ІІ. й тапсырмасын срау: ткен таырып бойынша й тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаа сабаты тсіндіру жне саба жоспары:азастанны нарыты экономикаа кшуіне орай азастан мемлекетіні экономикалы саясатыны негізгі баыттары мыналар:

— оамны ажетін анааттандыру шін мемлекеттік жне жеке меншікке негізделген экономика ру;

— ксіпкерлікті кез келген трін олдау, соларды ішінде, сіресе материалды игіліктерді ндіретін салаларына, рылыс, тасымал, жеке сауда салаларына артышылы беру. Нарыты экономика меншік иелерін, ндіріс ралдарына жеке меншікті алыптастырады.

Меншік иесіні ытары. Меншік ыын тмендегідей шке бліп арастыруа болады:

а) ие болу ыы;

) пайдалану ыы;

б) кімдік ыы.

Ие болу ыы деп азаматты жылжымалы жне жылжымайтын мліктерге зады трде ие болуын айтамыз. Оан азаматты жеке меншік йі, саяжайы, автомобилі, ашасы, трлі заттары т.б. жатады.

Пайда­лану ыына жеке ндіріс ралдарын пайдаланып, меншік объектіден тсім тсіру, техника мен технологияны пайдалану ыы жатады.

кімдік ыы азаматты з меншігіндегі млікті сатуы, жала беруі, мра етіп алдыруы, лдекімге айтарымсыз сыйлауы трінде крініс береді.

Азаматты жеке меншігі ата-бабаларынан мра ретінде алан мліктерден, трлі жолдармен алынан рухани байлытардан, сыйлытардан, баалы ааздардан т.б. ралады.

Ксіпкерлікпен айналысу. Азаматтарды жеке ксіпкерлікпен айналысуы — экономикалы бостандыкты іске асыруды бір формасы, нарыты экономикаа кшуді амтамасыз етуді негізі шартыны бірі. азастан Республикасыны жеке ксіпкерлікті орау жне олдау жнінде арнайы заы бар. "ркімні ксіпкерлік ызмет еркіндігіне, з млкін кез келген зады ксіпкерлік ызмет шін еркін пайдалануа ыы бар..." деп крсетілген азастан Республикасьшьщ Конституциясыннда.

Ксіпкерлік дегеніміз — трлі тауарлара, ызмет крсетуге сранымды анааттандыруа баытталан азаматтарды ызметі. азастан Республикасыны кез келген азаматы зіне наан, зіні олынан келетін кез келген ксіппен шылдана алады. Азаматтардан тек оршаан ортаны — жерді, суды, ауаны, сімдіктерді баса табии игіліктерді блдірмеу талап етіледі. Керісінше болан жадайда — оама, табиата зиян келтіріліп жатса, ондай ксіпкерлік ызмет зады трде тотатылады.

Еркін ебек ету ыы. Еркін ебек ету ыы азаматтарды негізгі ытарыны бірі болып табы­лады. Ебек ету ыы деп ебекке абілеті бар адамны зіне наан ксіппен айналысып, з ебегіні жемісін кріп, мір сруге ажетті табыс табу ыын айтады. азастан Республикасыны Конституциясы бойынша "ркімні ебек ету бостандыына, ызмет пен ксіп трін еркін тадауына ыы бар".

Азаматтарды демалу ыы. азастан Республикасыны ебек туралы задары бойынша жмыстан бос уаыты адамны з еркімен демалатын уаыты болып саналады. Демалыс уаыты — жмыс аяталаннан келесі жмыс кні басталана дейінгі уаыт, апталы демалыс кндері, Конституция бойынша белгіленген мейрам кндері, жылды кезекті ебек демалысы жатады.

Азаматтарды трын й алу ыы. азастан Республикасыны задары бойынша азаматтар баспана салуа, сатып алуа, белгіленген тртіптер бойынша мемлекетті трын й орынан птер алуа ылы. Кімді болса да баспанасынан шыарып тастауа тыйым салынады.

Азаматтарды денсаулыын сатау ыы. Азаматтарды денсаулыын сатау ыы оларды мір сру ыымен сабатасып жатыр. Адам дені сау боланда ана толыанды баытты мір сре алады. Денсаулы адама ебек етуге, табыс тауып, материалды жадайын амтамасыздандыруа, Отанын орауа, отбасын рып, рпа сіруге ммкіндік береді. Сондытан азастан Республикасыны Конституциясы "адамны мір сруі мен денсаулыына олайлы айналадаы ортаны орауды масат етіп ояды".

Азаматтарды денсаулынын сатауды негізі — оршаан табии ортаны ластанудан орау, халыа медициналы ызмет крсетуді жасарту болып табылады.

Азаматтарды білім алуа ыы. азастан Республикасында жалпы орта білім алуа барлы аза­маттар міндетті. Сонымен оса, азамат ксіптік білім беретін оу орындарында — училищелерде, колледждерде, лицейлерде з алауы бойынша маманды ала алады. Азаматты жоары оу орындарында білімін жаластыруына да ешкім бгет жасамайды.

рине, білім алуды негізгі бір шарты бар. Білім алу ыын іске асыру шін азамат оу орнына тсу емтихандарын тапсырып, конкурста жеіп шыуы керек. Мемлекет арамаындаы оу орындарында азаматтар тегін білім алады. Жасы оыандара стипендия тленеді, алада трмайтын студенттерге жатаханадан орын беріледі. Конституция мемлекеттік білім жйесімен оса жеке меншікті білім мекемелеріні — мектептерді, орта жне жоары оу орындарыны болуын уаттайды.

Сабаты орытындылау: таырып бойынша пысытау

Оушыларды баалау:

йге тапсырма беру: § 37

 

Пн:Адам, оам, ы Сынып:9 б Саба:42 Кні:

Таырыбы:азастан Республикасыны азаматтарыны міндеттері

Оыту мен трбиелеуді міндеттері:

Білімділік: Оушылара азастан Республикасыны азаматтарыны міндеттерітуралы жйелі білім беру

Дамытушылы:Саба барысында оушыларды тарихи танымды ойлау, талдау, салыстырып, орытынды жасау жне абілеттерін дамыту.

Трбиелік:Оушыларды здігімен жмыс істеуге жне жауапкерлікке трбиелеу

Сабаты трі:1)жаа материалды мегеру;2) біліктерін,іскерлік пен дадыларын жетілдіру жне пысытау;3) Алан білімдерін тиімді пайдалану;4)мегерілген материалдарды жйелеу,орытындылау;5)аралас;6)іздену,ой-орытындылау

Сабаты дісі: 1)сра - жауап;2)баяндау;3)гімелесу;4)ізденіс;5)топпен жмыс; 6)проблемалы;7 )ойын сабаы;

рал – жабдытар:оулы

Сабаты барысы:І. йымдастыру кезеі:1)Амандасу;2)Оушыларды сабаа атысу дегейін анытау;3)Ынта-зейіндерін сабаа аудару;