Німдерді салынмен жне жылумен деу кезінде алдытар нормалары
4-кесте
німні атауы | алды пайыздары | |
Салынмен деу кезінде | Жылумен деу кезінде | |
Ет (сиыр еті) | 30,5 | |
Пісірілген ет | ||
Бтырылып пісірілген ет | ||
(са тілімдер: азу, гуляш, уырылан ет, бефстрогандар) | ||
уырылан котлеттер, битоктар, шницельдер | ||
уырылан жне бтырылан тефтелилер | ||
Турама жне уырылан зразалар | ||
уырылан жне жмырта осылан рулет | ||
Тауы | ||
Піскен тауы еті | ||
Бтырылан жне уырылан бауыр | ||
Хек балыы | ||
Суа пісірілген хек балыы | ||
уырылан хек балыы | ||
Хек балыыны сбесі (сйексіз, терісі алынбаан) | ||
уырылан хек балыыны сбесі | ||
Бктірілген хек балыыны сбесі | ||
Пісірілген нлім балыы | ||
уырылан нлім балыы | ||
Нлім балыыны сбесі (сйексіз, терісі алынбаан) | ||
уырылан нлім балыыны сбесі | ||
Бктірілген нлім балыыны сбесі | ||
Ірімшік | ||
Сзбе | ||
Аршылан картоп | ||
Жас картоп | ||
уырылан картоп | ||
абыымен піскен картопты кейіннен абыынан тазалау | ||
Аршылан шикі сбіз | ||
уырылан сбіз | ||
абыымен піскен сбізді кейіннен тазалау | ||
Піскен немесе зынша немесе текше трінде ткізілген сбіз | ||
Шикі ызылша | ||
абыы аршылып пісірілген ызылша | ||
Аауданды орамжапыра | ||
Аршылан жас орамжапыра | ||
Бтырылан орамжапыра | ||
Пияз | ||
Кжелерге дайындалып уырылан пияз | ||
Тзды жне екінші таама берілетін ас шін зірленген пияз | ||
Кк пияз | ||
Аршылмаан жас ияр | ||
Аршылан жас ияр | ||
ызанатар (жас томаттар) | ||
Сабаты ызыл шалам | ||
Сабаы бар ызыл шалам | ||
Салат | ||
Консервіленген жасыл брша | ||
Бтыру кезіндегі кді | ||
арбыздар | ||
зегі алынан алма | ||
зегі алынан алмрт | ||
рік | ||
Шабдалы | ||
Жаа піскен ара рік | ||
Сабаы алынбаан шие | ||
Сабаы алынан шие | ||
Жзім | ||
ызыл араат |
«Санаториялы жне сауытыру
объектілеріне ойылатын
санитариялы-эпидемиологиялы
талаптар» санитариялы аидаларына
5-осымша
БС жадайларында балаларды сауытыру тиімділігін баалау
1. Балаларды сауытыру тиімділігін баалау екі медициналы тексеріп-арау – ауысым басында жне соында деректерді салыстыру негізінде жргізіледі. Мынадай крсеткіштер талданады:
1) баланы дене-бітіміні дамуы;
2) организмні функциялы жадайы;
3) дене дайындыыны дегейі;
4) жалпы сыраттанушылыы.
2. Дене дамуын баалау кезінде дене массасыны дене зындыына атынасымен – Кетле индексімен айындалады.
Дене дамуыны йлесімділігін длелдейтін Кетле индексіні нормасы мынаны райды (шаршы метрге килограммен (бдан рі – кг/м2):
1) 6-8 жастаы л жне ыз балалар шін – 16 (кг/ м2);
2) 9-10 жастаы л жне ыз балалар шін – 17 (кг/ м2);
3) 11 жастаы л жне ыз балалар шін – 18 (кг/ м2);
4) 12 жастаы л жне ыз балалар шін – 19 (кг/ м2);
5) 13-14 жастаы л жне ыз балалар шін – 20 (кг/ м2);
6) индексті екі бірлікке артуы дене массасыны артытыын, екі бірлікке тмендеуі – жетіспеушілікті длелдейді.
3. Балаларды сауытыру йымдарыны жадайларында сауытыру тиімділігіні маызды критерийлері организмні функционалды (резервтік) ммкіндіктеріні артуы болып табылады.
Осы масатта балаларды жрек-ан тамыры, тыныс алу жйелеріні функционалды сынамаларын баалау жне ебекке дене абілеттерін баалау жргізіледі.
4. Жрек-ан тамыры жйесіні функционалды жадайын орто-статикалы сынама кмегімен баалау керек. Жргізу дістемесі: шаласынан 3 минут жатаннан со жрек соуыны жиілігі (бдан рі – ЖСЖ) (10 секундты мерзім бойынша) жне артериялы ысымы (бдан рі – А) аныталады. Содан кейін тексерілетін адам тез трады жне тран алпында лшемдер айталанады. Бл ретте тамыр соуыны минутына 4 соудан кп болмауы, ал А е лкен сімі сынап бааныны 10 миллиметрінен аспауы алыпты реакция болып саналады жне 100-ге те индекс ретінде абылданады, 1-кестеде ортостатикалы сынама индекстерін баалау келтіріледі.