ІІ. й тапсырмасын срау: ткен таырып бойынша й тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаа сабаты тсіндіру жне саба жоспары:

Адамны ажеттіліктері. Кез келген адама алыпты мір сру жне даму шін белгілі бір материалды игіліктер ажет. Оларды атарына: азы, киім, баспана, клік таы басалар жатады. Сонымен атар адамны оамнан тыс мір сре алмайтыны белгілі. Оан зге адамдармен жздесу, танысу, сыйласу, сйіспеншілік сезімдері де тн. Осыны брін біз ажеттілік дейміз. ажеттіліктер адамны тілек-алауын, эмоциясын, ойы мен еркіні баыттарын айындай отырып, оны белсенді рекетке итермелейді.

ажеттілік— организмні алыпты мірлік ызметін амтамасыз ету шін керекті талаптарыны анаат-тадырылмауымен шартталан жне сол ажеттілікті теуге баытталеан. Адамзатты тарихи дамуыны алашы кезеінде адамдарды ажеттіліктері орай адамны ажеттіліктерін теуге баытталан материалды игіліктерді: кнделікті ттынатын заттар жне за мерзім бойы оларсыз кн кре алатын заттар деп белуге болады. Бларды

біріншісіне — тама, ауыз су, киім, баспана жне сол сиятылар жатады.

екіншісіне — ымбат жне снді бйымдар, кпшілікті олы жетпейтін автомобиль маркалары, виллалар жатады.

Адам тек материалды ажеттіліктерін анааттандырумен шектеліп алмайды. оамны дамуы адамны леуметтік ажеттіліктерін немі ала тартып отырады. Белгілі америкалы алым А.Маслоу адамны ажеттіліктеріні рылымын мейлінше айшыты анытап берді. Ол сынан жйе бойынша адамны кажеттіліктері бес топа блінеді жне маыздылыыны суіне сай ретпен орналасады. Олар мыналар:

1)физиологиялы ажеттіліктер (ашты, шл, демалыс);

2)зін орау ажеттілігі (ауіпсіздік, орану);

3) леуметтік ажеттіліктер (адамдармен арым-
атынас, билік, махаббат);

4) тла ретінде танылу ажеттілігі (мртебе, бедел);

5) зін крсету ажеттілігі (зін-зі дамыту, ойы мен санасындагыны жзеге асыру).

Экономика. Экономика (грек, oikonomia — шаруашылыты жргізу нері) ымы алашында й шаруашылыын жргізу туралы за дегенді білдірген. азіргі кезде бл ым одан лдеайда ке маынада олданылады. Экономика ымы материалды игіліктер ндіру, айырбастау, блу жне ттыну рдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын ндірістік атынастарды сипаттайды. Экономикалы атынастар зге оамды аты-настарды айындайды, оларды базисі болып табылады.

Ебек блісі мен мамандануды пайда болып, дамуымен материалды игілік ндірушілер бір-біріне туелділікке тседі. Ебек блісіні дамуы жоарылаан сайын, оларды арасындаы туелділік те кшейе тседі. Оларды рекеттерін йлестіру ажеттігі артады. Тауар ндірушілерді кызметтерін йлестіру дістеріні жиынтыы экономикалы жйені райды. Экономикалы жйе арастырылып отыран оамда алыптасан шаруа-шылы тетіктерін, задарды, экономикалы институттарды, меншіктік атынастарды біріктіреді.

ндіріс жне ндіріс факторлары. ндіріс — зіні міріне ажетті материалды жадайларды жасау масатымен адамны табиатты белсенді жаырту рдісі. Кез келген німді ндіру шін трт элемент керек. Оларды біріншісі — сол німді дайындайтын табии зат; екіншісі—німді дайындау рдісінде пайдаланылатъш ебек ралы; шіншісі — адам ебегі, оны масатты баытталан ызметі; тртіншісі — аталан ш элементі ндіріске осатын йымдастырушы. Экономика тілнде ндіріс факторлары деп аталатын бл трт элемент, тиісінше: жер, капитал, ебек жэне ксіпкерлік ымдарымен белгіленеді.

Жер ымы бл жерде кдуілгі біз ая басып жрген жерден баса ндірісте олданылатын табии ресурстарды брін сыйызады.

Капитал—ндірісті йымдастыру шін жасалан, адамны олымен ндірілген материалды игіліктер мен ндіріс ралдарыны жиынтыы. Капитал аша аражаты ретінде олданылуы ммкін. Ебек дегеніміз — адам ресурсы, былайша айтанда, жмысшылар мен ызметкерлер, оларды білімі жне тжірибесі. Ксіпкерлік-ндірісті йымдастыру абілеті.

Бекіту кезеі:

1.Адамны негізгі ажеттіліктерін атаыздар.

2.Адамны ажеттіліктері неге немі сіп отырады?

3.Экономикалы жйе дегенді алай тсінесіздер? Экономикалы жйелерді негізгі трпаттарын атаыздар.

5. ндіріске анытама берііздер, ндіріс факторларын атаыздар.

Сабаты орытындылау: ндіріс рашанда оамды сипата ие жне атынастарды екі трін амтиды. Оларды біріншісі ндіргіш кштер деп аталады. Ол адамдарды табиата атынасын білдіреді де, табиатты згертуге баытталан адамны дене жне рухани кші ретінде крініс береді. Екіншісі ндірістік атынастар деген ыммен сипатталатын адамдарды зара атынастары болып табылады.

Оушыларды баалау:

йге тапсырма беру: §12, 51-55 б.б.

Пн: Адам. оам. ы
Сынып: 9	Саба: 15	Кні:

Таырыбы: Тауар. Аша. Тауар ндіру.

Оыту мен трбиелеуді міндеттері:

Білімділік: Оушылара Нары жне нарыты атынастартуралы жйелі білім беру

Дамытушылы:Саба барысында оушыларды тарихи танымды ойлау, талдау, салыстырып, орытынды жасау жне абілеттерін дамыту.

Трбиелік:Оушыларды здігімен жмыс істеуге жне жауапкерлікке трбиелеу

Сабаты трі:1)жаа материалды мегеру;2) біліктерін,іскерлік пен дадыларын жетілдіру жне пысытау;3) Алан білімдерін тиімді пайдалану;4)мегерілген материалдарды жйелеу,орытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-орытындылау

Сабаты дісі: 1)сра - жауап;2)баяндау;3)гімелесу;4)ізденіс;5)топпен жмыс; 6)проблемалы;7 )ойын сабаы;

рал – жабдытар:оулы

Сабаты барысы:І. йымдастыру кезеі:1)Амандасу;2)Оушыларды сабаа атысу дегейін анытау;3)Ынта-зейіндерін сабаа аудару;