Туберкулезге арсы санаторийлерді ктіп-стауа ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
Quot;Санаториялы жне сауытыру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар" санитариялы аидаларын бекіту туралы
азастан Республикасы лтты экономика министріні 2015 жылы 19 наурыздаы № 233 бйрыы. азастан Республикасыны ділет министрлігінде 2015 жылы 15 мамырда № 11056 тіркелді
«Халы денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» азастан Республикасыны 2009 жылы 18 ыркйектегі Кодексіні 144-бабыны 6-тармаына сйкес БЙЫРАМЫН:
1. оса беріліп отыран «Санаториялы жне сауытыру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары бекітілсін.
2. азастан Республикасы лтты экономика министрлігіні Ттынушыларды ытарын орау комитеті занамада белгіленген тртіппен:
1) осы бйрыты азастан Республикасы ділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бйры мемлекеттік тіркелгеннен кейін кнтізбелік он кн ішінде оны мерзімді баспасз басылымдарында жне «ділет» апаратты-ыты жйесінде ресми жариялануа жіберілуін;
3) осы бйрыты азастан Республикасы лтты экономика министрлігіні интернет-ресурсында орналастырылуын амтамасыз етсін.
3. Осы бйрыты орындалуын баылау жетекшілік ететін азастан Республикасыны лтты экономика вице-министріне жктелсін.
азастан Республикасыны
лтты экономика министрі Е.Досаев
"КЕЛІСІЛГЕН"
азастан Республикасыны
Білім жне ылым министрі
____________А.Срінжіпов
2015 жылы 15 суір
"КЕЛІСІЛГЕН"
азастан Республикасыны
Денсаулы сатау жне
леуметтік даму министрі
____________Т.Дйсенова
2015 жылы 10 суір
азастан Республикасы
лтты экономика министріні
2015 жылы 19 наурыздаы
№ 233 бйрыымен
бекітілген
Санаториялы жне сауытыру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары
Жалпы ережелер
1. «Санаториялы жне сауытыру объектiлерiне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары (бдан рi – Санитариялы аидалар) азастан Республикасыны 2009 жылы 18 ыркйектегі «Халы денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» Кодексіні (бдан рі – Кодекс) 144-бабыны 6-тармаына сйкес зірленді жне санаториялы жне сауытыру объектілерін жобалау, салу, сумен жабдытау, су бру, жарытандыру, желдету, й-жайларын ктіп-стау жне пайдалану, емдік-профилактикалы жне оамды таматануды, медициналы амтамасыз етуді, персоналды тру жне ебек жадайларын йымдастыру кезінде олара ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптарды амтиды.
2. Осы Санитариялы аидалар ызметі емдеу-сауытыру, дене шынытыру-сауытыру, оу-трбиелеу жмыстарын жне мдени бос уаыттарын йымдастырумен жне жзеге асырумен байланысты жеке жне зады тлаларды орындауы шін міндетті болып табылады.
3. Осы Санитариялы аидаларда мынадай ымдар пайдаланылады:
1) арнайы киiм – шикізатты, осымша материалдар мен дайын німді механикалы блшектермен, микроорганизмдермен ластанудан жне баса да ластанулардан орауа арналан персоналды ораныш киіміні жиынтыы;
2) аэрарий – ауа ванналарын абылдау шiн жабдыталан ала, ала;
3) бракераж – органолептикалы крсеткiштер бойынша тама нiмдерiні жне дайын таамдарды сапасын баалау;
4) Генча сынамасы – сбиді тыныс алу жйесiнi функционалды жадайын баалайтын крсеткiш;
5) дезинфекциялы жне дезинсекциялы ралдар – инфекциялы (паразиттік) ауруларды оздырыштарын жне жндiктердi жою шін олданылатын химиялы заттар;
6) инсоляция – алады, й-жайды, имаратты гигиеналы баалауа арналан кн радиациясыны нормаланатын крсеткiші;
7) Кетле индексi – баланы дене дамуыны йлесiмдiлiгiн баалау крсеткiшi;
8) климатты айма – климатты белгiлерi (температура, ылалдылы) бойынша блiнетiн аума;
9) палатка тріндегі балаларды сауытыру йымы – бл жазы каникул кезінде табиат аясында йымдастырылатын, балалар мен жасспірімдерді орналастыру жне олара ызмет крсету шін палаткаларды пайдалану арылы оларды демалу трі;
10) санаториялы объектiлер – табии емдiк физикалы факторларды (климат, минералды сулар, балшытар), физиотерапиялы дiстердi, емдiк дене шынытыру жне баса да жадайларды басым пайдалана отырып, белгiленген режимдi сатау кезiнде профилактикаа, медициналы оалтуа жне демалтуа арналан емдеу-профилактикалы мекемелер, оны iшiнде туберкулезге арсы мекемелер (бдан рi – санаторийлер);
11) санитариялы-аулалы ондырылар (бдан рі - СА) – жерсті блігі мен азылан шыры бар, имараттан кемінде 25 метр (бдан рі - м) ашытыта, объектіні аумаында орналасан крізденбеген дретхана. Жерсті й-жайларын бір-біріне тыыз жаласан материалдардан (татайлардан, кірпіштерден, блоктардан) жасайды. Шыр су ткізбейтін материалдан жасалады. Шырды тередігі жерасты суыны дегейіне байланысты, біра 3 метрден аспайды;
12) сауытыру объектiлерi – 6 жастан 18 жаса дейінгі балалар шiн оу-трбиелеу, дене шынытыру-сауытыру, емдеу-сауытыру ызметiн жне мдени бос уаыттарын йымдастыруды жзеге асыратын балаларды сауытыру йымдары (бдан рi - БС), оны iшiнде жалпы, орта жне осымша бiлiм беру бадарламаларын iске асыратын жыл бойы жмыс iстейтiн БС;
13) солярий – кн ванналарын абылдау шін жабдыталан ала, й-жай;
14) технологиялы процесті аымдылыы - таза жне кір (киімні, ыдысты), шикі жне дайын німдерді арама-арсы аымын, келушілер мен персоналды арама-арсы озалысын болдырмайтын технологиялы процестерді жйелілігін амтамасыз ету.
4. Объектілердегі персоналды ызметтерді жзеге асыру кезінде міндетті медициналы тексеруден ткені, жмыса жіберілгені туралы белгісі бар жеке медициналы кiтапшасы, гигиеналы оытудан ткенi туралы млiметтер болуы ажет.
5. Балаларды туберкулезге арсы санаторийiне емдеудi сйемелдеушi фазасындаы бактерия блмейтiн туберкулезбен ауыратын науас балаларды оса аланда 18 жаса дейiнгi балалар, виражбен жне гиперергиялы реакциясы бар балалар, сондай-а туберкулез инфекциясы ошатарындаы жне туберкулезбен ауырып сауыан балалар абылданады.
Санаторийлерде жататын жне толы немесе жарым-жартылай здігінен озалу ммкіндігінен айырылан балалар шiн 10%-а дейiн орын кзделеді.
Санаториялы жне сауытыру объектiлерiн жобалауа, салуа, айта жаартуа, жне пайдалануа беруге ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
6. Санаториялы жне сауытыру йымдарын (бдан рі - объектілер) жобалауа, салуа, айта жаартуа жне пайдалануа беруге халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы укілетті органны ауматы ведомство блімшесіні санитариялы-эпидемиологиялы орытындысы боланда жзеге асырылады.
Маусымды жазы БС-да, оны ішінде палатка тріндегі стационарлы БС-да балалар мен жасспірімдерді сауытыру бойынша ызметті жзеге асыратын жеке жне зады тлалар жазы маусым басталар алдында азастан Республикасыны занамасында белгіленген талаптара сйкес халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы укілетті органны ауматы ведомство блімшесіні санитариялы-эпидемиологиялы орытындысын уаытылы алу ажет.
7. Халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы укілетті органны ауматы ведомство блімшесі сауытыру объектісіні болжанып отыран ашылу кнi туралы сауытыру объектісіні басшысына жазбаша хабардар етуi ажет.
8. Объектілер аумаында тiкенектi бталарды, глдегенде мамыты тымдар беретiн жасыл желектердi (ааштарды, бталарды) отырызбайды.
9. Сауытыру объектісіні басшысы сауытыру объектісіні ашылуы алдында жне ары арай крсеткіштер бойынша ауматы дезинфекциялы, дератизациялы жне дезинсекциялы деу жргізуді йымдастырады.
10. Жас кшеттерi жо аумата, кiретiн жолдарда, жк тсiретiн аладарда, тротуарларда, клiк ралдарыны траына арналан орындарда атты жабыны жне жабыр мен ерiген су аатын еiстерi болады.
11. Объектілерді аумаында: трын й, мдени-кпшiлiк, дене шынытыру-сауытыру, медициналы, кiмшiлiк, шаруашылы жне техникалы масаттаы айматар кзделеді.
Шаруашылы жне техникалы масаттаы ауматарда отын сатауа арналан оймасы бар азанды, сумен жабдытау рылысы, гараж, жндеу шеберханалары, автотра орналасады.
12. абылдау блiмшесiнi, медициналы масаттаы й-жайларды, ас блогыны жне санитариялы-трмысты блмелерді (кiр жуатын орын, дретхана, олжуыш, себезгi блмесi) абыралары мен еденiнi беттерi жуу жне дезинфекциялау ралдарына тзiмдi материалдардан орындалады.
13. Балалар санаторийіндегi трын блмелердi ауданы бiр орына кемiнде 6,0 шаршы метр (бдан рі – м2) есебiнен кзделедi, ересектерге –кемінде 10 ш.м.
14. 6-7 жастаы балалар шiн БС бiр жатын блмесіндегі орын саны бір балаа 4,5 м2 есебiнен – 10-нан асырмай, 8 жастан 18 жаса дейiнгi балалар шiн 5 орыннан асырмай кзделеді.
Отряда арналан ойын блмесiнi ауданы бiр балаа 2 м2 есебiнен кзделедi.
15. Ингаляторий, оттекпен емдеу кабинетi жне дрiлiк препараттар кабинетi жапсарлас орналасады жне дрiлiк шптердi сатауа арналан жалпы осалы й-жайы болады.
16. БС балаларды жас ерекшелiктерiн есепке ала отырып, отрядтар немесе топтар бойынша топтастырылады:
1) 6 жастан 9 жаса дейiн – 25 адамнан аспау;
2) 10 жастан 14 жаса дейiн – 30 адамнан аспау;
3) 15 жастан 18 жаса дейiн – 25 адамнан аспау.
17. Жылытылмайтын имараттардаы БС-ны жатын й-жайларын орналастыру кезiнде балаларды орналасуына сырты ауаны орташа тулiктiк температурасы бес кн iшiнде кемiнде плюс 16 градус Цельсийде (бдан рі – 0C) рсат етiледi.
18. Балаларды абылдау денсаулы жадайы туралы медициналы анытама боланда жне инфекциялы аурулармен ауыратын науастармен байланыс болмаанда жзеге асырылады.
19. Оу процесі кезінде балаларды бой-жас ерекшелiктерiне сйкес оу жиаздарымен амтамасыз етіледі.
Санаторийлерді жатын блмелері мен трын й-жайлары кереуеттермен, кереует жанындаы тумбалар, киімге арналан шкафтармен жадбыталады. Екi абатты кереуеттер мен атты емес жиналмалы кереуеттердi пайдаланбайды.
Жиаз, жабды, жмса жне атты мкммал, санитариялы-техникалы ралдар жмыс жадайында болады жне масатына сай пайдаланылады. й-жайларды рлеудегі ахаулар мен жабдыты, жиазды істен шыуы уаытылы жндеуге немесе ауыстыруа жатады.
20. Объектілерді й-жайларында терезе желдеткiштерiне жне фрамугаларына москит торлар орнатылады.
21. Объектілерді аумаында оыс жинауа арналан оыс салыштар орнатылады. Трын й корпусына кірер жерде оыс жинауа арналан оыс салыштар мен ая-киім тазалаыш решеткалар орнатылады.
22. ажет болан жадайда объектілерде имарата, шатыра аымдаы жндеу жргізіледі, олданыстаы инженерлік коммуникацияа ревизия жасалады, сондай-а крделі жндеу жргізіледі.
23. Апатты имараттарда жне й-жайларда орналасан объектілерді пайдаланбайды.
Объектілерді имараты объектіні апаттылыы туралы зыретті органдарды акітісі болан кезде апатты жадайда деп танылады.
Санаториялы жне сауытыру объектiлерiн сумен жабдытауа, суды бруа, желдетуге, жылытуа, жарытандыруа жне микроклиматына ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
24. Объектілер орталытандырылан суы жне ысты сумен жабдытау, жылыту жне су бру жйелерiне осылады.
Барлы жйелер жмыс iстейтiн жадайда болады.
25. Объектілер азастан Республикасы лтты экономика министріні 2015 жылы 16 наурыздаы № 209 бйрыымен (азастан Республикасыны нормативтік ыты актілерді мемлекеттік тіркеуді № 10774 тізілімінде тіркелген) бекітілген «Су кздеріне, шаруашылы-ауыз су масаты шін су жинау орындарына, шаруашылы-ауыз сумен жабдытауа жне суды мдени-трмысты пайдалану орындарына жне су объектілеріні ауіпсіздігіне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидаларыны (бдан рі - № 209 бйры) талаптарына сйкес ауіпсіз жне сапалы ауыз сумен амтамасыз етiледі.
26. Ас блогыны ндiрiстiк й-жайлары, кiр жуатын орын, монша, себезгi блмесi, ол жуатын орын, жеке гигиена кабиналары, медициналы масаттаы й-жайлар ысты сумен жабдытау жйесімен амтамасыз етiледi.
Орталытандырылан ысты сумен жабдытау жйесi болмаан жадайда, су жылытыштарды орнату кзделедi.
Крізделмеген аудандарда имараттан 25 м (бдан рі - метр) ашытыта су тпейтін шыры бар аула дретханалары кзделеді, блар клеміні екіден ш блігіні (бдан рі - 2/3) толуына арай тазартылады.
27. Объектілерде ауыз су режимі йымдастырылады. Ауыз су, оны ішінде ыдыстара (графиндерге, шйнектерге) йылан жне шлмектердегі су сапасы мен ауіпсіздік крсеткіштері бойынша № 209 бйры талаптарына сйкес келеді.
айнатылан ауыз суды пайдалануа жол беріледі. Ауыз су режимін йымдастыру шін БС басшысыны бйрыымен балалар санаториясына жауапты адам таайындалады. Демалушыларды объектілерде болатын барлы уаыт ішінде оларды ауыз суа еркін олжетімділігі амтамасыз етіледі.
28. Су ішу шін таза ыдысты (шыны ыдысты, фаянсты ыдысты, бір рет олданатын стакандарды) пайдаланады, таза жне пайдаланылан ыдыс шін табаланан жеке поднос немесе бір рет олданылан ыдысты жинау шін контейнерлер блінеді. Ыдыса йылан суа оны айдан келінгендігін, сапасын жне ауіпсіздігін растайтын жаттары оса беріледі.
29. Ауылды жне жекелей кріздеу жргізген жерлерде сарынды суды жинауа арналан су ткізбейтін азылан шырлар жабдыталады, блар клеміні 2/3 блігіні болуына арай тазартылады.
30. Объектіні й-жайлары жылыту, желдету жне ауа баптау жйелерiмен жабдыталады.
31. Барлы й-жайлар ашылатын терезелер немесе фрамугалар арылы табии желдеткiш кзделеді.
32. Себезгi блмелері мен санитариялы тораптар дербес сору желдеткiшiмен жабдыталады.
33. Температурасы минус 40 0C тмен климатты аудандарда биiктiгi ш абат жне одан жоары трын й-жайлар сырты ауаны жылытатын тарату желдеткiшiмен жабдыталады.
Объектілерді барлы й-жайларында табии жары болады. Зат оятын блмелерде, санитариялы тораптарда, себезгі блмелерінде, киiм iлетiн орындарда, жеке гигиена блмелерінде, бойлер, соры тран блмелерде екінші жарыпен жарытандыруа немесе тек жасанды жарытандыруа жол берiледi.
34. Барлы й-жайларда жасанды жарытандыру кзделеді. Шамшыратарда ораныш плафондар болады. й-жайларды жасанды жарытандыру дегейлері осы Санитариялы аидалара 1-осымшаа сйкес келеді.
35. Жарамсыз шамдарды уатылы ауыстырады. Арты жне жарамсыз люминесцентті шамдар балаларды олы жетпейтiн й-жайларда саталады.
Пайдаланылан шамдар мен баса да рамында сынабы бар аспаптарды оыс жинаыш контейнерлерге тастауа тыйым салынады. Пайдаланылан рамында сынабы бар аспаптарды, люминесцентті шамдарды сатау жне шыару жауапты адама жктеледi. Пайдаланылан люминесцентті шамдар мен рамында сынабы бар аспаптарды шыаруды жне кдеге жаратуды осындай ызмет тріне арналан лицензиясы бар йымдар жргізеді.
36. Орталытандырылан жылыту кзі болмаан жадайда жеке азандыты орнату кзделеді. Жылыту кезенінде ауаны температурасы мынадай болып кзделеді:
1) жатын жне оу й-жайларында, кабинеттерде, кітапханаларда, мдени-кпшілік іс-шаралар ткізілетін жне демалу й-жайларында, компьютер сыныптарында, ызметтік-трмысты, кір жуатын орындарда +18 - 22 0C;
2) таматану залдарында, буфеттерде, киім тіктейтін, кептіретін блмелерде, оймаларда жне киім-кешек блмелерінде +160C;
3) физиотерапевт кабинеттерінде, массаж кабинеттерінде +280C;
4) медициналы й-жайларда +20 - 220C;
5) спорт залда жне секциялы сабатарды ткізуге арналан блмерде, рекреацияларда, вестибюль мен киім ілетін орындарда, асханада, киімдер мен ая киімдерді кептіру блмелерінде +15 - 170C;
6) спорт залыны киім шешетін орнында +19 - 230C;
7) ваннасы бар бассейн й-жайларында +29 - 300C;
8) себізгі блмелерінде +250C;
й-жайлардаы ауаны отайлы ылалдылыы 40 - 55%-ды, ас йде жне кір жуатын блмелерде 60 - 70%-а дейін райды.
Санаториялы жне сауытыру объектiлерiн ктiп-стауа жне пайдалануа ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
37. Объектілерді аумаы тазалыта сталады. оыс жинаыштар (контейнерлер) 3/2 блігi толан кезде тазартылады.
Учаскенi жабдыы (стелдер, орындытар, дене шынытыру жабдыы мен шаын сулет нысандары) жарамды жадайда сталады.
38. Трмысты оыс пен алдытарды жинау шiн бетондалан немесе асфальтталан алада орнатылан, апатары бар металл контейнерлер кзделедi. Ала негiзгi имараттардан кемiнде 25 м ашытыта орналасады.
39. Сауытыру науаны басталар алдында жне рбiр ауысым аяталан со техникалы персонал крделi жинау жргiзедi.
Сауытыру ауысымыны арасындаы интервал кемінде кнтізбелік 2 кн райды, сол арада крделі жинау мен санитариялы тазарту жмыстары барлы й-жайларда жргізіледі.
Белгіленген тртіппен олдануа рсат етілген, олданылатын дезинфекциялау ерітінділері дайындалан кні крсетіле отырып, табаланан ыдыстарда нсаулыа сйкес дайындалады. Дезинфекциялау жне жуу ралдары жне оларды жмыс ерітінділері демалушылар шін ол жетпейтін орындарда саталады.
40. Сору желдеткiш жйелерiнi жалюз торлары шанан тазартылады жне оларды й-жайды жне сырты ауаны температурасы кенеттен згерген кезде жабады.
41. Санаторий жне БС жмыс iстеп тран кезде, апатты жадайды жою жмыстарын оспаанда, крделi жндеуді жне жндеу жмыстарыны баса да трлерiн жргiзбейдi.
42. Жинау мкммалы (легендер, шелектер, щеткалар, шберектер жне таы баса) табаланады жне й-жайлара блек бекiтiледі. Пайдаланыланнан кейiн жинау мкммалын жуу жне дезинфекциялау ралдарымен ысты сумен жуады жне сол шiн арнайы блiнген шкафтарда немесе й-жайларда сатайды.
Санитариялы тораптарды жинауа арналан жинау мкммалыны сигналды (ызыл, сарылт) тсі болады жне жеке саталады.
43. Тсек-жабдытарын жне слгiлердi ауыстыру ластануына байланысты, бiра аптасына бiр реттен сиретпей (графикке сйкес) жне тратын адамдар кеткеннен кейiн жргiзiледi. Лас киім -кешек кір жуу орнына (клеенкалы жне мата) аптармен жеткізіледі. Матадан тігілген аптар жууа тапсырылады, клеенкалы-сабынды содалы ерітіндімен нделеді. Таза киім жуылан аппен жеткізіледі.
44. Киiм-кешектi жуу кiр жуатын орнында немесе шарт бойынша зге кiр жуатын орында жзеге асырылуы тиіс. Инфекциялы аурумен ауыратын науастарды киім-кешектері жуу алдында табаланан ванналарда дезинфекциялануа жатызылады.
45. Кір жуатын орында таза жне лас киім-кешекті арама-арсы аымы болмайтын технологиялы процесті аымдылыы саталады. Объектілерде киім-кешекті ауыстыру кестесін сатау жніндегі жаттама жргізіледі.
46. Барлы й-жайлар мен жабдытар тртіппен жне тазалыта сталады. й-жайларды жинау кн сайын ылалды тсілмен, кейіннен желдету арылы жргiзiледi. Медициналы масаттаы й-жайлар, ас блогы жне дретханалар жуу жне дезинфекциялау ралдарын олдана отырып кнделікті тазартылады. Еден, есік тталары, кран барашкалары, раковиналар жне унитаздар кн сайын дезинфекциялауа жатады.
47. Жаадан сатып алынан бйымдар (ыдыс-ая, тсек бзелдері, парфюмерлік-косметикалы бйымдар, ойыншытар, жиаз жне таы баса) сапасы мен ауіпсіздігін растайтын жаттарымен бірге беріледі.
48. Жабдытар мен мкаммала, оны ішінде медициналы жабдытара санитариялы-дезинфекциялы деу азастан Республикасыны белгіленген занамасына сйкес, нсаулыа сай белгіленген тртіппен олдануа рсат етілген дезинфекциялау ралдарымен жргізіледі.
49. Санаториялы жне сауытыру объектілеріндегі медициналы алдытарды жинау азастан Республикасыны белгіленген талаптарына сйкес жргізіледі.
Санаториялы жне сауытыру объектілеріні жаажайларын ктіп-стауа жне пайдалануа ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
50. Жаажай ошауланан учаскеде, айлатардан, шлюздерден, гидроэлектр станцияларынан, сарынды суларды жіберу орындарынан, малды орасы мен суатынан жне баса да ластану кздерінен алыста орналасады немесе жоарыда крсетілген ластану кздерінен кемінде 500 м ашытыта орналасады.
51. Су оймасыны тбі йы, балдырлары, бжыр ааштары, шкір тастары жо, мды болып тадалады. Балаларды шомылатын орындарындаы су оймасыны тередігі 0,7-ден 1,3 м-ге дейін райды.
52. Жаажай кннен орайтын алалармен, жататармен жне отырыштармен жабдыталады.
Аумата киім ауыстыратын кабиналар (50 адама 1), санитариялы-аулалы ондырылар (75 адама 1) немесе биодретханалар орнатылады.
53. Жаажайды балаларды жас ерекшеліктеріне сйкес ойын рылыларымен, сондай-а емшараларды дозалап абылдау шін солярийлермен, аэрарийлермен жабдытау керек. Солярийлер мен аэрарийлерде орын саны жалпы саныны (ІІ жне ІІІ климатты аудандарында) 50 %-ынан асырмай райды. Аэрарийлер мен солярийлерді ауданы 1 орына 2,5 жне 3,0 м2 есебімен абылданады.
54. Шомылу маусымы басталар алдында БС немесе санаторий кімшілігі аккредиттелген зертханаларды шаруашылы-ауыз су масатында пайдаланылатын суа жне су оймаларынан санитариялы-химиялы, микробиологиялы, радиологиялы крсеткіштерге зерттеу жргізуін жне паразитологиялы крсеткіштерге топыраты зерттеу жргізуді амтамасыз етеді.
55. Шомылуа арналан су бетіні шекарасы ашы тсті, жасы крінетін алитын белгілермен белгіленеді.
56. Жаажайды аумаында оыс жинауа арналан оыс салыштар орнатылады.
57. Киім ауыстыратын орындар, киім ауыстыруа арналан павильондар, киім ілетін орындар тазалыта сталады.
Жинау жуу жне дезинфекциялау ралдарын олдана отырып жргізіледі.
58. Жыл сайын жаажайда таза м, малта тас себіледі. мды жаажайларда аптасына бір реттен сиретпей жиналан алдытарды шыара отырып, мны беткі абатына механикалы опсыту жргізіледі.
59. Адамдарды шомылуына арналан орындарда киім-кешекті жумайды жне жануарларды жуындырмайды.
Санаториялы жне сауытыру объектілерінде труды йымдастыруа жне тру жадайларына ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар.
60. Кн режимі балаларды жас ерекшелігіне байланысты рылады. БС-даы балаларды кн режимі осы Санитариялы аидалара 2-осымшаны 1-кестесінде келтірілген.
Каникул жне оу жылы кезінде санаторийдегі балаларды кн режимі осы Санитариялы аидалара 2-осымшаны 2 жне 3-кестелерінде келтірілген.
61. Дене шынытыру-сауытыру іс-шаралары жоспары дрігермен келісіледі жне мынадай іс-шараларды амтиды:
1) таертегілік гимнастика;
2) шынытыру емшаралары;
3) озалыс ойындары жне дене дайындыыны р трімен айналысу;
4) спорт, емдік дене шынытыру, жзуге йрету;
5) серуендер, экскурсиялар, жорытар;
6) спортты жарыстар жне мерекелер.
62. Дене шынытырумен айналысу шін медициналы топтара блуді дрігер жргізеді. Негізгі медициналы топты балалары шектеусіз барлы дене шынытыру-сауытыру жне спортты-баралы іс-шаралара атысуа жіберіледі.
63. Медициналы дайынды тобыны балаларымен дене шынытыру-сауытыру іс-шаралары оларды денсаулы жадайын жне жеке тзгіштігін ескере отырып жргізіледі. Бір кндік туристік жорытара атысуа тартады.
64. Таертегі жаттыу кн сайын 10–15 минут бойы ашы ауада, жабырлы ауа райында жасы желдетілетін й-жайда жргізіледі.
65. Жорыа атысушылар медициналы тексеруден теді. Балаларды жорыа жіберуден 1–2 кн брын бадар мен шомылу орындарын туризм жніндегі нсаушы тексереді, ал дрігер бадар параына ол ояды. Туристік жорытар медицина ызметкеріні атысуымен жргізіледі.
66. Шынытыру іс-шаралары БС-а баланы келген алашы кнінен басталады:
1) кн ванналары таы немесе кешкі сааттарда жаажайда, желден оралан арнайы аладарда (солярийлерде) таматан со бір-бір жарым сааттан кейін таайындалады.
2) су рсімдері таертегі жаттыудан кейін ылалды слгімен алдымен плюс 30 – 35 0С температурада, содан со салын сумен плюс 10–15 0С температурада сртінуден басталады.
67. Шомылу кніне бір рет, ысты кндері екі рет суды температурасы плюс 20 0C тмен емес, ауаны температурасы плюс 230С тмен емес кезде жргізіледі.
Санаториялы жне сауытыру объектілерінде емдік-профилактикалы жне оамды таматануды йымдастыруа ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар
68. Тстену залыны ауданы зіне зі ызмет крсету кезінде бір орына (тарату желісін оспаанда) 1,8 м2 (тарату желісін оса аланда), даяшы ызмет крсеткен кезде 1,4 м2 есебімен абылданады. Тстену залыны ауданы балаларды бір мезетте ызмет крсету кезінде (бір ауысымда) бір орына 1,0 м2 есебімен кзделеді.
69. Объектілерді осы Санитариялы аидаларды талаптарына арама-арсы болмайтын блігіндегі ас блогына Кодексті 144-бабы 6-тармаына сйкес халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы мемлекеттік орган бекіткен оамды таматану объектілеріне ойылатын нормалау жаттарыны талаптары пайдаланылады.
70. Санаторийлерде емдік-профилактикалы таматану йымдастырылады.
71. Дайын таматы беруді медицина ызметкері осы Санитариялы аидалара 3-осымшаны 1-нысанына сйкес дайын таматы сапасын баылау (бракераж) журналына жаза отырып дайын таматы сапасын органолептикалы баалау жргізуден кейін жзеге асырады.
72. Санаторийде жне БС-да кн сайын аспаз дайын таамны туліктік сынамасын алдырады. Сынамалар апаы бар таза (айнаан сумен делген) шыны ыдыса (гарнирді блек ыдыса салады) алынады жне тоазытышты арнайы блінген орнында +2 0С-тан +6 0С-а дейін температурада кемінде 24 саат саталады жне алу кні мен уаытын крсете отырып табаланады.
73. Тама німдерін тасымалдау санитариялы-эпидемиологиялы орытындысы бар автоклікпен жргізіледі. Тама німдері сатау шарттарына ойылатын талаптарды ескере отырып тасымалданады, тама німдерін тасуа арналан клікті баса масаттар шін пайдаланбайды.
Экспедитор арнайы киіммен амтамасыз етіледі жне оны жмыса рсат етілген жеке медициналы кітапшасы болады.
Азы-тлікке арналан ыдыс табаланады жне масатына арай пайдаланылады.
74. БС шін бір балаа кніне азы-тліктер жиыны (брутто массасында) осы Санитариялы аидалара 4-осымшаны 1-кестесінде крсетілген.
75. Жас ерекшелігіне (жастарына) байланысты балалар мен жасспірімдерге сынылатын порцияны массасы (грамма шаанда) осы Санитариялы аидалара 4-осымшаны 2-кестесінде крсетілген.
76. Балалар санаторийлеріндегі таматану нормалары «Республиканы мемлекеттік денсаулы сатау йымдарында таматануды заттай нормаларын жне жмса мкммалмен жабдытауды е тменгі нормаларын бекіту туралы» азастан Республикасы кіметіні 2002 жылы 26 атардаы № 128 аулысына сйкес абылданады.
77. Тама німдеріні жарамдылы мерзімдері мен оларды сатау шарттары ндіруші (шыарушы) белгілеген жарамдылы мерзімдеріне сйкес келеді.
78. Тез бзылатын тама німдерін сатау тмен температуралы тоазытыш рылыларында (– 300С дейін) жне +2 – +60С температурада тоазытыш камераларында немесе тоазытыштарда жзеге асырылады.
79. Санаторийлерде жне БС-да тама абылдау арасындаы аралыты 3,5 сааттан асырмай, балаларды осымша 2-ші таы аспен немесе кешкі аспен кемінде бес рет таматандыру кзделеді.
Тама арасындаы аралыа ас мзіріне ымызды немесе ст ышылы німін енгізу сынылады.
Туліктік таматандыру рационыны нарлылыын блу мынадай: таертегілік ас – 25%; тскі ас – 35 %, бесін ас 15 %, кешкі ас – 20 %, 2-ші таы ас (кешкі ас) - 5%.
80. Объектілерде ас мзірін жасаан кезде лтты дстр, айматарда ндірілетін отанды німдерді ассортименті ескеріледі.
Таматану рационында витаминді-минералды кешенмен байытылан німдер кзделеді.
Перспективалы мзір мен шыарылатын німні ассортимент тізбесі ас блогын пайдалануа берген кезде, кейіннен реконструкция жргізгеннен кейін, ас блогы бейіні немесе ндірістік деріс згерген кезде, сондай-а брын бекітілген ассортиментке згерістер мен толытырулар енгізілген жадайда халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы мемлекеттік органны ауматы ведомство блімшесімен келісіледі.
Наты таматану рационы бекітілген перспективалы мзіріне сйкес орындалады.
ажетті німдер болмаан жадайда осы Санитариялы аидалара 4-осымшаны 3-кестесінде крсетілген негізгі таамды заттар бойынша німдерді алмастыру кестесіне сйкес химиялы рамы жаынан те баалы німдерге ауыстырады.
81. німдерді салын жне жылылай деу кезінде алдытарды нормалары осы Санитариялы аидалара 4-осымшаны 4-кестесіне сйкес абылданады.
82. Гиповитаминозды алдын алу жне балаларды тиімді сауытыру масатында салындатылан сусындарды (компот, кисель) аскорбин ышылымен жасанды витаминдеу жргізеді, бл туралы осы Санитариялы аидалара 3-осымшаны 2-нысаны бойынша «С» - витаминдеу журналына жазба жазылады. Поливитамин препараттарын витаминделген жне минералды заттармен байытылан тама німдерін пайдаланады (олдану жніндегі нсаулыа сйкес).
83. Инфекциялы жне жаппай улануларды пайда болуыны жне таралуыны алдын алу масатында мыналар:
1) банкаларыны тншалануы бзылан консервілер, апаы ктерілген консервілер, тот басан, пішіні згерген, заттабасы жо банкалар;
2) жмса ыдыста су тиген німдер (н, жарма, ант жне баса да німдер);
3) амба зиянкестерін жтыран, сондай-а механикалы оспалармен ластанан жарма, н, ра жемістер жне баса да німдер;
4) зе жне шіру белгілері бар ккністерді, жемістерді, жидектерді;
5) саыраулатар;
6) жеіл аса арналан консервілер, маринадталан ккністер мен жемістер;
7) йде дайындалан німдер (консервіленген саыраулатар, ет, ст, балы жне баса да пайдалануа дайын німдер) пайдаланылмайды.
84. Тамаа:
1) алдыы таматы алдытарын;
2) кремі бар кондитерлік німдерді, кремді, суындарды, здері дайындаан морстарды, квасты, іркілдекті, паштеттерді, йылан таамдарды (еттен жне балытан), майшабатан жасалан фаршмакты;
3) фритюрдегі бйымдарды, уырылан жмыртаны;
4) ащы тздытарды, ышаны, ажелкекті, брышты, сірке суын, табии кофені, шырындар мен ра концентраттар тріндегі сусындарды, майонезді;
5) пастерленбеген сттен дайындалан стті жне ст ышылы німдерін;
6) ан жне кпе-бауыр шжытарын;
7) атыты;
8) тартылан ет салынан йматарды жне флотша дайындалан макаронды;
9) суда жзетін старды жмырталарымен етін;
10) йде дайындалан, консервіленген німдерді;
11) газдалан жне алкогольсіз энергетикалы сусындарды (минералды жне ауыз суды оспаанда);
12) чипсилерді, кириешкилерді, гамбургерлерді, хот-догтарды, ра концентраттарды гарнир ретінде пайдаланбайды.
85. рамы таамды оспаларды, гендік-трлендірілген организмдерді жне табииа сйкестендірілген кез-келген німдерді (хош иістендіргіштер, шыу тегі жасанды бояыштар, саыз) амтитын німдерді ттынуа тыйым салынады.
86. Туберкулезге арсы санаторийлерде мектепке дейінгі жастаы балаларды таматандыруды йымдастыру шін 1 балаа кемінде 2 м2 есебімен асхана-ойын блмесі; 3 ялы жуу ваннасымен, ыдысты кептіруге арналан срелермен жне оларды сатауа арналан шкафтармен жабдыталан буфет блмесі кзделеді.
87. Жататын балалара жне з бетінше озалу ммкіндігін толы жоалтан не жартылай жоалтан балалара арналан санаторийлерде таматандыру тарату орны бар буфет блмесі, 3 ялы жуу ваннасымен, ыдысты кептіруге арналан срелермен жне сатауа арналан шкафтармен жабдыталан ыдыс жууа арналан й-жай арастырылан секцияда жзеге асырылады. ажет болан жадайда, ас блогынан таматы беруге арналан ктергіш жабдыталады.
88. Мектеп жасындаы жретін науастар шін бір отыратын орына 1,5 м2 есебімен таматану залы кзделеді. Тстену залдарыны сыйымдылыын 60 орыннан асырмау кзделеді.
Тстену залыны жанында 25 балаа 1 олжуыш, 40 балаа 1 унитаз есебімен санитариялы торап, изоляторда тарату орны мен ыдысты жууа жне сатауа арналан й-жай кзделеді.
89. Персоналды таматануы шін жеке есігі, себезгі блмесі жне дретханасы бар арнайы зал блінеді.
90. Компоттарды витаминдеу оларды ткізуден брын +150С-тан аспайтын температураа дейін салындатаннан кейін жргізіледі, кисельге аскорбин ышылыны ерітіндісін +30 – + 350С температураа дейін салындатан кезде осады. Сби балалара арналан «С» витаминіні туліктік нормасы 50 миллиграмм (бдан рі – мг), ал мектепке дейінгі балалар шін - 60 мг, мектеп жасындаы балалар шін – 70 мг. Витаминделген таамдар жылытылмайды.
91. Балаларды ысты таматы таратуа, нан кесуге, дайын таматарды порцияа бліп орауа, ыдыс жууа, санитариялы тораптарды, ауматарды тазалауа, бассейндерді тазалауа тартпайды.
92. Салаттара арналан ккністерді кейіннен термиялы деуден ткізбей, блшектеу піскен ккністер «ПК» деген табасы бар стелдерде жне татайларда, бактерицидтік сулелендіргішпен жабдыталан дайын німдер цехында жргізіледі. Салаттарды дайындау жне оларды тздытау тура таратар алдында жзеге асырылады. Тздыталан салаттарды сатауа тыйым салынады.
93. Жабды, ндірістік стелдер, мкммал, ыдыс-ая, ыдыс тама німдерімен жанасуа рсат етілген, жуу жне дезинфекциялау ралдарыны серіне тзімді материалдардан дайындалады жне тама німдерімен жанасатын материалдар шін ауіпсіздік талаптарына жауап береді.
94. Таматану залдары жуу жне дезинфекциялау ралдарын олдана отырып, олара деу жргізуге ммкіндік беретін жабыны бар жиазбен жабдыталады.
95. андай да бір технологиялы жне тоазытыш жабдыы істен шыан жадайда, ас мзіріне згерістер енгізіледі.
96. Тама німдерін, ыдыстарды, мкммалды сатауа арналан стеллаждарды тменгі срелері мен тауарларды астына оятын тырларды еденнен биіктігі кемінде 15 см етіп кзделеді.
97. Асханаларды бір отыратын орына кемінде ш жиын есебінен асхана ыдысымен жне аспаптармен амтамасыз етіледі.
98. Таматануды йымдастыру кезінде тама німдерімен жанасатын материалдар шін ауіпсіздік талаптарына сай келетін фарфордан, фаянстан жне шыныдан жасалан ыдыстар (трелкелер, табашалар, тостаандар, бокалдар) пайдаланылады. Тот баспайтын болаттан немесе материалды гигиеналы асиеттері бойынша сас материалдан жасалынан, дайын таматарды дайындауа жне сатауа арналан асхана аспаптары (асы, шанышы, пышатар), ыдыстар пайдаланылады.
99. Шикі жне дайын німдерді блек сатау, оларды технологиялы деу жне тарату шін блек жне табаланан жабды, блшектеу мкммалы, асй ыдысы пайдаланылады:
1) мынадай табасы бар ндірістік стелдер: шикі ет «ШЕ», шикі балы «ШБ», шикі ккністер «ШК», «нан», дайын нім «Д», «амыр»;
2) блшектеу мкммалы (блшектеуге арналан татай мен пышатар): шикі ет «ШЕ», піскен ет «АЕ», шикі балы «ШБ», піскен балы «АБ», шикі ккністер «ШК», піскен ккністер «ПК», «нан», «гастрономия», «аскк», «амыр»;
3) мынадай табасы бар асй ыдыстары: «I таам», «II таам», «III таам», «ст», «жмырталарды деуге арналан», шикі ет «ШЕ», шикі ккністер «ШК», шикі балы «ШБ», «дайын німге арналан», «шикі німге арналан».
Блшектеу мкммалы мен асй ыдысы табалануына сйкес масатына арай пайдаланылады.
100. Пішіні згерген, жиектері сынан, сызаттары, сынытары бар, эмалы заымданан асй жне асхана ыдыстарын; алюминийден жасалан асхана аспаптарын; пластмассадан жне сыымдалан жа татайдан жасалан блшектеу татайларын; сызаттары жне механикалы заымдалан блшектеу татайларын жне са мкммалды пайдаланбайды.
101. Ет пен балыты асаптауа арналан блшектеу татайлары, науалар тесіктері жне саылаулары жо тама німдерімен жанасуа арналан материалдардан дайындалады.
Етті асаптауа арналан науаны арнайы тырыа орнатады жне кн сайын жмыс аяталан со тазартады жне бетіне тз себеді. Науаны бетін тесіктері мен саылаулары пайда болан кезде сргілейді жне жонады.
102. Ас блогыны ндірістік жне баса да й-жайлары, ндірістік жабды пен мкммал (шкафтар, стелдер, стеллаждар), санитариялы-техникалы жабды жарамды жадайда, тртіппен жне таза сталады. Тама німдерін еденде сатауа жол берілмейді.
103. Таматану залдарын жинау рбір тама ішілгеннен кейін жргізіледі. Таматану стелдерін арнайы блінген шберекті жне таза немесе пайдаланылан шберекке арналан табаланан ыдысты пайдалана отырып, жуыш заттар осылан ысты сумен жуады. Шберекті пайдалананнан кейін жуыш заттарды оса отырып, жуады, дезинфекциялайды немесе айнатады, шаяды, кептіреді жне таза шберекке арналан ыдыста сатайды.
104. Асй ыдысын жуу асхана ыдысынан блек кзделеді. Ыдыс жуатын й-жайларда ыдыстар мен мкммалды жуу ережелері туралы нсаулы ілінеді. Ыдыс-ая жуатын машинаны пайдалану сынылады. Мамандандырылан жуатын машиналарда асхана ыдыстарын жуу оларды пайдалану жніндегі нсаулыа сйкес жргізіледі.
105. Асхана жне асй (азан жуыш) ыдыстарын жууа арналан жуыштарды пайдаланатын ыдыстарды толытай батырып оюды амтамасыз етуге жеткілікті клемі, клемдік сыйымдылыыны табасы болады жне полимер жне резеке материалдардан жасалан тыындармен амтамасыз етіледі. Жуу жне дезинфекциялау ралдарын дозалау шін лшегіш ыдыстар пайдаланылады.
106. ш секциялы ванналарда асхана ыдыстарын олмен жуу кезінде мынадай тртіп саталады:
1) тама алдытарын механикалы тазарту;
2) ваннаны бірінші секциясында + 450С тмен емес температурада жуыш заттар осылан суда жуу;
3) ваннаны екінші секциясында + 450С тмен емес температурада жне ваннаны бірінші секциясына араанда 2 есе аз млшерде аз жуыш заттар осылан суда жуу;
4) ваннаны шінші секциясында + 650С тмен емес температурада ысты аынды суда ыдыстарды шаю;
5) торларда, срелерде жне стеллаждарда ткерілген кйінде кептіру.
107. Арнайы жуыш орны жне аынды су болмаан кезде ыдыстарды ш легенде (легенні клемі кемінде 10 литр) жуыш заттарды оса отырып, ысты суда жуады, таза ыдыстар ысты сумен шайылады, кейін кептіріледі.
108. Асхана аспаптарын сатауа арналан сыйымдылытар + 450С тмен емес температурада жуыш заттарды олдана отырып, ысты суа жуады.
109. Таза асй ыдысын жне мкммалды еденнен кемінде 0,5 м биіктіктегі стеллаждарда; асхана ыдыстарын шкафтарда немесе торларда; асхана аспаптарын ттасын жоары аратып сатайды, оларды табатарда шашылан кйде сатауа тыйым салынады.
110. Технологиялы жабдыты деуді кн сайын оны ластануына арай жне жмыс кніні соында арнайы блінген шберекпен жне сыйымдылыта жргізеді.
111. Блшектеу татайларын жне са ааш мкммалын жууды асй ыдысына арналан жуу блімшесінде (цехта) жуыш заттарды оса отырып, +450С тмен емес температурада ысты суда жргізеді, +650С тмен емес температурада ысты сумен шаяды жне ысты су яды, содан кейін стеллаждарда ырынан трызып кептіреді. дегеннен жне кептіргеннен кейін блшектеу татайларын жне пышатарды табаланан арнайы кассеталарда (татайларды ырынан) сатайды, тиісті ндірістік стелдерге (ырынан) тікелей сатауа жол беріледі. Оларды сті-стіне ойып сатауа жол берілмейді.
112. Ыдыс жууа арналан щеткалар мен шберекті пайдалананнан кейін тазартады, жуыш заттарды оса отырып, +450С тмен емес температурада ысты суа батырып ояды, дезинфекциялайды (немесе 15 минут айнатады), аынды сумен шаяды, кептіреді жне арнайы ыдыста сатайды.
113. Крделі жинауды жуу жне дезинфекциялау ралдарын олдана отырып жне эпидемиологиялы айатар бойынша айына бір рет (абыраларды, жабдыты, йнекті ішкі беттерін, жарытандыру аппаратурасын, асй жне асхана ыдыстарын, ыдысты жне мкммалды жуу) жргізеді.
114. А жне ара нан блек (р трлі срелерде сатауа жол беріледі) желдетуге арналан есігінде саылауы бар шкафта саталады, тменгі срені еденнен ашытыы кемінде 35 см болады. Шкафтарды срелерін нанны нтаынан арнайы щеткалармен тазартады жне 1%-ды асханалы сірке су ерітіндісін олдана отырып, шберекпен сртеді.
115. Тама алдытарына арналан табаланан («тама алдытары») ыдыстарды апаы болады, арнайы блінген орында сатайды жне оларды 2/3 клемі толуына байланысты алдытардан босатылады, жуыш заттарды ерітіндісімен жуады.
116. Ас блогындаы персонал арнайы киімні ш жиынтыымен амтамасыз етіледі. Салаттарды дайындау кезінде кейін термиялы деуден ткізбей жне тарату жолында бір рет пайдаланатын олаптар пайдалану сынылады.
117. Таматы дайындау німдерді тарату, таамдарды шыымы, таамды дайындау технологиясы туралы мліметтер крсетілген технологиялы карталара сйкес таамдар картотекасын пайдалана отырып жргізіледі.
Перспективалы мзірде бірдей таамдарды немесе аспазды німдерді бір кнде немесе келесі 2 – 3 кнде айталауа жол берілмейді.
Кн сайын таматану рационына ет, ст, сары май жне сімдік майы, ара бидай жне (немесе) бидай наны, ккністер жне ант осылады. Балы, жмырта, ірімшік, сзбе, тауы еті 2 – 7 кнде 1 рет осылады.
118. Тама німдері мен азы-тлік шикізаттарын абылдау осы Санитариялы аидалара 3-осымшаны 3-нысанына сйкес «Тама німдері мен азы-тлік шикізаттарыны бракераж журналына» деректер енгізе отырып оларды сапасы мен ауіпсіздігін куландыратын жаттар болан кезде жзеге асырылады.
німдерді сапасы мен ауіпсіздігін куландыратын жаттар оамды таматану йымдарында саталады.
119. Санаторий мен БС-ны медицина ызметкерлері ас блогына келіп тскен німдерді сапасын, німдерді сатау жадайлары мен ткізу мерзімдерін сатауды, туліктік сынамаларды алу жне сатау дрыстыын, асхана персоналы мен кезекшілеріні таматарды дайындау технологиясын, жеке гигиена ережелерін сатауды баылауды жзеге асырады, осы Санитариялы аидалара ай сайын берілетін таматы млшеріне адаалау жргізіліп, 3-осымшаны 4-нысаны бойынша «Айдаы тама німдері нормаларыны орындалуын баылау ведомосын» толтыру арылы таматандыру нормаларын орындауды талдайды.
120. оамды таматану объектілерінде шыарылатын німдерді ауіпсіздігі объектілерде рал-сайманды жне (немесе) зертханалы зерттеулерді оса аланда, ндірістік баылау жргізу арылы амтамасыз етіледі.
121. ндірістік баылауды тртібі мен мерзімділігін таматануды йымдастырушы (объектіні басшысы, оамды таматану объектісіні басшысы, таматануды йымдастыру бойынша ызметтерді жеткізуші) халыты санитариялы-эпидемиологиялы саламаттылыы саласындаы мемлекеттік органны ауматы ведомство блімшесіні келісімі бойынша, крделі тазалау, дератизациялау жне дезинсекциялау мерзімділігін крсете отырып анытайды. ндірістік баылауды зірленген бадарламасы технологиялы деріске згерістер енгізу кезінде айта аралады.
Санаториялы жне сауытыру объектілерінде медициналы амтамасыз етуді йымдастыруа ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар