Бап. рпаты болу ытарын орау саласындаы азаматтарды ытары мен міндеттері

1. Азаматтар:
1) рпаты болуды еркін тадау жасауа;
2) рпаты болу денсаулыын сатау жне отбасын жоспарлау жнінде крсетілетін ызметтерді алуа;
3) зіні рпаты болу денсаулыыны жай-кйі туралы дрыс жне толы апарат алуа;
4) жктілік кезеінде, босананда жне босананнан кейін денсаулыын сатауа;
5) бедеуліктен емделуге, соны ішінде азастан Республикасында рсат етілген рпаты болуды азіргі заманы осалы дістері мен технологияларын олдана отырып емделуге;
6) жынысты клеткалар донорлыына;
7) контрапепция дістерін пайдалануа жне еркін тадауа;
8) хирургиялы стерилизациялауа;
9) жктілікті жасанды трде зуге;
10) зіні рпаты болу ытарын орауа ылы.
2. Азаматтар здеріні рпаты болу ытарын жзеге асыру кезінде баса азаматтарды ытарын, бостандытары мен зады мдделерін сатауа міндетті.
3. азастан Республикасында адамды клондауа - генетикалы жаынан бірдей екінші адамды жасауа тыйым салынады.
4. Азаматтар балаларды санына жне оларды некеде немесе некеден тыс тууыны уаытына, тууды арасындаы ана мен баланы денсаулыын сатау шін ажетті аралы жиілікке атысты еркін шешім абылдауа ылы.
5. Кмелетке толмаандар рпаты болу денсаулыын сатауа, сондай-а имандылы жне жынысты трбие мен білім алуа ылы.
Кмелетке толмаандара жынысты білім беруді білім беру йымдарында арнайы зірленген бадарлама бойынша арнайы дайындытан ткен адамдар кмелетке толмаандарды жынысын, жасын, психофизикалы дамуыны ерекшеліктерін жне ата-аналарыны пікірін ескере отырып, жзеге асырады.
Кмелетке толмаандара имандылы жне жынысты білім мен трбие беру, рпаты болу денсаулыын сатау, оларды отбасылы мірге дайындау жніндегі білім беру бадарламаларын зірлеуді білім беру саласындаы укілетті орган денсаулы сатау саласындаы укілетті органмен бірлесе отырып амтамасыз етеді.
6. Неке ию жасына жеткен еркектер мен йелдер жынысты клеткаларын сатауа ылы.
Жынысты клеткаларды сатау тртібі мен шарттарын денсаулы сатау саласындаы укілетті орган белгілейді.

Бап. йелдерді жктілік, босану жне босананнан кейінгі кезеінде денсаулыын сатау

1. йелдер жктілік кезеінде, босану кезінде жне босананнан кейін азастан Республикасыны аумаында рсат етілген дістерді олдана отырып, денсаулыын сатауа жне кмек алуа ылы.
2. Жкті, босанатын жне босанан йелдерге денсаулы сатау
жйесі йымдарында медициналы, консультациялы жне дрілік кмек
кепілдік берілген тегін медициналы кмек клемі шегінде беріледі.
3. Жктілік кезеінде тексеру, емдеу жне медициналы
араласу йелді немесе оны зады кіліні келісімімен ана жзеге
асырылуы ммкін.
Тексеруді, емдеуді жне медициналы араласуды кешеуілдету з еркін білдіруге ммкіндік бермейтін жадайдаы не айналасындаылар шін ауіпті аурудан (аурулардан) зардап шегетін йелді міріне атер тндіретін жадайларда тексеруді, емдеуді жне медициналы араласуды жзеге асыру туралы шешімді дрігер немесе дрігерлік комиссия абылдайды.

Бап. Бедеуліктен емделу

1. Азаматтар денсаулы сатау йымдарында, жеке медициналы практикамен айналысатын жеке тлаларда ауіпсіз жне тиімді дістермен, соны ішінде азастан Республикасыны аумаында олдануа укілетті орган азастан Республикасыны занамасына сйкес рсат еткен рпаты болуды осалы дістері мен технологияларын пайдалана отырып, оларды тиімділігін, олдануды отайлы мерзімдері, ытимал асынулар, медициналы жне ыты салдарлар туралы толы рі тбегейлі апаратты жне оларды азаа сер етуіне атысты зге де мліметтерді міндетті трде ала отырып, бедеуліктен емделуге ылы.
2. Тіркелген некеде тран азаматтар рпаты болуды осалы дістері мен технологияларын зара келісім бойынша гана пайдалануа ылы.
3. рпаты болуды осалы дістері мен технологияларын пайдалануа келісім берген азаматтар ата-аналарды болаша баланы трбиелеуге жне асырауа атысты те ытары мен міндеттеріне ие болады.

75-бап. Жасанды инсеминация, жасанды рытандыру жне
эмбрионды имплантациялау

1. йелдер жасанды инсеминацияа (рытандыру масатында жатыра еркекті жынысты клеткаларын жасанды трде енгізу), жасанды рытандыруа жне эмбрионды имплантациялауа ылы.
2. рпаты болуды осалы дістері мен технологияларын (жасанды инсеминацияны, жасанды рытандыруды жне эмбрионды имплантациялауды) жргізуді тртібі мен шарттарын денсаулы сатау саласындаы укілетті орган белгілейді.
3. Жыныспен байланысты ауруларды тым уалау ммкіндігі жадайларын оспаанда, рпаты болуды осалы дістері мен технологияларын пайдалану кезінде болаша баланы жынысын тадауа жол берілмейді.
4. Адамны эмбрионын коммерциялы (сатып алу-сату), скери жне нерксіптік масаттар шін алуа болмайды.