Шабынды шін жерді жадайы

6-кесте

 

Жасы – оыстанбаан (ластанбаан) бталар баспаан (желінбейтін бталар), тзданбаан, сімдік жамылысыны аймата белгілері айын білінетін	1,1 – 1,3
анааттандыратын – оыстанан бталар басан (желінбейтін бта) орманданан, тастатанан, айматы сімдік жамылы рылымы бзылан (тапталан) жайылымдармен, таырлармен. Ауданнан – 40 % дейін	0,9 – 1
анааттандырмайтын – оыстанан, бта басан, тзданан, тастаты, сімдік жамылысы рылымы бзылан, атты бзылан, жайылыммен, шым таырлар. Ауданнан 40 % жоары	0,5 – 0,8
Жер бетіні еістігі, градуста 12 – ге дейін 13 – 20 дейін 20 жоары	0,8 0,6

 

Жайылым шін жерді жадайы

7-кесте

 

Жасы – оыстанбаан (ластанбаан) бталар баспаан (желінбейтін бталар), тзданбаан, сімдік жамылысыны аймата білгілері айын білінетін	1,1 – 1,3
анааттандыратын – оыстанан бталар басан (желінбейтін бта) орманданан, тастатанан, айматы сімдік жамылы рылымы бзылан (тапталан) жайылымдармен, таырлармен. 40 % астам ауданнан байалады	0,9 – 1
анааттандырмайтын – оыстанан, бта басан, тздалан, тастаты, сімдік жамылысы рылымы бзылан, атты бзылан, жайылыммен, шым таырлар. 40 % астам ауданнан байалады	0,5 – 0,8
Жер бетіні еістігі, градуста 12 – ге дейін 13 – 20 дейін 20 жоары	0,8 0,6

 

Аудан орталыынан ара ашытыа байланысты

8-кесте

 

Ара ашыты, км	Асфальт жолдар	Тас жолдар	Далалы жолдар
20 дейін 21 – 40 41 – 60 61 – 80 81 – 100 100 жоары	1,4 1,2 0,8 0,6 0,5	1,1 0,9 0,7 0,5	0,7 0,6 0,5

 

Орта коэффицентті есептеу

9-кесте

 

Алаптар атауы	Мелиора тивтік жадайы	Жер суландыру	Еістігі	Шар. орт. ара ашы.	Аудан орт. ара ашы.	Орташа коэф.
Жырт. жер		1,3		1,1		1,1
Жайылым	1,1		1,1	1,1	1,1
Шабынды	1,1	1,3		1,1	1,2

 

Баалау нынанытау

10 кесте

 

Р/с	Алап трі	Ауданы, га	Жер теліміні ставкасы, га (мы теге)	Тзету коэффи – центі	Баалау ны
1.	Егістік жеріні барлыы Соны ішінде:	2475,8
	суармалы	1104,2	74,5	1,4	115168,06
	тлімді егістік	1371,6	15,6	0,75	16047,72
2.	Шабынды		10,6	1,2
3.	Жайылым		5,6	1,1	140201,6
	Барлыы				290497,4

ОРЫТЫНДЫ

рбір тауар ндірушіні олындаы жеке меншік-бл экономикалы тратылыты кепілі жне леуметтік, лтты келесіз жадайларды болдырмауды бірден бір негізгі шарты. Нарыты экономикаа ту шін жне шаруашылыты нарыта жргізу мехонизмі тиімді жргізілуі шін негізгі тауар ндірушілер-мекемелер, йымдар, азаматтарды ксіпкерлікпен жне шаруашылыты жргізуі еркіндігі болуы ажет.

Нарыты экономиканы е негізгі элементтері негізіне: еркін тауар ндірушілерді растыру, айта йымдастыруды оамны тере экономикалы негізінде ру жне ндіріс ралдарын жекешелендіру.

Жер реформасыны масаты-жер атынастарын айта ру, ыты, экономикалы жне леуметтік шарттарды жргізу масатында, жер бетіндегі ртрлі шаруашылыты жргізу формасын тиімді пайдалану шін жерді нарытылыын дамыту жне ру, жерді орау жне тиімді пайдалану, топыра нарлыын жасартуды амтамасыз ету.

Елімізде нарыты экономиканы алыптасуына байланысты ндірістік кооперативтер, шаруа (фермерлік) ожалытар, акционерлік оамдар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер ке ріс ала бастады.

Теориялы ізденістер, шетел тжірбиесі мен отанды практикаа арап, тере ойландырады.Жаа шаруашылытарды жргізуде, дамытуда жне растыруда лкен, орта, кіші, ндірістерді жекешелендіру ажеттігі туындатады.

Шаруашылыты лшем атынастары формасын тадау –бл рине ауылды тауар ндірушілерді ісі жне шаруашылы климатыны айматы ерекшеліктеріне сйкес шарттармен аныталады. Кешенді крсеткіштермен критерилерге байланысты, р шаруашылыты дамытуды жргізуі керек.

Зеріттеулерді негізінде орытынды жасау шін, шаруашылыты жргізу формасы, келешекте ндірістік кооперативтер мен серіктестіктер трінде болады.

Бл шаруашылыты жргізу формасыны артышылыы мынамен тсіндіріледі: йымдастырылан ауыл шаруашылы кооперативтер, зады тлалар болып келеді; банк мекемелерінде здеріні есеп шоттары болады; ндіріс жне леуметтік инфроструктура саталады жне ассоциация кооперативтер блігі болып есептелінеді. Сонымен атар шаруашылыты жргізу формасыны актуалдыы, бгінгі кнде шаруа ожалыты жатызуа болады.

азіргі аграрлы реформа мынадай девизді арастырады «Жерге ожайынын айтару». Бл масата жету шін, барлы лемдік аидада, экономикалы тиімді, жбайларды бірлескен ксіпкерлігі яни шаруа фермерлік ожалы болып отыр.