ІІІ. Жаа білімді мегеру

1. Ебек нарыы тсінігі

2. Ебек нарыыны ызметі

3. Ебек нарыына тн асиеттері

1) Ебек нарыы – бл жмыс кшін тауар ретінде сату – сатып алу туралы экономикалы атынастар жйесі. Нарытарды баса да трлері сияты ебек нарыында жмыс кшіне деген сыныс пен сраныс туады. Ебек нарыында екі жаты байланыс болады: жмыс кші иесі – ебекті сатушы, жмыс беруші – ебекті сатып алушы. Ебек нарыында жмыс кшін сатушы мен сатып алушылар арасындаы атынас зады трде – келісім-шарт арылы жне ебек задарына сйкес тіркеледі. Ебек сынысы наты жалащы скен сайын сіп отырады.

Американ экономисі П.Самуэльсонны теориясы бойынша оамдаы жмыс кшіні жиынты сынысы тмендегі крсеткіштермен аныталады:

- халыты жалпы санымен;

- жалпы халы саныны ішіндегі ебекке абілеті бар халыты лесімен;

- белгілі бір мерзімдегі жмыс уаытыны орташа санымен (апта, ай, жыл);

- халыты сапалы рамымен, яни маманды дрежесіні рамына сйкес. (Самуэльсон П. Экономика Т.1.М.: НПО «Алгон», 1992.)

2)Ебек нарыы-бл тауар болып табылатын ебек ресурстарыны нарыы бларды тепе-тедік баасы мен саны, олара сраныс пен сынысты бір-біріне етуімен белгіленеді. Ебек нарыыны ызметтері оам міріндегі ебекті рлімен белгіленеді, ебек табысты жне жасы хал-жадайды те маызды ндірістік ресурс болып табылады. Осыан сйкес ебек нарыы басты екі ызмет атарады. луметтік функцияа адамдарды табыстары мен жасы трмыс халыны деттегідей дрежесіні амтамасыз етілуі жне жмыскерлерді ндірістік абілетіні тиісті дрежеде дайы ндіруіні амтамасыз етілуіжатады. Ебек нарыыны экономикалы функциясына ебекке рационалды тарту, оны блу, реттеу жне пайдалану жатады. Ебек нарыы бірсыпыраынталандыру функцияларын атарады, олар бсекелестік абілетті кшеюіне, тиімділігі жоары ебекке ынтаны суінге, квалификацияны жоарлауына, ебеккке ынтаны суіне квалификацияны жоарлауына, мамандыты ауыстыруа т.б. ммкіндік тудырады.

Жмыс берушілер сынатын жмыс орындары жне жмыскерлер сынатын жмысшы кші біркелкі болады. Жмыспен амтуды саны мен клемі жмыскерлер санымен лшенеді.

3)Ебек нарыына тн асиеттер:

- жмыс орындарын сынатын ксіпорындарды саныны мол болуы (жмыс кшіне сраныс);

- р трлі мамандытаы жмысшылар саныны мол болуы (жмыс кшіні сынысы);

- ебек нарыында бірде-бір ксіпорын жне бірде-бір жмысшыны стемдік ете алмауы;

- жмыс кші жалаыны млшерімен бааланады.

Ебек нарыындаы тратылыты сатау шін келесі шарттарды орындау керек:

- ызметкерлер мен жмыс берушілер экономикалы еркіндігі жне ызметтегі тратылыыны саталуы;

- жмыс берушіні жмыс кшіні саны, сапасы жнінде хабардар болуы, шешім абылдау еркіндігі мен жмыс кшін жмыса алу жне жмыстан босату ыы;

- жалаыны суіне кедергіні болмауы, себебі ол сатып алушы мен сатушы арасындаы басты реттеуші болып табылады;

- жмыс кшіні еркін озалысы, оны оамды ажеттіліктеріні згеруіне сйкес біліктілігіні згеруі жне миграциялы атынасы.

IV. Жаа сабаты бекіту.

1. Ебек нарыына анытама бер.

2. Ебек нарыыны ерекшелігі неде?

3. Ебек нарыы кімдерді арасындаы арым-атынасты зерттейді?

V. й тапсырмасын беру.Ебек нарыы

VI. Баалау.

 

 

Пн: Адам. оам. ы
Сынып: 11	Саба: 23	Кні:

Таырыбы:Капитал нарыы жне табиат ресурстары

Сабаты масаты:Нарыты негізгі халыты леуметтік жаынан арастыратын трі ебек нарыы туралы млімет беру.

Сабаты міндеті:

Білімділік: Капитал нарыы, табиат ресурстары туралы тсінік беру, рылу жолдарына тоталу.

Дамытушылы:Экономикалы білімдерін, ойлау абілеттерін, белсенділігін дамыту.

Трбиелік:Нарыты экономикаа сай заманауи азамат трбиелеу.

Сабаты трі:аралас

Сабаты йымдастыру дісі: жаа материалды мегеру, дріс, жымды жмыс

Крнекілігі:кестелер

Сабаты барысы

І. йымдастыру кезеі:

1) Амандасу

2) Оушыларды сабаа зірлеу, сабаты таырыбы жне масатымен танысу

3) Ынта-зейіндерін сабаа аудару

ІІ. й тапсырмасын тексеру:

1. Ебек нарыы тсінігі

2. Ебек нарыыны ызметі

3. Ебек нарыына тн асиеттері