Таырып: Зілді (атерлі) ісікті оздырушылары жне ауруды балау дістері

 

 

Сабаты масаты: Зілді ісікті оздырушыларыныбиологиялы асиеттерін зерттеу жне зертханалы балау (диагностика) дістері мен таныстыру.

 

Негізгі сратары:

 

1. атерлі ісікті (газды ісік, газды гангрена, залалды ісіну) оздырушылары жне оларды асиеттері.

 

2. Ауруды аымы жне негізгі клиникалы белгілері.

 

3. Зілді (атерлі) ісікті патологиялы-анатомиялы белгілері.

4. Зілді (атерлі) ісікті маызды індеттік мліметтері

 

5. Зілді (атерлі) ісікті балауы жне ажыратып балау

 

атерлі ісікті (газды ісік, газды гангрена, залалды ісіну)

оздырушылары - Clostridium perfringens, Clostridium septicum,

 

Clostridium novyi, Clostridium histolyticum, Clostridium sordellii. Cl.perfringensзындыы3-9мкм,ені0,9-1,3мкм болып келетін

 

ірі таяша трізді бактериялар. озалмайды, талшытары жо, полиморфты, біра кбінесе штары жмырланып келген жуан таяшалар. Заымдалан лпадан жасалан жаындыда капсула болады. сінді за уаыт саталса мше абыын тзу абілетін жоалтады. Спора тузуі сіру жадайына байланысты, негізінен сіндіні белоктара бай жне бактериялар ыдырататын кмірсулары жо сілітілі ортада, сондай-а олайсыз жадайда сірген кезде байалады. Споралары сопаша, клетканы ортасында немесе шетін ала орналасады, ені клетка клемінен асып тседі. Cl.perfringens – ата анаэроб емес, шамалы оттегі бар жерде се береді. Барлы сероварлары глюкоза, лактоза, мальтоазу, маннозаны жне баса да кейбір кмірсуларды ышыл жне газ тзе отырып ыдыратады. Желатинді сйылтады, йыан анды жне ет кесегін баяу ыдыратады, лакмусты стті кірпіш тстес іртік тзе отырып йытады. Ет жне казеин осылан оректік орталарда, сіресе бактериялар ыдырататын кмірсулар осылан оректік орталарда жасы седі (1 кесте). атты оректік ортада тегіс (S), кедір-бдыр

 

(R) жне шырышты (M) шоырлар тзеді. Тегіс пішіндері бас кезінде те нзік, млдір болады да кейіннен ср немесе а тске енеді. S-шоырларды агар бааныны тереінде сірген кезде жзім жапыраына сайды. М – шоырлар шырышты-кілегейлі, шеттері


тегіс болып келеді, ал бактерия таяшаларыны капсулалары болады. R- шоырлары тыыз мата тйіршіктеріне сайды. Организмде капсула жне клетканы ортасында немесе субтерминалды орналасатын спора тзеді. оздырыш 20-500 С температура аралыында се береді, оптимальды температурасы 37-450 С, рН-ы 7,4.

 

Адамдар мен жануарлар организміндегі зардаптылыы негізінен оздырыштар тзетін улар мен трлі ферменттерге байланысты.

 

Cl.perfringens 6 серовара блінеді. Бл бактериялар тзетін уларды антигендік асиеттеріні айырмашылыына негізделген (2 кесте).

 

Cl.perfringens-ті улары оршаан орта факторлары серінен жылдам бзылады. лексені ішегінде улар зіні белсенділігін бірнеше саат ана сатайды. Бл микробтарды вегетативті алпында ауадаы оттегі, кн сулесі, жоары температура, ышылдар, сілтілер, спирттер жне дезинфекциялаушы ерітінділерді серінен бірден леді. Біра споралары 6 саат бойы айнатана тзеді.

 

Cl. perfringens-ті уларыны антигендік рылымына байланысты блінетін 6 сероварыны райсысы ртрлі ауру тудырады. Ол ауруларды клиникалы белгілері мен патанатомиялы згерістері бір-біріне млдем самайды. Атап айтанда:

 

А серовары (C. welchii) жануарларда жне адамда газды гангренаны тудырады, адамдарды таамды улануына себепші болады, бзаулар мен шошаларды жыбырла (энтеротоксемия) ауруыны оздырушысы, сондай-а ой, ешкі, сиырды ліеттенетін желінсауын тудырады.

 

В серовары (Lambdysenteriibacillus) озы, ла, бзау, торай,

 

лын, балапандарды анаэробты дизентериясын (некротикалы энтерит) тудырады.

 

С серовары (B. palidus) ойларды геморрагиялы энтеротоксемиясын, кейде бзау, озы, торай, ешкі, тйелерді энтеротоксемиясын тудырады.

 

Dсеровары (B. ovitoxicus) ой энтеротоксемиясыны оздырушысы болып табылады (жмса бйрек), сонымен атар ешкі, бзау энтеротоксемиясы кезінде де блінеді.

 

Eсеровары (Cl. PerfringenstypE) бзаулар мен озыларды энтеротоксемиясы кезінде блінеді.


 


Fсеровары (B. enterotoxicus) адамдарды некротикалы энтеритіні оздырышы ретінде сипатталады.

 

Cl. septicum–грамо боялатын,полиморфты,озалатын(перитрих), капсула тзбейтін зындыы 4-5 мкм жне ені 0,8 мкм таяшалар. Клетканы ортасында немесе шетін ала орналасатын спора тзеді. оректік орта мен штам тріне арай ыса, жуан болып келеді немесе зын жіпшелер тзеді. Соысы лекседе, бауырды кк ет жатаы беткейінен аарылады.

 

Cl. septicum наыз анаэроб. атты оректік орталарды бетінде шеттері шашаталып келетін диаметрі 4 мм жылтыр, жартылай млдір шоырлар тзеді, жайылып суі де ммкін. Кбінесе R-пішінді шоырлар тзеді. Агар бааныны тереінде жзім жапыраына немесе жрекке саан шоырлар тзеді. анды агарда екінші тулікте жіішке гемолиз аймаы пайда болады.

 

Глюкоза, мальтоза, лактоза, галактоза, фруктоза жне салицинді ышыл жне газ тзе отырып ыдыратады, глицерин мен маннитті ыдыратпайды, желатинді ойыртпатандырады жне лакмусты стті ышыл мен газ тзе отырып йытады.

 

Cl. septicum декстроз осылан кдімгі ет пептон сорпасында (рН 7,6-7,8), Мартен сорпасында, казеинні ышылды жне ферментативті гидролизатынан даярланан оректік орталарда уларын тзе отырып жасы седі. Cl. septicum тзетін негізгі у - лімге сотыратын (летальді), ліеттендіретін, оттегіге тзімді гемолитикалы (альфа) уы. Ол С лецитиназалара жатпайтын фермент. А тышандара кре тамыр арылы кп млшерде енгізгенде эндокардта, эпикардта жне паренхиматозды азаларда нктелі анталаулар тудырады. Одан баса (дезоксирибонуклеаза), (гиалуронидаза) уларын, C.perfringens-ті -уымен антигендері орта оттегіге тзімсіз белсенділігі жоары -(дельта) гемолизин тзеді. Сондай-а бл бактерия тзетін фибринолизин, коллагеназа ферменттері ауруды асындыра тседі.

 

Cl.septicum мен Cl.chauvoei сас еритін антигендер тзеді. Алайда олар бірдей емес. Бларды сінділеріні сзінділері тек здеріне тн сары сулармен ана бейтараптандырылады. Сондай-а бл микробтар споралы антигендері бойынша да сас екендігі белгілі болды, біра мнда да О-антигендері бойынша ажыратылады.

 

Cl.septicum (А типі) мен Cl.chauvoei-ны (В типі) бір-бірімен шатастырмас шін тмендегі кестеде келтірілген белгілерді пайдалануа болады (2 кесте).


 


Cl.septicum вегетативті алпында оттегіге сезімтал, споралары оршаан орта факторларына жептеуір шыдамды жне аз уаыт айнатана тзімді.

 

Cl. novyi(Cl.oedematiens) -тзу немесе сл иілген клемі4-10х1-2 мкм, 25-ке дейін талшытары (перитрих) бар озалыш ірі таяшалар. Капсула тзбейді. Клетканы шетін ала орналасатын спора тзеді. Грамо боялады, біра уаыт ткен сайын клетка о боялатын асиетін жоалтады. Жас клеткалар анилин бояуларымен жасы боялады. Споралары оректік заттары жта, сілтілі ортада жасы тзіледі. Анаэростаттарда сталан агары бар аяшаларда кейбір штамдары 48 сааттан кейін-а дгелек шырынды жне жартылай млдір, ал кейде беті жеіл-желпі дншелі-даты шеттері тегіс емес шоырлар тзеді. Глюкоза осылан агарда оздырыш айналасында айыш-йыш шатасан жіпшелері бар линзаа, мата, ар тйіршіктеріне саан шоырлар тзеді. Ал 36-48 сааттан кейін агар тзілген газды серінен жарышатанып жарылып кетеді. Китта-Тороцци ортасында алашында біралыпты лайланып скенімен кейіннен іртік тнба тзеді. Глюкоза мен мальтозаны ыдыратады, индол тзбейді, ккіртсутегін блмейді, протеолитикалы асиеттері шамалы.

 

Cl. novji 4 компоненттен тратын крделі у тзеді. Бл оздырышты уыны белсенділігі баса клостридаларды уына араанда жоары.

 

- (альфа-у) – леталды,антамырларыны(капиллярларды)ткізгіштігін бзады, нтижесінде сйыты пен белоктар сырта шыады (экссудация). лпаларды ліеттендіреді, желатинозды домбыуа шалдытырып, жануарды лімге шыратады.

- (бета-у) – фосфолипаза(лецитиназа)С-ліеттендіретін,лімге шрататын, гемолитиалы асиеті бар. Сау лпаны коагуляциялы жне колликвациялы ліеттендіріп микроорганизмні денеге тередеп ендеуіне жол ашады. Осылайша инфекция денені сау бліктерін бірте-бірте жаулап ала береді. Инфекция дамыан жерде жергілікті альтернативті абынуын, лпаны домбыуын жне ліеттенуін, блшы ет талшытарыны арасындаы днекер лпасыны іруін, тромбоз жне тамырларды блінгендігін байауа болады.

- (гамма –у) –фосфолипазаD-ліеттендіреді,гемолитикалысер етеді.

- (дельта-у) –оттегіне трасыз гемолизин.


 


Токсиндерден баса улы ферменттер тзеді – гиалуронидаза, фибринолизин, дезоксирибонуклеаза, протеиназа.

 

Cl. novji 4 серовара блінеді. Бл ол тзетін уларды антигендік асиеттеріні ртрлігіне байланысты

 

Cl. novji А типі адамдарда газды гангрена, ойларда брадзот ауруын тудырады. (альфа), (гамма), (дельта) уларын тзеді.

 

Cl. novjiВ типі (альфа) жне (бета) уларын тзеді. (альфа) уы – лпаларды ліеттенуін, желатинозды домбыуын тудырып, жануарларды лімге шыратады. Тамырларды ткізгіштігін арттырып сйыты пен белокты сырта шыуын (экссудат) амтамасыз етеді. (бета) уы – лпаны ліеттендіріп, микроорганизмдерді организмге тередеп ендеуіне жол ашады. Осыдан барып заымдану организмні баса аумаына біртіндеп тарала береді. Одан баса эпсилон у, протеиназа мен гиалуронидаза ферменттерін тзеді.

 

Cl. novji С типі быларда созылмалы трде тетін остеомиелит тудырады. (гамма–у) тзеді.

 

Cl. novyiD типі ірі ара малда жиі, шошамен ойларда сирек індетті иктерогемоглобинурия тудырады. (бета), (эта), (тета) уларын тзеді. Бета-у миозинді ыдырататын, блшы еттерді заымдайтын тропомиозиназа ферменті болып табылады

 

Cl. histolyticumграмо,озала алатын(перитрих),капсуласызтаяша. Клетканы ортасында жне субтерминалды орналасатын спора тзеді. Факультативті анаэроб, аэробты жадайда спора тзбейді жне нашар седі. Анаэробты жадайда анды агарды бетінде жасы седі, бл кезде 24-48 сааттан кейін тмпешік трізді, млдір, жылтыр шеттері тегіс жне жіішке гемолиз аймаы бар шоырлар тзеді. Агар бааныны тереінде озалатын штамдар ортасы тыыз, мамыа саан шоырлар тзеді, ал озалмайтын штамдар жзім жапыраына саан шоырлар тзіп седі.

 

Бл микроорганизміні бір ерекшелігі ол бір де бір антты ыдыратпайды, біра те кшті протеолитикалы, яни белокты ыдыратыш асиетке ие (ол оны желатинді жне йыан сарысуды сйылтуынан крінеді). арынды су стіндегі сіндіні бетіне ойылан ет кесегі дереу протеолизге шырайды. Бл кезде индол тзілмейді, біра кп млшерде ккіртсутегі блінеді.

 

Cl. histolyticum сйы оректік ортада бес компоненттен тратын крделі у тзеді. (3 кесте)

 

3 кесте - Cl. histolyticum уыны рамы


 


(альфа) лімге шырататын, ліеттендіретін фактор
(бета) Коллагеназа. Ол нативті, коллагенді, азокол жне
  желатинді ыдырататын, а тышандара кре тамыр
  арылы жібергенде лтіреді, лімге шырататын,
  ліеттендіретін фактор
(гамма) Протеиназа. Ол цистеин арылы белсенді кйге
  келеді, желатин, азокол, казеинді ыдыратады,
  коллагенге сері жо, лімге сотыратын фактор
(дельта) Протеиназа. Ол кальций иондарыны атысуымен
  белсенді кйге енсе, цистеин бар кезде керісінше,
  белсенділігінен айрылады, эластинді ерітеді
  (сондытан эластаза деп те аталан), гемолитикалы,
  лімге сотыратын фактор
(эпсилон) Оттегіге тзімсіз гемолизин, ауадаы оттегімен
  тотыып, белсенділігін бірнеше кнде жоалтады.

 

 

Cl. sordellii–жеке, 2-3тен бірігіп,кейде тізбектеліпорналасатын, штары жмырланып біткен полиморфты таяшалар, грамо, озалады (перитрих), капсула тзбейді. Клетканы ортасында немесе шетін ала орналасатын спора тзеді.

 

Cl. sordellii – ата анаэроб емес, оректік ортаны бетінде 24-48 сааттан кейін-а шеттері тегіс емес сл ктерікі а-ср тсті шоырлар тзеді. анды агарда шоырлар айналасынан жіішке гемолиз аймаын байауа болады. Агар баанындаы шоыры чечевицаа немесе жрекке сайды, кейде шет жаына арай шашырап суі де ммкін.

 

Кмірсулардан мальтоза, фруктоза, глюкозаны ыдыратады. Лактоза мен сахарозаны ыдыратпайды. Желатин мен йыан сары суды сйылтады.

 

Уытты штамдары Cl. novji-ді (альфа)уына сайтын у тзеді, сондай-а оттегіне тзімді гемолизин (тета)уын жне кбінесе а тышандарды аздап й оянны эритроциттерін ерітіп жіберетін лецитиназа С, уреаза, фибринолизин тзеді.

 

атерлі ісікті оздырыштарыны барлыы анаэробты боландытан оларды сіруге Китт-Тароцци, Вильсон-Блер, Цейслерді глюкозды-анды агары, Мартен сорпасы, ет-пептонды желатина сияты оректік орталарды пайдаланады. олайлы су температурасы 37-380 С


 

 


атерлі ісік жіті трде теді жне детте 1-3 кнні ішінде ліммен аяталады.

 

Маызды клиникалы белгілері

 

Температура траты трде жоары, кейде алыпты да болады. Тамыр соысы мен тыныс алуы жиілейді. Тамыры ретсіз, лсіз, ал жануар летін кезде зіліссіз жіп сияты соады. Кілегей абытары кгерген. Жануар ая астынан кйзеліске тсіп, азытан бас тартады. Кйіс айыруы тиылады, сауылатын сиыр болса – сті тотайды. Кейде іш ту байалады. Денені андай да бір жарааттанан жеріні тірегінде немесе иналып туан болса жыныс азаларыны тірегінде сыырлауы ісік пайда болады. Ол алашында ауырсыныш, ысты, тыыз, ккшіл-кгірт тсті (терісі ашы тсті жануарларда) болып келеді де артынша салын, амыр сияты алыпа енеді. Сезімталдыы ортасынан бастап жоала береді. Ісінген жерді жні оай жлынады. Кесіп кргенде ызыл-кгірт тсті кбікті сйыты аады. Туаннан кейінгі асынулар кезінде ісік жыныс тесігіні маына таман орналасады. ынапты кілегей абыы домбыып, ызарып трады жне иісі аса жаымсыз, кейде дифтеритикалы абыршытар мен ыдыраан лпаларды алдытары араласан сйыты ауы ммкін. Ісік біртіндеп шап, жамбас жне арынны тменгі жаына арай таралады. Жыныс азаларыны

 

атты ауырсынуы салдарынан жануар ыылдап, брісіп алады. Пішкеннен кейінгі асынуларда ен мен арынны тменгі абатында домбыу пайда болады; маайы бозылт тартып, ісінеді. Жараат секреті ірідік сипаттан лас-оыр тсті, жаымсыз иісті шіріген сипата кшеді. Айматы лимфа тйіндері лайан, ісінген, ауырсыныш.

 

Жылыларда да дерт жараат тірегіндегі, ал атерлі ісік туаннан кейінгі асыну ретінде пайда болса жыныс азаларыны тірегіндегі сыырлауы ісік тен басталады. сіресе блшы еттер алы орналасан жерлердегі (сан, жал, ара т.б.) жарааттар маында газды ісік жиі пайда болады. Жергілікті згерістер жануарды жалпы жадайыны крт тмендеуіне ласады: температурасы жоарылап, тамыр соысы бзылады, тыныс алысы ауырлап, жиілейді, атты кйзеліп азытан бас тартады, кілегей абытары ызарады. Ауру аяына таман іші туі ммкін.

 

Маызды патологоанатомиялы белгілері


 


Ісінген жердегі тері асты днекер лпасы ызылт-сары жалаяа толан, газ кпіршіктері байалады жне шіріген иіс шыады. Осындай згерістер блшы етте де байалады. Блшы ет талшытары газбен ыыстырылан, борпылда, сыныш, оай зіледі, анталаан. рса уысы аздап ызылт тсті сірілі сйыты байалады; тамырлары ана толан, сірі абыыны кейбір жерлерінде нктелі, даты жне жолаты анталаулар крінеді. ан кгірт тсті, нашар иыан. Ішекті кілегейлі абыы ызаран, ісінген, ыртыстары анталаан. Мезентералды лимфа тйіндері ісінген, кесіп араанда суланып трады, анталаанын байауа болады. Егер ауру туаннан кейінгі асыну ретінде пайда болса жатыры жиырылмаан; сірі жамылысынан кптеген нктелі жне жолаты анталаулар кзге тседі. ынап пен жатырды абыралары жне оларды тірегіндегі днекер лпа домбыан, кілегей абытары кейбір жерлерінде дифтеритикалы абыршытармен жне иісі жаымсыз лас-оыр тсті жалаяпен кмкерілген жне ліеттенген. Талаы алыпты немесе сл лайан. Кеуде уысында гиперемия немесе кпені лаюы байалуы ммкін (лер алдындаы жанталасты салдары), жрек блшы еті алыдаан, ішкі жне сырты абытары (эпи-, эндокард), кеудені ішкі абыы (плевра) анталаан.

 

Ауруды балау барысында нені ескеру керек

 

Балау кезінде е алдымен арасан мен атерлі ісікті сыырлауы ісіктен басталатынын ескеру керек. Бл жерде келесі жайта мн беру керек: арасанмен жас малдар; атерлі ісікпен – негізінен ересек сиырлар ауырады. Одан баса сыырлауы ісікті жараат (піштіргеннен кейін) немесе сырты жыныс азаларында, кейіннен шап, жамбас, арынны тменгі жаында орналасуы – дертті атерлі ісік екенін білдіреді. Сойып зерттеген кезде блшы еттегі згерістер сипаты да бл екі ауруды бір-бірінен ажыратуа септігін тигізеді: арасанда еттер кгірт-ызыл тсті, ратау, ал атерлі ісікте анарлым ашы тсті жне ылалды болады. атерлі ісік кезінде бауырда жне талата арасана тн ліеттену ошатары болмайды. Ал топаланан айырмашылыы арасанда ісінген жер сыырлап трады; сойып араанда талаы згермеген (згерсе де мардымсыз), аны йыан жне онда топалаа тн бациллаларды капсуламен апталан тізбегі кездеспейді. Кдіктенген жадайда материалды зертханаа аттандырады. Бактериологиялы зерттеуге глицеринні 30 %-ды ерітіндісіне салып ісінген жердегі згеріске


 


шыраан блшы етті немесе стерильді пробиркаа болмаса пипеткаа тоытылып, бекітілген жалаяты жібереді.

 

Жылыларды атерлі ісігін балау негізінен клиникалы жне патологоанатомиялы белгілерге сйене отырып жргізіледі. Жылыларда атерлі ісікті жамандатпен жне андыда ауруымен (петехиалды ызба) шатастырады. андыда ауруы здігінен пайда болмайды, ол саау, пневмония жне баса да іріді ауруларды асынуы ретінде кездеседі. Ісіктер симметриялы трде мшелерді – басты, аятарды екі жаында орналасады. Мндай жадайда кбінесе ауруа шалдыан жылыны басы лайып, гиппопотамны басына сап кетеді. Ісіктер те тыыз, сыырламайды жне е бастысы жарааттармен, ауыр ткен туулармен байланыссыз. Сондай-а андыда ауруында мрын, ауыз уыстары мен ынапты кілегей абыы жаппай анталап кетеді. Температура кбінесе алыпты кйінде алады.

 

Диагноз ою дістері Зерттеуге арналан материал:

 

Ісіктен алынан лпа экссудаты, заымданан блшы еттері, лпаларды, жыныс мшелеріні бліктері, ынаптан шыан жаындылар, абынуа шалдыанда жекелеген мшелер - бйректер, бауыр, жрек, лимфа тйіндері, т.б. Егер материалды дереу зертханаа жеткізуге мумкіншілік болмаса, оны глицеринні 30-40 % стерильді судаы ерітіндісімен консервілеуге болады. Анаэробты инфекциялара зерттеуге лексені соймай-а кесіп алуа болатын ет кесектері анарлым жасы материал болып табылады. Ет кесектерін кептірілген кйінде жіберуге де болады. Ол шін са ет кесектерін ра, араы жерде немесе стерилді Петри аяшасында 36-37 0С температурада термостатта кептіруге болады.

 

атерлі ісікке диагноз ою дістері

 

Зерттеу дістері   Нтижелері
   
Микроскопиялы зерттеу Жаындыда Грам о боялан
(жаындыларды Муромцев таяша трізді микроорганизмдер
жне Грам дістермен бояуа басым кездеседі.
болады)    
     

 


Себінді жасау.       оздырушылар анаэробтар, Китт-
Китт-Тароцци   ортасымен Тароцци ортасы лайлануы 24-48
ЕПА жне ЕПС, сонымен сагаттан кейін крінеді. сіндіні
атар анты бар анды агара морфологиясын, озалмалылыын
себінді жасайды. Анаэробты анытап, керек жаыдайда
орталар олданады, рН кмірсулар жне индикатор
крсеткіш 7,4-7,6, Мартен осылан оймалжын агара
ортасы, мйізді малды сахаролитикалы асиеттерін
йытылан стерилді ан анытау шін, ал стке, ми
сарысуы, оймалжын агар ортасына, желатина жне
жне т.б.         йытылан ан сары суына
            протеолитикалы аситеттерін
            анытауа себінділер жасайды.
Биосынама ою (теіз Заымдалан жануарларды 7-8 кн
шошасы)         баылайды.      
Теіз шошасын тері асты 16-48 сааттан кейін жануарлар
немесе блшы еті арылы леді. Сойып зерттегенде оларды
заымдалан   лпалардан организмінен газды ісікті негізгі
физиологиялы   ерітіндіде патологиялы анатомиялы
дайындалан эмульсиямен 1,0 згерістерін круге болады.  
мл млшерінде заымдайды        

 

Баылау сратары:

1. атерлі ісік андай белгілерімен ерекшеленеді?

2. оздырушыларын атаыз?

 

3. атерлі ісік оздырушыларын сіру шін андай жадайлар мен оректік орталар ажет?

 

4. атерлі ісік оздырушыларыны негізгі морфологиялы белгілері андай?

 

5. атерлі ісік ртрлі жануарларда алай теді?

 

6. лген жануарларда андай атерлі ісікке тн патанатомиялы белгілер кездеседі?

 

7. атерлі ісікті андай аурулардан ажырату керек?


 

 


атерлі ісікті (залалды ісінуіні) негізгі анаэробтарыны морфологиялы жне сінділік асиеттері

Аталуы озал   Капсула   Спора тзуі ж/е анды агарды Ст Желатин Ми йытылан
  ыштыы   тзуі   спораларыны бетіндегі шоырлары     осылан сарысу
              тзімділігі                 ор. орта  
B chavoei оза   Жо   24-48 сааттан кейін Тйме, жзім жапыра Баяу 3-5 кннен араймайды. Сйылтпайды.
  лады         тзеді. Споралары 2-15 ы трізді ортасы йытады. кейін   Инволюциялы
              минут айнатана тегіс шоырлар. ор. (3-8 кн) ойыртпата   пішіндер.
                тзімді.   орта сл ктерілген.   нады.   споралар
                    Гемолиз            
                  атерлі ісікті оздырыштары      
Cl. оза     Жо   24-48 сааттан кейін Шеттері шашатал- Баяу 3-5 кннен араймайды. Сйылтпайды.
septicum лады         тзеді. Споралары 2-15 ан, нзік тарматары йытады. кейін   Инволюциялы
            минут айнат-ана бар, тссіз. шамалы (2-5 кн) ойыртпата   пішіндер.
            тзімді.     гемолиз. Кейде дге ышылт нады.   споралар
                    лек, нзік тарма- ым иісі      
                    тары бар, тйіршікті болады.      
                    шоырлар            
Cl. novyi оза     Жо   48 сааттан кейін тзеді. Дгелек, тссіз не Баяу 3-5 кннен араймайды. Сйылтпайды.
  лады         Споралары 20-60 минут ср     шоырлар. йытады. кейін   Инволюциялы
            айнат-ана тзімді. Гемолиз     (4-10 ойыртпата   пішіндер.
                              кн) нады.   споралар
Cl. Жо     Жануар   Спораны тек белок- Дгелек,   тйме 8-10 3-5 кннен араймайды. Сйылтпайды.
perfringens       организ   тара бай ор. орта- трізді томпа, ср- саатты кейін   Инволюциялы
        мінде   ларда тзеді (жм- жасыл тсті шоыр- ішінде ойыртпата   пішіндер.
        ж/е   ырта ортасы, йы-ан лар.     шоырлар жылдам нады.   споралар
        йыан   сарысу). органи-змде айналасында лкен йытады      
      сарысуд   тзбейді. Спо-ралары 8- гемолиз     аймаы (атыа      
        а тзеді   90 минут айнат-ана крінеді.     айналды      
            тзімді.               рады.)      
Cl. оза     Жо   24-48 сааттан кейін са,     дгелек, Казеинді Жасы седі. 3-6 кннен Баяу
histolyti лады         тзеді. Споралары 60-90 ортаа сііп сетін еріте лайланады. кейін Сйылтады.
cum           минут айнат-ана тйіршік   трізді отырып ойыртпата арайады.  
            тзімді.     шоырлар.     йытады. нады.    

 

 


 

 

41 сурет. Стте (сол жата) жне Китт-Тароцци ортасында (о жата) 24 саат сірілген Cl. perfringens

 

42 сурет. Cl. perfringens антты агардаы тізбектері

 

43 сурет. антты анды агарда 24 саат сірілген Cl. perfringens культурасы

 

 

44 сурет. Cl. perfringens –

 

сіндісімен зарарланан теіз шошасы: блшы жне кк еттінде геморраягия жне газ кпіршіктеріні пайда болуы