Cele polityki migracyjnej Polski

Okres 1945 - 1989

Zaraz po zakoczeniu II wojny wiatowej Polska czynia wysiki w celu dalszego zunifikowania struktury narodowociowej (ograniczenie ryzyka wynikajcego z problemów etnicznych) oraz zapewnienia odpowiedniej siy roboczej jako fundamentu do rozwoju miast. Podjte dziaania:

1) wysiedlenie ludnoci niemieckiej z Polski

2) przesiedlenie ludnoci polskiej z terenów ZSRR na tzw. Ziemie Odzyskane (zasiedlanie opuszczonych terenów)

3) przesiedlenie ludnoci pochodzenia ukraiskiego zamieszkaej na terenie Polski do ZSRR

4) przesiedlenie i rozproszenie ludnoci pochodzenia ukraiskiego pozostaej na terenie pastwa polskiego na tzw. Ziemiach Odzyskanych – akcja „Wisa”; czciowe powroty po 1956 r.

5) wspieranie migracji ludnoci wiejskiej do miast

 

W dalszym okresie PRL rzdy dyy do ograniczenia procesów migracyjnych. Wizao si to przede wszystkim z obaw przed nawizywaniem kontaktów z pastwami Zachodu, wizaniem przez wadze kwestii migracji z kwestiami politycznymi i uznaniow polityk paszportow.

 

Waniejsze dziaania ówczesnej polityki migracyjnej:

1) wspieranie emigracji z Polski ludnoci pochodzenia ydowskiego (kampania antysemicka po wydarzeniach marca 1968)

2) wspieranie emigracji politycznej (wyjazd z Polski osób kontestujcych komunistyczn wadz, „paszporty w jedn stron”)

3) zapobieganie ucieczek obywateli PRL na Zachód (migracje gównie z powodów ekonomicznych; emigracja do USA).

 

Polityka migracyjna okresu 1945-1989 koncentrowaa si na utrzymaniu wadzy przez PZPR (i jej poprzedników) poprzez systematyczne regulowanie struktury narodowociowej i wyjazdów obywateli z kraju.

Okres po 1989 roku

Gówne problemy migracyjne

1) Wzrost emigracji zarobkowej na skutek trudnej sytuacji gospodarczej w latach 90-tych

2) Napyw imigrantów ze Wschodu – problemy integracyjne (kulturowe, ekonomiczne), problemy prawne (praca w szarej strefie); Polska jako kraj tranzytowy

3) Napyw imigrantów starajcych si o azyl polityczny (g. z Czeczenii)

4) Masowa emigracja zarobkowa po wejciu Polski do Unii Europejskiej i otwarciu przez niektóre kraje rynku pracy; wyjazd specjalistów i problemy z wykwalifikowan si robocz w wielu branach, np. budownictwie; emigracja absolwentów uczelni wyszych

5) Zmniejszona kontrola nad procesami migracyjnymi po zniesieniu kontroli na niektórych granicach (wejcie do strefy Schengen)

6) Problem repatriacji

7) Problemy prawne dotyczce maestw i rozwodów midzy obywatelami rónych krajów

8) Systematyczne wyludnianie si sabiej rozwinitych terenów kraju

Cele polityki migracyjnej Polski

1) Stworzenie jasnego systemu prawnego dotyczcego cudzoziemców w Polsce, w tym nadawania obywatelstwa czy statusu uchodcy. Liberalizacja zasad osiedlania si cudzoziemców

2) Rozwizanie problemu cudzoziemców pracujcych w szarej strefie, liberalizacja rynku pracy

3) Zapewnienie imigrantom pomocy socjalnej; zapewnienie odpowiednich warunków osobom zatrzymanym za nielegalny pobyt na terenie Polski, osobom starajcym si o status uchodcy; jednoczenie wspomaganie procesu usamodzielnienia si rodzin imigranckich w Polsce w celu uniezalenienia ich od pomocy socjalnej i w duszej perspektywie jej ograniczenia

4) Wypracowanie skutecznej metody integracji, szczególnie poprzez zapewnienie edukacji i moliwoci rozwoju rodzinom imigranckim

5) Powstrzymanie odpywu specjalistów z kraju; ewentualnie zapenienie luki na rynku pracy przez zagranicznych specjalistów

6) Zabezpieczenie wschodniej granicy strefy Schengen.

7) Stworzenie funkcjonujcych ram prawnych powrotu repatriantów do kraju, m.in. Polaków z Kazachstanu

8) Stworzenie rozwiza prawnych regulujcych maestwa binacjonalne

9) Wspieranie rozwoju gospodarczego sabiej rozwinitych czci kraju, m.in. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (fundusze europejskie)

10) Przywrócenie przygranicznego handlu na granicach strefy Schengen.

 

W ostatnich latach zauwaalny jest trend europeizacji polityki migracyjnej, czyli wspópracy w tej dziedzinie pastw Unii Europejskiej.

 

27. Cudzoziemcami w rozumieniu prawa midzynarodowego s osoby majce obce obywatelstwo (z reguy jedno, czasami dwa lub wicej) oraz bezpastwowcy. Przewaaj negatywne definicje, zgodnie z którymi cudzoziemcem jest ten, kto przebywajc na terytorium danego pastwa lub przejedajc przez to terytorium, nie posiada obywatelstwa tego pastwa.
Przepis art. 2 polskiej ustawy o cudzoziemcach z 13 czerwca 2003 r. stanowi, e „cudzoziemcem jest kady, kto nie posiada obywatelstwa polskiego". Definicja ta jest zbiena z definicjami innych pastw europejskich i jednoczenie nawizuje do definicji zawartych w innych ustawach krajowych. W zakresie administracyjnoprawnej problematyki zasad wjazdu i pobytu w danym pastwie, kategoria cudzoziemców definiowana jest przez odwoanie si do kryterium obywatelstwa, tj. do jego posiadania lub nieposiadania.
Zdarza si, e niektóre definicje uwzgldniaj równie kryterium zamieszkania i pobytu za granic.
Wyrónia si róne kategorie cudzoziemców np.:
• zwykli cudzoziemcy, którym pastwo moe przyzna prawo do osiedlania si na podstawie przepisu prawa wewntrznego lub umowy midzynarodowej (pracownicy najemni, pracownicy samodzielni, studenci, repatrianci, emeryci),
• cudzoziemcy chronieni przywilejami i immunitetami na podstawie ustaw i umów oraz powszechnie ustalonych zwyczajów midzynarodowych (czonkowie personelu dyplomatycznego i konsularnego i ich rodziny, pracownicy organizacji midzynarodowych),
• czonkowie obcych sil zbrojnych i ich rodziny.
Przynaleno do konkretnej kategorii decyduje o statusie prawnym cudzoziemców, lecz standard ich traktowania wynika z prawa wewntrznego, powszechnego prawa midzynarodowego, umów dwustronnych i wielostronnych, prawa UE.

28. Teorie dotyczce traktowania cudzoziemców
Cudzoziemiec przebywajcy na terytorium danego pastwa zobowizany jest do przestrzegania prawa prawa wewntrznego tego pastwa i jednoczenie podlega regulacji midzynarodowej. Cudzoziemiec, który mieszka stale w danym pastwie powinien by traktowany jak obywatel. Wg niektórych stosuje si do niego zakaz dyskryminacji, który nakada na pastwa ograniczenia w zakresie korzystania z dyskrecjonalnej wadzy w odniesieniu do cudzoziemców. Wedug konkurencyjnych pogldów, w tej sytuacji nie zachodzi jednakowe traktowanie cudzoziemca, a jedynie traktowanie zgodnie z minimalnymi standardami prawa midzynarodowego. W kadym przypadku, nic nie stoi na przeszkodzie, by pastwo wprowadzio uprzywilejowane traktowanie wasnych obywateli.

Wyrónia si nastpujce standardy traktowania cudzoziemców:
• W ramach systemu traktowania narodowego (tzw. równouprawnienia ogólnego) cudzoziemcom przyznaje si w zasadzie takie same prawa cywilne, z jakich korzystaj obywatele danego pastwa .
• Traktowanie specjalne oznacza przyznanie cudzoziemcom cile okrelonych uprawnie, przewidzianych w prawie wewntrznym lub umowach midzynarodowych.
• Traktowanie w sposób najbardziej uprzywilejowany natomiast na przyznaniu obywatelom okrelonego pastwa takich praw, jakie ju maj lub uzyskaj w przyszoci obywatele jakiegokolwiek pastwa trzeciego, najbardziej uprzywilejowanego w danej dziedzinie .