Таырыбы: №6 практикалы жмыс. опсытышты тартымды-лы кші жне оны німділігін анытау

 

Жмыс масаты - берік топыратаы опсытыш жмысыны тиімділігін анытау.

Тапсырманы нсалары 6.1-кестеде берілген.

 

6.1-кесте - Бастапы мліметтер

Нса	ндірілетін топыра	Трактор маркасы	Тіс саны z	опсытыш тередігі hp, м	опсыту учаскесіні зындыы, L, м
	Тыыз топыра	Т-130		0,15
	Тыыз майт	Т-220		0,25
	Тыыз саз	Т-220		0,35
	Балшы	Т-330		0,45
	Ауыр балшы	ДЭТ-250		0,25
	иыршы тас пен саз	Т-180		0,2
	Малта тас	Т-100М		0,12
	Балшы	Т-130		0,15
	Тыыз топыра	Т-180		0,30
	Тыыз саз	Т-220		0,35
	Ауыр саз	ДЭТ-250		0,3
	иыршы тас пен саз	Т-330		0,45
	Тыыз топыра	Т-130		0,2
	Малта тас	Т-180		0,25
	Тыыз топыра	Т-220		0,35
	Тыыз майт	ДЭТ-250		0,45
	Саз	Т-330		0,35
	Ауыр саз	ДЭТ-250		0,25
	иыршы тас пен саз	Т-180		0,2
	Саз	Т-100М		0,15

 

Тайанатауынсыз опсытыш жмысыны тиімділік шарты

 

Т_сц T_т W_i, Н, (6.1)

 

мндаы Т_сц – ілінісу бойынша опсытышты тартымдылы кші, Н;

T_т – трактормен дамитын тартымдылы кші, Н;

W_i – опсытыша осынды кедергісі, Н.

Ілінісу бойынша опсытышты тартымдылы кші мына формуламен аныталады:

Т_сц = G _{сц р}^. _сц , Н (6.2)

 

мндаы G_р^сц – опсытышты ілінісу салмаы, Н;

_сц – шынжыр табаныны топырапен ілінісу коэффициенті.

опсытышты ілінісу салмаы базалы трактора байланысты болады келесі трде табылады:

G _{сц р}= (1,35÷1,45)G_сц , Н, (6.3)

 

мндаы G_сц – тракторды ілінісу салмаы, Н.

G_сц = g ^. m₀ , H, (6.4)

 

мндаы g – еркін тсу удеуі, g = 9,81м/с²;

m₀ – тракторды жалпы массасы, кг.

Шынжыртабанны топырапен ілінісу коэффициенті топыраты тріне байланысты алынады, _сц =( 0,6 – 0,9). Тыыз топыра шін лкен мні алынады, жмса топыратар шін кіші мні алынады.

Базалы трактор тудыратын тартымдылы кші мына формула бойынша аныталады:

Т_т = , Н, (6.5)

 

мндаы: N_дв – трактор озалтышыны уаты, кВт;

_n – беріліс ПК-і, = 0,75-0,85 абылданады;

– опсытыш озалысыны жмыс жылдамдыы, м/с.

опсытышты жмыс рдісінде келесі кедергі кштері пайда болады:

 

 

6.1-сурет – Есептік схемасы

W_i = W₁ + W₂, Н, (6.6)

 

мндаы W₁ – топыраты опсытуды кедергі кші, Н;

W₂ – опсытышты озалысыны кедергі кші, Н.

Топыраты опсытуды кедергі кші

 

W₁ =k_р. ·b_з·h_р·z_з , Н. (6.7)

 

мндаы k_р – топыраты опсытуды меншікті кедергісі, мПа;

b_з – тісті ені, м;

h_р – опсыту тередігі, м;

z_з – опсыту тістеріні саны, дана.

Тісті ені

(6.8)

 

байланысы бойынша аныталады. Бдан

 

, м, (6.9)

 

мндаы h_р – опсыту тередігі, м.

Топыраты опсытуды меншікті кедергісі топыраты тріне байланысты жне 6.2 кестеден алынады.

 

6.2-кесте - Топыраты опсытуды меншікті кедергісіні мндері

Топыра трі	Тыыз топы-ра	Тыыз -майт	Ты-ыз саз	Бал-шы	Ауыр бал-шы	са гра-вий	сатас пен саз
Меншікті кедергі Кр, МПа	0,3-0,6	0,6-0,9	0,7-1,2	1,1-1,6	1,7-3,0	1,7-3,0	1,6-3,2

 

опсытышты озалысыны кедергі кші келесі формула бойынша аныталады:

W₂ = G_сц.р (f + i), Н, (6.10)

мндаы G_сц.р – опсытышты ілінісу салмаы, Н;

f – озалыс кедергісіні коэффициенті, f = (0,06 - 0,12) аралыында алынады.

опсытышты німділігі келесі формула бойынша аныталады:

 

П = , м³/са, (6.11)

 

мндаы L – опсыту учаскесіні зындыы, м;

h – опсыту тередігі, м;

B₃ – армауыш ені, м, B₃ = z·B + d·(z-1) , м;

k_ВР – уаыт бойынша олдану коэфиценті, k_ВР = 0,75-0,8;

_Р – опсыту барысындаы жылдамды, м/с, _Р = (0,3-0,8) м/с абылданады;

t_n.n – брылыстар мен опсытышты жргізудегі берілістер ауыстыру уаыты, t_n.n = (60-90) сек ;

n – бір кесу бойымен ту саны, n = 1-2;

a – тістер арасындаы аралы, а = (0,2÷1,2) м абылданады.