ТАЫРЫП. Дріс №4. Мектепте оуа леуметтік дайындыы. 3 саат

Жоспары:

1.Мектепте оуа леуметтік дайындыы.

2. А.Керн-Я.Йерасекті баланы мектепке даярлыын айындау тесті.

3.Е.А.Бугрименко, А.Л.Венгер, Н.Н.Поливанова, Е.Ю.Сушковаларды диагностикалы дістеме кешені.

1.Баланы басалармен, оытушымен белсене араласуа деген асиетіні алыптасу дайындыынан трады. Бала мектепке, сыныпа келіп жмыс істеп жатан балаларды креді, олармен арым- атынас жасау шін кп кш- жігер керек, компромиске баруы, зін- зі орана білуі керек. Бл жадайлармен халыа білім беру саласында жмыс істейтін практикалы психологтар жиі кездеседі.

Г.Г.Кравцов, Е.Е.Кравцова мектепте оытуа дайындыы туралы айтан авторлар баланы айналадаы мірімен арым-атынас жйесін арастырады жне мектепке психологиялы дайындыыны крсеткіштерін анытайды. Сонымен балаларды мектепке психологиялы дайындыты негізгі жатары болып ш сфераны айтады: лкендерге атынасы, зіні рдастарына, з-зіне кзарастары.

лкендермен арым-атынас сферасында маызды згерістер болып еркіндікті дамуы есептелінеді.

Бл арым-атынасты арнаулы асиеттері болып баланы тртібі мен іс-рекеттері белгілі бір нормалар мен ережелерге баынуы, белгілі бір ситуацияа сйену емес, оны контекстін тудыратын мазмнына сйену, лкендерді позициясын тсіну, оны сратарыны шартты маынасын тсіну.

Бл асиеттерді брі оу масаттарын абылдау шін ажет В.В.Давыдовты, Д.Б.Эльконинаны зерттеулерінде крсетілген, оу масаты оу рекеттеріні негізгі компоненттеріні бірі болып есептелінеді. Оу масатында арама-айшылытарды теоретикалы трде шешетін оу проблема жатыр.

Оу масаты оу іс-имылдар кмегімен шешіледі – оу рекетті келесі компонентімен. Оу іс-имылдар ізденіске баытталан жне бір топ есептерді шешу дістерін анытауа баытталан.

шінші компоненті болып зін-зі баылау жне зін-зі баалау іс-рекеттері саналады. Бл рекеттерде бала з-зіне баытталан сияты болады. Оларды нтижесі танылатын субъектті згерісі болып табылады. Сондытан, лкендермен арым-атынасындаы еркіндік балалара оу рекетін іске асыруа ажет.

рдастармен арым-атынасыны белгілі бір дегейіні дамуы бала шін лкендермен арым-атынасындаы еркіндікті дамуына араанда маызы кем емес. Біріншіден, баланы рдастарымен арым-атынасыны дамуыны белгілі дегейі оан жымды оу рекеті жадайында адекватты іс-рекет жасауа ммкіншілік береді. Екіншіден, рдастарымен арым-атынасы оу іс-имылдарыны дамуымен тыыз байланысты.

Г.Г.Кравцова оу іс-имылдарын мегеру балаа оу есептерді бір тобын шешу жалпы дісін абылдауа ммкіндік береді. Бл дісті мегермеген балалар мазмны бірдей ана есептерді шыара алады.

Бл байланыс балаларды ситуацияа “ баса кзбен ”, арауына негізделген. Балалар есепті шешуді жалпы дісін анытай алады, оу іс-имылдарын мегеріп, тікелей жне жанама есептерді шешеді. Ондай балалар есептерді екі трін де шешеді, шешуді жалпы схемасын анытай алады жне оларды рдастарымен арым-атынасыны дегейі те жоары.

шінші компоненті баланы з-зіне кзарасы болып табылады. Оу рекеті баылауды жоары дегейінен ралады. Жоарыланан зін-зі баалау (мектепке дейінгі балалара тн) басаны “кру” абілетіні даму нтижесінде згереді, бір позициядан екіншіге ту шеберлігі арасында.

Жыл сайын суір айынан бастап тамыза дейін 6-7 жасар балалар мектепке абылдана бастайды. р мектепте балаларды абылдау ртрлі дістермен йымдастырылады. Бгінгі тада барлы жерде мектепке психологиялы дайындыты дегейі аныталуы тиіс. Бл кезде психолог кбінесе топты жне жеке даралы психодиагностикалы зерттеулер ткізеді. Топты зерттеулер барысында балаларда интеллектуалды дамуды дегейі, олды нзік моторикасыны дамуы, ол мен кз кру іс-имылдарыны координациясы, баланы лгіні айталауы жалпы трде крінеді. Бл масаттарды іске асыру шін Керн-Ирасекті “мектептік кмелеттікті” анытауа баыттайтын тестін олдануа болады. Оны бірнеше жетістіктері бар:

1.Тестке аз уаыт блінеді;

2.Оны жеке жне топты зерттеулерге олдануа болады;

3. лкен тадауда талданан тестті млшерлері болады;

4. Тестті ткізу шін арнайы ралдар мен жадайлар талап етілмейді;

5.Психолог зерттеушіге бала туралы млімет алуа кмектеседі.