Тапсырма. Сйкестендірііз.
Леуметтік жмысты жне психологияны трлері
5-6 саба
Грамматика
Салыстырылуды берілуі
Сйлеу-сйлесу
1. Ойтрткі. Танымды сратара жауап берііздер. Берілген
жауаппен келісетіндігіізді/келіспейтіндігіізді білдіру шін тменде берілген тілдік ралдарды олданыыз.
1. Психология ымын алай тсіндіресіз?
2. Психологияны наты андай салалара блер едііз?
3. леуметтік жмыс пен психологияны араатынасы андай?
4. Ебек психологиясы дегеніміз не?
5. Педагогикалы психология дегеніміз не?
6. Медициналы психология дегеніміз не?
7. Инженерлік психология дегеніміз не?
8. Жас ерекшелік психологиясы дегеніміз не?
9. Арнаулы психология дегеніміз не?
10. скери психология дегеніміз не?
11. Салыстырмалы психология дегеніміз не?
12. леуметтік психология дегеніміз не?
13. леуметтік ызмет крсетуді трлерін білесіз бе?
14. леуметтік ызмет крсетуді трлері мен психология салаларыны андай байланысы бар?
Сз бастауа атысты тілдік ралдар:
· Меніше, ...
· Мені ойымша, ...
· Мені білуімше,
· Біздіше, ...
Айтылан мліметпен келіспеген жадайдапайдаланылатын тілдік ралдар:
· Сіз ателесесіз, ........
· ... ателеседі, ........
· Бл млімет дрыс емес, ....
· Сізбен келісе алмаймын, ...
· ... келісе алмаймын, ......
· Сізбен млдем келіспеймін/келісе алмаймын, ...
· ... айтан мліметімен/апаратымен келіспеймін/келісе алмаймын, ...
Айтылан мліметпен келіскен жадайдапайдаланылатын тілдік ралдар:
· Дрыс/дп-дрыс, ...
· Сізбен толыымен/толытай келісемін, себебі ....
· ... толыымен/толытай келісемін, себебі ....
· ... апаратымен толыымен/толытай келісемін
Жазылым
2-тапсырма. Сйлем бліктерін осыыз, асты сызылан сзді маыналас сзбен алмастырыыз.
| Сйлемні бірінші блігі | Сйлемні екінші блігі | Сйлем | Маыналас сз |
| 1. азіргі кезде психология ылымы — | А) иын мірлік жадайдаы азаматтарды леуметтік бейімделуі мен оалтуын жзеге асыру бойынша леуметтік ызметтер мен жеке мамандарды іс рекеті. | ||
| 2. Біз психиканы дамуын жіктегенде, е бірінші, осы пннін, зерттейтін объектісін, екінші. адамны іс-рекет трлерін негіз етіп аламыз | ) шінші, адамны зін даму мен іс-рекет иесі деп санап, оны леуметтік ортаа атынасын алып арастырамыз. | ||
| 3. Адамны наты іс-рекеттеріне сйене отырьш, оны психикасыны дамуын темендегіше жіктейміз | Б) кптеген салалар мен тарматара блініп, ілгері дамып отыран рісі ке ылым. | ||
| 4. леуметтік ызмет крсету — леуметтік олдау, леуметтік-трмысты, леуметтік-медициналы, психолого-педагогикалы, леуметтік ыты ызметтерді крсету бойынша, | В)педагогикалы, арнаулы, леуметтік, скери, медициналы, инженерлік, салыстырмалы, ебек, жас ерекшелік психологиясы. |
Айтылым
тапсырма. Сйкестендірііз.
| Ебек психологиясы | алыпты адам психологиясыны даму задылытарын нрестелік кезенен артты кезеге дейінгі психологиялы ерекшеліктер мен задылытарды зерттейтін психология саласы. Тарматары: 1. Балалар; 2. Жеткіншектер; 3. Жастар; 4. Ересектер (акмиология); 5.арт адамдар психологиясы (геранто психология). |
| Педагогикалы психология | Адам дамуыны біралыпты даму жолынан ауытуы. Ми ауруына шыраан психикалы кйзелістері мен осы саладаы себептерді арастырады. Тарматары: 1. Олигофренопсихология – ми заымы ауруымен туан адамдарды психологиясыны зерттелуі; 2. Сурдопсихология – саырау немесе кере адамдарды психологиясын зерттейді; 3. Тифлопсихология – нашар кретін немесе соыр адамдарды психологиясын зерттейді. |
| Медициналы психология | психиканы филогенетикалы трлерін арастырады. Мнда адам мен хайуанаттар психикасын салыстыра отырып зерттейді. Оларды психикасындаы айырмашылытары мен ерекшеліктері ажыратылады. |
| Инженерлік психология | Тланы леуметтік – психологиялы кріністерін, индивидті баса адаммен зара арым-атынасын, адамдарды психологиялы йлесімдігін, лкен топтардаы леуметтік психологиялы кріністерді зерттейді. |
| Жас ерекшелік психологиясы | Адамны соыс жадайы кезіндегі мінезі, соыс техникасын мегеру мен басару дістерін зерттейді. |
| Арнаулы психология | Адам мен техниканы арым-атынасынан туындайтын психологиялы мселелерді зерттейді. «Адам-машина» жйесінде рекетті тиімді етіп йымдастыру, басару жйелеріні рылымын йлестіру, мндаы творчестволы міндеттерді тиімділікпен шешу, информацияны сатау, деу, оны жобалау, оперативті модельдер алыптастыру лкен орын алады. Негізгі проблемаларына операторларды ксіптік трыдан тадап алу, оларды йрету жне жаттытыру, тиісті информациялы модельдер мен басару орындарын жобалау, операторларды хал-кйін анытау, техникалы эстетика мен эргономиканы, ЭВМ-ні алгоритмдеріне ойылатын талаптарды тжырымдау, трлі агрегатты басарудаы адамны дара психологиялы згешеліктерін, оны ерік-сезім сферасын, интеллект дегейін зерттеу жатады. |
| Салыстырмалы психология | Дрігер мен науасты арасындаы атынасты, оларды мінез-лыны трлі рылыстарын зерттейді. Емдеу мен психотерапияны психологиялы дістерін жасаумен айналысады. Ол з тарапынан нейропсихология, психофармакология, психотерапия, психопрофилактика, психогигиена дейтін салалара блінеді. |
| леуметтік психология | Оу, трбие істеріні оушы санасына алайша сер ететіндігін зерттейді. Оу материалыны мазмны мен клемін анытау, балаларды жас млшеріне лайыты оулытар мен бадарламалар растыру кейбір оушыларды екінші жыла алу, мектептен шыып кету себептері, трбиеленуі иын балалармен жмыс істеуді жоспары, жыныс трбиесі, бадарламалап оыту (алдын-ала жасалынан лгіге арап оыту дісін тымды етіп йымдастыру), педагогикалы психология зерттейтін ылыми мселелерді бір тобы. Тарматары: 1. Оыту; 2. трбие; 3. стаз. |
| скери психология | Адамны ебек іс-рекетіні психологиялы ерекшеліктерін, ебек дадыларыны даму задылытарын, ебекті ылыми негізге сйене отырып йымдастырады. |
Назар аударыыз!!!
Салыстыру мнді сйлемдер: 1. скери психологияа араандамедициналы психология - дрігерді іс-рекетіні жне ауруды мінез-лыны аспектілерін зерттейді. 2. скери психологияны медициналы психологиядан айырмашылыыскери рекеттер кезіндегі адамны мінез-лын, басшылар мен оларды арамаындаылар арасындаы атынастарды психологиялы жатарын, скери азаматтарды отаншылды асиеттерін алыптастыру, психологиялы насихатты жне кері насихатты тсілдерін жне т.б. мселелерді зерттейді. 3. скери психология медициналы психология сияты нейропсихологиядан; психофармакологиядан; психопрофилактика жне гигиенадан; патопсихологиядан трмайды.
Айтылым
4-тапсырма.Сйкестендірііз.
| Педагогикалы психология | медициналы психология сияты | а) адам мен хайуанаттар психикасын салыстыра отырып зерттемейді. |
| 2. Психологияны баса салаларымен салыстыранда | психологияны баса салаларына араанда | ) оушыларды аыл-ойы мен ойлау жйесін, дадыларын алыптастыруды, оларды оу материалдарын мегеруі мен стаз-шкірт арасындаы зара арым-атынастарды реттеуді тйінді мселелерін арастырады. |
| 3. Ебек психологиясы | леуметтік психология | б) дрігерді іс-рекетіні жне ауруды мінез-лыны аспектілерін зерттемейді. |
| 4. Педагогикалы психологияа араанда | жас ерекшелік психологиясы | в) р адамны жасына байланысты психикалы задылытарын, ерекшеліктерін, тланы психологиялы асиеттерін жне р трлі психикалы рдістерді онтогенезін зерттейді. |
Жазылым
4-тапсырма.Жоарыда берілген лгіні негізге ала отырып, лексикалы таырыпа сйкес салыстыру мнді сйлемдер раыз.
Жазылым
5-тапсырма.«Сздік картасын» толтырыыз.
Сздік картасы
| Жаа сз | |
| Жаа сзді мтіндегі олданысы | |
| Ассоциация | |
| Синоним | |
| Антоним | |
| Анытама | |
| Сйлем |
Сйлесім
6-тапсырма. Психология салаларына атысты берілген анытамаларды сурет арылы жеткізііздер. Ал арсыластарыыз сіздерді суреттеріізді негізге ала отырып, берген апаратыызды ашулары керек.
Сз бастауа атысты тілдік ралдар:
· Меніше, ...
· Мені ойымша, ...
· Біздіше, ...
· Біріншіден, ....
· Екіншіден, ...
Ойын, пікірін одан рі жаластыру шін пайдаланылатын тілдік ралдар:
· Ойымызды жаластыратын болса, ...
· Сз басында айтанымдай, ...
· Жоарыда айтып ткеніміздей, ...
· Жоарыда айтыландар негізінде, ...
· Сзді аныын айтанда, ....
· Сзді ысасы, ...
· ... салдарынан, ...
· ... нтижесінде, ...
· Жалпы айтанда, ...
Айтылан пікірмен келіспеген жадайдапайдаланылатын тілдік ралдар:
· Сіз/дер ателесесіз/дер, ...
· Сізбен/сіздермен келісе алмаймын, ...
· Сізбен/сіздермен млдем келіспеймін/келісе алмаймын, ...
· Пікіріізбен келіспеймін/келісе алмаймын, ...
Айтылан пікірмен келіскен жадайдапайдаланылатын тілдік ралдар:
· Дрыс/дп-дрыс, ...
· Сізбен толыымен/толытай келісемін, себебі ....
· ... пікіріізбен толыымен/толытай келісемін
· ... – бл тамаша ой.
Наыл сздерді пайдалананда ажетті тілдік ралдар:
· кем немі: « ...», -деп айтып отыратын
· Абай нанбаев: « ...», - деп айтан.
· Даналарды сзіне ла трсек, «...».
· Халы айтпашы, «...».
· «...» деген сз бар.
Ойын, пікірін орытындылау шін пайдаланылатын байланыстырушы тілдік ралдар:
· Ойымды/сзімді орытындылай келе, ...
· Ойымызды/сзімізді орытындыласа, ...
· Тосан ауыз сзді тобытай тйіні - ...
· Сонымен, то етерін айтанда,...