Механикалы деу рдiстерiн жобалаудаы негiзгi малматтар
Дрiс. Дрiс таырыбы. Машина тетiктерiн механикалы деудi технологиялы рдiстерiн жобалау.
Технологиялы рдiстердi жобалауды негiзiне екi принцип ойылан: техникалы жне экономикалы.
Техникалы принцип бойынша жобаланатын технологиялы рдiс (Т) берiлген нiмдi жасаудаы, оны жмыс сызбасында крсетiлген барлы талаптарды жне ойылан техникалы шарттарды сапалы жне уаытында орындап шыу керек.
Экономикалы принцип бойынша бйымды жасау ебектi аз жмсай отырып, немдi ндiрiс шыындарымен туi ажет.
Бйымдарды шыаруды технологиялы рдiстерi олданылатын рал-саймандарды барлы ммкiншiлiктерiн толы пайдалануды, тез жне е аз зiндiк нмен жасауды амтамасыз етуi тиiс. Жобалауды техникалы принциптерi трысында те, наты бiр бйым жасаудаы технологиялы рдiстердi бiрнеше ммкiн варианттарыны iшiнен е тиiмдi (нiмдi) вариантты тадап алады.
Егер технологиялы рдiстердi нiмдiлiгi мен тиiмдiлiгi р трлi болса, онда салыстырмалы варианттарды iшiндегi нiмдiлiгi жоары вариантты тадайды. Жобалана-тын рдiстi тиiмдiлiгi мен немдiлiгi оларды барлы элементтерiн анытау арылы немесе жалпылама крделi крсеткiштерiн есептеумен шыарады.
Технологиялы рдiстi е жасы, йлесiмдi варианттары берiлген уаыт мерзiмiнде керектi бйымдарды жоары сапа крсеткiштерiмен жне те аз зiндiк нмен шыарылуын амтамасыз етуi тиiс; ол шiн рдiс iшiндегi лимиттi операцияларды туi йлесiмдi болуы керек. Осы ойылан шартты шектермен кесу режимдерiнi тиiмдi мнiн жне деудi баса да керектi жадайларын анытайды.
Технологиялы рдiстердi жалпы е жасы, йлесiмдi варианттарын тадау те крделi iс, бл мселенi алдыы ткiзген технологиялы ректтердi кейiнгiлерiне тигiзер серiн динамикалы бадарламалау тсiлiмен шешедi. Сондытан рдiстегi дербес бiр ана операцияны блiп алып, барлы кiлдi соны тиiмдiлiгiн ктеруге, жiберуге болмайды. Технологиялы рдiстердi йлестiру жмыстарында оларды тек маызы мен мазмны згерiп оймай, барлы рамы да згерiп кетулерi ммкiн.
Жобаланатын жне наты технологиялы рдiстердi йлесуiн р трлi масатты функциялара балап жргiзедi. йлесiмдi технология е аз зiндiк на бадарлануы керек. Баса жадайларда йлесiмдi технологияны ккейтестi масаты ретiнде нiмдiлiк немесе сапа мселесi трады.
Технологиялы рдiстi негiзгi ту задылытарын жете бiлу жне математикалы тсiлдердi орынды олдану йлестiру мселелерiн ЭЕМ-да пайдаланып, шешуге жол ашады. Механикалы деудi технологиялы рдiстерiн жобалауды негiзгi масаты:
- тетiктi жасау рдiсiн толы жазу;
- керектi техникалы жне экономикалы есептеу жргiзу;
- тадап алынан технологияны вариантын жанжаты негiздеу.
Зауыттаы инженер-техник ызметкерлер, жмысшылар жасалан технологиялы жат-тардан бйымды шыаруа керектi малматтар алады; бл жаттар арылы керектi ндiрiс ралдарыны саны, бйыма жмсалатын ебек пен зiндiк ны есептеледi.
Технологиялы рдiстi жобасын пайдаланып, ндiрiстi негiзгi жне осымша материалдармен жабдытауды йымдастыруды бастапы малматтарын, календарьлы жоспарлауды, аспапты жне транспортты шараларды йлесiрудi анытайды.
Технологиялы рдiстердi жаа зауыттарды жобалауда жне бар зауытты айта руда немесе бар зауытта жаа бйымдар шыаратын цехтар йымдастыруда жасайды. Жмыс iстеп тран зауыттарда жаа ндiрiс объектiлерiн йымдастыруда технологиялы рдiстердi жасаудан брын даярлау жне йымдастыру жмыстарын жргiзiп алан жн; бл жмысты негiзгi зегi бар ралдарды пайдалану ммкiндiгi немесе жааларын сатып алу, керектi жмысшылар санын анытау, кескiш аспаптар, транспорт жйелерiн, материал-дар, энергия ажеттерiн алдын ала жорамалдау.
Механикалы деу рдiстерiн жобалаудаы негiзгi малматтар
Егер жаа зауыттар шiн технологиялы рдiстердi жобалайтын болса, онда негiзгi малматтар ретiнде: тетiктердi материалын, конструктивтi пiшiнi мен лшемдерiн аиаттайтын жмыс сызбасы, тетiктi длдiгiне, деу беттерiнi сапа крсеткiштерiн, баса да айрыша талаптарын (аттылы, материал рамы, термиялы деулерi, балансирлеулерi жне т.б.) крсететiн техникалы шарттар; бйыма жмсалатын тетiктердi шыынын (осалы блшектердi оса санаанда); бйым жне осалы блшектердi шыару мерзiмi трасыз болса, онда шыаратын жылдар санын немесе шыару мерзiмдерiн анытап крсетедi.
Егер технологиялы рдiсстердi жмыс iстеп тран зауыттара немесе айта ратын зауыттара жобаласа, онда негiзгi малматтара осымша натылы рал-саймандар тiзiмi, зауытты ауданы жне баса да жергiлiктi ндiрiс жадайларыны ретi млiм болуы тиiс. Тетiктi шыару жмыс iстейтiн зауытты дайндамалар шыару ндiрiсiнi ммкiндiгiне байланысты, мысалы бiр зауытта ста ндiрiсi бар, йма ндiрiсi жо болуы ммкiн.
Жобалауда млiметтi жне нормативтi материалдар олданылады; рал-саймандарды паспорттары мен каталогтары; ондырыларды альбомдары; кесу жне лшеу аспаптарыны нормалары мен Мемлекттiк стандарттары; длдiк нормативтерi, кедiр-бдырлыты (МЕСТ 25142-82), (СТ СЭВ 1156-78); дiп есептеу; кесу режимдерi жне уаытты техникалы трыда нормалау; тарифтi-квалификациялы млiметтер жне баса да осымша материалдар.
Техникалы жаттарды тiркеу шiн арнайы бланктер болады (МЕСТ 3.1404-86).