ІІ. й тапсырмасын срау: ткен таырып бойынша й тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жаа сабаты тсіндіру жне саба жоспары:
Халы саныны табии сімін амтамасыз етуші рам — жастар. азастанны азаматы болып табылатын р жас адам дер кезінде отбасын рып, мірге бала келуді е аса, барынша ізгі, мейлінше асиетті борышы деп есептеуі керек. Бізді жас мемлекетіміз шін рбір адам мен азамат ел тадырын шешуші айындаушы фактор. азастан Республикасы шін басты байлы —оны жеріні кедігі мен табии ресурстарыны молдыы ана емес, е алдымен, оны адамдары деген сзде лкен маына бар.
Отбасы. Отбасы — ерлі-зайыптыларды, ата-аналарды, балаларды жне баса туыстарды ара-атынасын реттейтін нормаларды, тртіп лгілеріні жиынтыымен сипатталатын леуметтік институт. Отбасы — оамны тірегі, оны алашы ясы. Адам міріні мні, алдымен, оны отбасыны болуы немесе болмауымен лшенеді. Отбасынсыз адам баытты болуы ммкін емес.
Отбасыны бірнеше трі болады. Ата-анасы жне балалары бар отбасы толы деп аталады. Ата-анасыны біреуі ана бар болса, ол толы емес отбасына жатады. Ата-анасы мен балаларынан баса туыстары косылып мір сріп жаткан отбасын крделі отбасы деп атайды.
Неке. Неке — отбасын ру мацсатын кздеген ер мен йелді ерікті жне те одаы. Некеге отыран ерлі-зайыптылар бір-біріні алдында белгілі бір ытара ие болады жне міндеттер орындайды.
Неке міндетті трде тіркелуі керек. Тек тіркелген некеде трандарды ана рекеттері зады болады. мірде тіркелмей-а ерлі-зайыптыларша бірге тратындар кездесе береді. Оларды леуметтанушылы-философиялы дебиеттерде эксперименте отбасылар деп саралау абылданан.
Халы арасында оны "азаматты неке" деп атау бар. Азаматты хал актісін тіркеу органында белгіленбегендіктен, "азаматты некедегі" отбасы зады деп танылмайды. Оларды ерлі-зайыптылы атынастарына мемлекет араласпайды. Бар мселесін олар здеріні адамгершілігі трысынан шешеді.
азастан Республикасыны неке жне отбасы туралы заы бойынша неке жасы еркектер мен йелдер шін он сегіз жас болып белгіленген.
Отбасын ру аидалары. Отбасын ру белгілі бір аидалар негізінде жзеге асырылады. Оларды бастылары мыналар:
— еркек пен йелді некелік одаыны еріктілігі;
— отбасындаы ерлі-зайыптылар ытарыны тедігі;
— бгде адамдарды отбасы ісіне араласуын болдырмау;
— отбасыны ішкі мселелерін келісіп шешу;
— балаларды отбасында трбие алуына жне оларды амына кіл блу;
— кмелетке толмаан жне ебекке абілетсіз отбасы мшелеріні ытары мен мдделеріні оралуына кіл блу
— отбасы мшелері ытарыны сот арылы оралуыны амтамасыз етілуі;
— отбасындаы салауатты мір салтын олдау;
— отбасы мшелеріні бір-біріні амын ойлауы.
Отбасындаы балалар мен ата-аналарды ытары. Отбасы жадайында бала ерекше ытара ие. Балалар ытары туралы конвенция бойынша он сегіз жаса (кмелетке) толмаан азаматтар бала болып есептеледі. р баланы отбасында мір сруге жне трбиеленуге ыы бар. Бала отбасында з мддесін озайтын кез келген мселені талылауа атысуы керек. Соттасу кезінде он жаса толан баланы пікірі ескеріледі.
Ата-ананы балалар алдындаы ыктары мен міндеттері те. Ата-аналар балаларыны денсаулыын адаалауа, оларды трбиелеуге, орта білім алуын амтамасыз етуге міндетті.
Отбасыны трпаттары. Моногамды жне полигамды отбасылар. Отбасыны трлі трпаттары бар. Оларды ішінде азіргі заманы оамда ке тараланы кіндік отбасы ата-аналардан жне оларды балаларынан трады. Кіндік отбасыны екі нсасы болуы ммкін: балалы жне баласыз, ерлі-зайыптылардан ана тратын отбасылар.
Жынысты байланыстарына арай отбасылар, негізінен, моногамды жне полигамды болып блінеді.
Бір йел мен бір еркекті некелік одааы моногамды отбасы делінеді. Бл — некелік формаларды ішіндегі е ке таралан трі.
Екі немесе одан кп йел алушылыты полигамия дейді. Некені бл трі де зіндік нышандарымен дниежзілік мдениеттерде жиі шырасады. Кейбір ислам елдерінде полигамияа ресми рсат етілген. Кпшілік дамыан елдерді азаматтары некені бл формасын птамайды.
Отбасыны атаратын функциясы. Отбасы мынадай функциялар атарады:
— бала сіріп, трбиелеу арылы рпа жаластыын амтамасыз ету. оам немі зіні демографиялы суін амтамасыз етуі керек. сіресе жері кп, халы аз азастан оамы шін бл те зекті мселе болып табылады. йткені аза жеріні мол табии байлыын игеру, орасан лкен ауматы орау, дние жзіндегі уатты елге айналу шін азастан Республикасына адам керек. Келешекте азастан 50 млн трыны бар ірі елге айналуы керек. Сондытан мемлекет жастарды дер кезінде отбасын руына, бала сіруіне мдделі;
— баланы леуметтенуге, екінші сзбен айтанда, оамда мір сруге дайындау. Баланы оамда бааланатын ндылытарды мегеруін, білім алуын, ксіп тадауын, зіні кабілеттерін пайдаланып ебек етуін, оамда мір сруге йренуін, алдымен, отбасы амтамасыз етеді;
— отбасы мшелерін баспанамен, клікпен, киіммен, тамапен, й заттарымен, оуа, ебек етуге ажетті жабдытармен, таы да баса материалды ндылытармен амтамасыз ету.
Сабаты орытындылау:
Оушыларды баалау:
йге тапсырма беру: § 19-20
Пн:Адам, оам, ы
Сынып:9 бСаба: 23 Кні:
Таырыбы:Саясат жне билік
Оыту мен трбиелеуді міндеттері:
Білімділік: Оушылара Саясат жне билік жйесі туралы жйелі білім беру
Дамытушылы:Саба барысында оушыларды тарихи танымды ойлау, талдау, салыстырып, орытынды жасау жне абілеттерін дамыту.
Трбиелік:Оушыларды здігімен жмыс істеуге жне жауапкерлікке трбиелеу
Сабаты трі:1)жаа материалды мегеру;2) біліктерін,іскерлік пен дадыларын жетілдіру жне пысытау;3) Алан білімдерін тиімді пайдалану;4)мегерілген материалдарды жйелеу,орытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-орытындылау
Сабаты дісі: 1)сра - жауап;2)баяндау;3)гімелесу;4)ізденіс;5)топпен жмыс; 6)проблемалы;7 )ойын сабаы;
рал – жабдытар:оулы
Сабаты барысы:І. йымдастыру кезеі:1)Амандасу;2)Оушыларды сабаа атысу дегейін анытау;3)Ынта-зейіндерін сабаа аудару;