ІІ. й тапсырмасын срау: ткен таырып бойынша й тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаа сабаты тсіндіру жне саба жоспары:

Легитимация. Саяси аренада билікке таласушы кштер арасында атыыстарды болып жатуы зады. Кейде екі жа бір-біріні адамын адып, арсыласыны ісін жоа шыару масатында трлі амал олдануы ммкін. Бара алдында арсыласыны беделін тсіретін материалдар жариялау да осыан жатады. Кандидаттары сайлауда жеіліске шыраан жа ондайда сайлау рдісінде жіберілген ателіктер мен засыздытарды ала тартып, арсыласыны сайлануын засыз деп таныту баытында рекеттер жасайды. Адамны билік тта-сынакелуіні задылы дегейін айындауда легитимді немесе легитимді емес деген терминдер олданылады.

Легитимация (лат. legitimus — зады) — белгілі бір рекетті, оианы, айаты немесе лауазымды тланы оамны тануы.

Мынадай:

- оппозициялы кштерге кімшілік ысым крсету;

- сайлаушыларды тізімін жасаудаы брмалаушылытар;

- сайлауа атыспаан азаматтарды дауыстарын пайдалану;

- оппозициялы партиядан тскен кандидаттарды соынан тсіп, ылмысты іс озау;

- арсыласына кйе жаып, жалан апарат тарату.

- Мны ара кйе дейді (черный пиар аылш. pullig relation — леуметпен байланыс);

- электронды дауыс беру жйесіне байланысты брмалаушылытар;

- болымсыз немесе ойдан шыарылан себептермен баылаушыларды тіркемей ою.

Сайлауа атысу шарттары. Демократиялы елдерді брінде сайлауа атысатын партиялар мен блоктар шін белгілі бір шарттар ойылады. Оларды негізгілері:

1) ашалай кепіл;

2) партияны жарысы мен бадарламасы туралы млімет;

3) кандидатты кіметпен байланысы болмауы (кіметтік мекемелерден тсім тсіріп тратын жадайы болмауы керек).

Сайлау алдындаы гіт. Демократиялы елдерде мемлекет азаматтара, оамды бірлестіктерге белгілі бір кандидатты, саяси партияны жатап не арсы кедергісіз сайлау алдындаы гіт жргізу ыына кепілдік береді. "азастан Республикасыны сайлау туралы Конституциялы заыны" 28-бабыны 6-тармаында былай делінген: "Жергілікті атарушы органдар тиісті сайлау комиссияларымен бірлесіп, барлы кандидаттар шін гіттік баспа материалдарын орналастыратын орын белгілейді жне оларды стенділермен, таталармен, тырлытармен жаратандырады. гіттік баспа материалдары барлы кандидаттар шін ытарын те амтамасыз ететін жадайда орналастырылады. Канди­даттар гіттік баспа материалдарын тиісті объект иесіні рсатымен зге орындара іліп оюа ылы".

"азастан Республикасыны сайлау туралы" Заы бойынша баралы апарат ралдары кандидаттарды, саяси партияларды, сайлау науанын объективті ашып крсетуге, кандидатты немесе саяси партияны іскерлік абыройына нсан келтіретін гіт материалдары мен зге апараттарды жариялаудан аула болуа міндетті. Алайда демократиялы институттары лі жетілмеген, билікте авторитарлы басару амалдарын олданатын адамдар отыран елдерде саяси арсыласына ара кйе жау былысы жиі шырасады. Мндай былыстарды билікті жоары органдарын сайлау рдісінде орын алатын жадайлары да аз емес.

Сайлауды аржыландыру.Сайлау рдісін аржыландыруды бірнеше арналары бар. Оларды ішіндегі бастылары:

- партия кассасы,

- мемлекет тарапынан аржыландыру,

- демеушілер аражаты,

- кандидатты з аржысы.

жаттар дайындауа, теле-радиохабарлара шыан шыындар мемлекет тарапынан блінген аржымен жабылады. детте, мемлекетті аржысын парламенттік партия пайдаланады. Жрдем аша млшері парламенттегі орындар санына туелді болады.

Дауысты санау.Сайлау рдісіндегі е жауапты мезетті бірі — дауысты санау болып табылады. Белгілі бір кандидата берілген дауыстарды санау барысында неше трлі брмалаушылытар кездесіп жатады. Дауыс санау рдісінде брмалаушылытарды болдырмау шін олданылып жрген екі ереже бар. Оны біріншісі — дауыс ааздарымен жргізілетін операцияларды орындауды зада крсетілген тетіктерін ата сатау; екіншісі — урнаны ашу мен дауысты санауды баылауа сенім білдірілген адамдарды, кандидаттарды, партияларды жне халыаралы йымдарды баылаушыларын, БА кілдерін атыстыру.

р азаматты дауысыны маызы. Азаматты з елін тікелей зі немесе сайланан кілдер арылы басаруа атысу ыы аса маызды саяси ытарды бірі болып табылады. азастан Республикасыны Конституциясы р азамата мемлекеттік жне жергілікті басару органдарына сайлау жне сайлану ыын береді.

Неміс философы К Ясперс былай деген екен: "Келешек — адамдарды тадау жауапкершілігімен жне тртібімен, тптеп келгенде, мір сріп жатан миллиардтарды ішіндегі р адамны жауапкершілігімен айындалады.

Сабаты орытындылау: Таырыпты пысытау

Оушыларды баалау:

йге тапсырма беру: § 25

 

 

Пн:Адам, оам, ы

Сынып:9 бСаба: 28 Кні:

Таырыбы:оамды бірлестіктер

Оыту мен трбиелеуді міндеттері:

Білімділік: Оушылара оамды бірлестіктер туралы жйелі білім беру

Дамытушылы:Саба барысында оушыларды тарихи танымды ойлау, талдау, салыстырып, орытынды жасау жне абілеттерін дамыту.

Трбиелік:Оушыларды здігімен жмыс істеуге жне жауапкерлікке трбиелеу

Сабаты трі:1)жаа материалды мегеру;2) біліктерін,іскерлік пен дадыларын жетілдіру жне пысытау;3) Алан білімдерін тиімді пайдалану;4)мегерілген материалдарды жйелеу,орытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-орытындылау

Сабаты дісі: 1)сра - жауап;2)баяндау;3)гімелесу;4)ізденіс;5)топпен жмыс; 6)проблемалы;7 )ойын сабаы;

рал – жабдытар:оулы

Сабаты барысы:І. йымдастыру кезеі:1)Амандасу;2)Оушыларды сабаа атысу дегейін анытау;3)Ынта-зейіндерін сабаа аудару;