Раунд сараптамасы – Хатшыларды сзі
Хатшыларды сзі тиісті тарапты перспективасынан ойына сараптама жасау керек. Жасы сараптама ойындаы басты атыысу нктелерін (клэш-нктелер (points of clash)) атап, екі топты басты аргументтерін олданып, берілген арарды абылдау немесе теріске шыару керегін крсетеді. Егер бірінші топты аргументтері дебата релеваннты бола тра еленбесе, немесе жоа шыарылса, хатшы з жмысын эффективті трде атармаан. Алайда, хатшы з тобыны масатына байланысты кштірек кейсті орап, неге зіні стеліні материалы маыздыра боланын крсету ммкіндігіне ие. Бл тек ана Ашушы стелді аргументтеріні маыздылыын тсірмеген жадайда ммкін.
Жаа аргументтерді осу екі хатшыны да рліне кірмейді. Бл Оппозиция Хатшысына толытай тиым салынан, йткені бл сзге ешкім арсы шыа алмайды. кімет хатшысы ресми трде жаа аргумент оса алады, біра олар кімет мшесінде аталып кеткені жн, йткені бл ойынды дрыс орытындылауа кмектеспейді. Екі хатшыны да басты міндеті аргумент осу емес, дебат раундын саралау болып табалады.
Жаа аргументке не кіре алады? Пікірталас наты істі істеу керек немесе істемеу керек туралы болады. Сондытан, бір рекетті істеуді жаа себептері, салдарлар жне моралды аиат туралы млімдемелер жаа аргумент болып саналады. Келесі заттар жаа аргумент ретінде абылданбайды, сондытан хатшылармен олдана беріледі:
- Жасалынып ойан аргументті орауды жаа жолдары
- Жасалынып ойан аргументті тсіндіруді жаа жолдары
- Ребаттл
- Жасалынып ойан аргументтерді олдауа арналан жаа мысалдар
- кімет немесе Оппозиция Мшесі сзіне сйне, арсылас топ тсіне алатын барлы нрсе
Иногда сложно определить разницу между новой отбивкой и анализом (что разрешено) или новыми аргументами (что запрещено). Судьи должны понять, является ли такое утверждение постановкой нового вопроса и дает ли оно новый способ выиграть раунд при помощи предыдущих вопросов, на которые другие команды не могут ответить. Если команда предлагает новый аргумент в речи Секретаря, то судьи могут просто игнорировать его (или дать ему ограниченный вес, если он появляется в речи Секретаря Правительства). Предложение новых аргументов не следует пенализировать далее.
Кейбір кезде жаа ребаттл жне сараптама (рсат етілген) мен жаа аргументтерді (рсат етілмеген) арасындаы айырмашылыты тсіну иын болады. Трешілер берілген млімдеме жаа сра ояма немесе алдыы ойылан сраа жауап беру арылы жеіске жету шін жаа тсілін береме деген сратара жауап берулері тиіс. Егер топ Хатшыны сзінде жаа аргумент осатын болса, трешілер оны елемеуге (немесе кімет хатшысыны сзі болса маыздылыын тмендетуге) ылы. Жаа аргументтерді егізуді рі арай жазалауды ажеті жо.
Апарат Пункттары, Уаыт жне Equity
2.5 пунктінде аталан жеті рл Апарат пункттерін абылдау мен сыну жне сзді уаытпен шектелуін амтиды. Баса рлдер секілді бларды сатау сендіруді кепілдігі бола алмайды. Егер топ мшелері берілген уаыт клемінде сйлеп немесе кп Апарат Пункттарын абылдаса, Треші осы шін жеісті бере ала алмайды.
Апарат пункттары
Апарат пункттарын ою мен абылдау туралы 1.4 блімінде айтылан болатын. Топтарды Апарат Пункттарын абылдау да, ою да те маызды. 1.4 аталып кеткендей, р дебатер зіні сзінде екі Апарат Пунктын абылдайды деп ктіледі – оны біреуі форматты талабы. Трешілер дебатерлара Апарат Пункттарын абылдауа міндеттей алмайды. Алайда, Апарат Пункттары баса топтармен жмыс жасаландыын крсетеді. Егер дебатер бірде-бір Апарат Пунктын абылдамаса, Трешілер дебатер з сзінде сенімділігі аз екендігін жне баса топтармен диалогта аргументін орай алмаандыын орытындылай алады.
Апарат Пунктын абылдамаандыын баалаан кезде треші дебата атысуды баса формалан ескеру ажет. Мысалы, арсы шыу (ребаттл) сенімділікті алпына келтіруге жеткілікті. Егер ойыншы Апарат Пункттарын абылдамаса, арсылас топты аргументтеріне те аз немесе млдем арсы шыпаса, бл Трешіні кзінде жаымсыз фактор болып саналады. Бір кездері Апарат пунктын абылдамау, те зиянды бір Апарат Пункт болып есептеуге сынылан. Біра мндай тсіл бл рекетті баалауа дрыс емес. Треші ешашан берілмеген аргументке лкен маыздылы бермеу керек, тіпті баса топтар з рлдерін толы орындамаса да. Біра Треші Апарат Пунктын абылдамауды арсылас жаты здік материалымен жмыс істелінбеді деп есептей алады.
Ойыншы абылдайтын Апарат Пункттары, идеалды жадайда, кем дегенде, баса командаларды е тменгі белсенділігіне сай болуы тиіс. Мысалы, егер кімет хатшысына Ашушы Оппозициядан сзді бірінші жартысында ондаан сратар ойыланда ешайсысын абылдамай, кейін Жабушы Оппозицияны бірінші Апарат Пунктін абылдаса, ойыншы АО кейсін елемей жатыр деген ой кетеді (рине егер одан кейін де АО тобынан ештее абылдамаса). Контекстке байланысты бл АО аргументтерімен жмыс жасалынбаанын крсете алдады, жне контекстке байланысты (мысалы ЖО аргументтері А аргументтерінен айын кштірек болан жадайда) легтимді тактика бола алады.
Уаыт шектеулері
Бірінші блімде крсетілгендей, лем Чемпионаттарында барлы сздерді ресми клемі 7 минут. детте ойыншылара осымша 15 секунд беріледі жне осы уаытта айтылан барлы млімет трешімен абылдана береді. Берілген уаыттан арты сйлегенге жазалауды ажеті жо, тек 7 минут 15 секундтан кейін айтылан материалды барлыын елемеу керек. Егер ойыншы 8 минуттан арты сйлесе, Бас Треші дебат кестемен жру шін ойыншыны жайына отыруды срауа ылы.
Equity
БПФ дебаттарыны ережелерін сатаудан баса, лем Чемпионатында атысушылардан Equity Policy (турнирдегі лыты кодексі) сатауды талап етеді. Трешілерде осы Кодекстін саталуын амтамасыз ету шін кілеттіктері жо. Трешілер сзді ммкін кодексті бзылуынан тотата алмайды, тек егер экстремалды, ойыннын жру жолы ауытып кететін жадайлар болсамаса. Онымен оса, трешілер орын бергенде жне спикерлік балл ойанда кодексті бзылуын ескермеу керек. Трешілер раундты баалау шін арналан, демек кодексті бзу аншалыты сзді сенімсіз немесе раундты ділетсіз ылатынына байланысты жазалау керек. Трешілер кодекс бзушылыа автоматты трде 0 спикерлік балл немесе 4 оын бере алмайды.
Кодексті андай да бір бзышылыынын формалды трде шешілу шін трешілер жне/немесе ойыншылар турнирдегі ылы туралы кодекске жауапты топа жеткізуге тиіс (equity team). Бл топ з кезегінде Трешілер Коллегиясымен бірге кейінгі іс-рекеттер жайлы шешімін шыарады. Алайда, кодекске байланысты сратар туызатын материал аылды адамды сендіре алмайтынын ескеру керек. Расистік аргументтерді олданан ойыншы з сенімдігін жоалтады.
Кодесті бзу дебаттаы стандартты алыптасан жадай емес. Керісінше, бл жадайлар ешашан турнирде орын таппау ажет. Пікірсайыс барлы атысушылара рахат келуге арналан жне осы шін жеке байланыстарды бзуды ажеті жо.