АНАТТЫ СЗДЕРДI ТРБИЕЛIК МНI 9 страница
«...ол сарая бастаан аспана з жлдызыны, та жлдызыны шыып келе жатанын айын крдi. Бл жлдыз оны арымай-талмай, барлы кш-уатымен, ер жрегiмен ол созан жлдызы едi».
(Ж.Арыстанов, «Та жлдызы» романы, 463-бет, Алматы,1979 жыл).
«ТАР ЖОЛ, ТАЙАК КЕШУ» - С.Сейфуллиннi, з кзiмен крген, зi араласып жрген тарихи оиаларды суреттей отыра жазан романы аты.
«иын жадай, азапты жол» деген ойды бiлдiру шiн олданылады.
ТАРИХ АТАСЫ - б.э.б. V асырда тарих ылымыны басталуына жол салынды. Геродот «Тарих» атты шыарма жазып, онда з кзiмен крген тарихи оиаларды, жергiлiктi трындардан естiгендерiн паш еттi.
Кейiн Цицерон «Задар туралы» деген шыармасында оан «Тарих атасы» деген рметтi ата бердi.
ТАРИХ ОСЫЛАЙ ДА ЖАЗЫЛАДЫ – кулердi крсетулерi негiзсiз болан ретте, фактiлердi брмалап крсеткен кезде олданылатын бейнелi сз.
ТАРИХ СЕКIРМЕЛI ТРДЕ ДАМЫМАЙДЫ (История не делает скачков) - латын тiлiнен алынан анатты сз.
ТАРИХ - МIР СТАЗЫ - Цицерон зiнi «Оратор туралы» деген ебегіне: «А история - свидетель времен, свет истины, жизнь памяти, учительница жизни, вестница старика - в чем, как не в речи оратора, находит бессмертие?», - деп жазды.
ТАР ЗАМАН – «аласапыран дуір, иын-ыстау ша» деген маына бере ін бейнелі сз.
Транда басып тар заман,
Баршасын аза аулыны,
Дниеге келді лы адам,
Бауырында Шыыс тауыны (М.Ршев).
ТАРИХИ ЖОЛ – НЕВА ДАЫЛЫНЫ ТРОТУРАЫ ЕМЕС – орыс жазушысы Н.Г.Чернышевскийді сзі.
Петербургтегі Нева даылы таза, ке, дл рі тегіс болып табылады.
ТАРИХТЫ ЖАА БЕТІН СЫЗДЫ – жаа мір жасады, жаа тарихи дуір ра бастады деген бейнелі сз.
Сайрандап жауды алан ел шебін бзып,
Думандап тойдай тобын, дкен ызып,
Картасын ара жерді айта жасап,
Тарихты жа бетін жатты сызып (І.Жансгіров).
ТАРИХТА АЛУ – белгілі бір рекеті арылы танымал болып, тарихта з есіміді алдыру.
ТАРИХ ОСЫЛАЙ ДА ЖАЗЫЛАДЫ – Вольтерді «Шарло, немесе Графиня Живри» атты шыармасында олданылан анатты сз.
Кулерді сзіне сенім жо жне негізсіз екендігі туралы айтан кезде олданылады.
ТАРТ ОЛЫДЫ - саяси ран ретiнде алаш рет аылшын министрi У.Галустон (1809-1898) 1878 жылы Босния мен Герцоговинаны басып алан Австрияа арсы айтты.
«Тарт олыды, Вьетнамнан» деген сияты ауыспалы трде де кп олданыла береді.
ТАС АТУ – Евангелиядан (Иоан,8,7) алынан бейнелi сз. «Бiреудi айыптаан» кезде олданылады.
Кйеуiнi кзiне шп салан йелдi Иусуса алып келгенде, ол адамдара арап трып: «Кiмде-кiм кндан пк болса, сол бiрiншi болып тас атсын», - дедi.
Бл дстр ежелгi Иудеядан алан, лiм жазасыны бiр трi ретiнде олданылан.
аза халынында да ара бет болып ылмыс жасаан адамды тас ату жазасына кесетiн болан.
«ТАСЫП ЖРГЕНIМ ЖО, САСЫП ЖРМIН» - зi асып-тасып, бiгер болып жргенiні шын сырын тсiнбегенге айтылатын бейнелi сз. Бл анатты сздi Сырым шешен айтан (Н.Трелов, анатты сздер).
«Батыр, айырылып слем бергi келмейдi, тасып жрсi-ау, - дептi. Сонда Сырым: - Хан, тасып жргенiм жо, аза баласыны басын оса алмай, сасып жрмiн»- дептi.
«ТЕК ЛГЕНДЕР АЙТЫП КЕЛМЕЙДI» - француз саяси айраткерi Бертран Барер (1755-1841) айтан сз. Ол 1794 жылы 26 мамырда Конвентте сйлеген сзiнде: «Егер...аылшындарды тгелiмен ыранда, олар бiздi шекараны айта бзбас едi. Тек лгендер ана айтып келмейдi...».
ТЕМIР ПЕРДЕ - немiс-фашист басшыларны бiрi Геббельс «2000-шы жыл» атты мааласында: «Кеес Одаы зiн баса лемнен «темiр перде» арылы блiп тастады», - деп жазды.
ТЕІЗ ОЖАЙЫНЫ (Владычица морей) –аылшын мемлекеттік н-раныны алашы атары. н–ран зіні тпазыын Дж.Томсонны (1700-1748) «Аылшынды патриоттты нінен» алады.
ТИТАНДАР - жер мен аспан дайыны балалары. Ауыспалы маынада: «ерекше аыл, кш иелерi» деген маынада олданылады.
«ТРАКТОРА 100 МЫ РБЫМ ОТЫРАТЫН БОЛСЫН» - тракторшы П.Н.Ангелина 1938 жылы: «Трактора 100 мы рбым отыратын болсын», - деп ндеу тастады. Ауылшарушылыын механикаландыруды масат еткен 200 мы йел осы шаыруа н осты.
ТОРАЛЫ ТОЙ, ТОПЫРАТЫ ЛІМ – уаныш пен айыны кп болып бірігіп атару салтын білдіретін бейнелі сз.
ТОРАЛЫ ТОЙ – лкен той мереке. Жасау жабдыы, тарту-таралысы, жол-жоралысы, сый-сыяпаты, ойын-сауы тамашасы мол лкен тойларды осылай атаан.
Торалы топыр тойында,
Топ бас осан ойында,
аса-жайса алдында
Топ жиынды дулаттым (Д.Бабатайлы).
ТОПЫРАТЫ ЛІМ – барлы жолы жасалатын, аайын аза ттып, арулдап ойып, топыра салатын лкен аза.
«Аыраан ел, жер айысан алы топыр боп кеп, бірнеше кн жыласып, аза салып болды да, аыры Бжейді жаназасын шыарды. Сйтіп бл жайлауа оймай, Шыысты айта асырып, ыстауыны стіне апарып, Топамбетке ойды. Бжейдей жрт жотаан жана топыра салмай алан жалыз нанбай айналасы болды» (М.уезов).
ТБЕ БИ – билерді биі деген ойды білдіретін бейнелі сз.
«- Асыл аа тбе би болды, айырлы болсын. зіне де, халыа да хабар айт! – деді» (М.уезов, Абай жолы).
ТРТ АРЫСТЫ БАЛАСЫ - «бкiл аза халы» деген маынада олданылады. «зiнi айтанындай, адам лы болды, Абай. Туекел, бiра тбе би болмаса да, Трт арысты тбе биiн сен сайлап бердi». (М.уезов, «Абай жолы» эпопеясы).
ТРТІНШІ БИЛІК –аылшын тарихшысы жне саясаткері Томас Бабингтон Маколейді (1800-1859) «Репортерлер отыратын галерея шын мнінде Империяны Тртінші билігіне айналды» деген сзінен алынан.
ТУЛАА БАРСА, САМАУРЫНЫДЫ АЛДЫРЫП КЕТ - І Петр патшалы ран кезде алашы самаурындар пайда болды. Бл iсте Тула аласыны шеберлерi даа блендi. Сол кезден бастап шй iшу кнделiктi мiрге ендi.
Бл сз «ай жерге баратын болса, сол жердi даы шыан затты зiмен алма» деген маынаны бiлдiру шiн олданылады.
ТГЕЛ СЗДІ ТБІ БІР, ТП АТАСЫ МАЙЫ БИ – бабамыз Майы айтты деген сз кп жне кбі данышпанды, екіні бірі айта алмайтын теренен толаан, жректі тбінене шыан, естігенні зердесіне жол тауып, ккейіне она тсетін сз (Б.ыдырбеклы, Тгел сзді тбі бір, Алматы, «аза университеті», 1993 жыл).
Белгілі бір адамны айтьан сзін еске аланда пайдаланатын бейнелі сз.
«ТIРЕК НКТЕСIН БЕРСЕIЗ, МЕН ЖЕРДI ТКЕРЕМIН» – Сиракузды механик Архимедтен (б.э.д. 287-212) алан «жадай болса, е ауыр iстi де бiтiруге болады» дегендi бiлдiретiн сз.
Архимед рычаг задарын зерттеп, аыр соында сол задылытарды ашып, «Тiрек нктесiн берсеiз, мен Жердi ткеремiн», - деген екен.
«ТІРШІЛІК УАЫТТАН ОРАДЫ, УАЫТ ПИРАМИДАДАН ОРАДЫ» -Египет пирамидасы туралы айтылан бейнелі сз.
Пирамида ежелгі Мысыр перауындарыны абіріне ескерткіш белгі ретінде салынан, лемні жеті кереметіні бірі болып саналады. Аталан бейнелі сз пирамиданы мгілік есткерткіш етіп салынанын, оны уаыт тезіне бой бермей, адамдарды ах рызып, сахараны кзетшісі, тарихты кугері ретінде тапжылмай тра беретіндігін танытады («Астана айнасы» газеті, 12.09.2008 жыл, М.Слеймен).
У
«УАЫТ - АША» - американ алымы жне мемлекет айраткерi Бенджамин Франклиннi (1706-1790) «Жас кпеске кеес» деген шыармасыны алынан афоризм.
Бл саудагерлердi, коммерсанттарды, бизнесмендердi ранына айналды.
УАЫТ БIЗДЕРГЕ АРАСАДЫ (Время работает на нас) - 1866 жылы ауымдар палатасына лорд Рассель сайлау ыыны реформасы туралы билль тапсырды. Талылау кезiнде болаша премьер В.Гладстон (1809-1898) жмысшыларды саяси ын орай трып, консерваторлара былай дедi: «Сiздер болашаа арсы кресе алмайсыздар. йткенi уаыт бiздерге арасады», - деген болатын.
УТОПИЯ - «iске аспайтын тiлек, арман» деген маынада олданылады.
оамды мiрде «утопия» деп огамны материалды мiрiнi ажетiн ескермейтiн, оамды кштерге сйенбейтiн, тап кресiнi дамуын ара ттпайтын саясатты айтады.
«Утопия» деген сз аылшын жазушысы Томас Морды кiтабы жарыа шыан со, олданыла бастады. Бл кiтапта елестелген аралдаы мемлекеттiк рылыс баяндалан.
У ІШСЕ - РУЫМЕН – аза мтелі.
«У ішсе руымен» дей отырып, (аза) з ішінде тапа блінуін, тапты масаттарды орауын еш уаытта мытан емес...» (.Мстафин, Дауылдан кейін).
ЛЫ БАСТАМА – Кеес Одаында ке тараан сенбiлiктер алаш тарихта осындай атпен пайда болды. Алаш В.И.Ленин коммунистік сенбіліктерді осылай атады. Ленинні тарихи ролін баалау згергенмен, бл бастама кн тртібінен тскен емес.
ЛЫ ЖIБЕК ЖОЛЫ - сауда керуен жолдарыны жалпы атауы. Негiзiнен з бастауын б.э.д. II-ХVI асыр аралыында Орта Азия арылы ытайды алдыны Азиямен байланыстыран жола байланысты айтылды.
«ЛЫЛЫ ПЕН БИШАРАЛЫТЫ АРАСЫ БIР-А АДЫМ» - 1812 жылы желтосанда Наполеон Бонапарт з скерлерiмен Ресейдi тастап ашан кезде Варшавадаы з елшiсi Прадта осылай деп айтан екен.
ЛЫ ОРЫНЫШ ЗАМАНЫ - Франция дворяндар шiн Париж Коммунасы орнааннан кейiнгi кндерде Коммуна басшылыымен шаруалар сеньорлорды замоктарын ртедi. Олар шiн «лы орыныш заманы» орнады.
ЛЫ БОЛСА – КІШІК БОЛ – аза мтелі.
ЛЫ МООЛДАР ИМПЕРИЯСЫ - 1526 жылы зі Шыысханны рпаымен деп санаан Бабыр Орта Азиядан ндiстана басып кiрiп, жаулап алды да, жаа мемлекет рды. Осы ндiстанны солтстiгiнде рылан мемлекеттi европалытар - лы Моолдар империясы деп атады.
ЛЫ ЫТАЙ ОРАНЫ – «алынбас асу» деген маынада олданылатын тарихи анатты сз. Шыу тегі: Ежелгі солтстік ытайда б.э.д. III асырда салынан биіктігі 6,6 метр, кей жерде 10 метрге дейін жеткен оран. зындыы 4 км болады, кейбір деректерге араанда 6 шаырыма да жеткен.
ЛЫ ОТАН СОЫСЫ - 1941-1945 жылы кеес халыны немiс басыншыларына арсы кресi тариха «лы отан соысы» деген атпен ендi.
ЛЫ РЕФОРМАЛАР ДУIРI - ХIХ асырды 60 жылдарындаы либералды публицистикада II Александр патшалы еткен кезедi «лы реформалар дуiрi» деп атаан.
ЛЫСТЫ ЛЫ КНI - ертеде азатар жаа жыл - наурызда арсы алып, оны «лысты лы кнi» деп атаан.
«Жаа жыл келдi, ырзы келдi» деп кктемде мереке наурызды жадыраан жайдарлылыпен арсы алады. Сондытан да бл кн аса рметтi, адам шiн игiлiктi кн болып есептелген. аза халы оны «лысты лы кнi» деп атаан». (аза календары).
«ШЫННАН ЖАЛЫН ЛАУЛАЙДЫ» - 1900 жылды желтосанында шыан «Искра» газетiнi раны болды.
А.С.Пушкин айдауда жрген декабристерге арнап зiнi «Сiбiрге хат» деген леiн жазды:
«Талан боп сонда тар амал,
Дал-дал болып кiсен бос жатыр,
Азатты асап арсы алар,
Достары семсер статар.»
Сонда декабристер аына былай деп жауап айтарды:
«Зая кетпес кайылы ебегiмiз
шыннан лаулаан от жанар лi...».
КІМ АЙТТЫ – билік сзін, шешімін жариялады деген маына беретін бейнелі сз.
«Онан со, зіне араан бкіл ел-жртын жиды да, кім айтты» («Ер Тарын»).
КІМІ ЖРДІ – «айтаны болды, дегені орындалды» деген маына беретін бейнелі сз.
«ЛКЕН СЕГІЗДІК» - зіні аржылы-экономикалы леуітіні арасында аламды мселерді шешуде елеулі роль атаратын, бкіл адамзата маызды ыпал ететін лемні дамыан елдеріні тобы. Оны жмысына: лыбритания, Германия, Италия, АШ, Франция, Жапония, 1976 жылдан Канада, 2002 жылдан Ресей атысады.
«НСIЗДIК - ОШТАУДЫ БЕЛГIСI» - Рим папасы VIII Бонифацияны (1294-1303) айтан бейнелi сзi. Сол кездегi шiркеу кiметiнi арарларында, канонды ыта кп кездестi.
РЕЙ АТАСЫ - Египет пирамидаларына жаын жерде орасан лкен мсiн - Сфинкс ашап салынан. Оны биiктiгi - 20 метр. Тастан жасалан алыпа араан адамны зресi шатындыы сондай, жрт оны «рей атасы» деп атады.
Ш ТЕIЗДI АРЖАЫНА САЯХАТ - орыс кпесi А.Никитин Кавказ бен Иран арылы сапар шегiп 1469 жылы ндiстана жеттi. Ол жата ш жыл трды да, айтып келген со «ш теiздi аржаына саяхат» атты кiтап жазды.
Оны кiтабыны аты анатты сзге айналды.
ШIНШI ДНИЕ - саяси жне экономикалы жаынан дамудан кенже алан Таяу Шыысты, Азияны, Африканы жне Латын Америкасыны кптеген елдерiн Батыста «шiншi дние» деп атайды.
Ф
ФАКТ - ДАУСЫЗ НРСЕ – аылшын халыны мтелi.
ФАМИЛИЯСЫЗ АЛДАМ - майдан тiлшiсi Александр Бек 1941 жылды кзiнде Мскеудi ерлiкпен ораан панфиловшылар туралы маала жазуа келгенде, Б.Момышлымен кездесiп алады. Бауыржан зiн таныстыра келе:- Бауыржан Момышлы, - дейдi. Сонда А.Бек: «Ал фамилияыз алай?, - деп сраанда. «Менде фамилия жо»- деп жауап бередi.
«Взяв папиросу и с резким щелканьем захлопнув партсигар, он упрямо закончил:
-Если вы все-таки когда нибудь будете обо мне писать, называйте меня по-казахски: Бауыржан Момышулы. Пусть будет известно, это - казах, это - пастух, гонявший баранов по степи; это человек, у которого нет фамилии» (А.Бек, «Волоколамское шоссе» романы, стр.5).
Момышлыны з леi де бар:
«Пойми, мои хорошие,
«Улы» это не форма, не редкость,
Не реклама торгаша...
«Улы» не «ев» и не «ов» приспешников, ваших,
«Улы» - это символ непримиримости».
ФАУСТ – Гетенi осы аттас трагедиясыны кейiпкерi. Ол шынды iздеушi, бостанды шiн кресушi ретiнде суреттелген.
ФНИ ЖАЛАН – «опасыз, трасыз мір» деген маына беретін бейнелі сз.
ФЕМИДА - грек мифологиясы бойынша дiлазылыты дайы. Ол бiр олында ылыш, екiншi олында таразы, кзi байланан йел бейнесiмен берiледi. Маынасы: сот процесi кезiндегi айыптау мен орауды длелдемелерiн таразыа салып, кiнлы адамды ылышпен жазалайтыны мезеп трандай.
Фемиданы бейнесi дiлазылыты кз алдына келтiредi.
«ФИЛОСОФТАР ТРЛIШЕ ТСIНДIРУМЕН АНА БОЛЫП КЕЛДI, АЛ МСЕЛЕ ОНЫ ЗГЕРТУДЕ ЖАТЫР» - К.Маркстi «Фейербах туралы тезистерiнен» алынан сйлем. Бл анатты сз Лондон аласындаы Хайгет зиратындаы Маркс кабiрiне 1956 жылы 14 наурызда орнатылан ескерткiш татаа ойып жазылан.
«ФИЛЬКАНЫ ГРАМОТАСЫ» - «зады кшi жо, сауатсыз жазылан жат» деген маынада олданылады.
Иван Грозный самодержавиелiк билiктi кшейту шiн княздарды, боярлар мен дiн басыларды беделiн тмендеткiсi келдi. Осы масатпен опричнинаны енгiздi. Оан кп адамдар арсы болды. Мскеу митрополитi оны жою туралы грамоталар жiбердi.
Иван Грозный митрополиттi Филька деп, оны грамоталарын «Фильканы грамотасы» деп атады.
ФОРТУНА ДОНАЛАЫ – Фортуна - рим мифологиясындаы тадыр, кездейсоты дайы. Ол шарда не дгелекте бейнеленгендiктен, «фортуна доалаы» деген ым алыптасты. Яни, Фортуна доалата орналаскандытан тадырды тез згеретiндiгiн тсiнуге болады.
«ФРАНЦУЗДАР ЖЕIСКЕ ЖЕТУГЕ ЛАЙЫТЫ ЕКЕНIН БАЙАТТЫ, АЛ ОРЫСТАР ЖЕIЛМЕУГЕ ЛАЙЫТЫ ЕКЕНIН КРСЕТТI» - 1812 жылды 26 тамызындаы шайаста Наполеон скерi ойсырата жеiлдi, оны даты олбасшы деген атына да тстi. Кейiн ол з естелiктерiнде былай деп еске алды: «Менi барлы шайастарымны iшiндегi е смдыы – Мскеу тбiндегi шайасым болды. Бл шайаста француздар жеiске жетуге лайыты екенiн байатты, ал орыстар жеiлмеуге лайыты екенiн крсеттi».
ФУРИЯ - рим мифологиясы бойынша ш апа-сiiлi ыздар бейнесiнде берiлген кек сатау дайы. Эсхил шыармалары бойынша ол шаш орнына жылан крiнiп тран, кзiнен ан аып тран, тiлi саландаан, тiсi асиан кемпiр трiнде бейнеленген.
Х
ХАЛЫ ДОСЫ - Ежелгi Грецияда берiлген рметтi ата. Оны алаш рет Публий Валерий алды.
Шыу тарихы: Публий Валерий консул боланнан кейiн зiне керемет лкен сарай салдыруды ола алды. Алайда халытын наразылыын байаан ол, оны дер кезiнде бздырып, достарыны йiне барып трды. Осы рекеттен со халы оан «халы досы» деген ата берiп, здерi й салып бердi.
Кейiнiрек бндай ата Француз революциясыны айраткерi Марата да берiлдi.
ХАЛЫ ЖАУЫ – алаш ежелгі Римде олданылды, ол кездегі дл аты «рим халыны жауы» болды. Бл сз француз революциясы кезінде олданылды. Кейінірек СРО мемлекеті де з жауларын ртуда осы терминді олданылды.
ХАЛЫТАРДЫ ЛЫ ОНЫС АУДАРУЫ - III-VI асырларда варварлы жаулап алушылытар ке рiс алды. Оларды Римнi байлыы ызытырды. Сол кезедi тарихта «халытарды лы оныс аударуы» деп те атайды.
ХАЛЫТАР КЕСІ – француз королдері IV Генрих (1589-1610) пен XII діл Людовикті (1610-1643) осылай атады. Осы ататы 1936 жылдан бастап И.В.Сталинге де олданатын болды.
ХАЛЫТАР ТРМЕСI - француз жазушысы Адольф де Кюстиннi (1790-1857) шыармаларында кездескен анатты сз. Онда ол патшалы Ресейдi орыс емес халытара арсы жргiзген саясатын мезеген.
ХАМЕЛЕОН – жары пен жылуды скерiнен з трiн згертетiн жндiк. «Мiнез лы былмалы» адамды осылай атаймыз.
ХАН БОЛСЫН, АРА БОЛСЫН – «екеуі де бірдей адам» деген маына беретін бейнелі сз.
«Хан болсын, ара болсын, еркек адама тек еркектік жаынан ана арайтын Зейнеп... хан екен деп аймыпады» (І.Есенберлин).
ХАН ЖАРЛЫЫ ЕКІ БОЛМАЙДЫ – «хан жарлыы орындалуы тиіс» деген маына беретін бейнелі сз.
ХАН САРЫТЫ – хан сайланан со ата мініп, ордаа тскен кезде р тайпадан, р тараптан арнайы іріктелген адамдар ханны рістегі малын тк алдырмай бліске салу рсімі. Оны мні – Хана малды керегі жо, Хан – ел иесі, елде бар болса, ханда да бар, ханны халытан бтен тілегі болмауа тиіс дегенге саяды.
Бл хана деген биік рмет белгісі. Алайда оны малы он есе кбейіп, кері айтады, біра ол ханны емес, азынаны малы болды.
«ХАН ТАЛАУ» - ел сенімін атамаан, ораулыымен жексрын болан, аылсыздыын ана емес, арамдыын, аярлыын танытан, тзелмейтін міршіні мал-млкін тігерге тя алдырмай блісіп алу салты.
ХАНА СЛЕМ БЕРМЕУ – «адам менсінбеу» деген ойды білдіретін бейнелі сз.
ХАНДЫЫНАН ТСУ – «брыы дрежесінен айрылып алу» деген ойды білдіретін анатты сз.
«Балта тауып бергеннен ешкім хандыынан тсе алмайды».
ХАН КТЕРУ – «рметтеу» деген маына беретін анатты сз.
«йсін Балуанды басына хан ктеріп, арсы алыпты дейді» (С.Манов, Балуан Шола).
«ХАТЫНЬ АСIРЕТI» - А.Адамовичтi осы аттас повесi. Кiтапта фашистердi жан тршiгерлiк аюуанды рекеттерi сз болады.
«ХРИСТОС ТУАННАН БАСТАП ЕСЕПТЕЛЕТIН ЗАМАН» - жыл есебiн Христос туаннан бастап есептеу туралы арар осыдан 20 асырдай уаыт брын абылданан. Сол жиында жиналан жрт Христосты ашан туанын бiлмей дадарып траннын сезген Дионисий (497-540) деген монах: «Мен есептеп шыардым. Христос жарытыты туанына 532 жыл болыпты», - дедi.
ауым осы сзге сенiп, сол жылды «532 жыл» деп, келесi жылды «533 жыл» деп атауга келiскен.
ОР ЫЗДАРЫ – жмаа баран имандыларды мгiлiк жбайы болуа арналан мгi жас, слу ыздарды осылай атаан.