Терорлы ауіп ж/е биологиялы ару олдану негізіндегі трындарды іс рекеті.

оамды ауіпсіздік пен оамды тртіпке ол сатын барлы ылмыстарды мынадай топтара блуге болады:

· 1) оамды кауіпсіздікке арсы ылмыстар (терроризм, кепілге адам алу, бандитизм жне т.б.);

· 2) оамды тртіпке карсы ылмыстар (бзаылы, таылы жне т.б.);

· 3) р трлі ндіріс ызметіндегі ауіпсіздік ережелерін бзуа байланысты ылмыстар (кен ндіру немесе рылыс жргізген кезде ауіпсіздік ережелерін бзу);

· 4) ауіпті заттарды олдану ережелерін бзуа байланысты ылмыстар (аруды, о-дріні, жарылыш заттарды немесе жарылыш рылыларды сату, сатау, тасымалдау немесе алып жру, аруды засыз жасау, аруды рлау не бопсалау жне т.б.).

оамды ауіпсіздік пен оамды тртіпке арсы ылмыстарды кейбір трлеріне жалпы сипаттама

Террориз

оамды ауіпсіздік пен оамды тртіпке ылмыстарды ішіндегі е ауіптілеріні бірі — терроризм. Зада терроризм — адамдарды аза болуы, елеулі зиян келтіру, не ауіпті баса зардаптарды болу аупін тндіретін жарылыс жасау, рт ою немесе зге де іс-ерекеттер жасау деп айындаан. Бл іс-рекеттер оамды ауіпсіздікті бзу, халыты орыту не азастан Республикасыны мемлекеттік органдарыны, шетелдік мемлекеттерді немесе халыаралы йымдарды шешім абылдауына ыпал ету масатында жасалады. Сондай-а аталан іс-рекеттерді дл сол масатта жасаймын деп орыту да терроризм рекет ретінде арастырылады.

Терроризм — адамдар топтасан немесе нды млік саталатын жерлерде жарылыс жасау, рт ою немесе зге де іс-рекеттерді жзеге асыруды кздейді. Сонымен бірге терроризмге аруды р трін, улы заттарды олдану егер пл рекеттер адамны міріне, сондай-а жануарлар мен сімдіктер леміне, топыраты нарлылыына жне осыан сас нысандара ауіп тндіретін болса, халыты мір сруін амтамасыз ететін трлі жйелерді жою немесе бзу, гранатометаданнемесе опен атылатын аруды баса трінен о жаудыру; электр жне су жабдытарын істен шыару жатызылады. Аталан рекеттерді жасаймын деп орыту дегеніміз — бірынай ниетті шын мнінде жзеге асыруды айатайтын рекеттермен штасуы ммкін терроризм актісін жасаймын деп тікелей айтуды крсетеді, мысалы, жарылыш заттарды сатып алу, жарылыш рылыларды орнату жне т.б.

Террорлы рекет жасаан сттен бастап адамдарды аза болуы, елеулі мліктік зиян келтіру, оама ауіпті баса зардаптарды болу аупін тндіретін жарылыс жасау, рт ою немесе зге де іс-рекеттер аяталан ылмыс деп танылады. лімні немесе баса да зиянды салдарды наты туындауы терроризмі аяталан ылмыс деп тану шін талап етілмейді. оамды ауіпсіздікті бзу, халыты орыту не билік органдарыны шешім абылдауына ыпал ету масаты — терроризмні міндетті белгісі. Соан орай, террорлы рекет жасаан адам оамды аста-кесте ылуа, кптеген адамдарды міріне, денсаулыына млкіні саталуына жне т.б. орыныш сезімін тудыртуа мтылады. Террорлы рекетті дайындауа атысан адам, егер ол мемлекеттік органдарды дер кезінде ескертуімен немесе баса жолмен террорлы рекетті жзеге асырылуын болдырмауа жрдемдессе жне егер ол адамны іс-рекетінде зге де ылмыс рамы болмаса, ылмысты жауапкершіліктен босатылады.

Террорлы рекет туралы крінеу жалан хабарлау

Жарылыс, рт ою немесе зге де іс-рекеттерді дайындалып жатандаы туралы крінеу жалан хабарлау халы арасында рей туызады, нерв жйесіне сер етіп, орыныш адамдарды кпшілік блігін жарылыш заттарды іздеп, зиянсыз рекет етуге итермелейді. Сондытан осындай рекеттер шін ылмысты жауапкершілікті бекіту бден заа сйкес болып табылады. оамды ауіпсіздікке арсы баытталан мндай ылмыстар тек мемлекеттік басару органдарыны алыпты ызмет етуіне ана емес, сонымен бірге мекемелерді, йымдарды, ксіпорындарды экономикалы мдделеріне, сондай-а жеке азаматтарды ытары мен мдделеріне де зиян келтіреді.

Мндай зиян келтіру дайындалып жатан террорлы рекет туралы тиісті ы корау органдарына, мекемелер немесе ксіпорындара, сондай-а жеке азаматтара крінеу жалан хабарлаудан трады. Дайындалып жатан террорлы рекет туралы хабар трлі нысанда жне трлі тсілмен жасалуы ммкін: ауызша, жазбаша,телефонмен, баса адамдарды кмегі арылы, баралы апарат ралдары арылы, анонимді трде жне т.б. Айыпты адам зіні крінеу жалан млімет хабарлайтынын біледі жне сол арылы йымны, мекемені, ксіпорынны кімшілігін жне алы барпнМ рейлендіріп, оркытысы келеді. Бл ылмыс рамыны міндетті белгісі крінеу жалан млімет болып есептеледі. Ол адамны ойдан ралан мліметіні шындыты жанаспайтынын білетіндігін білдіреді. Алайда соан арамастан, ол андай да бір себепке байланысты, оны біреулерге жеткізгісі келеді.

Биологиялы ару-микроорганизмдер мен уларды пайдалануа негізделген адамдар жануарлар мен осімдіктерді жаппай заымдаушы ару. Биологиялы аруды скери асиеті: дыбыссыз сер етуі,серіні за болуы,ораыш асиеті лсіз нысандара енуі,кшті психалогиялы сері,орыныш,рей,шу тудыру асиеті жне дайндалуыны арзандыы.

Биологиялы аруды олдану дістері;

-аэрозольді трде оршаан ортаны барлы нысандарын заымдайды

-жпалы аурулармен заымданан тасымалданыш жндіктер,кенелер,кеміргіштер арылы

-жарылу арылы

Биологиялы заым ошаы-биологиялы заттарды олдау кезінде айматы,адамдарды,жануарларды жне сімдіктерді жпалы аурумен заылдалуы

Биологиялы заымдану ошаындаы халыты іс рекеті; жпалы аурулардан орану,оны халыты абылдамау асиетіні дрежесіне байланысты,оан организмді шынытыру,

егу жмыстарын жргізу арылы ол жеткізуге болады. Жпалы ауруды жою ж/е таралуын шектеу шін эпидемиологиялы ошата обсервация ж/е карантин жргізіледі.

 

Карантин – бактериологиялы заым ошаын, оны айматаы адамдарды, жануарларды тірегіндегі халытан толы ошаулауа жне заым ошаындаы ауруларды жоюа баытталан кімшілік-шаруашылы, санитарлы-гигиеналы, режимді-орау, эпидемияа арсы, емдеу шараларыны жйесі.

Карантин ошаындаы жзеге асырылатын негізгі шаралара мыналар жатады:

- заым ошаын ошаулау, бл шін ошаты арулы трде кзету;

- ауыран немесе ауыруы ммкін адамдарды алдын ала анытау, байланысан адамдарды баылауа алу, оларды ошаулау жне емдеу;

- шыл профилактикалы шаралар жргізу (вакцинация) немесе егу;

- халыты жне жасатарды адам рамын санитарлы тазартудан ткізу;

- киімді, ая-киімді, млікті, айматы, имараттар мен техниканы дезинфекциялау;

- емдеу мекемелерін, ксіпорындарды, йымдарды жмыс тртібін белгілеу;

- заым ошаына кіруге, одан шыуа жне мліктерді алып шыуа тиіым салу;

- ошата метептерді, клубтарды, кино-театрлар мен трмысты ызмет крсететін са ксіпорындарды жмысы уаытша тотатылады.

Обсервация – жпалы ауруларды тарауын болдырмауа баытталан оашалау-шектеу жне емдеу, профилактикалы шаралар жйесі.

Обсервацияны жзеге асыранда ауру аймаына кіруге жне одан шыуа шектеулер оюа берілгенімен, режим шараларыны жргізу атадыы, карантин кезіндегіден сл кем болады.

Мліктерді заым ошаына тасып келуге жне одан шыаруа заласыздандыраннан кейін рсат етіледі.

Карантин жне обсервацияны мерзімі инкубация кезеіні затыына байланысты жне соны ауруды ошаулау кезінен бастап саналады.