ТАЫРЫП. Дріс №2. Баланы мектептегі оуа дайындауды психологиялы баыттары - 3 саат

Жоспар:

1. Аыл-ойыны даярлыы.

2. Биологиялы кемелденуі.

3. Тлалы даярлыы.

4. Ерік сапаларыны алыптасуы мен эмоционалды даярлыы.


1.азастан Республикасыны Білім беру жйесін реформалау барысында рбір баланы мектептегі оу жне леуметтік ортаа еркін бейімделе алатындай жадай жасау аса маызды міндет. Демек, азіргі талап бойынша мектепті бірінші сыныбына келетін балаларды физиологиялы жаынан мыты, адамгершілік, мдениеттілік, ебексйгіштік асиеттері мол, ерік-жігері кшті, жмыс абілеттеріне ие, білімге ызыушылы сипаттары мол болуы ажет. Сондытан да мектеп пен мектепке дейінгі мекемені, ата-аналарды басты міндеті - баланы мектептегі оуа, мектеп міріне даярлау.

Мектепке алаш бару - бала міріне лкен жаалы, згеріс енгізеді, оамдаы жаа орына кшуі мен сіп-жетілуіні бір бастамасы. Баланы мектепке дайындау дегенде кптеген ата-аналар балаа ріптерді жне санауды йретумен ана шектеледі. рине баланы оуа дайындыын аыл-ойыны даярлыымен ана шектеліп оймай, оны оуа психологиялы жаынан даярлауды арастыру ажет. Яни, бл баланы мотивациялы-ажеттілік жне психикалы рдістеріні дамуы оуда, арым-атынаста иындыа кезікпеуіне ммкіндік береді. Бл ауырт кезеде мектеп бірінші кннен бастап оушыа бірнеше талаптар ойып жне баланы ыптылы пен зейінділікке трбиелейді. Сондытан да балалар оу ісіне машытануа, имыл-рекетеріні ытиярлы басарылуы абілетін, аыл-ой ебегін, масаткерлігін, дадысын алыптастыруа аса кіл блінеді.

Бгінгі кнде «мектептегі оуа дайынды» ымы комплексті жне баланы барлы міріні сферасын амтиды.

Мектепке дейінгі баланы мірінде леуметтік, психологиялы жаынан жне физиологиялы жаынан да иын кезе.Бл кезеде мектеп мірімен танысады, леуметтік ортасы згеріп жне оушыны жаа леуметтік рлін мегере бастайды.

Белгілі орыс психологтары А.Н. Леонтьев, А.В. Запорожец, А.А. Люблинская мектепке даярлау ымына баланы оу тапсырмаларын тсінуін,рекеттерді орындау тсілдерін мегеруін, ерік асиеттеріні дамуын, зін-зі баылау жне зін-зі баалау дадыларын, малімді тыдау, материалды еске сатау біліктілігін жатызады.

Е.Е. Кравцова мектептегі оуа психологиялы даярлыы бл баланы дамуында «арым-атынас» негізгі ролді атарады деген тжырыма келді. Ал Л.И. Божович мектепке келетін баланы таным ызыушылытары дамыан, леуметтік ортаа ене алу біліктілігі жне оуа деген ынтасы болу ажет деген пікірге келді.

Р.В. Овчарова тжырымдамасында, мектептегі оуа дайын бала зіні рекеттерін жоспарлап жне баылай алады,оршаан дниені задылытарын,заттарды жасырын асиетін бадарлайды,оларды з рекеттерінде олдана алады,баса адамды тыдай біледі жне логикалы ойлау тсілдерін орындай алу біліктілігін жатызады [3].

Алайда, мектепке даярлау мселесі азастан алымдары Б. Баймратова, . Сейсенбаев, Н. Айабылов, Б. Дабылова ебектерінде біршама зерттелгені белгілі. Дегенмен, мектептегі оуа даярлау мселесі ліде зекте мселелерді бірі болып ала бермек. Мектепке психологиялы даярлыты жзеге асыру ісін алымдар трліше жіктейді. И. Шванцар, Л.И. Божович зерттеулеріне сйене отырып, мектепке даярлыты жзеге асыру ісін ш баытта жргізу ажет деп тжырымдайды. Ал Е.Е. Кравцова мектепке даярлыты трт баытын арастырды:

1 баыт - балаларды мектептегі оуа ажетті наты іскерліктер мен дадыларды алыптастыру;

2 баыт – мектеп жасына дейінгі кезені аяында байалатын жаа рылымдар мен бала психикасындаы згерістерді зерттеу;

3 баыт - оу рекеттеріні алы шарттары;

4 баыт - баланы берілген ережелер мен ересектер талабына саналы трде баыну іскерлігі [1].

Демек, баланы мектепке психологиялы жаынан даярлау таырыбын зерттеп жрген психологтер (В.В. Холмовский, Л.А. Венгер, Н.И. Непомнящая т.б.) даярлыты тменгі баыттарын бліп крсетті:

Баланы мектепте табыса жетуінде бл баыттар аса маызды боландытан, рбір баыт жайлы апаратпен амтамасыз етуді жн крдім.