І. йымдастыру кезеі
· Оу ралын тексеріп тгелдеу.
· Оушыларды тгендеу.
· Оушыларды зейінін сабаа аудару.
ІІ.й тапсырмасын срау:
Уаытты немдеу шін, сыныпты екі нсаа бліп, тмендегі тапсырманы екіге бліп береді. Оушылар белгіленген уаыт ішінде орындап шыып, бір параа жазып маан тапсырады.
1 - нса.
Мына сздерді тсіндір:
• содылар................................................................................
• тат........................................................................................
• руна(сына).............................................................................
• «Диуани лат ат - трік»..................................................
• христиандык........................................................................
2 - нса.
• «дату білік»....................................................................
• аанат................................................................................
• буддизм.................................................................................
• манихейлік...........................................................................
• христианды.......................................................................
Одан кейін жалпы сыныптан параграфты соындаы сра - тапсырмалар бойынша таырыпты мазмнын сраймын. Саба айтан оушылара сра оюа оушыларды дадыландыру керек.
Жаа сабаты жоспары:
1) аза еліні ежелгі алымдары.
2) л-Фарабиді мір тарихы.
3) л-Фараби - энциклопедияшыл алым.
III.Жаа саба.
Е алдымен татада кестені саламын.
| Білемін | Білдім | Білгім келеді |
«Шын білім рдайым аиат, аны болатын білім.
л-Фараби.
«ылымды йреніп, оны мірге олданбаан кісі - жерін айдап, днін сеппеген адама сас».
М.Сади.
«Жер стінде адам мір ткізер,
Бар нрсеге білім олы жеткізер».
«аза еліні ежелгі алымдары» деген кестені кмегіне сйеніп жоспарды бірінші таырыпшасын тсіндіру.
Ежелгі алымдарды портреттерін крсетіп, мір тарихы, ылым жолындаы ебектеріне тоталу.
| алымдар, туан жылы, жері | Е басты ебегі | Не туралы айтылан? |
| Жсіп Баласан (1021-1075) арахандар мемлекетіні астанасы Баласанда дниеге келген. | «таду білік» («тты білік» - алай баытты болу жайындаы ылым) деген дастанды жазды. | Саясат жргізу, мемлекет басару, скери іс, адамдарды мір сруі, айткенде ділетті, баытты, аылды, анаатшыл болу сияты адамдарды асиеттері жнінде айтылады. |
| Махмт ашари (1030-1090) Ыстыклді отстік жаалауындаы Барысан аласында туан. | «Диуани лат ат-трік» (Тркі тіліні сздігі) ебегін жазды. | Орта асырлардаы тркі тілдес халытарды сздеріндегі састытар мен айырмашылытарын тауып, ылыми талдау жасаан. Мнда тркі тайпаларыны шыыстан батыса арайы географиялы картасы берілген. |
| ожа Ахмет Йассауи (1104-1167) Тркістан маындаы Сайрам жерінде дниеге келген. | «Диуани хикмет» (Даналы жайындаы кітап). | Шыармада зіні бала кнінен 63 жаса дейінгі мірін баян етеді. Сонымен атар аза халыны ежелгі мдениетіне, экономикасына атысты баалы деректер келтірілген. |
| бу Райхан Бируни (973-1050). Ежелгі Хорезмні астанасы ият аласыны іргесіндегі ауылда дниеге келген. | «Астрономиялы кілт», «Асыл тастар», «ткен буындарды ескерткіштері». | Ол дниені гелиоцентристік жйесін Коперниктен 500 жыл брын, денелерді жерге тартылысын Галилейден жне Ньютоннан 600 жыл брын айтан. |
Бдан кейін негізгі таырып, лама алым л-Фарабиді мір тарихына, ылыма осан лесіне тоталып, оушылара таырыпты кезек-кезек оыту. Оушыларды тсінігін тексеру шін, тмендегі тірек сызба кестесін толтыру.
| л-Фараби |
Оушылар оны алдымен жеке, сосын жппен, содан кейін топтасып орындайды. ойылатын талап - тірек кестені барынша кп толтыру. Одан кейін тірек-кестеге толтырылан сздерді мазмнына арай, трлі тсті маркерді пайдалана отырып, топтастыру сынылады. л-Фарабиді мір тарихына, ылым жолындаы ебегіне атысты жоспар ру тапсыру.
Жоспар:
ІV. Сабаты бекіту:
1. л-Фарабиді дниеге келген отбасы.
2. л-Фараби білім жолында.
3. л-Фараби - энциклопедияшы алым.
4. Осы лгедегі жоспар бойнша сабаты орытындылау.
осы лгі бойнша кесте толтырамыз.
V. Баалау: р оушыла тиісті баа ою.
VІ. йге тапсырма: йде мазмндап оу, осымша апарат арау.
Сынып: 5 «а». Саба №:______10_____ Кні:_______________
Пн: азастан тарихынан гімелер.
Сабаты таырыбы: лы Жібек жолы, маызы.
Сабаты масаты:
Білімділік: лы Жібек жолыны пайда болуын жне оны тек сауда мен шаруашылыты дамытушы ана емес, халыаралы атынастар мен мдениетті таратушы жол ретінде маызын ашып крсету;
Дамытушылы: Ертедегі сауда жолдарыны баыттары мен оны бойындаы глденген мдениет ошаарыны дамуын бгінгі кндегі жадайымен салыстыра отырып баалау;
Трбиелік: Оушыларды ебексйгіштікке, мдениетті тсіне білуге трбиелеу.
Сабаты трі: аралас саба.
дісі: гімелеу, сра-жауап, маынаны табу, кесте толтыру, тест.
Сабаты барысы:
Сабаты жоспары:I. йымдастыру кезеі.
II. й тапсырмасын тексеру.
III.Жаа саба.
IV.Жаа сабаты бекіту.
V. Баалау.
VI.йге тапсырма.