ІІ. й тапсырмасын срау: ткен таырып бойынша й тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаа сабаты тсіндіру жне саба жоспары:

1. мірді мні
2. "Баыт" тсінігі
3. Адасу

мірді мні. "мірді мні туралы ойланбайтын адам бар ма?" деген сраа кім болса да: "Жо, з міріні мні туралы ойланбайтын, толанбайтын, маыналы мір сруге рекет етуге тырыспайтын адам болмайды", — деп жауап беретін болар. Олай болса, біз де бір уаыт з мірімізді мні туралы ойларымызды ортаа салып крейікші.

лы Абайды жас рпаа: "Атаны лы болма, адамны лы бол" деп сиет алдыраны белгілі.

Адамны міріні мні оны іс-рекеттеріні негізгі масаты мен мрратынан турады деген аидаа ден ойып келгені млім. Бдан дниені рухани ралдармен згерту ммкіндігі туралы ой туады. Кптеген философтар мірді мнін жеке адамны дниетанымды жйесіні крсеткіші, моральдык нормаларды бейнелейтін реттеуші ым ретінде абылдайды. Бл жерде адам міріні мнін белгілі бір ттынушылы стандарттар мен жеке басты амтамасыз болуына жетумен байланыстыруды да негізсіз емес екендігін айта кету керек.

"Баыт" тсінігі. мірді мні туралы айтанда, біз оралмай кете алмайтын бір ым бар. Ол — баыт туралы 22 ым. "мірді мні оны баытты етіп ткізуде" деген тжырымны кез келген адама тсінікті рі жылы естіретіні содан болса керек.

Баыт дегеніміз —аданы зіні болмысыны шарттары мен адамны ке ауымды ішкі анааттанушылыына сйкес келетін, міріні толыандылыы мен маыздылыын, зіні адамды мратына жету йін крсететін моральды сана ымы. Баыт мратты сезімдік-эмоциялы формасы болып табылады. Баыт ымы белгілі бір наты объективті жадайды немесе адамны субъективті кйін сипаттап ана оймайды, сонымен бірге адам міріні калай болуы керек екендігі, ол шін нені игілікті бола алатыны туралы тсініктерді де саралайды. Осыан байланысты баыт ымы нормативті-баалык сипат алады. Баытты мазмны р адамны з міріні мраты мен маынасын алай тсінуіне байланысты.

Ебек еткеннен кейін, оны зейнеті болады. Адал ебек еш кетпейді. атардаы арапайым адамдарды арасында зі алаан мамандыы бойынша ебек етіп, кпшілік алып жрген жалаысымен орташа кн кешіп жрсе де, Отаныны аясында, достары мен туыстарыны арасында, тату-ттті мір сріп жргенін баыт санайтындар толып жатыр.

Кптеген адамдар баытты махаббатпен байланыстырады. Махаббат жолында бкіл мірін, байлыын, мансабын сарп еткендер де аз емес. Осы жерде азаты батырлы жырлары мен лиро-эпостарыны кейіпкерлерін еске тсірейікші. ыз рта шін обыланды, Глбаршын слу шін Алпамыс, ыз Жібек шін Тлеген, Баян слу іпін озы Крпеш здері сйген арулар шін мірлерін июа да дайына еді.

Баыт деген — адама оны зінен жоары тран, белгісіз бір кштерді сыйы емес. Баытты болу немесе бола алмау — адамны мадайына бйыран лес немесе тадырына алдын ала жазылып ойылан бадарлама да емес. Баытты болу р адамны з еркі, демек, баытты бола білу р адамны з олында.

Адасу. Ебектен, махаббаттан, табиатты слулыынан немесе достар арасындаы толы тсіністікті сыр шертісулерден тыс калган адам баытты зге жактан іздейді. Адасу осыдан басталады. Алдымен шылым шегуден, спирттік ішімдіктен жана сая табу кейін есірткі абылдауа ласуы бден ммкін. Уландырыш заттар бастаы бар ауыртпалыты белгілі бір мезетке ысырып тастаандай сер етіп, кілді хошын келтіретіні рас. Есірткі абылдаан адамда іштей анааттананды сезім пайда болып, айы мен м мытылып, кілі ктеріліп, айналасы ызылды-жасылды тске енеді. Біра жасанды баыт заа бармайды. Есірткі денеге жайылып, оны уыты тарааннан кейін адам айтадан бейжай кйге тседі. Ол брыныдан да атты иналады: іштей лазу, жалызды сезімі пайда болады. Бдан тылуды жолы біреу-а — айтадан ажетті млшерін абылдаса, брі сонымен шешілетіндей крінеді. Адам айтадан есірткі іздейді. Осылай жаласа береді. Адамны зін-зі іштей ірітіп-шірітуі осылай басталады.

Адамны зін-зі лтіру былысын суицид дейді. Кейбір психолог алымдарды жорамалдауынша, жастарды суицидке итермелейтін факторларды бірі — баралы сипат алан ділетсіздік. Жеке адамны ділетсіздігі — оам ділетсіздігіні рамдас блігі. оамда демократиялылы пен жариялылыты болмауы оны кейбір мшесін еріксіз ділетсіз жолдара тсуге итермелейді.

Бекіту кезеі:

1. мірді мні неде?

2. Бакыт дегенді алай тсінеміз?

Сабаты орытындылау: Адамны тзімділігінде шек жо. Адам аылды, ойды, сезімні ана емес, сонымен оса ол тзімні де кеніші. Адамны бойында керемет тни кш пен уат та бар. Адам рухани иындыпен атар, тни ауыртпалыты андайына да ттеп бере алады.

Адама еркіндік, демократия, материалдык жне рухани байлы керек. Біра оларды жасау ркімні з олында.

Оушыларды баалау:

йге тапсырма беру: §5-6, Еркін жазу

Пн: Адам. оам. ы
Сынып: 9	Саба: 8	Кні:

Таырыбы:оам ымы

Оыту мен трбиелеуді міндеттері:

Білімділік: Оушылара оам ымы туралы жйелі білім беру

Дамытушылы:Саба барысында оушыларды тарихи танымды ойлау, талдау, салыстырып, орытынды жасау жне абілеттерін дамыту.

Трбиелік:Оушыларды здігімен жмыс істеуге жне жауапкерлікке трбиелеу

Сабаты трі:1)жаа материалды мегеру;2) біліктерін,іскерлік пен дадыларын жетілдіру жне пысытау;3) Алан білімдерін тиімді пайдалану;4)мегерілген материалдарды жйелеу,орытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-орытындылау

Сабаты дісі: 1)сра - жауап;2)баяндау;3)гімелесу;4)ізденіс;5)топпен жмыс; 6)проблемалы;7 )ойын сабаы;

рал – жабдытар:оулы

Сабаты барысы:І. йымдастыру кезеі:1)Амандасу;2)Оушыларды сабаа атысу дегейін анытау;3)Ынта-зейіндерін сабаа аудару;