Негізгі ерекшеліктері мен артышылытары
· Жоары сезімталдылыы мен тнділігі.
· Лептоспираларды зардапты штамдарынан бліп алынан иммуносорбетті рамындаы тнділігі жоары антигендер пайдаланылады.
· Ірі ара мал шін зардапты барлы лептоспиралара арсы антиденелерді анытау ммкіндігі бар.
· Талдауды затыы небары 2 саат.
· Серологиялы тестілеуге оай бейімделетін ашы жйе
· Нтижелері жалпы абылданан стандарт бойынша оылады.
· Улылыы аз ТМБ хромогені олданылады.
· Бір жиынтыы (набор) 192 талдауа арналан
Сатау мерзімі 6 ай.
Полимеразды тізбекті реакция (ПТР)
дісті аидасы. ПТР дісіні негізінде зерттеліп отыран трді ДН-ны сол тр шін айрыша белгі болып саналатын тнді блігін (фрагментін) еселеп кшірмеден (амплификация) ткізіп алу жатыр. Мндай кшіруді дезоксирибонуклеозид-трифосфаттарды (дНТФ) жне праймерлер деп аталатын ДН синтезіні жасанды олигонуклеотидтеріні атысуымен термостабилді ДН-полимераза ферменті жзеге асырады. Праймерлер ДН-ны тнді блігімен комплементарлы болып келеді жне ДН синтезі тек соларды
арасында ана тетіндей етіп баытталан. Нтижесінде ДН-ны бізге ажетті блігіні кшірмелеріні саны кбейе береді. р цикл ш кезенен трады. р кезені белгілі бір температуралы режимі болады.
1) ДН-ны ос спираліні таратылуы (ДН денатурациясы) 63-95 0 С-та жзеге асады.
2) Праймерлерді ДН блігіне осылуы комплементарлы трде праймерлерді сол жбына тнді температурада жзеге асады.
3) ДН-ны жаа тізбегіні синтезі 72 0 С температурада жзеге асады. Кшіруді (амплификацияны) 30-35 циклынан кейін ДН блігіні 10 кшірмесі дайын болады., ал бл з кезегінде агарлы гелдегі электрофорезден кейін реакция нтижесін кзбен круге ммкіндік береді.
ажетті ралдар мен реактивтер 1. Жартылай автоматты микропипеткалар – 1-10, 5-40, 40-200,
200-1000 мкл
2. 1,5 жне 0,5 мл-лік пробиркалара арналан 8-12 мы айн/мин микроцентрифуга
3. Клдене электрофорезге арналан жабды
4. Программаланатын термостат 5. 1,5 мл пробиркалара арналан 45-550 С-ты термостат
6. Ультраклгін трансиллюминатор 7. СВЧ-пеш немесе 95-100° С-ты су моншасы
8. микропробиркалара арналан сілкігіш (мыс: «Вортекс»)
9. ПТР дісімен Leptospirainterrogans ДН-ын анытауа арналан тест-жйе.
Клиникалы материалды деу жне талдауды жргізу техникасы амплификациялы тест-жйені шыарушы фирманы нсауында крсетіледі.
Зерттелінетін клиникалы материал ретінде ан, ан сары суы, зр олданылады. ПТР-талдау жоары тнділігімен, сезімталдыымен жне ауруды алашы аптасында-а (бірінші кнінен бастап) тіпіті антибиотиктермен емдеу кезіні зінде жоары диагностикалы тиімділігімен еркшеленеді. Сондытан оны лептоспирозды ерте бастан дереу балау дісі ретінде олдануа болады. Дегенмен ПТР бойынша теріс нтиже бойынша кесімді шешім шыаруа болмайды, себебі ауруды басталан уаыты р уаытта белгілі бола бермейді. Нтиже нерлым дл болуы шін МАР мен ПТР атар олданыланы жн.
Баылау сратары:
1.Лептоспирозды андай микроорганизмдер тудырады?
2.Лептоспироз кезінде байалатын негізгі клиникалы белгілері?
3. Лептоспироз оздырушыларыны андай морфологиялы белгілері бар?
4. Лептоспираларды сіру шін андай оректік орталар олданылады ?
5. Лептоспироз оздырушыларында андай негізгі зардаптылы факторлары бар?
6. Лептоспироз оздырушыларыны сырты ортадаы факторларына тзімділігі андай?
7. Лептоспирозды зертханалы балауды дістері?
8. Ауру жне лген жануарлардан зерттеу шін патологиялы материал ретінде не алынады?
9. Ауру жануарларда сарыш тарту неге байланысты?
10. Жануарлар лептоспирозын зертханалы балау алай жргізіледі?
11. Лептоспирозды балау шін андай серологиялы реакциялар олданылады?
Тест сратары:
1. Leptospira туысындаы патогенді трі А) L. interrogans
B) L. pomona
C) L. canicola
D) L. biflexa
E) L. tarassovi
2. Лептоспироз оздырушысыны пішіні андай? А) таяша В) иректелген
С) шар трізді Д) элипс трізді Е) ромб
3. Лептоспираларды тыныс алу типі?
А) анаэроб В) ата анаэроб
С) аэроб Д) факультативті анаэроб
Е) микроаэрофил
4. оздырушыны культурасын сіруге арналан оректік орталар? А) Эндо ортасы В) ЕПА С) ЕПС
Д) Терских, Уленгут ортасы Е) Китт-Тароции ортасы
5. Лептоспираларды патогенді серотипі андай?
А) Pomona, Brusella
B) Pasteurella, Canicola
C) Salmonella, Tarassovi, Pomona
D) Pomona, Tarassovi, Canicola, Grippotyphosa, Іcterohaemorragiae
E) Grippotyphosa, Іcterohaemorragiae, Escherichia
6. Лептоспирозда инфекцияны трі андай А) пиемия В) септицемия
С) бактериемия Д) рецидив Е) суперинфекция
7. Ауруды басты клиникалы белгілері А) тс маайы лкейген В) кілегей абы заымдалан С) диарея
Д) теріде, клегейлі абытарды сараю, некроз пайда болуы, ан аралас зр бліну.
Е) асау
8. Бактериологиялы тексеруге андай мшелер алынады? А) кпе В) кк бауыр, жрек, жілік
С) ан, зр, бйрек, бауыр Д) лимфа тйіні Е) ішекті ыса кесіндісі
9. Ірі ара малында лептоспирозын баса андай аурудан айыра білу керек?
А) Сібір жарасы В) некробактериоз, эмкар
С) ботулизм, сальмонеллез Д) бруцеллез, сальмонеллез, листериоз, кампилобактериоз Е) туберкулез, трихомоноз
10. Шоша лептоспирозын андай аурулардан ажырату керек? А) сібір жарасы, эмкар, некробактериоз В) некробактериоз, эмкар, пастереллез С) оба, сальмонеллез Д) бруцеллез, сальмонеллез
Е) туберкулез, трихомоноз, сальмонеллез
11. Жылыларда лептоспирозды ай аурудан ажырата білу керек? А) сібір жарасы, некробактериоз В) некробактериоз, пастереллез
С) ботулизм, сальмонеллез, сіреспе Д) бруцеллез, сальмонеллез
Е) инфекциялы энцефаломиелиттен, инфекциялы анемия
12. Терісі баалы адарда лептоспирозды ай аурудан ажырата білу керек?
А) сібір жарасы, некробактериоз В) некробактериоз, пастереллез С) ботулизм, сальмонеллез, сіреспе Д) бруцеллез, сальмонеллез, оба
Е) инфекциялы энцефаломиелиттен, инфекциялы анемия
13. Балау оюда ай серологиялы реакция олданылады?
А) микроагглютинация реакциясы В) коагглютинация реакциясы С) преципитация реакциясы Д) нейтрализация реакциясы
Е) комплемент байланыстырушы реакция
14. Лептоспироз кезінде олданылатын вакцина А) 19 штамнан жасалан вакцина В) ВЗ-2 штамнан жасалан вакцина
С) инактивтелген поливалентті вакцина
Д) 55 штамнан жасалан вакцина Е) 82 штамнан жасалан вакцина
25 сурет.Лептоспираларды рылысы:
а - периплазматикалы мембрана
б – біліктік жіпше
26 сурет.Лептоспираларды спираль трізді рылысы (Фотосурет)
27 сурет.Лептоспираларды сйы оректік орталарда суі (опалесценция)
28 сурет. Лептоспиралаларды тыыз оректік орталарда суі
29 сурет. Лептоспирозді созылмалы тріндегі ірі ара мал терісіні ліеттенуы