізіледі, ал блармен шектермен су басу. Су басу ммкін апатты айматарынан эвакуациялы аума.

Экономика рбір объектісі аудандарды кні брын аныталады (пунктілер) ала сыртындаы аймаа эвакуацияны, кімет органдарымен йлесіледі жне ГОЧС. басарулар адамдарды орналастыру жоспарланан жергілікті шарттардан аралап шыады.

Эвакуация аудандарында кісі тратын, оамды жне кімшілік имараттар оры барлыы, меншік трлерінен жне ведомстволы баынушылыты (ч. т. жылытатындарды саяжай кооперативтарды йлерінде жне ба сірушілік жолдастытарды), атару кімет жергілікті органдарыны – бастытарыны басшыларыны бйрыына беріледі. Ордерлер негізінде ала трындары олара орналасып отырады, крсетілген органдармен беріледі.

Адамдарды эвакуация аудандары жоспарланады жне ндіріс – территориялы принциппен ткізіледі, е.т. объектілермен жне тра орынымен (эксплуатациялы органдар арылы).

оамды клік трлері барлы эвакуация ткізуіге арналан, (автомобильдік, су), скери жне шыл ндіріс жне шаруашылы тасулармен олданылады, сонымен атар дара пайдалану клігі олданылады.

Халы тасып шыаруына арналан жолаушы теміржолды жне су клігі олданылады. рамда жне жолаушы теплоходтар, ал жетіспеушілікте оларды жанында жне тауарлы вагондар, жк таситын сот жне баржа болады. Вагондар ныыздалан тиеуі соттарда кбірек ескереді, сонымен атар пойыздарды зындыыны артуы.

Тасып шыару халы эвакуациясы автоклікпен детінше кішкене ара ашытыта жоспарланады. Кн сулесі автобустарда олданылады жне лайыталан адамдарды тасуына арналан жк таситын автомобильдер.

Сан – халыты клік барысыны туелділікте эвакокомиссиялармен жне жол аулары аныталады, оны сорыш ааз абілеттіліктері болады. Дрігерлік мекемелер, беттерді е алдымен клікпен шыарылады, алыс ара ашыты жаяу жее алмайды (жкті йелдер, йелді балалармен 14 жыл, ауру, орнында боландар емханалы емдеуде, еркекті лкені 65 жне йелді 60 жыл), сонымен атар ксіпорындарды жмысшы жне ызмет ететін азат алмастыруларыны, з ызметін ттенше жадайларда жаластырады. Барлы аландар жаяу шыарылады.

Экономикасы жмыс істейтін объектілерді жмыс істеуші алмастырулары эвакуациялы шараларды басымен алады, жмысшыларды даярлыты орындарда сигналмен паналау орауларды салады. ала сыртындаы аймаа олар одан келіп жетуден кейін, олара танылан алмастыруларды ауыстырулуы. Халыты шыару жаяу ретті жолдар мен бааналар йымдастырылады.

Сапар желісін оларды жаяу бааналардан йымшыл озалыстары схеманы дейді, айсыда туді оларды баана рам-озалыс сапар желі, негізгі пункті, озалыс жнге салу пунктілері жне уаытты крсетеді. Аудандар жне дамылдауларды заты, дрігерлік пунктілері жне жылыту пунктілері, ППЭ, рет жне шыару мезгілдері (тасып шыаруды) траты орналастыру ауданына мына пунктіден баананы; басару сигналдары жне хабарлауды.

Транспортты ралдарды жетіспеушілігі жанында маызды маынаны иратуларды ммкін айматарында шектеріні артынан халы эвакуация мезгілдеріне ие болады. Блара оиаларда иыстырылан тсілді олданады, е ыса мезгілдерге эвакуацияны ткізуге рсат етеді. Эвакуация иыстырылан тсіл маызы тома тзеледі, не алалардан халы баралы шыаруы бар болатын клік трлері брін жаяу ретпен тасып шыарады.

Кріну ерекшеліктері масштабыны туелділігінде жне скери рекеттерді дамуы (ару-жараты дауды), натылы жадай шарттарында халы эвакуациясы келесі трлерді ткізуі ммкін:

Жалпы шыару эвакуациясы–халы барлы категорияларыны ызметшісі жне беттерді алдын ала жазып ою оларды шыаруы ар жаында транспортабельді ауру, ызмет етушіні болжайды (тасып шыару).

Жарым-жарты потенциалды дшпан тигізулері замандас ралдармен сер етуі жанында жалпы эвакуация басына дейін эвакуация ткізіледі, жмыс істейтін графиктарды латуыны клік жмыстары. Жарым-жарты эвакуация жанында клікпен шыарылады жне ндірісте, ызмет ету сферасында халы (студенттер, балалар йлеріні трбиелеушілері, ведомстволы балалар батар жне баса балалар мекемелері, зейнеткерлер, мгедектерді йлерінде жне артайандарды оытушылармен ызмет етуші ызметшімен жне мшелермен бірге оларды жанялары).

йымды жоспарлау, амтамасыз етуді жне ГОЧС басарулары лайыты органдармен бірге эвакуациялы шаралар ткізу эвакокомиссииларды жзеге асырады жне ызметтермен, барлы эвакуация жоспарларыны жаттары, трмен шекті ысаша, аны абылдау, орналастыруды жне эвакотрындарды бірінші кезектегі мірін амсыздандыруыны тиісті болу жне стау, делгендермен карталарда, жоспарларда айрыша графикалы схемаларда), алаларды жне ыайлылармен практикалы пайдалануа арналан шарттарда.

йым ерекшеліктері жне бейбітшіл уаыта эвакошаралар ткізулер апаттар жанында.

Эвакошаралар жоспарланады жне иыстырылан тсілмен ткізіледі: клік трлері, халы категориясы эвакуация аудандарына айын клікпен шыарылады, халы аланы блімі жаяу шыарылады.

Эвакошаралар экстремальдыларды шарттарда тиісті ткізіледі - табу орындары ( баспананы ) немесе халы мір срулері. Транспортты ралды жанында оларды ведомстволы бйымынан барлыы тартылады. ажеттілік оиасында кршілес облыстарды клік, алаларды, аудандарда тартылады, сонымен атар клік, блінетін рекеттестік жоспарымен скери командалаумен жне жеке клік.

Блімдер эвакотранспортты бейбітшіл уаыта жоспарларын амтамасыз етуіне тиісті:

- транспортты ызметтерін хабарлау реті эвакуация басы туралы;

- біреуге назар аударан кш эвакуациясына арналан;

- сан халы эвакуациялы категориялармен;

- объектілерді тізімі, орнында боландарды аймата ТЖ-мен ммкіндіктері;

- рет, клем жне халы эвакуация мезгілдері (рбір натылы жадайларды артынан);

- микроаудандардаы автоклікті жаын келу сапары, желілер, кшелер, йлер орнында боланмен аймата апат серлері;

- шыару негізгі жне сапар желілері жне халы тасып шыару, клікке отырызу пунктілері, тсіру пунктілері жне халы орналастыруыны негізгі жне орларды эвакуация аудандары;

- халы абылдауына эвакуация негізгі жне аудандарыны даярлыы;

-рекеттестік скери командалау органдарымен ТЖ-да халы эвакуациясы жанында бейбітшілді уаыт ткізу;

-рекеттестік, арнайы ызметтермен оамды ретпен амтамасыз ету эвакуация сапар желілерінде. Авто шараларында біреуге назары аударыландарды халы эвакуациясына арнала, техниктерді (25-30 ед. автоколонналар жасалады) жне даярлыа оларды келтіру жоспарлары деледі.

Хабар эвакуация ткізуі туралы байланыс барлы трлеріні олдануымен халыа дейін жеткізіледі жне хабарланады.

Апаттар жанында, апаттарда жне рамалар - пунктілерді жазулары халы эвакуациясын жзеге асыра алады. рамалар – пунктілеріні масаттары, бларды оиаларда – топтарды жктеу, жасалынушылар эвакокомиссия базасында, айсылармен лайыты кімшілік – территориялы бірліктерді нытап бекінедіреді (микроаудандар, кшелер, йлер, ауылды оныстанан пунктілер). рам – топтара ООП, автокліктік ызметтеріні, эксплуатациялы органдарды республикаларды эвакокомиссиялы кілдеріні, жатарды, облыстарды, алаларды, аудандарды, ызметтерді осуа сынылады, эвакопункттермен рамалар жне басалары.

-мобиль топтар тиісті болу, байланыс ажетті ралдарымен жне автоклікпен жабдыталу. Масаттар - топтара кіреді:

- орындарда автоколонна кездесуі халы отырызулары;

- жинау жне клікке отырызу халы эвакуацися;

- эвакоколонна ру жне оларды эвакуация сапар желілеріне ере жру;

- баылау халы эвакуациясы толытыыны ар жаында жне хабарды жадайы туралы лайыты басшылытары. Халы эвакуациясына арналан автоклік беруін орталы диспетчерлік пункті амсыздандырады, ГИБДД-пен жне кімшіліктерді транспортты блімдерімен бірге ксіпорындарды авто диспетчерлік ызметтері базада жасалады.

Балалар мекемелеріні эвакуациясына арналан автоклік ескеріледі, натылы мекемені ар жаында, уаыттарды таайындауымен ныталып бекінеді жне орынны клік берулері . Эвакуация сапар желілерінде масата лайыты эвакуация аралы пунктілеріні жасауы, жазумен тіркеу пунктілеріні олара, млшерлегіш жне химиялы баылауды, арнайы деуді, санитарлы пунктілерді, станцияларды киім зарарсыздандыруымен, оректену еті тірі пунктілермен жне заттай жабдытау. Ммкін жу айматарыны ар жаында дрігерлік бліп тратын пунктілер жасалады.

иынды - шараларды тома тзеледі, не туелді болады, ндіріс, оамды, леуметтік аспектілері жне оларды ткізуі жаналып теді, барлы йымды сратарды мият талыланады.

те маызды фактор тигізу айматарыны шекарасына арналан ауіпті аудандардан халы шыаруына шешім абыл алуды дер кезі келеді (жуды). Кешеуілдету бларды чревато оиаларында ауыр зардап тартуы ммкін.

Азаматты ораныс шаралары жер сілкінуді оранышымен:

1. халы ораныштары масаттарында, ауматарды жне жер сілкінуді шаруашылы ету ммкін объектілері шараларды келесі кні брын ткізіледі;

Сейсмикалы баылауларды республикалы жйеде дамуы жне жер сілкінулерді болжау;

ылыми болжау, сейсмикалы ауіп-атерді баалау жне микрорайонды сейсмикалы республика ауматары;

рылыс нормаларын деуі жне сейсмикалы ауіп-атерді есепке алу ережелерді;

Есеп-исаптарды ылыми негіздеу жне сейсмо берік имараттарды нтижелі контрукцияларын жобалау жне салулардаы жне сенімді жмыс жасау;

Шаруашылы ету объектілері;

Баылауды жзеге асыруы сейсмо берік имараттарды рылыс сапасыны жасаруы;

Сейсмо беріктікті амтамасыз ету жне имараттарды сенімді жмыс жасаулары;

- ауматарды жнге салуда сейсмикалы серлер есепке алынады.

2. Жер сілкіну зардаптарды жою жанында келесі шараларды ткізіледі:

Жер сілкіну туралы хабар алу, шешім абылдау жне республика айматарына дейін жеткізу;

Басару йымы поисково - таратын жне баса шыл жмыстармен, сонымен атар оларды затты – техникамен амтамасыз ету;

Басшылы кштерді рекеттерімен жне азаматты ораныс ралдарын жне баса шаралармен, жер сілкінулерді зардаптарын жою жоспарына сйкес.

3. Орталы, жергілікті кілдік жне атару органдарды бастыы, меншік барлы трлер йымдарыны халы ораныштары жне жер сілкінуді экономикалы зиян тмендеулері кні брыны міндетті масаттары:

Сейсмикалы аудандастыруды ткізу жне сейсмикалы ауіп-атер баалауын йымдастыру ведомствоа арастыларды. Ауматарда, шаруашылы ету объектілері орналасан, халыа арналан жоары ауіп-атер жне оршаан ортамен таныстырушылар, сонымен атар арынды мнай аудандарында, газ шыару жне жер асты дірулер;

имараттарды антисейсмикалы жмыстар кшейтуімен ндіру жне салулар, адамдарды баралы мекендеуімен кісі тратын йлерді, мектептерді, балалар мектепке дейінгі мекемелерді, ауруханаларды, баса имараттарды, салулар е алдымен адам мірін амсыздандыру объектілеріні (жылу, водо, газо, жне байланыстар, канализацияны), химиялы жне жарылыс аупі бар ндірістерді ауіпсіздігін амтамасыз ету;

Сейсмо беріксіз имараттарды крделі жндеулерін ткізуі жанында алдын ала ескеру жне салуларды міндетті антисейсмикалы оларды рылыс контрукцияларын кшейту;

имараттарды рылыстарына рсат етпеу жне салулард амтамасыз етумен арнайы лшемдерді абыл алу, оларды сейсмо беріктіктігін, сонымен атар тектоника сынулар айматарында рылысты, жер астылы шарттарды жне кшкінде ауіпті баурайлар.

4. Жер сілкіну зардаптарын жою масаттарында орталы жне жергілікті атару органдарды бастытары жне меншікті барлы трлерін йымдастыру міндетті:

Дрігерлік кмекті бірінші поисково - таратыны йымдастыру жмыстарын заымдананмен ткізу жне крсету;

Жинау жне жоары тран органдара сыну, жзеге асыру жне халыына жер сілкіну кші туралы хабар беру, иратуларда, жоалтуларда жне абылданушы лшемдерде жою мен оны зардаптары;

Жер сілкіну зардаптарын жоюды йымдастыру жне халы мірін амсыздандыруа баса шаралары:

Азаматты ораныс шаралары теіз дегейлеріні згерту зардабыны оранышымен жне ірі суаттармен айналысады.

1. Су басуды оранышымен, теіздерді тасуы жне ірі суаттардан халы ауіпсіздігін амтамасыз етуіне баытталан шаралар, шаруашылы ету объектілерді, инфражйені осады:

жне теіз дегейлеріні згертуіні ммкін зардаптарын ылыми зерттеу жне ірі суаттарды болжау;

рылыс жне орау гидротехникалы жне баса салуларды анауын жобалау;

ауматарды зерттей отырып суды ктерілуі мен тасынын алдын алып, рылыстар салуды жоспарлау;

теіздер дегейіні мониторингісі жйелер йымын жне ірі суаттарды, оршаан орта кй-жадайын, халыа жне шаруашылы пен айналысатын трындара аладын ала болжап ескерту.

2. Орталы, жергілікті жне атару органдары, трындарды орау органдары аума пен экономикалы жадайды тменлдеуі, су дегейіні ктерілуі туралы трылыты халыа хабарлап отыруы тиіс:

ылыми негіздерді дамуын амсыздандыру жне болжау жне суаттар мен суды ктерілуін адаалау;

су басу ммкін аудандарында гидротехникалы орау жне баса салуларды рылыс сапасын йымдастыру жне баылау;

су басу жне тасын болу ммкін ауматарда тексеріссіз объект салуа рсат етілмеуі тиіс;

барлы басты сатыларында экологиялы талаптарды сатауын амсыздандыру, азастан Республикасыны за шыарумен алдын ала ескеру;

жерлерді траты мониторинг , топыраты жне сімдік жамылыны жне жер асты суларды амсыздандыру жаалаудаыларда, теіздерді айматарында жне ірі суаттарда.

Азаматты ораныс шаралары ттенше жадайды оранышымен, байлаулыларан пайдалы азбалар алынатын жерді деу.

Шараны, орталы, жергілікті кілдік жне атару органдармен іске асырылушылар жне йымдармен ауматарды ауіпсіздігін амтамасыз ету жне ттенше жадайды шаруашылы ету объектілеріні, байлаулыларды атты, сйы жне газ трізді пайдалы азбалар алынатын жерлерін деу:

ылыми зерттеулер, болжау жне шыару зардаптарыны ауіп-атерін баалау халыа арналан жне оршаан ортаны пайдалы азбаларын алу;

ауматарды салуды жоспарлау, рылыс жне имараттарды анауын жне салуларды дамуы болашата есепке ала отырып, пайдалы азбалар алынатын жне геологиялы рылымдарды тратылыына оны ыпалын жасауы;

сенімділік жоарылау жне бар болу имараттарды тратылытары жне делетін туан жерлеріні аудандарында салу;

мониторинг жйелеріні йымын оршаан орта кй-жадайлары жне делетін туан жерлеріні технологиялы шарттарын жне халыа хабарлау жне шаруашылы етуші субъектілер туралы ттенше жадайлары;

йымды жне превентивті шараларды ткізу ттенше жадайды ммкіншілгін тмендету зиян, байлаулыларды туан жерлерін деумен, ал шыару - оларды ткізулер тотау жне туан жерлеріні консервациялауын орау шараларды орындалуы.

Азаматты ораныс шаралары халы оранышымен, ауматарды жне замандас ралыны шаруашылы ету объектілері.

халы ораныштары масаттарында, ауматар жне шаруашылы ету объектілеріні, зиян тмендеулері жне шыындарды жанында жне тигізу замандас ралдарыны олдануында ткізіледі:

1) кні брыны:

Азаматты ораныс жоспарларын деу бейбітшілді жне соыс уаыты; жасау жне басару жйелеріні даму, хабарлаулар жне азаматты ораныс байланыстары жне оларды олдануа даярлыта сйемелдеу;

Жасау, шаындалан, жабдытау жне азаматты ораныс кштеріні даярлыына сйемелдеу;

Басару органдарын дайындау жне ораныш тсілдеріне жне ралдарын олдану оиаларында рекеттерге халыты жалпыа бірдей оу тигізу;

рылыс жне азаматты ораныс орау жне стау, оларды жмыс жасау даярлыы;

Жасау, орлану жне дара ораныш ралдарыны орларды дер кезінде тазарту, затты - техникалы ралдарды, азаматты ораныс шараларыны орындалуына арналан резервтерді жне халы мірін амсыздандыру;

Жоспарлау жне ткізу - шаралары;

Жоспарлау жне шараларды орындалуы бтатарды траты жмыс жасауымен жне шаруашылы ету объектілері;

Шараларды ткізу азаматты ораныс скери руларын амтамасыз етуге даярлы;

2) тигізу ралдарын олдануы:

орыту туралы хабарлау жне тигізу ралдарын, халы хабарлауы туралы жне рекеттер ережелерінде олдану;

Халы баспанасы орауларды салуларда, дара ораныш ралдарыны ажеттілікті олдануы;

Дрігерлік кмек крсетуі жаралыа;

Поисково - таратын жне баса шыл жмыстарды ткізуі;

Басару бзылан жйелеріні брыны алпына келу, хабарлаулар жне байланыстар;

Шыл апатты - таратын жмыстарды ткізуі халы мірін амсыздандыру объектілерінде жне шаруашылы ету объектілерінде;

Азаматты ораныс руларыны даярлыты брыны алпына келуі;

Шараларды ткізу.

Азаматты ораныс инженер - техникалы шаралары;

Кні брыны азаматты ораныс инженер - техникалы шаралары деледі жне ткізіледі.

Клем жне азаматты ораныс инженер - техникалы шараларыны стауы алаларды категориялы дрежесіне туелді азастан Республикасыны кіметімен аныталады жне шаруашылы ету объектілері.

Схемаларды растырушысы жанында азаматты ораныс инженер - техникалы шаралары тиісті ескеру жне ауданды жоспарлау жобаларыны жне ауматарды салу, оныстанан пунктілерді, нерксіпті айматарды, рылыс жобаларында, кеейтулер, реконструкциялар жне йымдарды техникалы айта аруландыру.

Айматарды дамуына жобалы - сметалы жатнама, ауматарды салуын, рылыс жне оныстанан пунктілерді реконструкциясын жне азаматты ораныс басарулары шаруашылы ету объектілеріні органдармен йлестіріледі.

Мамандарды дайындау жне халыты азаматты оранысы;

1. азастан Республикасыны барлы азаматтарына арналан міндетті азаматты ораныс сратарын дайындау жне лайыты оулы бадарламалармен ткізіледі. Дайындауа арналан баралы хабар ралдары олданылады.

2. дайындау жне орталы жне жергілікті атару органдарды бастытарын айта даярлау, йымдарды дайындау орталытарында жзеге асады.

3Азаматты ораныса арналан мамандарды скери дайындау жзеге асады, азаматты оулытарды азастан Республикасыны мекемелерінде, сонымен атар шетелдіктерді мемлекеттерде жне халыаралытарды орталытарда олданылады.

4. Ел халы дайындау азаматты ораныспен жмыс орынымен ткізіледі, оуды жне траты, мектепке дейінгі мекемелерден бастайды.

Нтиже

Облыста білім емес халы ораныштары шараларыны, ауматарды жне шаруашылы ету объектілеріні трагедиялы нтижелерге ертіп келе алады. адамдарда Білетіндерді емес, не тірі алу міттері кпсіз ТЖ-да істеу жне адамдарды аман алып алу олара. рбір басты, гомен басшымен болатын, шараны блар міндетті білуі тиіс. Оларды білмей, ол мемлекет пен зін жне сенілген адамдарды ауіп-атерлерден ТЖ-да тарып ала алмайды. лде алай кездессе кз алдына келген РК за басы жоарыра халы ораныштары облыста шараларыны ткізуі жанында крсетілуші ауматарды жне шаруашылы ету объектілері туралы талаптарды толы айтарады.

27.Баспаналар адамны ауіпсіздігіне аранлан индивидуалды заттары

Пана –дегеніміз ештее ткізбейтін, адамдарды ядралы жарылыстан, жоары температурадан, рт болан жадайда жану заттарынан, улану жне бактериологиялы заттардан орануды амтамасыз ететін паналау имараттары.

Паналау имараттары соы толына ттеп беретін жне паналаушыларды за уаыт пана ішінде отыруын амтамасыз етуі тиіс. Сыйымдылыына байланысты паналау имараттарын шартты трде балай блуге блуге болады. Сыймдылыы аз пана (150-600 адам), орта сыймдылыты пана (2000 мы адамнан жоары).

Сонымен бірге паналау имараты ретінде подвалдар, тонелдер, шахталар мен рудниктерді пайдалануа болады.

Паналау имараты негізгі жне осымша блмелерден турады.

Негізгі блмелерде паналаушы адамдар жайасады, онда екі немесе ш желкенді кереуеттер ойылады.

осымша блмелерде – ана мен бала блмесі медициналы пункт, шлюз камералары (тамбур), фильтірлі желдеткім камералары, санитарлы блмелер орналасады. Екі кіру жне шыу есіктері болады. Паналау имараты, электр жйесімен, жылумен, сумен, канализациямен радио жне байланыс ралдарымен амтамасыз етіледі.

Негізгі блмелердегі орындытарды бір адама арналан размері 0,45 х 0,45 м², ал жатуа арналан кереует размері 0,55 х 1,8м.

паналау имаратыны биіктігі 2,2м, бір адама ауа клемі 1,5м³,

рбір паналау имараты барлау жмысын жргізу шін ажетті ралдар мен амтамасыз етіледі.