Жп.Еркеблан айназар(Астана) мен Иранайып Кзембаевты(Астана) айтысы

Еркеблан айназар:

-Алматыда аламан басталасын,

«Бісмілл»- деп бастайын дастан басын.

Ассалаумаалейкум, азатарым,

“Айтыс“ - деп жиып келген кп шаруасын.

Бгінгі тойларыыз тты болсын,

Сауын айтып, Алашты осан басын.

Алыстан алып- шып бізде келдік,

Арнайылап шаырту тасталасын.

Тойа барса, тартуын а(лы)п баратын,

Білуші е(ді)м бабаларды ескі арнасын.

р алаан келуге ысылдым да,

Подарканы бастадым бс саудасын.

Атан тйе келсем де жарасар ед(і),

Жо адам оны алай жоспарласын.

Балкона байлап ойан ту бием жо,

Тсіндім жадайымны жасармасын.

Конвертке салып- а берер едім,

Дрыстап оса алмадым ашам басын.

«Аванс алайын» –деп іздеп бардым,

Айтыскерлер одаы басармасын.

Сйтсем онда алмапты кк тиын да,

Кризисті келгені расталасын.

олыма ілінгенді ала салып,

Атымны сізге брдым шапша басын.

Тойларыа тапаным осы болды,

Кргендер кзі ызып, бас салмасын.

омсынбай, орашсынбай абылдадар,

Міне тр, мен келген «асарбасым»!

 

-айтейін ызыл сзге алданып р,

Айтайын гімемді алдан тыр.

«Кризис, кризис»- деп бкіл алам,

Бл кнде аша немдеп зар аып тр.

Кризиске ырсыып бізді аза,

Той жасаудан жарысып, жанданып тр.

Ассамблеяны да жиырма жылын,

Атарып тастап едік шаруа ып бір.

Жеісті жетпіс жылын дркіретіп,

Халы болып ткіздік амданып бір.

Хандыты бес елу жылдыын да

Атарып Туелсіз ел туб ып тр.

Арасында Айа да барып келіп,

Айдындай балаларын паданып тр.

Бгін міне Азатты мерекесі,

Сарайда салтанатты шам жанып тр.

Ашаны судай шашан азатара,

АШ-ты зі азір таданып тр.

«Блара не ылса да дауа жо;- деп,

Дадарысты зі де дадарып тр!

 

-Білмеймін зиян андай, пайда андай?!

“Айтыс“- деп соылмады айда мадай?!

Ышынып мына тойа жетіп а(лы)псын,

Ысырып бес ешкінді айдаандай.

Екі ЗАМ-ын шыарып Жрсін аам,

Экзамен алуды ойлаандай.

О олына стаан найзасына

Жирен аттан жау кесіп, байлаандай.

Екі тсті баласын айтыстырып,

Отыр, не, шахмат ойнаандай.

Бір йді баласындай достар едік,

Білмеймін, ылып трсыз айла андай?!

ырыстырып ойды- ау айран ккем,

Бкіді анжарымен айраандай.

 

Иранайып Кзембаев:

-А сйлеу- аын шін ара міндет,

Аырын р нрсені Аллам білмек.

«Араны асарбасын келдім»- деп,

анжарынды трсы ба андаын ке(лі)п?

Желтосанда боздатар рбан болан,

Азаттыты сезініп салмаын кп.

Мен де сол боздатарды жаласымын,

Алаш шін аянып аланым жо.

Туелсіздік тойыны рметіне

Асарбас бо(лы)п кетсем де арманым жо!

 

-Жетісу Жерйыта мыр кешкен,

Аайын, армысыдар, клімдескен.

Жрсінні жйріктері шыты міне,

Тлпардай тяынан дбір кшкен.

Соларды бірі болып біз де келдік,

ырыты бірін аза «ыдыр»- дескен.

Шыболат аыныны жаласы едім,

“Шынды“- деп Сырда туып, ырыда скен.

Жааы Шаларбайды домалатан,

Шыармаан шыарсын лыды естен.

Слейлерді сарыты боланнан со,

Сйгліктей шабайын срінбестен.

Ал, аайын иулап отырыдар,

Сті ке(лі)п алан кезде кідірместен.

Мы жарым шаырымнан келген кезде,

Тіл жаын бір сйлеші мдірместен.

 

-Тнде бір ой мазалап, кндіз бір ой,

Аыры шабытыма мігізді ой.

Екі ай брын осында айтысып е(ді)к,

Таы да жыр дауылын трызды ой.

Алты жыл бл сарайда айтыс болмай,

Крерменні кілін шы бзды ой.

Аайын, кіміне мы рахмет,

Алшан батып, біздерді жргізді ой.

Алты жыл кіре алмаан сарайына,

Алпыс кнде екі рет кіргізді ой.

 

-Сап-сары рпаы едік Са бабаны,

Трім сары болана матанамын.

«Асарбас»- деп бл мені кекетеді,

Мені аза екенім Хаа млім.

Досы келіп шалатын рбандыа,

Ниеті жаман екен ап-араны.

Жкеде екі бірдей кмекші бар,

Біреуі біреуінен зерек шыар.

Келе са(лы)п, «асарбаса» тееп жатса,

Оан да сарылыым себеп шыар.

дай сені тіл кзден сатаса екен,

Бгінгі шабысы да ерек шыар.

Мадайына ояр е(ді)м кйе жаып,

Біра та болмысы да блек шыар.

Жрттарды мадайына кйе жаса,

Сенікіне бор жау керек шыар.

 

Еркеблан айназар:

-Иран- ау, рдасына ткірсін-ау,

Айлакерлік ылымда докторсы-ау.

Ататы Алдар Ксе ата сап,

Біздерге жасаанын тек ырсы-ау.

Айаса аындарды біреуі едін,

Айтыса да арырап ке(лі)п трсын-ау.

«рбандыа шалынам(ын)»- деп айтып е(ді)н,

Енді соан уайым жеп трсын-ау.

Бан дейін кйе жаып бітіріп е(ді)н,

Енді ке(лі)п бор жаатын бо(лы)п трсын-ау.

арадай алы елді кзін байлап,

Мені ртып кетейін деп трсын-ау.

 

-Секілді Сарыараны селеу шбі,

Бл досым жептуір леші еді.

Он жыл бойы артымнан алмай ойды- ау,

Аынны осы болар шемен шері.

Трт жыл бірге оыанда малімдер:

«Мынау адам болмайды-ау»- деген сені.

асымдаы жолдасым зар жа болса,

алай ана ктерем мен есені.

«Оудан со тылам(ын)»-деп ойлап е(ді)м,

Ойымны кері айналды-ау тегер шегі.

Жрсін аам жмыса мені аланда,

Артынан да шаырды дереу сені.

Группалас, коллектив рі крші,

дайым айырмады-ау менен сені.

Бл сзіме Алатау ку бо(лы)п тр,

Кзімді жмсам-даы крем сені.

 

-Шындыты жансын десе тек шыраы,

Отыз тісті ішінен от шыады.

ткенде Елбасымыз бір жиында,

«Отанды нім айда? »- деп сынады.

«Отанды техника бар ма бізде?»

Бл зі мселе ой кп сраы.

азастан вертолет жасап жатыр,

Оан мініп крген жо ешкім лі.

Бізді ел вагон жасап шыарса да,

Запчасін Испаниядан тостырады.

Тойота, Скатнек пен Нива, Шкода,

Біздерде автоклік кп шыады.

Соларды ендеріне арап ойсан,

Шетелді едірейер ос лаы.

Біздікілер запчасті сатып ке(лі)п,

останайда бастарын остырады.

Моторын, дгелегін брай салып,

«зіміз жасады»-деп тс трады.

Сосын «азастанда жасалан»-деп,

демілеп жазуын жапсырады.

Сонда азастанда жасаланы-

демі жазу ана бо(лы)п шыады.

 

-Мен мынадан жеілсем лім шыар,

йткені ділдікті круші бар.

Иран, сен де Отанды німбісі,

Уаытым ке(лі)п аландай жнін срар.

Жртты брі зіді «орыс»-дейді,

Сарылыын зіні сорын шыар.

Мінезін тнып тран украин,

Шаптыып, шата шыса тез ушыар.

Кохол шаш, еврей мрын, поляк ауыз,

Еріні «Эстонский ерін» шыар.

Татардай тар шекенен шертіп алсам,

Немістейіп шмірейген кзін шыар.

Бойынны зындыы китайский,

Бір шелек су ктерсен, белін сынар.

Запчасінні барлыы шетелдікі,

Тілін ана Отанды нім шыар.

 

Иранайып Кзембаев:

-Танысан шын алтынды кез ылар е(ді)н,

Танымасан алтынды жез ылар е(ді)н.

Затымды келе салып сз ылмасан,

Атынды мына меннен оздырар е(ді)н.

Егер де крегенді жігіт болсан,

Трімді емес, тілімді сз ылар е(ді)н.

Ана тілін білмейтін арсыздара,

«Осылай сйледер»- деп кз ылар е(ді)н.

 

-Алматыда бо(лы)п жатыр жасы бйге,

Мндай жерде мытылар ба сынайды.

айта-айта тріме тиісе берді-ау,

зі бір секілденіп а шырайлы.

асыр да ас ылмаушы ед(і) жолдасына,

Достарым дл сендей бо(лы)п шапшымайды.

Білмеймін кз йреніп алан со ба?

зіме осы трім жасы найды.

Болан со кем дара, анам дара,

Ел-жртымнан алатын баам дара.

Екеумізді жаратан бір дай ой,

Сондытан мені атты жамандама.

Осынау он сегіз мы аламда да,

Адама сайды ой адам ана.

Біра та мен ешкімге самаймын,

Аайын, оан бола аладама.

Біра маан сайтын трт адам бар,

Оны зі йдегі балам ана.

 

-Жааын маан жапан жала шыар,

Сл нрсеге бл бала ала срар.

Бауырым, байап- байап сйлесеші,

Досыны саан жетер шамасы бар.

Шамасы жетпей жатса,азылыта,

Отыран апасы мен аасы бар.

Сары алтындай сия апасы бар,

Алтынбек оразбаев аасы бар.

Сарылара оймасан тиісуінді,

Оларды да демі баасы бар.

Трімді емес тілімді айтар болсам,

Жанымны жазылмаан жарасы бар.

Одан да мгрттерді неге айтпайсы,

Тілдері болып кеткен ала шбар.

Трі сендей боланмен, тілі баса,

азаты кері кеткен баласы бар.

Трі- ара боланмен ,тілі-сары,

азаты ата жауы дл осылар.

 

-Ел-жртын отыр сені сйіп аны,

Айтанынды жрекке тйіп алып.

«Отанды нім» жайлы айттын жаа,

Халы отыр лаа йып алып.

«Отанды німін тек тілі»-дейсін,

Оан ішім барады кйіп аны.

«Отанды німді» айтып атырдын ой,

«Китайский німді» киіп алып.

 

Еркеблан айназар:

-Бл рдасым бірді айтып, бірге кшіп,

Ілде байлап келеді іргелесіп.

азыдаы аасын тгендеді-ау,

Ойлап тран лыны жлде десіп.

«ытайды киімдерін киді»-дейді,

зінше бір тапырлы трге кшіп.

Шапаным Мата-Аралды матасынан,

рнектелген ндызды жндері сіп.

Біз ештее импорттап алмаушы едік,

Экспорт ана болан бізге несіп.

Иран-ау, ел алдында бл сзімді,

Длелдеп берейін бе жырмен есіп.

лемде азатан бай мемлекет жо,

Мерейі мырзалыпен жрген сіп.

Уран экспорттаудан алда жрміз,

Атомнан бастарталы бір кеесіп.

Мнай экспорттаудан алда жрміз,

Бензиніміз жатса да бірден сіп.

Асты экспорттаудан алда жрміз,

Тілім нанды крсек те тілге несіп.

лемді азастан асырап тр,

Тірді берген сыйын бірге жесіп.

Басалар басымыздан сипап ойса,

Матанып, мараямыз млде десіп.

“Акілдік“ акция болан кезде,

Ашылып абаты мен трмеде есік.

Экспорттай саламыз ашаны да,

Экс кімдерімен бірге осып.

 

-Сына ы(лы)п жаратан со алуан-алуан,

Бл бес кнде баянын бар ма жалан?

Кезінде «кллі лемді жаулау» деген,

Талай-талай патшаа болан арман.

Шартарапты шарпыан Шыысты да,

Сау басы орта жолда саудаланан.

Ескендір Зларнай мен Аса Темір,

Шыысхан баран жерге ол да баран.

Парсылар патшасыны бас сйегі,

Торсы толы йылан анда алан.

Алла олдап біздерге бйырып тр,

Соларды бастарынан ауан арман.

Біз біра, соысмар ел емеспіз,

Бейбітпіз, татулыты тадап алан.

Осыны арасында азастан,

Кллі лемні кілін аулап алан.

Байраыны суретін сызан кезде-а,

Бкіл жерді шарында баурап алан.

йткені аспаны жо -ел болмайды,

Та атса, кн шыады лаулап алдан.

ай елді аспанына араса да,

Бізді байра трады табаланан.

лемде біз анамыз жер тгілі,

Тоыз аламшарды да жаулап алан.

 

-Досымны біреуі еді «дшпан тілді»,

Алтына балап жрміз мыс алпынды.

«ос жйрігін шыарып ойыпты»-деп,

гіме рбіп жатыр тстан трлі.

Жрсін аа шыарса екеумізді,

Бл жерде бір пия іс бар сынды.

азір жаппай ысарту жріп жатыр,

Кризис алан кезде кш арынды.

«Бірі ліп, бірі алсын» деген шыар,

Сахнаа шыарып, ысса алымды.

Олай болса, у,Жке діл болсын,

Естіп тран шыарсыз тспал тілді.

«Баласына атымды ойып ед(і)»-деп,

ойыыз біреулерге іш тартуды.

«О олым, сол олым»-деп жруші едін,

Одата жрген кезде іс арынды.

олды зын боланы сізге жасы,

ысалардан бастаыз ысартуды.

 

Иранайып Кзембаев:

-«ысарады»-дейді ме -«ысалары»,

Бл досым бастап тстананы.

«ЗАМ-ны да ысалары ысарсын»-деп,

Байамай стады ой стараны.

Бойы мендей бл жерде Зам-кім жр,

Осынау ткізіп жатыран іс-шараны.

ырыбаев Армандай аамды айтсам,

Еркеблан осы жерден сталады.

Бауырым, бойда тран ештее жо,

ылым мен білім шыар кш талабы.

Бастыа аыл айтып не крінді?

«Аылсыз»-деп ойлап пе еді кшті адамды.

Алда- жалда ысарту келіп алса,

Бірінші - тілі зындар ысарады.

 

-Жке, мені сізге «рт »дей ме?

«Туыстыты кішкене мыт»дей ме?

«йдегі Ерман-Жрсін балам ой» деп,

Жрегімді беруші е(ді)м жлып кейде.

Мені Шымкенттік жаын досым,

Дшпандыты жасайсын кліп кейде.

Оданда «ысартпа»-деп неге айтпайсын,

Осындай намайды ылы кейде.

Ауылды иттері ала боланменен,

Брі келсе барлыы бірікпей ме?!

 

-н менен Оыз, Са бабам,

Салты бар жрты сатаан.

Сыана пенен Амешіт,

Трпаты блек басадан.

Алаша болан астанам,

Алматы-мені бас алам,

Астанам-мені жас алам.

Алматы жрты аман бол,

Жанына жырды жасаан.

Елбасы аман болсыншы,

Нрлы жола бастаан.

Алматымды кргенде

уанамын, шаттанам(ын).

Алматы-мені ба алам,

зімен мгі матанам(ын)!

 

-Біз ыран емес пе едік ажап шан,

Айбарлы зі асыр, зі арыстан.

Алашым Азаттыын баянды бо(лы)п,

Мгілік елге айналсын-азастан.

 

Мекені лыларды лы далам,

Алламны шашылып тр нры маан.

Лайым,климамыз кміл болып,

дайым, жаылдырма быламнан.

 

Себеп жо кз жасынды селдетуге,

уаныш, лкі трсын келбетінде.

Атанан дауда шешен, жауда ксем,

азатай айсар л жо жер бетінде.

 

Кешегі Са пен ннан таза тбім,

лемге жаырып тр азат нім.

лемге бізді аза длелдеп тр,

Бірлігі жарасан ел-озатынын.

 

Сзімді аятайын тілекпенен,

Кіршіксіз доса деген жрекпенен.

Бауырым, сен де мені досым еді,

Ешашан арамыздан ыл тпеген.

Жыл.

Алматы аласы

Республика сарайы